Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | francuski | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 2418 przypisów.
upatrując — podpatrując. [przypis redakcyjny]
upatrywać (daw.) — szukać i umieć dojrzeć, oceniać. [przypis redakcyjny]
upatrywać (tu forma 3 os. lp: upatruje) — wyglądać, oczekiwać zobaczenia, wypatrywać. [przypis redakcyjny]
upatrzyć (starop.) — dostrzec, zobaczyć. [przypis edytorski]
upatrzyły sobie jego (…) za obiekt (…) zabawy — kontaminacja dwóch zwrotów: „upatrzyć kogoś sobie” oraz: „obrać sobie kogoś jako” (obiekt żartów itp.). [przypis edytorski]
upędzającymi — dziś raczej: pędzącymi. [przypis edytorski]
upełny (starop.) — zupełny. [przypis redakcyjny]
uph — hufiec. [przypis edytorski]
uphy — hufce. [przypis edytorski]
upieka — dziś: spieka, upał. [przypis edytorski]
upija [się] wolnością nierozcieńczoną — w starożytnej Grecji wino pito zwykle rozcieńczone. [przypis edytorski]
Upiór — to zjawa Jakuba Szeli; ukazuje się ona Dziadowi, który niedawno uparcie wracał do myśli o „krwawych zapustach”, drażniąc ojca panny młodej, co wydał córki za „panów” z miasta. Jakub Szela (1737–1866), chłop ze Smarzowej niedaleko Tarnowa, stanął 20 lutego 1846 r. w Tarnowskicm Jasielskiem na czele żywiołowego „poruszenia chłopskiego” przeciw szlachcie, sprowokowanego przez administrację austriacką w Galicji dla rozbicia przygotowań do powstania narodowego. Później władze austriackie stłumiły chłopski sprzeciw wobec powrotu do pańszczyzny, a sam Szela musiał przenieść się z Galicji (w 1848 r.) na Bukowinę, gdzie otrzymał 30-morgową posiadłość od rządu cesarskiego, ale pozostawał pod nadzorem policyjnym. [przypis redakcyjny]
Upiór — Upiorem jest tu nazwany duch powracający. Według wierzeń ludowych tak powracały na ziemię zwłaszcza dusze samobójców. [przypis redakcyjny]
upior — dziś: upiór. [przypis edytorski]
upiorem jest wszystko, co krępuje swobodny rozwój osoby ludzkiej, co nie pozwala jej uzewnętrznić się; ze wszystkimi jej właściwościami — S. Brzozowski, Co to jest modernizm?, s. 27. [przypis autorski]
upiorem — tu: jak upiór. [przypis edytorski]
Upiory — dramat Henrika Ibsena z 1891 r. [przypis edytorski]
upiry — upiory. [przypis edytorski]
Upita — daw. miasteczko, dziś wieś na Litwie, w powiecie kowieńskim, niedaleko Poniewieża. Niegdyś znajdował się w Upicie drewniany zamek warowny wzniesiony dla obrony przed najazdami krzyżackimi, umocniony w XVI w., za Zygmunta Augusta, w wieku XIX zachowały się z niego jedynie ślady. Właścicielem Upity w XVII wieku był Władysław Siciński. [przypis edytorski]
Upita (lit. Upytė) — w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży. [przypis edytorski]
Upita (lit. Upytė) — w XVII w. miasteczko, dziś wieś, położona ok. 12 km na płd. zachód od Poniewieży. [przypis redakcyjny]
Upita — wieś, dawne miasteczko na Litwie. [przypis edytorski]
upiżmowany — wyperfumowany (piżmo stanowiło ważny składnik perfum). [przypis edytorski]
upłakany [wzrok] (starop.) — tu: załzawione od płaczu oczy. [przypis edytorski]
upłaz — bezdrzewna pochyłość w górach porosła trawą. [przypis edytorski]
