Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 15204 przypisów.
Seillière, Ernest (1866–1955) — francuski pisarz, dziennikarz i krytyk literacki. [przypis edytorski]
Seillière, Ernest-Antoine (1866–1955) — francuski pisarz, dziennikarz i krytyk. [przypis edytorski]
Seine Durchlaucht (niem.) — Jego Wysokość. [przypis edytorski]
Seine et Oise — dawny departament we Francji (1790–1968), obejmujący północną, zachodnią i południową część obecnej metropolii Paryża. [przypis edytorski]
seinen Zahn auf die Stadt haben — die Stadt nicht leiden kann. [przypis edytorski]
Sein und Zeit (niem.) — Bycie i czas. [przypis edytorski]
Seir — biblijna nazwa górzystego regionu na płd. od Morza Martwego, na płd.-wsch. od Królestwa Judy; niekiedy Seirem nazywano cały Edom, niegościnną krainę historyczną rozciągającą się po obu stronach Seiru, zamieszkiwaną przez Edomitów (wg Biblii potomków Ezawa-Edoma, brata Jakuba), z którymi od czasów Saula Izraelici często prowadzili wojny. [przypis edytorski]
Seiren (gr.; mit. gr.) — syrena: pół kobieta, pół ryba; syreny wabiły urzekającym śpiewem żeglarzy, których statki rozbijały się na skalistym wybrzeżu ich wyspy. [przypis edytorski]
Seismos — przydomek boga Posejdona; tu personifikacja trzęsienia ziemi. [przypis edytorski]
sejder (jid., hebr. seder: porządek) — uroczysta uczta w pierwszy wieczór święta Paschy, najważniejszego święta religijnego w judaizmie. [przypis edytorski]
sejdwaserem — może niem. Scheidewasser: kwas saletrzany. [przypis redakcyjny]
Sejm Czteroletni — sejm walny zwołany 6 października 1788, obradujący do 29 maja 1792; uchwalił m.in. Konstytucję 3 maja, znacząco zmieniającą ustrój Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]
sejmiech — dziś popr. forma Msc.lm: sejmach. [przypis edytorski]
Sejmiki Gospodarskie — stanowiły w sprawach administracji, funduszów publicznych, rozkwaterowania i wyżywienia wojska w każdej ziemi. [przypis redakcyjny]
sejmikowych — W wydaniach dotychczasowych błędnie: sejmowych. [przypis redakcyjny]
sejm konwokacyjny — sejm podczas bezkrólewia, zwoływany przez prymasa dla załatwienia pilnych spraw. [przypis redakcyjny]
sejm konwokacyjny — zwoływany w okresie bezkrólewia sejm poprzedzający wolną elekcję; ustalano na nim termin i miejsce elekcji, a także kandydatów, spośród których miano wybierać nowego władcę i pacta conventa mające obowiązywać króla. Pierwszy sejm konwokacyjny odbył się w 1573 r. po śmierci Zygmunta Augusta. [przypis edytorski]
sejm nieustanny — ulubiona myśl Staszica, wysunięta już w Uwagach, str. 54 n., rozwinięta w Poprawach i Przyd., tamże, str. 208 nn.; podjęta w początku Sejmu Czteroletniego przez Szczęsnego Potockiego (30 października 1788), wniosek jego wówczas nie przeszedł z powodu opozycji stronnictwa patriotycznego i hetmańskiego, obawiających się, iż stracą podstawę do obalenia Departamentu Wojskowego. [przypis redakcyjny]
Sejmowym marszałkom, gdy Sejm jest zgromadzony, raporta oddawać będą — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
sejm pod Herodem obierany — sejm powstańczy i emigracyjny, obierany w Polsce znajdującej się pod panowaniem cara Mikołaja I. [przypis edytorski]
sejm — sejm polski, zorganizowany w czasie powstania listopadowego 1830–1831, jego członkowie wyemigrowali po powstaniu do Francji, Niemiec itp. [przypis edytorski]
Sejm Ustawodawczy — jednoizbowy organ parlamentarny wybrany dla uchwalenia konstytucji II Rzeczypospolitej, powołany na podstawie dekretu z 28 listopada 1918, wyłoniony w wyborach, które odbyły się 26 stycznia 1919, działający na posiedzeniach od 10 lutego 1919 do 27 listopada 1922. [przypis edytorski]
Sejm Ustawodawczy — pierwszy sejm w II Rzeczypospolitej, powołany w celu uchwalenia konstytucji, funkcjonujący w latach 1919–1922; w jego składzie znalazło się znalazło się osiem posłanek. [przypis edytorski]
