Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10296 przypisów.
warkło — dziś popr.: warknęło. [przypis edytorski]
Warkocze jasne hańba tnie — na Ukrainie dziewczyna, tracąc wstyd, obcina sobie warkocz a głowę ubiera w chustkę, jak mołodyce zamężne; stąd też nazywa się pokrytką. Uważałem, że nie przymus zewnętrzny, lecz opinia wioski i uczucie własnego sromu zniewalają biedaczki do tej ofiary. [przypis tłumacza]
wark — skrót od: warkot a. warczenie. [przypis edytorski]
Warna — bitwa pod Warną (1444), w której zginął król Władysław Warneńczyk. [przypis edytorski]
warnak — nazwa ludowa skazanego do katorgi. [przypis tłumacza]
Warna — miasto i port nad Morzem Czarnym na terenie Bułgarii. [przypis edytorski]
Warneńczyk, Władysław Warneńczyk (1424–1444) — syn Jagiełły, król Polski w latach 1434–1444, król Węgier od 1440 r. [przypis edytorski]
w Arnie zostać wszytkich zaraz przymusiła — w oryg. „all' Arno”, „nad Arnem”, tj. we Florencji. Tłumacz z rzeki Arno zrobił miasto. [przypis redakcyjny]
warować coś (daw.) — zapewniać, zabezpieczać; por. wyrażenie: zawarowany prawem. [przypis redakcyjny]
warować coś (daw.) — zapewniać, zabezpieczać. [przypis edytorski]
warować czego (daw.) — strzec się czego. [przypis edytorski]
warować (daw.) — gwarantować. [przypis edytorski]
warować (daw.) — [tu:] obwarować. [przypis redakcyjny]
warować (daw.) — uważać, strzec, wystrzegać się. [przypis edytorski]
warować (gw.) — pilnować. [przypis edytorski]
warować — obronić; por. warownia. [przypis redakcyjny]
warować się — chronić się przed czymś, strzec się czegoś. [przypis edytorski]
warować się (daw.) — pilnować się, wystrzegać się. [przypis edytorski]
warować się (daw.) — strzec się. [przypis edytorski]
warować się (daw.) — tu: pilnować się. [przypis edytorski]
warować się (daw.) — tu: pilnować się, wystrzegać się. [przypis edytorski]
warować się (daw.) — wystrzegać się. [przypis edytorski]
warować się od czegoś — powstrzymywać się od czegoś, strzec się czegoś. [przypis edytorski]
warować się — trzymać się z daleka; nie ruszać. [przypis edytorski]
warować (starop.) — tu: umacniać, czynić warownym, obronnym. [przypis edytorski]
warować — strzec, pilnować. [przypis edytorski]
warować — tu: chronić się przed czymś, wystrzegać się czegoś. [przypis edytorski]
warować — [tu:] obwarować. [przypis redakcyjny]
warować — tu: zabezpieczać. [przypis edytorski]
warownia — forteca, budowla obronna. [przypis edytorski]
warownie — tu: niezbicie, z wszelkimi formalnościami. [przypis redakcyjny]
war (przestarz.) — wrzątek. [przypis edytorski]
Warron (82 p.n.e – 35 p.n.e) — rzymski poeta urodzony w Galii, autor poematu o wyprawie Argonautów. [przypis edytorski]
Warro, najsubtelniejszy i najuczeńszy pisarz łaciński, pisze w swoich teologicznych księgach, iż zakrystian Herkulesa (…) — Marek Terencjusz Warron, komentowany przez Augustyna z Hippony (Państwo Boże, VI, 7), skąd znamy przytoczoną opowieść. [przypis edytorski]
Warron żąda od uczty, aby (…) — por. Gellius Aulus, Noctes Atticae, XIII, 11. [przypis tłumacza]
Warro przytacza mniemanie (…) — Augustyn z Hippony, Państwo Boże, XXII, 28. [przypis tłumacza]
War — rzeka w południowej Francji, wpływa na zachód od Nicei do Morza Śródziemnego. [przypis redakcyjny]
Warschau kaputt (niem.) — Warszawa padła. [przypis edytorski]
Warschau — Ost (niem.) — Warszawa Wschodnia. [przypis edytorski]
Warsęgi — Warszawy; autor, będąc miłośnikiem folkloru, używa tu formy gwarową. [przypis edytorski]
Warsowa (…) od imienia Warcisław, czyli w skróceniu potocznym Warcisz i Warsz (…) — od imienia Włościsława, czyli Włosia lub Włoszcza poszła Włoszczowa, od Częstosława, czyli Częstocha, Częstochowa itp. [przypis autorski]
