Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 13750 przypisów.
porubstwo (daw.) — rozwiązłość seksualna. [przypis edytorski]
poruchiwać się (gw.) — ruszać się. [przypis edytorski]
poruchując (gw.) — poruszając. [przypis edytorski]
poruczać (daw.) — powierzać. [przypis edytorski]
poruczać — nakazywać, zlecać, powierzać coś. [przypis edytorski]
poruczać (starop.) — powierzać. [przypis edytorski]
poruczć (daw.) — powierzyć. [przypis edytorski]
poruczenie — powierzenie komuś zaufanemu wykonania czegoś. [przypis edytorski]
porucznik Cedrowski „Cedro” — Jan Andrzej Byczkowski ps. „Cedro” (1910–1944) — oficer rezerwy WP, uczestnik kampanii 1939 roku, w powstaniu najpierw w Zgrupowaniu „Radosław”, a następnie Batalionie „Czata 49”, poległ 31 sierpnia na Placu Bankowym. W niektórych opracowaniach figuruje jako Cedrowski — było to nazwisko panieńskie jego matki, którym niekiedy posługiwał się w celach konspiracyjnych. [przypis edytorski]
porucznik (daw.) — wykonawca, pomocnik. [przypis edytorski]
porucznik grzebać rozkaże — w innej wersji tekstu: „wachmistrz trumnę zrobić każe”. [przypis edytorski]
porucznik Jerzy Kamiński ps. „Ścibor” (1906–1990) — uczestnik kampanii 1939 r., w konspiracji od 1939 w SZP/ZWZ/AK, początkowo w Poznaniu, później w Warszawie, w powstaniu zastępca komendanta Kwatery Głównej Komendy Okręgu Warszawskiego AK, uczestnik rozmów kapitulacyjnych w dniu 30 września, po wojnie zmienił nazwisko na Jerzy Ścibor i wyjechał do Wielkiej Brytanii, angażował się w życie polityczne, wchodząc w skład trzech rządów emigracyjnych. [przypis edytorski]
porucznik Jerzy Zabłocki ps. „Igor” (1916–1999) — żołnierz Kedywu, w powstaniu w stopniu porucznika walczył w różnych oddziałach, początkowo w Zgrupowaniu „Radosław” na Woli, później na Starym Mieście, w Śródmieściu i na Czerniakowie. Po wojnie powrócił do kraju, zmarł w Warszawie. [przypis edytorski]
porucznik Romuald Jakubowski ps. „Kuba” (1918–1944) — harcerz, student Tajnej Politechniki Warszawskiej, żołnierz Okręgu Warszawa AK, w powstaniu warszawskim w stopniu porucznika dowódca baterii artylerii swojego imienia. Poległ 1 sierpnia w natarciu na Okęcie. [przypis edytorski]
poruczyć (daw.) — oddać pod opiekę. [przypis edytorski]
poruczyć (daw.) — powierzyć, oddać pod opiekę. [przypis edytorski]
poruczyć (daw.) — powierzyć; oddać. [przypis edytorski]
poruczyć (daw.) — powierzyć, oddać w opiekę lub we władzę. [przypis edytorski]
poruczyć (daw.) — powierzyć. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
poruczyć (daw.) — powierzyć. [przypis edytorski]
poruczyć — oddać kogoś pod czyjąś opiekę. [przypis edytorski]
poruczyć — powierzyć komuś z zaufaniem zrobienie czegoś. [przypis edytorski]
poruczyć — powierzyć, oddać pod czyjąś opiekę a. komendę. [przypis edytorski]
poruczyć — powierzyć, oddać pod opiekę. [przypis edytorski]
poruczyć — powierzyć, oddać. [przypis edytorski]
poruczyć — powierzyć; przekazać kogoś pod czyjąś opiekę lub zwierzchnictwo. [przypis edytorski]
poruczyć — powierzyć. [przypis edytorski]
poruczyć — powierzyć wykonanie czegoś. [przypis edytorski]
poruczyć (starop.) — nakazać, zlecić. [przypis edytorski]
poruczyć (z czes.) — powierzyć coś ważnego do zrobienia lub oddać coś w opiekę komuś zaufanemu. [przypis edytorski]
po rusińsku — język ruski jeszcze długie wieki potem był urzędowym językiem Wielkiego Księstwa Litewskiego. [przypis edytorski]
po rusku (tu daw.) — po ukraińsku. [przypis edytorski]
