Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8554 przypisów.
Zresztą spory o książki wydane pomiędzy 1789 a 1793 rokiem toczyły się przez kolejne lata. Por. szerzej: C. Hesse, Publishing and cultural politics…, s. 94 i n. [przypis autorski]
z resztą — tu daw.: poza tym. [przypis edytorski]
zresztą — tu: poza tym. [przypis edytorski]
Zresztą widziano już państwa o takim ustroju, że konieczność podbojów tkwiła w samej ich konstrukcji, i które, by się utrzymać, zmuszone były ustawicznie się powiększać — według Monteskiusza ustrój Rzymu wywoływał konieczność ciągłych podbojów. [przypis tłumacza]
zresztą — wreszcie. [przypis redakcyjny]
z rezydencji — w oryginale niem. aus der Residenzstadt: ze stolicy (miasta będącego siedzibą dworu). [przypis edytorski]
zrezygnować się na coś (prow.) — pozostawić bez kary, potraktować pobłażliwie. [przypis redakcyjny]
Zróbmy (…) treściwe zestawienie — porównanie było ulubioną formą krasomówczą i literacką; mowa O Wieńcu jest jednym porównaniem. [przypis tłumacza]
zróbże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że-; znaczenie: zrób koniecznie, zrób nareszcie itp. [przypis edytorski]
zrósł — dziś: wzrósł, wyrósł. [przypis edytorski]
zrównać — dorównać. [przypis redakcyjny]
zrównać — dziś popr.: dorównać. [przypis edytorski]
zrównać — tu: dorównać. [przypis edytorski]
zrównał ich pod względem † praw — krzyżyk oznacza, że tekst jest w tym miejscu zepsuty; Dindorf: ἐξ ισοτιμίας, tymczasem Niese: ἐξ ἴσου μοίρας. [przypis tłumacza]
zrównanie (daw.) — równanie (matematyczne). [przypis edytorski]
zrównanie — daw. równanie. [przypis edytorski]
zrównanie dnia z nocą — równonoc; długość dnia jest taka sama jak długość nocy, ma to miejsca dwa razy do roku: 20/21 marca oraz 22/23 września. [przypis edytorski]
Z równości i wolności człowieka wypada, aby sędziego obierali tylko ci sami obywatele, których on sądzić będzie. — to samo u Rousseau w Umowie Społecznej. [przypis redakcyjny]
zróżniczkować (daw.) — zróżnicować. [przypis edytorski]
zróżniczkować — dziś poza znaczeniem matematycznym: zróżnicować. [przypis edytorski]
zróżniczkowane — dziś popr.: zróżnicowane. [przypis edytorski]
zróżniczkowanie — dziś popr.: zróżnicowanie. [przypis edytorski]
zróżniczkowany — dziś poza znaczeniem matematycznym: zróżnicowany. [przypis edytorski]
zrobić benkełe (daw. pot.) — ogłosić upadłość, zbankrutować. [przypis edytorski]
zrobić dobrą partię (daw.) — znaleźć dobrego, bogatego kandydata na męża; dobrze wyjść za mąż. [przypis edytorski]
zrobić na ślam — okraść podczas snu. [przypis edytorski]
zrobić parę uwag — w oryg. niem. Betrachtungen anstellen: snuć rozważania. [przypis edytorski]
zrobić promocję — przysporzyć popularności. [przypis edytorski]
zrobić uwagę — zwrócić uwagę. [przypis edytorski]
zrobię ci latawca (pot.) — dziś popr.: zrobię ci latawiec. [przypis edytorski]
zrobiłabyś los — wygrałabyś los na loterii; zapewniłabyś sobie los. [przypis edytorski]
zrobiła go tym, czym jest dziewięćdziesięciu pięciu mężów na stu — Karolina Brunszwicka, znana ze swobodnych obyczajów żona księcia Walii, od 1820 r. Jerzego IV króla Anglii, z chwilą objęcia przezeń władzy zaczęła dochodzić swych praw do tronu i głośny ów proces wygrała, lecz niedopuszczona do koronacji wkrótce zmarła. [przypis autorski]
zrobiłeś pan źle — dziś popr. forma grzecznościowa: zrobił pan źle. [przypis edytorski]
zrobiło — dziś popr.: sprawiło. [przypis edytorski]
zrobił się nudnym — dziś: zrobił się nudny. [przypis edytorski]
zrobili rewizją (daw.) — dziś: zrobili rewizję. [przypis edytorski]
