Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!

Dowiedz się więcej

Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Jan Kochanowski, Treny, Drukarnia Łazarzowa, wyd. 2, Kraków, 1583

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Sekuła, Olga Sutkowska, Piotr Wilczek.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: tree shadows 3, slightly everything@Flickr, CC BY 2.0.

Szacowany czas do końca: -
Jan Kochanowski, Treny, Tren XI. (Fraszka cnota! - powiedział Brutus porażony...)

Jan Kochanowski

Tren XI. (Fraszka cnota! - powiedział Brutus porażony...)

Tren XII. (Żaden ojciec podobno barziej nie miłował...) → ← Tren X. (Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała?...)

Spis treści

      Jan KochanowskiTrenyTren XI[1]

      1
      «Fraszka cnota»[2], powiedział Brutus porażony[3].
      Fraszka, kto sie przypatrzy, fraszka z każdej strony.
      Kogo kiedy pobożność jego ratowała?
      Kogo dobroć przypadku złego[4] uchowała?
      5
      Nieznajomy[5] wróg[6] jakiś miesza ludzkie rzeczy[7],
      Nie mając ani dobrych, ani złych na pieczy[8].
      Kędy jego duch więnie[9], żaden nie ulęże[10]:
      Praw li, krzyw li[11], bez braku[12] każdego dosięże[13].
      A my rozumy swoje przedsię[14] udać chcemy[15],
      10
      Hardzi miedzy prostaki[16], że nic nie umiemy[17].
      Wspinamy sie do nieba, Boże tajemnice
      Upatrując[18], ale wzrok śmiertelnej źrzenice[19]
      Tępy na to; sny lekkie[20], sny płoche[21] nas bawią[22],
      Które sie nam podobno[23] nigdy nie wyjawią.
      15
      Żałości, co mi czynisz? Owa[24] już oboje
      Mam stracić — i pociechę, i baczenie[25] swoje?

      Przypisy

      [1]

      W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

      [2]

      fraszka cnota — cnota jest fraszką, cnota nic nie znaczy. [przypis redakcyjny]

      [3]

      Brutus porażony — pokonany; Brutus, reprezentant cnót rzymskich, zabójca Juliusza Cezara (44 r. p.n.e.), został pokonany przez Oktawiana Augusta pod Filippi (42 r. p.n.e.). Po klęsce popełnił samobójstwo i miał wtedy powiedzieć: „O nędzna cnoto, byłaś tedy tylko słowem, a ja cię czciłem jako coś rzeczywistego, ty zaś byłaś niewolnicą Losu”. [przypis redakcyjny]

      [4]

      przypadku złego — od złego przypadku. [przypis redakcyjny]

      [5]

      nieznajomy* (starop.) — nieznany. [przypis redakcyjny]

      [6]

      wróg* — tu: zła siła, diabelska siła, los, fatum, być może chodzi nawet o szatana. [przypis redakcyjny]

      [7]

      ludzkie rzeczy (daw.) — sprawy ludzkie. [przypis redakcyjny]

      [8]

      na pieczy (starop.) — w opiece (por. współczesne: mieć pieczę nad czymś). [przypis redakcyjny]

      [9]

      więnie (forma starop.) — powieje, zawieje. [przypis redakcyjny]

      [10]

      nie ulęże (forma starop.) — nie ulegnie w znaczeniu: nie schowa się, nie uchroni się. [przypis redakcyjny]

      [11]

      praw li, krzyw li (starop.) — czy to sprawiedliwy, czy to niesprawiedliwy. [przypis redakcyjny]

      [12]

      bez braku* (starop.) — bez wyboru, bez wyjątku. [przypis redakcyjny]

      [13]

      dosięże (forma starop.) — dosięgnie. [przypis redakcyjny]

      [14]

      przedsię (starop.) — mimo to, jednak. [przypis redakcyjny]

      [15]

      udać* — zalecić, przemycić coś, co nie ma prawdziwej wartości; rozumy swoje przedsię udać chcemy: przecież chcemy udawać rozumnych, rozsądnych. [przypis redakcyjny]

      [16]

      hardzi miedzy prostaki — dumni między prostakami. [przypis redakcyjny]

      [17]

      że* — tu: choć. [przypis redakcyjny]

      [18]

      upatrując — podpatrując. [przypis redakcyjny]

      [19]

      źrzenice (starop. forma D. lp rodz. ż.) — źrenicy. [przypis redakcyjny]

      [20]

      lekki* (starop.) — posiadający małą wartość. [przypis redakcyjny]

      [21]

      płochy (starop.) — niestały, posiadający małą wartość. [przypis redakcyjny]

      [22]

      bawić* (daw.) — zaprzątać uwagę, tu: zwodzić. [przypis redakcyjny]

      [23]

      podobno (starop.) — może, prawdopodobnie. [przypis redakcyjny]

      [24]

      owa (starop.) — słowo wyrażające możliwość, że coś się stanie. [przypis redakcyjny]

      [25]

      baczenie (starop.) — rozum, rozsądek. [przypis redakcyjny]

      15 zł

      tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

      35 zł

      tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

      55 zł

      tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

      200 zł

      tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

      500 zł

      Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

      20 zł /mies.

      Dziękujemy, że jesteś z nami!

      35 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

      55 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

      100 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

      Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

      Dane do przelewu tradycyjnego:

      nazwa odbiorcy

      Fundacja Wolne Lektury

      adres odbiorcy

      ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

      numer konta

      75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

      tytuł przelewu

      Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

      wpłaty w EUR

      PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

      Wpłaty w USD

      PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

      SWIFT

      WBKPPLPP

      x
      Skopiuj link Skopiuj cytat
      Zakładka Istniejąca zakładka Notka
      Słuchaj od tego miejsca

      Pora na chwilę przerwy :)

      Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

      Na Wolnych Lekturach jest ponad 6,5 tys. ebooków. Wszystkie dostępne za darmo. Pomóż nam utrzymać i rozwijać ten zbiór! Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!

      KRS: 0000070056
      Nazwa organizacji: Wolne Lektury

      Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
      Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

      Nie umiem błyskotliwie odpowiedzieć na pytanie o to, dlaczego warto wspierać Wolne Lektury. Jedyna rozsądna, jaka się nasuwa, brzmi następująco: Wolne Lektury należy wspierać, bo są.

      Filip Springer

      Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

      Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

      Przyjaciele Wolnych Lektur jako pierwsi mają dostęp do premierowych publikacji. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz >>>

      Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
      Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

      Kliknij obrazek, by subskrybować!

      Chcesz pomóc bibliotece? Najlepszą metodą pomocy są niewielkie, ale stałe wpłaty. Kliknij i dorzuć się!

      Czy wiesz, że żeby wciąż docierać do miejsc, w których nie wszyscy mają dostęp do biblioteki, potrzebujemy Twojego wsparcia? Kliknij i dorzuć się!

      Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
      • NIP: 952-187-70-87
      • KRS: 0000070056
      • REGON: 017423865
      • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
      Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
      MKiDN
      Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.