Przypisy

a (daw.) — „a” w funkcji spójnika łącznego. [przypis edytorski]

a (daw.) — i. [przypis edytorski]

a (daw.) — tu: oraz. [przypis edytorski]

ad calendas graecas (łac.) — na greckie kalendy, przen.: na długo. [przypis edytorski]

ad calendas graecas (łac.) — przysł.: na czas nieokreślony. [przypis edytorski]

ad capessendam Rempublicam (łac.) — do troski o Rzeczpospolitą. [przypis edytorski]

ad concessionem pecuniarum (łac.) — do wydawania pieniędzy. [przypis edytorski]

Ad Dellium — pierwotnie tytuł w tym tłumaczeniu brzmiał: Ad Q. Dellium; wobec niezgodności takiego zapisu ze współczesnymi zaleceniami poprawnościowymi, usunięto skrót imienia. Jest to oda znana w polszczyźnie pod tytułem Do Deliusza. [przypis edytorski]

ad Deum qui laetificat iuventutem meam (łac.) — do Boga, który rozwesela młodość moją (fragm. tekstu mszy katolickiej w rycie rzymskim, odmawiany przez ministrantów jako odpowiedź). [przypis edytorski]

Ad Deum qui laetificat juventutem meam (łac.) — do Boga, który rozwesela młodość moją (Ps 43, 4; fragm. tekstu mszy katolickiej w rycie rzymskim, odmawiany przez ministrantów jako odpowiedź). [przypis edytorski]

ad diabolum (łac.) — do diabła. [przypis edytorski]

Addio amore! (wł.) — do widzenia, kochany. [przypis edytorski]

Addio, signora, addio! (wł.) — żegnaj, pani, żegnaj! [przypis edytorski]

addio, signora (wł.) — żegnaj, pani. [przypis edytorski]

addio (wł.) — do widzenia. [przypis edytorski]

addio (wł.) — do widzenia; żegnaj. [przypis edytorski]

addio (wł.) — żegnaj. [przypis edytorski]

addio (wł.) — żegnam. [przypis edytorski]

addio (wł.) — żegnam, żegnaj. [przypis edytorski]

Addison, Joseph (1672–1719) — angielski dramaturg, publicysta i polityk; pionier nowożytnego dziennikarstwa: w 1711 założył z Richardem Steelem dziennik „The Spectator”, najważniejsze czasopismo angielskiego oświecenia. [przypis edytorski]

Adę — w wersecie Ks. Rodzaju 26:34 Tora podaje inne imiona żon Esawa: Jehudyta i Bosmata, ale komentatorzy identyfikują Adę jako Bosmatę, a Oholibamę jako Jehudytę, gdyż miały one po dwa imiona, zob. Raszi oraz Radak do 36:2. [przypis edytorski]

Adejmantos syn Leukolofidesa (V w. p.n.e.) — ateński dowódca wojskowy; po bitwie pod Ajgospotamoj (405) jako jedyny z jeńców ateńskich nie został przez skazany na śmierć, gdyż wcześniej jako jedyny na ateńskim Zgromadzeniu Ludowym sprzeciwiał się dekretowi o odcinaniu prawych rąk pojmanym wrogom; ponieważ ocalał, niektórzy oskarżali go później o zdradę floty ateńskiej (zob. Ksenofont, Hellenika II 1.32). [przypis edytorski]

adekwat — odpowiednik. [przypis edytorski]

a de la chance (fr.) — ma szczęście. [przypis edytorski]

Adelajda — duże miasto w płd. Australii. [przypis edytorski]

adelante (hiszp.) — naprzód. [przypis edytorski]

Adelbert von Chamisso (1781–1838) — niem. poeta oraz autor noweli Peter Schlemihls wundersame Geschichte (Historia cudowna Piotra Schlemihla); przyrodnik i podróżnik, wziął udział w podróży dookoła świata na ros. statku Rurik, zajmując się systematyzacją roślin; wyprawę tę opisał w pamięnikarskiej książce Beschreibung einer Reise um die Welt (Opis podróży dookoła świata). [przypis edytorski]