warstaciech — dziś popr. forma Msc.lm: warsztatach. [przypis edytorski]
warstat (daw.) — dziś: warsztat. [przypis edytorski]
warstat — dziś: warsztat. [przypis edytorski]
warstat (gw.) — dziś popr.: warsztat. [przypis edytorski]
warstat (gw.) — dziś: warsztat. [przypis edytorski]
warstwica — linia na mapie, łącząca punkty położone na tej samej wysokości nad poziomem morza; tu raczej: warstwa osadów kopalnych. [przypis edytorski]
Warszawa — największe miasto i stolica Polski. [przypis edytorski]
Warszawa — stolica i największe miasto Polski. [przypis edytorski]
Warszawa — stolica i największe miasto Polski. [przypis edytorski]
Warszawa — stolica i największe miasto Polski. [przypis edytorski]
Warszawa — stolica Polski i największe miasto w kraju, położone na Mazowszu. [przypis edytorski]
Warszawianka 1905 — Słowa tej pieśni napisał Wacław Święcicki, działacz socjalistyczny, w X. Pawilonie Cytadeli Warszawskiej między rokiem 1879 a 1880; po raz pierwszy opublikowano ją w piśmie „Proletariat” w 1883 r. (nr 1); śpiewana była do melodii opartej na motywach Marsza Żuawów, opracowanej przez innego więźnia, Józefa Pławińskiego. Pieśń znana jest też pod tytułami: Naprzód, Warszawo!, Rewolucyjna Warszawianka oraz identyfikowana poprzez incipit: „Śmiało podnieśmy sztandar nasz w górę”. Miano Warszawianki 1905 zyskała w czasie rewolucji w tymże roku, gdy zyskała wielką popularność zarówno w Polsce, jak za granicą. Od tego czasu pieśń stała się polskim hymnem robotniczym. Rok 1905 był rokiem walki narodowej i rewolucyjnej z caratem, prowadzonej zarówno przez przez organizacje niepodległościowe, polityczne i społeczne (szefem Organizacji Bojowej PPS był wówczas Józef Piłsudski). [przypis edytorski]
Warszawianka a. Warszawianka 1905 — polska pieśń socjalistyczna, powstała w 1879 roku. [przypis edytorski]
Warszawianka, fr. La Varsovienne — polska hymniczna pieśń patriotyczna, napisana po francusku w 1831 roku. [przypis edytorski]
Warszawianka z 1831 — pieśń patriotyczna z czasów powstania listopadowego do słów Casimira François Delavigne'a, przetłumaczona na polski przez Karola Sienkiewicza. [przypis edytorski]
Warszawo! Warszawo! — Tekst ukazał się w powstańczym piśmie „Baszta”, nr 7 z 23 sierpnia, gdzie był podpisany „Orzeł”. [przypis edytorski]
Warszawska Szkoła Sztuk Pięknych — uczelnia artystyczna w Warszawie, posiadająca trzy wydziały: architektury, rzeźby i malarstwa, wyrosła z Oddziału Sztuk Pięknych na Uniwersytecie Warszawskim (1816–1831), otwarta w 1844 i przyłączona do Gimnazjum Realnego, zlikwidowana w 1864 r. ze względu na udział studentów w demonstracjach patriotycznych lat 1860–1861 i powstaniu styczniowym; od roku 1865 działała tylko tzw. Klasa Rysunkowa, od 1871 r. zw. „Szkołą Wojciecha Gersona. W 1901 r. Szkoła Sztuk Pięknych powstała ponownie jako uczelnia prywatna z inicjatywy malarza Kazimierza Stabrowskiego, Teodora Dunina, ordynata hrabiego Adama Krasińskiego i ordynata hrabiego Maurycego Zamoyskiego. Działała do roku 1920, w wybudowanym w l. 1912–1914 gmachu przy ul. Nadbrzeżnej (obecnie Wybrzeże Kościuszkowskie 37), powstałym ze środków własnych Eugenii Kierbedź wg projektu Alfonsa Graviera i podarowanym szkole. Po zaburzeniach w czasie I wojny światowej (budynek skonfiskowało wojsko i zamieniło na lazaret) szkoła działała z przerwą w l. 1920–1923; w 1932 została przekształcona w Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie z siedzibą główną w pałacu Czapskich przy ul. Krakowskie Przedmieście 5, w dawnym gmachu znajduje się Wydział Rzeźby. [przypis edytorski]
