Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5394 przypisów.
radlenie — spulchnianie ziemi za pomocą radła, prymitywnego drewnianego narzędzia o pojedynczym rylcu. [przypis edytorski]
radlić — przeorywać ziemię radłem, prostym drewnianym narzędziem do spulchniania gleby. [przypis edytorski]
Radliński, Ignacy (1843–1920) — polski religioznawca, filolog klasyczny, historyk, krytyk biblijny i orientalista. [przypis edytorski]
radlować — tu: obracać (od radło: prymitywny pług). [przypis edytorski]
radniej (daw.) — chętniej; por. przymiotnik: rad. [przypis edytorski]
radniej (daw.) — chętniej; tu: raczej. [przypis edytorski]
radniej (daw.) — raczej. [przypis edytorski]
radniej (daw.) — raczej. [przypis redakcyjny]
radniejszy (daw.) — chętniej. [przypis edytorski]
rad nierad — niezależnie od chęci. [przypis edytorski]
radno (daw., gw.) — grube, zgrzebne płótno. [przypis edytorski]
radny (daw.) — umiejący sobie radzić, zaradny. [przypis edytorski]
Rado by (…) z mozgu oszalało — na pewno zwariuje. [przypis redakcyjny]
rado (daw.) — chętnie, z zadowoleniem, ochoczo. [przypis edytorski]
Radomił — rycerz chrześcijański. [przypis redakcyjny]
Radom — miasto nad Mleczną w daw. województwie kieleckim; był tam sąd grodzki i ziemski. [przypis redakcyjny]
Radom — miasto na prawach powiatu w centralno-wschodniej Polsce. [przypis edytorski]
Radom — miasto powiatowe, położone w centralno-wschodniej Polsce, w województwie mazowieckim. [przypis edytorski]
Radom — miasto powiatowe, położone w centralno-wschodniej Polsce, w województwie mazowieckim. [przypis edytorski]
Radom — miasto powiatowe w województwie mazowieckim. [przypis edytorski]
Radom — miasto w województwie mazowieckim. [przypis edytorski]
rado — rade; chętne, skore. [przypis edytorski]
radość, łzy radości, nieznane szczęście — słynny cytat z Myśli Pascala. [przypis tłumacza]
Radość, Miłośćbyło widzenie tworca (starop.) — było wieczne oglądanie Stwórcy. [przypis edytorski]
radość, … po której żal chodzi — po której następuje (nieuchronnie) żal. [przypis edytorski]
Radość Tory (hebr. Simchat Tora) — ostatni, dziewiąty dzień święta Szałasów (Sukkot), kiedy kończy się czytanie Tory i zaczyna je na nowo. [przypis tłumacza]
radości (gw., daw.) — radościami. [przypis autorski]
radośniem witał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: radośnie witałem. [przypis edytorski]
radośny — dziś popr. forma: radosny. [przypis edytorski]
radośny — dziś popr. pisownia: radosny. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Radosny — fr. Joyeuse; imię miecza Karola Wielkiego. [przypis edytorski]
radosny (…) nam — dziś popr.: radosny dla nas. [przypis edytorski]
rado (starop.) — forma r.n.; dziś: rade; rado służyło: służyło chętnie. [przypis edytorski]
radszej (daw.) — chętniej. [przypis edytorski]
radszej (daw.) — dziś: raczej. [przypis edytorski]
radszej (daw.) — raczej. [przypis edytorski]
radszej sie ku brzegu miejmy (daw.) — raczej trzymajmy się brzegu (nie wypływajmy na zbyt głębokie wody); tu: przen. nie wdawajmy się w zbyt szerokie dywagacje, nie wyciągajmy zbyt śmiałych wniosków. [przypis edytorski]
radszej (starop. forma) — daw. forma stopnia wyższego; dziś: radziej, tj. chętniej. [przypis edytorski]
radszej (starop.) — raczej. [przypis edytorski]
rad — tu: chętnie. [przypis edytorski]
raduje się moje serce, prawdziwy dowcip. — w późn. wyd. uzupełniono tłumaczenie, dodając po tym wersie trzy kwestie: „Ćma: I to przypięty przez dzieciaka staremu człowiekowi — rogalowi. Holofernes: Cóż to za figura? Ćma: Rogi”. [przypis edytorski]
Raduł, właśc. Radu Mihnea (1586–1626) — hospodar mołdawski w latach 1616-1619 i 1623-1626, którą to władzę sprawował z ramienia Turcji na przemian z hospodarstwem wołoskim. [przypis edytorski]
rad uschnie — łatwo [uschnie]. [przypis redakcyjny]
Rady, jak uderzyć / Na tę Troję — quo pacto hoc Ilium appelli / velis, ut ferrem abs te consilium, Leo. [przypis tłumacza]
rady mniej potrzebny — sens: mniej przydatny jako mądry doradca. [przypis edytorski]