Adena, właśc. Étaín — postać mityczna, przedstawicielka plemienia Tuatha Dé Danann. [przypis edytorski]

Aden — miasto portowe w płd.-zach. Jemenie, nad Zatoką Adeńską, główny port morski kraju; w latach 1839–1962 kolonia brytyjska. [przypis edytorski]

adept — człowiek zgłębiający daną dziedzinę wiedzy. [przypis edytorski]

ad extrema (łac.) — do ostateczności. [przypis edytorski]

a deż win, a deż win podiłsia (ukr.) — a gdzież on, a gdzież on się podział. [przypis edytorski]

ad ferendos cibos (łac.) — do noszenia pokarmów. [przypis edytorski]

ad flagellationem (łac.) — do biczowania. [przypis edytorski]

adherent (łac.) — zwolennik. [przypis edytorski]

adherent — stronnik, poplecznik. [przypis edytorski]

adherent — stronnik, poplecznik, sprzymierzeniec. [przypis edytorski]

ad hoc (łac.) — bez przygotowania. [przypis edytorski]

ad hoc (łac.) — doraźnie, bez uprzedniego przygotowania. [przypis edytorski]

ad hoc (łac.) — doraźnie, bez wcześniejszego przygotowania. [przypis edytorski]

ad hoc (łac.) — doraźnie, bez wcześniejszego przygotowania. [przypis edytorski]

ad hoc (łac.) — doraźnie. [przypis edytorski]

ad hoc (łac.) — na poczekaniu; dosł.: do tego. [przypis edytorski]

ad hoc (łac.) — na poczekaniu. [przypis edytorski]

ad hoc (łac.) — tymczasowo, dla zrealizowania określonego celu. [przypis edytorski]

ad hominem expurgatis in statu quo — nonsensowny zlepek wyrażeń łacińskich. [przypis edytorski]

ad hominem (łac.) — dosł. do człowieka; argument ad hominem: niemerytoryczny sposób argumentowania odnoszący tezy rozumowania do konkretnej osoby. [przypis edytorski]

ad hominem (łac.) — dosł.: do człowieka; argument ad hominem: niemerytoryczny sposób argumentowania, skierowany do konkretnego człowieka i odwołujący się do jego poglądów w celu pokazania ich sprzeczności z przedstawioną przez niego tezą. [przypis edytorski]

ad hominem (łac.) — dosł.: do człowieka; argument ad hominem: niemerytoryczny sposób argumentowania, skierowany do konkretnego człowieka i odwołujący się do jego poglądów w celu pokazania ich sprzeczności z przedstawioną przez niego tezą. [przypis edytorski]

ad hominem (łac.) — dosł. do człowieka; argument ad hominem: niemerytoryczny sposób argumentowania, skierowany do konkretnego człowieka i odwołujący się do jego poglądów w celu pokazania ich sprzeczności z przedstawioną przez niego tezą. [przypis edytorski]

ad hominem (łac.) — odnoszący się do człowieka. [przypis edytorski]

ad honores (łac.) — honorowy, niepłatny. [przypis edytorski]

adiaforia — może: obojętność; por. adiafora (z gr.): rzecz obojętna (szczególnie pod względem moralnym). [przypis edytorski]

a dies diem docet, i biedna pernoctata (łac.) — dzień od dnia się uczy i… przespany dzień. [przypis edytorski]

adieu (fr.) — do widzenia (dosł.: z Bogiem). [przypis edytorski]

adieu (fr.) — do widzenia. [przypis edytorski]

Adieu! (fr.) — do widzenia! [przypis edytorski]

adieu — fr. formuła pożegnania, dosł.: z Bogiem. [przypis edytorski]

adieu (fr.) — żegnaj (dosł.: z Bogiem). [przypis edytorski]

Adieu! (fr.) — Żegnaj! [przypis edytorski]

adieu (fr.) — żegnaj. [przypis edytorski]

adieu (fr.) — żegnam. [przypis edytorski]

adieu, madame (fr.) — do widzenia pani. [przypis edytorski]

