Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!

Dowiedz się więcej

Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Tak, dorzucę się do Wolnych Lektur! Tym razem nie pomogę, przechodzę prosto do biblioteki
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści
Szacowany czas do końca: 5 min
Jan Kochanowski, Treny, Tren VI. (Ucieszna moja śpiewaczko, Safo słowieńska...)

Jan Kochanowski

Tren VI. (Ucieszna moja śpiewaczko, Safo słowieńska...)

Tren VII. (Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory...) → ← Tren V. (Jako oliwka mała pod wysokim sadem...)

    Jan KochanowskiTrenyTren VI. (Ucieszna moja śpiewaczko, Safo słowieńska…)[1]

    1
    Ucieszna moja śpiewaczko, Safo[2] słowieńska[3],
    Na którą nie tylko moja cząstka[4] ziemieńska[5],
    Ale i lutnia[6] dziedzicznym prawem spaść miała;
    Tęś nadzieję już po sobie okazowała,
    5
    Nowe piosnki sobie tworząc, nie zamykając
    Ustek[7] nigdy, ale cały dzień prześpiewając[8],
    Jako więc lichy[9] słowiczek w krzaku zielonym
    Całą noc prześpiewa gardłkiem[10] swym ucieszonym[11].
    Prędkoś mi nazbyt umilkła, nagle cię sroga
    10
    Śmierć spłoszyła, moja wdzięczna[12] szczebiotko[13] droga.
    Nie nasyciłaś mych uszu swymi piosnkami
    I tę trochę teraz płacę sowicie[14] łzami.
    A tyś ani umierając śpiewać przestała[15],
    Lecz matkę ucałowawszy, takeś żegnała:
    15
    «Już ja tobie, moja matko, służyć nie będę
    Ani za twym wdzięcznym stołem miejsca zasiędę;
    Przyjdzie mi klucze położyć, samej precz jechać,
    Domu rodziców swych miłych wiecznie[16] zaniechać[17]».
    To, i czego żal ojcowski nie da serdeczny
    20
    Przypominać więcej, był jej głos ostateczny[18].
    A matce, słysząc[19] żegnanie tak żałościwe,
    Dobre[20] serce, że od żalu zostało żywe.

    Przypisy

    [1]

    W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

    [2]

    Safo (a. Safona) (VII–VI w. p.n.e) — najsłynniejsza starożytna poetka gr. mieszkająca na wyspie Lesbos. [przypis redakcyjny]

    [3]

    słowieńska (forma starop.) — słowiańska. [przypis redakcyjny]

    [4]

    cząstka — tu: część, która się komuś należy w wyniku dziedziczenia. [przypis redakcyjny]

    [5]

    ziemieński (forma starop.) — ziemiański, szlachecki; cząstka ziemieńska: dziedziczna część posiadłości szlacheckiej, ziemskiej. [przypis redakcyjny]

    [6]

    lutnia — instrument muzyczny strunowy w kształcie gruszki o dnie wypukłym, popularny zwłaszcza w XV-XVII w.; tu: symbol sztuki poetyckiej. [przypis redakcyjny]

    [7]

    ustka — zdr. od: usta, rzadko spotykane, dziś: usteczka. [przypis redakcyjny]

    [8]

    prześpiewając — przyśpiewując. [przypis redakcyjny]

    [9]

    lichy* (starop.) — mały. [przypis redakcyjny]

    [10]

    gardłko — zdr. od: gardło; dziś: gardełko. [przypis redakcyjny]

    [11]

    ucieszony* (starop.) — przynoszący radość, przynoszący pociechę, uciechę. [przypis redakcyjny]

    [12]

    wdzięczny* (starop.) — miły, przyjemny. [przypis redakcyjny]

    [13]

    szczebiotka — warto zauważyć, że wyraz szczebiotać w odniesieniu do ludzi miał zwykle nacechowanie negatywne, a pozytywne w odniesieniu do śpiewu ptaków i mowy dziecinnej. [przypis redakcyjny]

    [14]

    sowicie — obficie, bogato, dużo. [przypis redakcyjny]

    [15]

    ani umierając śpiewać przestała — składnia z „ani” i orzeczeniem niezaprzeczonym (podobna jak w jęz. ang.) była dosyć popularna w XVI w.; dziś w jęz. pol. zasada podwójnego przeczenia. [przypis redakcyjny]

    [16]

    wiecznie — na wieki. [przypis redakcyjny]

    [17]

    zaniechać* (starop.) — opuścić; Już ja tobie, moja matko (…) zaniechać: fragment ten wiernie odpowiada charakterowi ówczesnych polskich pieśni weselnych (pożegnanie domu rodzinnego przez pannę młodą). W folklorze polskim pieśń pożegnalna panny młodej była leksykalnie bliska (są tu liczne analogie) pieśniom żałobnym. Istnieje teoria, że mamy tutaj do czynienia z aluzją do pożegnania Antygony z mieszkańcami Teb w tragedii Sofoklesa. [przypis redakcyjny]

    [18]

    ostateczny* — tu: ostatni. [przypis redakcyjny]

    [19]

    słysząc (starop. forma imiesł.) — słyszącej. [przypis redakcyjny]

    [20]

    dobre* — tu: zdrowe. [przypis redakcyjny]

    15 zł

    tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

    35 zł

    tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

    55 zł

    tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

    200 zł

    tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

    500 zł

    Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

    20 zł /mies.

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    35 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

    55 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

    100 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

    Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

    Dane do przelewu tradycyjnego:

    nazwa odbiorcy

    Fundacja Wolne Lektury

    adres odbiorcy

    ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

    numer konta

    75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

    tytuł przelewu

    Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

    wpłaty w EUR

    PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

    Wpłaty w USD

    PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

    SWIFT

    WBKPPLPP

    x
    Skopiuj link Skopiuj cytat
    Zakładka Istniejąca zakładka Notka
    Słuchaj od tego miejsca

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    1,5% podatku - to nic nie kosztuje! Wpisz
    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Warto wspierać czytanie w każdej formie, możliwie dostępne dla wszystkich. I takich książek, po które warto sięgnąć

    Sylwia Chutnik

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

    Nie bądź wuj ponury, wspieraj Wolne Lektury!

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
    Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Bez wsparcia czytelników Wolne Lektury nie będą się rozwijać. Nie pozwól na to! Kliknij i dorzuć się!

    Czy wiesz, że wystarczyłoby 1000 osób, udzielających nam regularnego wsparcia, żeby zaspokoić podstawowe potrzeby Wolnych Lektur? Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.