Porus (zm. ok. 320 p.n.e) — indyjski władca, próbował powstrzymać armię Aleksandra Wielkiego nad graniczną rzeką Hydaspes, gdzie użył słoni bojowych; mimo przegranej bitwy pozostawiony przy władzy; po śmierci Aleksandra zabity przez jednego z wodzów macedońskich. [przypis edytorski]
poruta (gw. środ.) — przychwycenie złodzieja na kradzieży; również hasło ostrzegawcze przed ujawnianiem procederu („wsypą”). [przypis edytorski]
poruta — ostrzeżenie przed władzą. [przypis edytorski]
porvenir (hiszp.) — przyszłość. [przypis edytorski]
porwać — tu: zerwać się z miejsca, wstać gwałtownie. [przypis edytorski]
porwał się było — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: porwał się wcześniej (kiedyś). [przypis edytorski]
porwanie Sabinek — legenda z początków Rzymu, wg której Rzymianie mieli porwać kobiety z plemienia Sabinów i pojąć je za żony. [przypis edytorski]
porwanie Sabinek — rzymska legenda, która mówi o porwaniu kobiet z jednego z najstarszych plemion środkowej Europy, Sabinów. [przypis edytorski]
Porwanie Sabinki — nawiązanie do legendarnego porwania Sabinek. W założonej przez Romulusa i jego towarzyszy osadzie Rzym brakowało kobiet, a sąsiednie plemiona odmawiały zgody na małżeństwa z ich kobietami. Romulus nakazał zorganizowanie święta, na które zaproszono panny z sąsiedniego plemienia Sabinów, a kiedy przybyły, kazał je porwać i wydać za mąż za mężczyzn z najlepszych rodów. Doszło do wojny, którą przerwano dopiero na prośbę porwanych kobiet. Porwanie Sabinek było popularnym motywem w sztuce, począwszy od renesansu. [przypis edytorski]
porwijże mnie — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: porwij mnie zatem. [przypis edytorski]
poryka — dziś popr. forma: porykuje. [przypis edytorski]
poryka — dziś: porykuje; inaczej: ryczy. [przypis edytorski]
poryk — krótki, donośny ryk jelenia; tu: załamanie głosu. [przypis edytorski]
Pory roku powracają, ale dla mnie nie powraca dzień ani słodkie zbliżanie się wieczora i ranka — fragm. wiersza Johna Miltona Light: w oryg. wersji powieści „Seasons return, but not to me returns Day, or the sweet approach of Ev'n or Morn” w Księdze 3. Raju utraconego (Paradise Lost) Miltona:
„(…) Thus with the Year
Seasons return, but not to me returns
Day, or the sweet approach of Ev'n or Morn,
Or sight of vernal bloom (…)”.
[przypis edytorski]
porywca — porywacz. [przypis edytorski]
Porywczość, jakiej jam się chronił zawsze — porywczość, jakiej unikałem zawsze. [przypis edytorski]
poryżać (daw.) — rżeć (o koniu); gderać. [przypis edytorski]
porząd — dziś popr.: rząd. [przypis edytorski]
porządek (daw., gw.) — tu: sprzęt. [przypis edytorski]
porządek (gw.) — tu: narzędzia. [przypis edytorski]
porządek — tu: rząd; całkowity osprzęt obejmujący, siodło, czaprak, popręg, strzemiona i in. elementy umożliwiające jazdę wierzchem. [przypis edytorski]
porządki (daw., gw.) — tu: urządzenie; sprzęty domowe i gospodarcze. [przypis edytorski]
porządki — tu: sprzęty domowe. [przypis edytorski]
porządki — tu: sprzęty. [przypis edytorski]
porządkowe bloku — blokiem nazywano barak mieszkalny w obozie koncentracyjnym; za dyscyplinę w bloku odpowiadały w obozie w Ravensbrück starsze blokowe i porządkowe, wyznaczane spośród więźniarek, najczęściej Niemek i Austriaczek. Do ich obowiązków należało pilnowanie porządku i rozdzielania posiłków, utrzymywanie dyscypliny. W relacjach więźniarek Ravensbrück porządkowe i blokowe nieraz próbowały pomóc innym więźniarkom, mimo że były za to surowo karane. [przypis edytorski]
porządnie rozłóż na powale — w oryginale: która po morzu cię niosła. [przypis edytorski]
porząnnie — dziś: porządnie. [przypis edytorski]