sejm w Grodnie — rozpoczął się 14 grudnia 1679 r. pod laską Franciszka Sapiehy koniuszego litewskiego. [przypis redakcyjny]
sejsmograf — urządzenie, które rejestruje drgania powierzchni Ziemi podczas wstrząsów sejsmicznych. [przypis edytorski]
sejzyng a. sejzing, — krótka (o dł. 0,5–1,5 m) linka zakończona zaplecionym uchem, służąca do związywania zrzuconych żaglów przy drzewcach, wiązania bucht (ułożonych zwojów) grubej liny itp. [przypis edytorski]
sekatura (daw.) — nękanie, prześladowanie kogoś. [przypis edytorski]
sekatura — dokuczanie, łajanie. [przypis edytorski]
sekatura — tu: sekowanie, dokuczanie słabszym. [przypis edytorski]
sekatura (z wł.) — dokuczliwość, prześladowanie. [przypis redakcyjny]
sekatura (z wł.) — szykana, nękanie, prześladowanie. [przypis edytorski]
Sekcja Baretti — nazwa szkoły. [przypis edytorski]
sekcja — tu: szkoła. [przypis edytorski]
sekcjonować (daw., z łac. sectio, krojenie) — wykonywać operację chirurgiczną lub sekcję zwłok. [przypis edytorski]
sekcjonować (daw., z łac. sectio: krojenie) — wykonywać operację chirurgiczną lub sekcję zwłok. [przypis edytorski]
Sekeletu (ok. 1835–1863) — król Makololów (od ok. 1851) w ob. zach. Zambii. [przypis edytorski]
sekendżebin — syrop z octu, doskonały w smaku i orzeźwiający. [przypis autorski]
seki-demiseki — wina wytrawne i półwytrawne (fr. sec oraz demi-sec). [przypis edytorski]
sekiel (daw.) — dobry koń. [przypis redakcyjny]
sekiel (daw.) — rumak. [przypis redakcyjny]
sekiel — dobry koń. [przypis redakcyjny]
seklius — gubrys jūroje netoli kranto. [przypis edytorski]
sekować (wł. seccare) — dręczyć, nękać, prześladować, dokuczać komuś. [przypis edytorski]
sekować (z wł.) — dręczyć, nękać, prześladować, dokuczać komuś. [przypis edytorski]
sekrecja (daw.) — wydzielina. [przypis edytorski]
sekrecja — wydzielina. [przypis edytorski]
sekrecja (z łac.; biol.) — wydzielanie; wydzielina. [przypis edytorski]
sekrecja (z łac.) — wydzielanie. [przypis edytorski]
sekreta (daw.) — dziś popr. lm: sekrety. [przypis edytorski]
sekreta — dziś popr. forma B. lm: sekrety. [przypis edytorski]
sekreta — dziś popr.: sekrety. [przypis edytorski]
sekreta — dziś: sekrety. [przypis edytorski]
sekretarzów — dziś popr.: sekretarzy. [przypis edytorski]
sekretarzyk — biurko z nadbudówką zawierającą szufladki. [przypis edytorski]
sekretarzyk — biurko z umieszczonym na jego blacie elementem zawierającym szufladki. [przypis edytorski]
sekretarzyk — mebel przypominający biurko, z kompletem szufladek ustawionych na blacie. [przypis edytorski]
sekret banku Claparona — [por.] Historia wielkości i upadku Cesara Birotteau. [przypis tłumacza]
sekretnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: sekretnymi. [przypis edytorski]
seksta, nona — szósta, dziewiąta, dwie z godzin kanonicznych, poświęconych obowiązkowej modlitwie. [przypis redakcyjny]
sekstans — przyrząd nawigacyjny. [przypis edytorski]
sekstant — przyrząd nawigacyjny do pomiaru wysokości ciał niebieskich nad horyzontem, używany także do pomiaru kątów poziomych i pionowych pomiędzy obiektami widocznymi na Ziemi. [przypis edytorski]
sekstant — przyrząd stosowany w żeglarstwie i astronomii, służący do mierzenia wysokości (kąta wzniesienia) ciał niebieskich nad horyzontem, a także kątów poziomych i pionowych pomiędzy obiektami widocznymi na powierzchni ziemi. [przypis edytorski]
sekstern — tu: zeszyt (ogólnie: sześciokrotnie złożony arkusz papieru). [przypis edytorski]
Sekstus Pompejusz (75–35 p.n.e.) — rzymski dowódca, młodszy syn Pompejusza Wielkiego (członka I triumwiratu, pokonanego przez Juliusza Cezara w wojnie domowej); przeciwnik Juliusza Cezara, później walczył z II triumwiratem, od 42 p.n.e. dzięki potężnej flocie kontrolując Sycylię. [przypis edytorski]