upłaz — porośnięty trawą stok górski. [przypis edytorski]
upłaz — poziome lub lekko nachylone spłaszczenie w obrębie ściany skalnej lub stoku pomiędzy częściami stoku (poniżej i powyżej upłazu) o znacznie większym nachyleniu; upłaz daje możliwość przejścia między stromiznami. [przypis edytorski]
Upłaz — prawdopodobnie chodzi o Halę Upłaziańską. [przypis edytorski]
upłaz — rozległy, poziomy lub łagodnie nachylony stok górski; jego część oddzielająca znajdujące się powyżej i poniżej stromizny zbocza. [przypis edytorski]
upłaz — rozległy, poziomy lub łagodnie nachylony stok górski. [przypis edytorski]
upłaz — spłaszczone miejsce na stoku górskim. [przypis edytorski]
upłaz — stok górski porośnięty trawą. [przypis edytorski]
upłaz — stosunkowo płaski stok górski, często porośnięty trawą, oddzielający zbocza o znacznie większym nachyleniu. [przypis edytorski]
upłaz — trawiasty stok górski. [przypis edytorski]
upłazy — spłaszczenie w obrębie skalnej ściany lub stoku. [przypis edytorski]
upłynąć (starop.) — tu: przeminąć. [przypis edytorski]
upłynął czwarty rok od wstąpienia na tron Wespazjanowego — rok 72 n.e. [przypis tłumacza]
upłyniony (daw.) — miniony, ubiegły. [przypis edytorski]
upłyniony (daw.) — ubiegły, miniony, przeszły; ten, który upłynął. [przypis edytorski]
upłyniony — miniony. [przypis edytorski]
upłyniony — ten, który upłynął, przeminął. [przypis edytorski]
upłyniony — ten, który upłynął; przeszły. [przypis edytorski]
upłyniony — tu: miniony. [przypis edytorski]
Upływ czasu przemienia w prawdę (…) wszystkie swoje uroki — akapit został tu przeniesiony przez Prousta z dalszej części tekstu. Następował po akapicie, który kończył się słowami i to mnie wprawiło w oszołomienie. [przypis tłumacza]
upleciony — schwytany, opleciony. [przypis redakcyjny]
uploteczki (starop.) — wstążki do włosów, które się wplata we włosy. [przypis redakcyjny]
upodoba go sobie — spodoba się jej. [przypis edytorski]
upojeń (…) cnoty — [J.J. Rousseau], Nowa Heloiza. [przypis tłumacza]
upojenie jest powszechne — z powodu ministerstwa Turgota, do którego przywiązywano nadzieje zbawiennych reform. [przypis tłumacza]
upokoić — uspokoić. [przypis redakcyjny]
upokorzań się — dziś popr. lp: upokarzania się a. lm bez zaimka zwrotnego: upokorzeń. [przypis edytorski]
upokorzonej (z ros.) — podbitej. [przypis autorski]
upokorzony (daw.) — ten, który odczuwa pokorę. [przypis edytorski]
upolowawszy (…) Sarmatę — z Sarmatami, ludem germańskim, prowadzili wówczas Rzymianie wojnę. [przypis tłumacza]
U polu krynica… (białorus.) — w polu krynica, z niej woda sączy się, młody chłopak, wielki nicpoń. Robić nie chce, ani pracować, tylko pić, hulać, namawiać dziewczęta. [przypis edytorski]
Upominano Solona (…) — Diogenes Laertios, Solon z Salaminy, [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, I, 63. [przypis tłumacza]
upominek — tu: pamiątka. [przypis edytorski]
upominek — wspomnienie, upamiętnienie. [przypis redakcyjny]
upominki zakładne — pozyskane w wyniku wygrania zakładu lub rozwiązania zagadki. [przypis edytorski]