Rady narodowe, wchodzące w skład Rady wszechświatowej — obecnie w skład Rady wszechświatowej w chodzi 19 Rad narodowych, liczących łącznie 10 milionów członków. [przypis autorski]
rady — rade, z radością, chętnie. [przypis edytorski]
radyrować — tu: modelować; pierwotnie radyrowanie oznaczało czynności wykonywane przy korekcie negatywów fotograficznych. [przypis edytorski]
rady (starop. forma) — dziś M.lm: rade. [przypis edytorski]
rady (starop.) — M. lm od przymiotnika rad w rodzaju żeńskim, zamiast: rade. [przypis redakcyjny]
rady Tydeowe — Tideo (Tadeusz) hrabia Conio radził Azzonowi d'Este, wygnanemu z Ferrary, podnieść broń przeciw Mikołajowi d'Este (w. 1). [przypis redakcyjny]
Radźwiłłowski — Radziwiłłowski. [przypis edytorski]
radża — dosł. z sanskrytu: król (z tego samego rdzenia pochodzi łac. rex, regis); w Azji płd.-wsch. historyczny tytuł władcy państwa o randze księstwa (wyższy rangą władca miał prawo do tytułu maharadży, co znaczy „wielki król”), będącego zarazem najwyższym sędzią i naczelnym wodzem wojska. [przypis edytorski]
radża — lokalny władca w Indiach. [przypis edytorski]
radża (sanskr.: król) — tytuł lokalnych hinduskich władców w Indiach oraz władców hinduskich i buddyjskich państw w Azji płd.-wsch.; odpowiednik tytułu książęcego. [przypis edytorski]
radża (sanskr.: król) — tytuł lokalnych hinduskich władców w Indiach oraz władców hinduskich i buddyjskich państw w Azji płd.-wsch.; odpowiednik tytułu książęcego. [przypis edytorski]
radża — tytuł lokalnego władcy w Indiach. [przypis edytorski]
radża — tytuł lokalnych hinduskich władców w Indiach oraz władców hinduskich i buddyjskich państw w Azji płd.-wsch.; odpowiednik tytułu książęcego. [przypis edytorski]
Radżputana — region hist. w płn.-zach. Indiach, w dużej mierze pokrywający się z terytorium obecnym stanem Radżastan. [przypis edytorski]
Radżputowie — rycerska kasta hinduska, szczycąca się pochodzeniem od Ksiastriasów (wojowników). [przypis tłumacza]
rad — zadowolony, chętny, przychylny; chętnie, z zadowoleniem. [przypis edytorski]
rad — zadowolony. [przypis edytorski]
radzenia — rady. [przypis edytorski]
radzić komu (starop.) — sprostać; [poradzić sobie z kim]. [przypis redakcyjny]
radzić na co (starop.) — sprostać [czemu]. [przypis redakcyjny]
radzi (daw.) — chętnie. [przypis edytorski]
radzieckie krzesło — stanowisko w radzie. [przypis edytorski]
radziecki — należący do rady miasta. [przypis edytorski]
radziecki — należący do rady; tu: rady ateńskiego miasta-państwa. [przypis edytorski]
radziecki — należący do rady; tu: rady miasta. [przypis edytorski]
radziej (daw.) — chętniej. [przypis edytorski]
radziej (daw.) — chętniej; tu: raczej. [przypis edytorski]
Radziejowski, Hieronim (1612–1667) — magnat, oponent Jana Kazimierza, w okresie potopu szwedzkiego współpracował ze Szwedami. [przypis edytorski]
Radziejowski, Hieronim (1612–1667) — podkanclerzy koronny; po osobistym zatargu z królem Janem Kazimierzem w 1652 skazany na banicję i infamię, uciekł z Polski i aktywnie współdziałał z Karolem Gustawem podczas najazdu Szwedów na Polskę; utrzymywał też dwuznaczne kontakty z Bohdanem Chmielnickim i Kozakami; w 1662 rehabilitowany, stanął po stronie króla polskiego w czasie rokoszu Lubomirskiego, zmarł jako poseł Rzeczpospolitej do Turcji. [przypis edytorski]
Radziejowski, Hieronim (1612–1667) — podkanclerzy koronny, starosta sochaczewski i łomżyński, wojewoda inflancki (1667); po osobistym zatargu z królem Janem Kazimierzem skazany na banicję i infamię, skompromitowany wobec szlachty ze względu na kontakty z Chmielnickim, opuścił Polskę i służył królowi szwedzkiemu podczas najazdu na Rzeczpospolitą; w 1656 r. aresztowany przez Szwedów, oskarżony o zdradę interesów Karola Gustawa, był więziony w twierdzy w w Malborku, a następnie w zamku Orebro w Szwecji przez blisko cztery lata; po podpisaniu pokoju ze Szwecją w 1660 r. uwolniony dzięki wstawiennictwu króla polskiego, rehabilitowany, wrócił do Polski, wiernie stojąc przy królu, również w czasie rokoszu Lubomirskiego; został wysłany jako poseł do Turcji, gdzie zmarł na chorobę zakaźną w Adrianopolu. [przypis redakcyjny]