Adieu! Pardon! (fr.) — żegnaj(cie), przepraszam. [przypis edytorski]

adieu, peut-etre pour toujours (fr.) — żegnaj, może na zawsze. [przypis edytorski]

Adieu — z fr. żegnaj. [przypis edytorski]

Adie! (z fr. adieu) — do widzenia. [przypis edytorski]

adie (z fr. adieu) — do widzenia, żegnaj. [przypis edytorski]

adie (z fr. adieu) — żegnaj. [przypis edytorski]

Ad illustris… — Dla najsławniejszego i najwielebniejszego Bernarda Maciejowskiego biskupa krakowskiego i wodza [?] siewierskiego, po raz pierwszy przybywającego do Krakowa. Gratulacja wróżebna brata Wojciecha Dembołęckiego z Zakonu Braci Mniejszych, Kraków 1600, w formacie kwarto. Przymiotnik augurellianus jest najprawdopodobniej autorskim neologizmem od łac. augur, określającego kapłana-wróżbitę. [przypis edytorski]

adina (brus.) — valanda. [przypis edytorski]

adina — čia: gadina — valanda. [przypis edytorski]

ad infinitum (łac.) — do nieskończoności. [przypis edytorski]

ad infinitum (łac.) — w nieskończoność. [przypis edytorski]

adiniuoja — audžia. [przypis edytorski]

ad instar (łac.) — na podobieństwo. [przypis edytorski]

ad intende (łac.) — do zapamiętania. [przypis edytorski]

ad interim (łac.) — tymczasem, póki co. [przypis edytorski]

Adios (hiszp.) — do widzenia (dosł.: z Bogiem). [przypis edytorski]

Adios! (hiszp.) — Żegnaj! [przypis edytorski]

Adios, viejo! (hiszp.) — Żegnaj, stary! [przypis edytorski]

adio (wł.) — żegnaj. [przypis edytorski]

Adio (wł.) — żegnaj. [przypis edytorski]

Adirondack — pasmo górskie położone w płn.-wsch. części stanu Nowy Jork, niedaleko granicy z Kanadą. [przypis edytorski]

adistar — kaip tik. [przypis edytorski]

adiu (popr. fr. adieu) — bądź zdrów, do widzenia. [przypis edytorski]

adiusy — wyrazy pożegnania, od fr. formuły pożegnania Adieu (dosł: z Bogiem). [przypis edytorski]

adiutant — oficer do dyspozycji dowódcy. [przypis edytorski]

adiutant — oficer pozostający do dyspozycji dowódcy. [przypis edytorski]

adiutant — oficer przyboczny, pomocnik dowódcy. [przypis edytorski]

adiutant — oficer przydzielony do wyższego dowódcy, niedowodzący jednostka polową. [przypis edytorski]

adiutant (z łac. adiutare: pomagać) — wojskowy asystujący wyższemu oficerowi, roznoszący rozkazy i spełniający inne funkcje pomocnicze. [przypis edytorski]

Adiutorium nostrum in nomine Domini… (łac.) — Wspomożenie nasze w imieniu Pana… Panie, wysłuchaj modlitwy mojej (fragm. tekstu mszy katolickiej w rycie rzymskim). [przypis edytorski]

adiuwant (z łac.) — pomocnik, pomagający. [przypis edytorski]

adiu (z fr. adieu) — do widzenia (dosł.: z Bogiem). [przypis edytorski]

Adiu (z fr.) — zniekształcone „adieu”, tj.: żegnaj. [przypis edytorski]

adjectivum cum substantivo (łac.) — przymiotnik z rzeczownikiem. [przypis edytorski]

adjoint militaire d'Autriche-Hongrie (fr.) — austro-węgierski adiutant. [przypis edytorski]

ad Jovem (łac.) — do Jowisza. [przypis edytorski]

adjuvat (łac. adiuvo, adiuvere) — pomaga, wspiera. [przypis edytorski]