upomniałem cię — w Poprawach i Przydatkach do Uwag nad życiem Jana Zamoyskiego. [w Poprawach ob. Uwagi, str. 100 nn.; S.Cz.]. [przypis autorski]
upor — dziś popr. pisownia: upór. [przypis edytorski]
uporna gorliwość — w oryginale niem. hartnäckigen Fleiß: wytrwała (uparta) pracowitość. [przypis edytorski]
upornie (daw.) — uporczywie. [przypis edytorski]
upornie — dziś popr. uporczywie. [przypis edytorski]
upornie — dziś popr.: uporczywie. [przypis edytorski]
upornie — dziś: uporczywie a. uparcie. [przypis edytorski]
upornie — dziś: uporczywie. [przypis edytorski]
upornie — uporczywie. [przypis edytorski]
upornie — z uporem. [przypis edytorski]
uporny (daw.) — dziś popr.: uporczywy. [przypis edytorski]
uporny (daw.) — dziś: uparty; pełen uporu. [przypis edytorski]
uporny (daw.) — dziś: uporczywy a. uparty. [przypis edytorski]
uporny (daw.) — uparty. [przypis edytorski]
uporny (daw.) — uparty, uporczywy; tu: zatwardziały w uporze. [przypis edytorski]
uporny (daw.) — uporczywy. [przypis edytorski]
uporny — dziś popr. forma: uporczywy a. uparty. [przypis edytorski]
uporny — dziś: uparty. [przypis edytorski]
uporny — dziś: uporczywy. [przypis edytorski]
uporny (starop.) — uporczywy; pełen uporu. [przypis edytorski]
uporządkował stosunki w Lampsaku — wprowadził oligarchię. [przypis tłumacza]
upoważniać — uprawniać. [przypis redakcyjny]
upoważnionymli — konstrukcja z partykułą wzmacniającą li oraz skróconym do końcówki czasownikiem; znaczenie: jestem upoważniony. [przypis edytorski]
upowić — spowić; otulić. [przypis edytorski]
upowicie (przestarz.) — owinięcie, otulenie. [przypis edytorski]
upowita — spowita. [przypis edytorski]
upowszechnion — dziś popr.: rozpowszechniony. [przypis edytorski]
Upper Norwood — obszar w płd. części Londynu, obejmujący położone na wzgórzu dzielnice Bromley, Croydon, Lambeth i Southwark. [przypis edytorski]
Uppsala — miasto w Szwecji. [przypis edytorski]
Uppsala — szwedzkie miasto, położone w historycznej prowincji Uppland. [przypis edytorski]
upragnieniem — dziś raczej: pragnieniem. [przypis edytorski]
upragniony (starop.) — tu: spragniony. [przypis edytorski]
upragniony — tu: spragniony. [przypis edytorski]
u prawa — w sądzie. [przypis edytorski]
uprawa zbóż nie odgrywa wielkiej roli, klimat bowiem jest dla żyta, pszenicy i innych naszych zbóż z wyjątkiem jęczmienia za ciepły… — Sławna pszenica kalifornijska pochodzi z hrabstw położonych na północ od St. Francisco. Klem rolniczy różni się od górniczego większą rozległością, rolniczy bowiem wynosi 100 akrów, czyli morgów, górniczy zaś zapewne tyleż jardów kwadratowych (jard = 1 ½ łokcia). [przypis autorski]
Uprawiamy dziś handel z Indiami jedynie za pieniądze, które tam posyłamy. Rzymianie zawozili tam co roku około pięćdziesięciu milionów sestercji. — Pliniusz, VI, 23. [przypis autorski]
uprawlajuszczyj (z ros.) — pełnomocnik. [przypis edytorski]
uprażnienia (ros.) — wypracowania. [przypis edytorski]
uprosił go, aby mu powierzył obwiedzenie murami miasta ojczystego — p. wyżej II, XX, 6. [przypis tłumacza]
uprząść (daw.) — ułożyć, zmyślić. [przypis redakcyjny]
uprzątła — dziś popr. forma 3 os. lp. cz.przesz. r.ż.: uprzątnęła. [przypis edytorski]