Sekstus Pompejusz (75–35 p.n.e.) — rzymski dowódca, młodszy syn Pompejusza Wielkiego (członka I triumwiratu, pokonanego przez Juliusza Cezara w wojnie domowej); przeciwnik Juliusza Cezara, później walczył z II triumwiratem. [przypis edytorski]
Sekstus Pompejusz, udając się do Azji (…) — Valerius Maximus, Factorum et dictorum memorabilium, II, 6, 8. [przypis tłumacza]
Sekstus Tarkwiniusz — wg tradycji syn ostatniego króla rzymskiego pochodzenia etruskiego, Tarkwiniusza Pysznego; goszcząc krewniaka, zgwałcił jego żonę Lukrecję, która popełniła samobójstwo, co stało się przyczyną powstania, wypędzenia króla z Rzymu i ustanowienia republiki (509 p.n.e.); zob. Liwiusz Od założenia Miasta I 57–50. [przypis edytorski]
Sekstus z Cheronei — filozof, stoik, krewny Plutarcha. [przypis tłumacza]
Sekstylia (…) i Paksea (…) Kokcejusz Nerwa — u Tacyta: Tacitus, Roczniki, VI, 29 i 26. [przypis tłumacza]
sekstyna — strofa sześciowersowa. [przypis edytorski]
seksus (łac. sexus) — płeć. [przypis edytorski]
sekta Alego — szyicki nurt islamu, powstały w wyniku sporu o sukcesję po śmierci Mahometa; za jego prawowitych następców szyicki uznają jedynie członków jego rodziny, potomków Alego ibn Abi Taliba i córki proroka, Fatimy; szyizm dominuje w Iranie (dawna Persja), Iraku i Azerbejdżanie. [przypis edytorski]
sekta „czerwonych kołpaków” — Buddyzm zepsuty przez naleciałości demonologiczne. [przypis redakcyjny]
sektant — sekciarz; członek grupy odcinającej się od ogółu. [przypis edytorski]
sektarz (daw.) — członek sekty. [przypis edytorski]
sektarz — siekciarz, heretyk. [przypis edytorski]
sektatorowie — zwolennicy. [przypis redakcyjny]
sektę — αἱρέσεως [słowo αἵρεσις, hairesis, oznacza wybór, ponadto szkołę filozoficzną lub stronnictwo religijne; dopiero w czasach chrześcijaństwa przestało być czysto opisowe i nabrało negatywnych konotacji: pochodzi od niego polskie słowo „herezja”; red. WL]. [przypis tłumacza]
sektųs — trump.: sektųsi. [przypis edytorski]
sekt (z niem.) — wino musujące. [przypis edytorski]
Sekuła i Rakowiec — osady podmiejskie koło Siedlec. [przypis redakcyjny]
sekularny — tu: występujący raz na stulecie. [przypis edytorski]
Sekulase Kulorum — fonetycznie zapisane, z odmiennym podziałem na wyrazy, łac. secula seculorum: wieki wieków; wyrażenie używane podczas mszy katolickiej w obrządku łacińskim. [przypis edytorski]
Sekulum — Jahrhundert. [przypis edytorski]
Sekunda — niewątpliwie żona Maksyma. [przypis tłumacza]
sekundant — pełnomocnik w trakcie pojedynku, wybierany przez każdego z uczestników. [przypis edytorski]
sekundant — pośrednik i świadek uczestnika pojedynku; przed walką ustalał jej warunki z sekundantem przeciwnika. [przypis redakcyjny]
sekundant — świadek osoby biorącej udział w pojedynku. [przypis edytorski]
sekundant (z łac.) — pośrednik i świadek uczestnika pojedynku; przed walką ustalał jej warunki z sekundantem przeciwnika i pilnował ich przestrzegania, m.in. w przypadku pojedynku na broń palną odmierzał krokami ustaloną odległość, w jakiej mają stanąć uczestnicy, żeby do siebie strzelać. [przypis edytorski]
sekunda — tu: odwód. [przypis redakcyjny]
sekundować — towarzyszyć, opiekować się. [przypis redakcyjny]
sekundować — wspierać. [przypis redakcyjny]
sekundować (z łac.) — pomagać, towarzyszyć. [przypis edytorski]
sekundować (z łac.) — pomagać, towarzyszyć. [przypis redakcyjny]
sekundować (z łac. secondo, secundare: pomagać, towarzyszyć) — ochraniać, bronić. [przypis redakcyjny]
sekundować (z łac. secundare) — wspierać, pomagać; wtórować. [przypis edytorski]
sekundować (z łac. secundo, secundare) — pomagać, towarzyszyć; ochraniać, bronić. [przypis edytorski]
sekundowany — wspomagany. [przypis redakcyjny]
sekutnica Rozalina — Rozalina ślubowała dziewictwo bogini miłości i dlatego ze wzgardą traktuje zaloty Romea; w oryg. pale hard–hearted wench, czyli: blada o nieczułym sercu dziewczyna. [przypis redakcyjny]
Sekwana — Hudson. [przypis autorski]