Radziejowski, Hieronim (1612–1667) — stronnik Szwedów, podkanclerzy, wygnany za spiskowanie przeciwko królowi. [przypis edytorski]
radzik — gatunek piwa jasnego. [przypis redakcyjny]
Radziłem — Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, str. 113 n. [przypis redakcyjny]
radził Ksenofontowi, aby poszedł do Delf i zapytał boga względem tej podróży — Sokrates nie mógł odradzać Ksenofontowi, gdyż widział, że jego ochota i zdolności ciągną go w tę stronę. Ale nie chciał mu dać rady, która by była tylko głośnym powtórzeniem własnych myśli Ksenofonta. Jeśli Ksenofont chce jechać, to niech nie ma wymówki, że poradził mu to Sokrates. Dał mu więc radę, by spytał wyroczni. I Sokrates, i Ksenofont uznają powagę wyroczni. Na wypadek oskarżenia zdanie wyroczni u pobożnych Ateńczyków to wcale pewna obrona. Rada więc nauczyciela nie była wykręceniem się od odpowiedzi na pytanie, lecz najlepszą i najuczciwszą radą, na jaką mógł się zdobyć w danych stosunkach. Ksenofont wyraźnej zbrodni przeciw ojczyźnie nie popełnia, gdyż stan wojenny już się skończył. [przypis tłumacza]
radzi patrzeć (daw.) — chętnie patrzą. [przypis edytorski]
radzi — tu: są radzi, cieszą się. [przypis edytorski]
Radziwie — chodzi prawdopodobnie o dawną wieś, a od 1923 r. dzielnicę Płocka, na co wskazywałaby wspomniane w dalszej części wiersza szkoła i kościół, lub o niewielką wieś położoną w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Ojrzeń (obecnie liczącą ok. 30 mieszkanek i mieszkańców). [przypis edytorski]
Radziwiłł, Bogusław (1620–1669) — książę Świętego Cesarstwa Rzymskiego, wielokrotny poseł na Sejm Rzeczypospolitej, koniuszy wielki litewski; bohater powieści Henryka Sienkiewicza (1846–1916) pt. Potop. [przypis edytorski]
Radziwiłł, Bogusław (1620–1669) — syn Janusza, znany poplecznik Szwedów, głowa kalwinów litewskich. [przypis redakcyjny]
Radziwiłł, Janusz (1579–1620) — książę Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, opiekun litewskich protestantów, uczestnik rokoszu Zebrzydowskiego. [przypis edytorski]
Radziwiłł, Krzysztof (1585–1640) — magnat, różnowierca, dowódca wojskowy; wspomniana obrona Inflant była jego pierwszą samodzielną misją. [przypis edytorski]
Radziwiłł, Michał Kazimierz herbu Trąby (1635–1680) — krajczy litewski, później otrzymał także tytuły podczaszego litewskiego, kasztelana i wojewody wileńskiego oraz hetmana polnego litewskiego; szwagier Jana III Sobieskiego, gorliwy katolik, interesował się nauką, a szczególnie alchemią. [przypis edytorski]
Radziwiłłów — wieś i stacja kolejowa w pobliżu Łowicza, 55 km na zachód od Warszawy w kierunku Skierniewic. [przypis redakcyjny]
Radziwiłł-Sierota — odbył dalekie podróże i wydał opis peregrynacji swojej do Ziemi Świętej. [przypis autorski]
Radziwiłł, Zygmunt Karol (1591–1642) — uczestnik wyprawy chocimskiej, tytularny hetman lisowczyków, wielokrotny poseł na sejm Rzeczypospolitej. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
radzi — zadowoleni, z radością. [przypis edytorski]
Radzwiłła — forma skrócona, użyta dla zachowania rytmu. [przypis edytorski]
Radzymin — miasteczko oddalone 18 km od Warszawy, miejsce walk w dniach 11–14 VIII 1920 r. [przypis redakcyjny]
Räder müssen rollen für den Sieg (niem.) — koła muszą toczyć się do zwycięstwa. [przypis edytorski]
Räuber — das verkohlte, glühend abstehende Dochtende einer brennenden Kerze. [przypis edytorski]
rafa — duży, podwodny, masywny wał zbudowany z nagromadzonych szkieletów organizmów morskich. [przypis edytorski]
Rafael (1483–1520) — właśc. Raffaello Sanzio, włoski malarz i architekt. [przypis edytorski]
Rafael (1483–1520) — włoski malarz, rysownik, architekt, jeden z najważniejszych twórców późnego renesansu. [przypis edytorski]
Rafaela loże — malowidła ścienne Rafaela w Watykanie. [przypis edytorski]
Rafael Mengs (1728–1779) — przyjaciel Winkelmanna, sławny malarz i krytyk; porównaj jego: Gedanken über die Schönheit und den Geschmack in der Malerei (Myśli o piękności i smaku w malarstwie), s. 69. [przypis redakcyjny]