porzecze — łąka nad rzeką. [przypis edytorski]
porzecze — tu: teren nad rzeką. [przypis edytorski]
porze (daw.) — (o falach itp.) pruje. [przypis edytorski]
porze (daw.) — pruje (fale itp.), przecina. [przypis edytorski]
porze (daw.) — pruje (jak wodę), przecina. [przypis edytorski]
porze (daw.) — ryje. [przypis edytorski]
porze — dziś popr.: pruje, przecina. [przypis edytorski]
porze — forma 3.os. lp: tnie, przecina. [przypis edytorski]
porze — pruje, przecina. [przypis edytorski]
porze — pruje, rozpiera. [przypis edytorski]
porze — rozpycha, przedziera się (por. uporać się). [przypis edytorski]
Po rzezi, jaką Francuzi sprawili w naszym narodzie, aby pomścić swych braci — sprowokowani przez francuskiego komendanta Nachezi w listopadzie 1729 zaatakowali fort Rosalie, zabijając niemal wszystkich spośród 150 osadników i uprowadzając kobiety, dzieci i niewolników. W odwecie Francuzi i sprzymierzeni z nimi Czoktawowie najechali wioski Naczezów. W latach 1730–31 Naczezi zostali całkowicie pokonani i rozproszeni, pojmanych sprzedano w niewolę, pozostali dołączyli do innych plemion. [przypis edytorski]
porznięty — dziś: porżnięty. [przypis edytorski]
porznięty — pocięty; tu: podzielony na wiele części. [przypis edytorski]
porzniem — dziś popr.: porżniemy. [przypis edytorski]
porzonno (gw.) — porządna. [przypis edytorski]
porzuciłem był — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego. [przypis edytorski]
Porzuciłem więc w styczniu 1882 r. mą służbę marynarską, w której byłem porucznikiem floty — Szolc-Rogoziński, jako absolwent Akademii Marynarki Wojennej w Kronsztadzie, służył w rosyjskiej flocie wojennej; w 1880 w swoim pierwszym rejsie, z Kronsztadu do Władywostoku, miał okazję odwiedzić Algier i Maroko, co przyczyniło się do jego zainteresowania Afryką. [przypis edytorski]
porzucili mnie byli — daw. forma czasu zaprzeszłego, oznaczającego czynność wcześniejszą od wyrażonej czasem przeszłym prostym; znaczenie: porzucili mnie uprzednio. [przypis edytorski]
po rzymskich Korwinach pamiątka — fantastyczne pomysły genealogiczne tego rodzaju były nader popularne w Polsce szlacheckiej. [przypis edytorski]
pościałka — dziś: podściółka. [przypis edytorski]
pościech — dziś popr. forma N lm: (w) postach. [przypis edytorski]
pościelisko — posłanie, łóżko. [przypis edytorski]
pościel — tu: posłanie, podściółka. [przypis edytorski]
pościel — tu: rozścielone do młócki zboże. [przypis edytorski]
pościółka — pościel. [przypis edytorski]
pościółka — zdrobnienie od „pościel”. [przypis edytorski]
poślad — gorszej jakości zboże, używane jako pasza. [przypis edytorski]
poślad — gorszy gatunek ziarna zbóż lub nasiona innych roślin, używane jako pasza. [przypis edytorski]
poślad — ziarna gorszego gatunku, używane jako pasza. [przypis edytorski]
poślad — ziarna zboża gorszego gatunku. [przypis edytorski]
poślad — ziarno gorszego gatunku, używane jako pasza dla zwierząt. [przypis edytorski]
poślad — ziarno gorszej jakości, nienadające się na zasiew i przeznaczane na paszę; tu przenośnie: efekt negatywnej selekcji. [przypis edytorski]
poślad — ziarno gorszej jakości, używane jako pasza. [przypis edytorski]
poślad — ziarno na paszę. [przypis edytorski]
poślad — ziarno zbóż gorszego gatunku używane jako pasza. [przypis edytorski]
pośle anioła — była to modlitwa, nie proroctwo, zob. Ibn Ezra do 24:7. [przypis edytorski]
pośledni (daw.) — gorszy. [przypis edytorski]
pośledni (daw., gw.) — ostatni. [przypis edytorski]
pośledni (daw.) — ostatni; gorszy. [przypis edytorski]
pośledni (daw.) — ostatni. [przypis edytorski]