warsztat (starop.) — warstat. [przypis edytorski]
Warszycki, Stanisław herbu Abdank (1599–1681) — senator, wojewoda mazowiecki i sandomierski, kasztelan krakowski. Właściciel Dankowa, jedynej w Polsce ufortyfikowanej wsi. [przypis edytorski]
wartać (daw.) — być wartym. [przypis edytorski]
wartać (daw.) — mieć wartość. [przypis edytorski]
wartać się (daw.) — kręcić się. [przypis redakcyjny]
wartająca — dziś: warta. [przypis edytorski]
wartają (daw.) — są warte. [przypis edytorski]
wartałek (starop.) — krążek na wrzecionie; bączek dawany do zabawy dzieciom. [przypis edytorski]
Wartam była świstu — aluzja do przysłowia: „Zły to pies, który niewart świstu”. [przypis redakcyjny]
wartam — skrócone od: warta jestem. [przypis edytorski]
warta swojej wagi złota — tj. warta tyle złota, ile sama waży. [przypis edytorski]
Wartburg — zamek warowny w Turyngii. [przypis edytorski]
wart (daw.) — nurt. [przypis edytorski]
Wartenberg, Mścisław (1868–1938) — polski filozof, metafizyk. [przypis edytorski]
warterz (starop.) — stróż; pod tym nazwaniem używani byli na turniejach. [przypis redakcyjny]
warteś był — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wart byłeś. [przypis edytorski]
warteś — skrócenie od: wart jesteś. [przypis edytorski]
wart — główny nurt rzeki. [przypis edytorski]
wartką krew — gorąca krew. [przypis edytorski]
wartki (daw.) — prędki (tu: do bójki). [przypis edytorski]
wartki — szybki. [przypis edytorski]
wartko (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
wartko — szybko; dziś: gł. o biegu nurtu rzeki. [przypis edytorski]
wartko — szybko. [przypis edytorski]
wartko — szybko się toczący. [przypis edytorski]
wart (neol.) — wartki nurt. [przypis edytorski]
wartogłów (daw.) — ktoś lekkomyślny i niezrównoważony; postrzeleniec, lekkoduch. [przypis edytorski]
wartogłów (daw.) — narwaniec. [przypis edytorski]
wartogłów (daw.) — osoba lekkomyślna, niezbyt zrównoważona, lekkoduch. [przypis edytorski]
wartogłów (daw.) — osoba lekkomyślna, niezrównoważona. [przypis edytorski]
wartogłów — gwałtownik. [przypis edytorski]
Wartogłów — wczesna komedia Moliera z 1655, wzorowana na komediach włoskich. [przypis edytorski]
wartogłow (daw.) — narwaniec. [przypis edytorski]
wartogłowiec — szaleniec. [przypis autorski]
wartogłowny (starop.) — płochy. [przypis redakcyjny]
wartogłowny (starop.) — roztrzepany, niebaczny. [przypis redakcyjny]
wartogłowy (daw.) — lekkomyślny, niezbyt zrównoważony. [przypis edytorski]
warto miejsce nawiedzin — miejsce warte odwiedzin. [przypis edytorski]
Warto przypomnieć sobie bieg myśli, jaki Descartes bierze za punkt wyjścia do swoich dociekań. Jednym z pierwszych, jak pisze, „było zastanowienie, że często, dzieła złożone z rozmaitych części i wykonane ręką rozmaitych mistrzów mniej są doskonałe, niż te, nad którymi pracował jeden człowiek” — Rozprawa o metodzie, Część II, str. 11. [przypis tłumacza]
Wartość dziejów (…) to tylko „bezładna walka o potęgę, całkiem nieokreślona, polegająca po prostu na zdolności życia” — S. Brzozowski, Idee, s. 134. [przypis autorski]
wartość korzenia — u nas tylko ciągle korzonki płukają, a do wysokości słowa zbiorowego nie dochodzą i takowa czynność jest umarłych zwłok umywaniem. [przypis autorski]
wartości jaźni, z której treści nic nie śmie stać się funkcją czasu ani nic ulec zniszczeniu — Przez to dopiero wyjaśnia się, też całkowicie, że dusza jest ową szczególną wartością, która stwarzając przeszłość, neguje czas, jak to w rozdziale piątym postulowaliśmy. [przypis autorski]