zrobiliśmy postanowienie — dziś popr.: postanowiliśmy. [przypis edytorski]
zrobiono go kardynałem, legatem bolońskim — Bolonią, należącą w latach 1506–1797 do Państwa Kościelnego, rządził wyznaczony przez papieża kardynał-legat. [przypis redakcyjny]
z robotąm się kwapiła — daw. konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: kwapiłam się z robotą; kwapić: spieszyć się. [przypis edytorski]
zroczyć się (daw.) — zmówić. [przypis redakcyjny]
zrodzili się na kolanach Josefa — w znaczeniu: wychowywali się przy nim, zob. Raszi do 50:23. [przypis edytorski]
zrodzona z toni Afrodyta (mit. gr.) — bogini miłości, kwiatów, pożądania i płodności. Afrodyta nie miała rodziców, narodziła się z piany morskiej u wybrzeży Cypru. [przypis edytorski]
zrodzony z Feba — syn Apollina, Eskulap. [przypis edytorski]
zrodzon — zrodzony (daw. krótka forma przym.). [przypis edytorski]
Z rodzynkami przyrządzano zarówno sałatę z młodych pędów chmielu, jak i polewkę piwną, podawaną często na śniadanie. [przypis redakcyjny]
z rogiem w dodatku — dawna ang. pomoc dydaktyczna do nauki czytania, zwana hornbook (książka rogowa), składała się z pojedynczej kartki z wypisanym alfabetem (czasem także z cyframi oraz z modlitwą Ojcze nasz), umieszczonej na drewnianej tabliczce z rączką i chronionej osłoną z cienkiej, przezroczystej płytki z rogu lub miki. [przypis edytorski]
zrok (daw.) — umówione miejsce i czas spotkania. [przypis edytorski]
z roku 1937 — w którym toczy się akcja powieści. [przypis edytorski]
zronić — zgubić, upuścić. [przypis edytorski]
zron (neol.) — spadanie; od czas. ronić, tj. upuszczać, powodować spadanie. [przypis edytorski]
zrosiła — hebr. הִשְׁקָה (hiszka): 'nawadniała'. [przypis edytorski]
zrosły — dziś: zrośnięty. [przypis edytorski]
zrospaczony — dziś popr. pisownia: zrozpaczony. [przypis edytorski]
zrostą — dziś: zrosną. [przypis redakcyjny]
z rozczochranymi włosy (daw.) — dziś popr. forma N.lm: z (…) włosami. [przypis edytorski]
Z rozdziału VI Księgi Rodzaju w Biblii wyprowadzano wniosek o możliwości stosunków cielesnych między diabłami a córkami ludzkimi — por. Rdz 6, 1–4. [przypis edytorski]
z rozdziawionymi usty — dziś N.lm: (…) ustami. [przypis edytorski]
z rozkazy — dziś popr. forma N. lm: z rozkazami. [przypis edytorski]
Z rozmaitych kodeksów u barbarzyńców wynika, że u dawnych Germanów kobiety były także pod nieustanną opieką — Opieka ta nazywała się u Germanów Mundeburdium. [przypis autorski]
zrozumią — dziś popr. forma: zrozumieją. [przypis edytorski]
zrozumią — dziś popr.: zrozumieją. [przypis edytorski]
Zrozumiałem łatwo, że ta akademia i nagroda to doraźny wymysł celem zamaskowania plagiatu w oczach publiczności — Rousseau myli się: Jacques Balexert a. Ballexserd (1726–1774) za swoją pracę Dissertation sur l'éducation physique des enfans depuis leur naissance jusqu'à jusqu'à l'âge de puberté (Dysertacja o wychowaniu fizycznym dzieci od urodzenia do wieku dojrzałości, 1762) rzeczywiście otrzymał nagrodę Holenderskiego Towarzystwa Nauk w Haarlem. [przypis edytorski]
zrozumiał je, ocenił i przedstawił Ferrero — [Guglielmo Ferrero], La ruine de la civilisation antique, 1921. [przypis autorski]
zrozumialny — dziś: zrozumiały. [przypis edytorski]
zrozumiejcie — dziś raczej: zrozumcie. [przypis edytorski]
zrozumiejcie — tu: porozumiejcie. [przypis redakcyjny]
Zrozumienie tego było punktem wyjścia do badań i rozważań naszych… — por. ibid., s. 208. [przypis autorski]
zrozumiesz — hebr. שָׁמַע (szama): ‘słyszeć’, tu jest odczytywane w znaczeniu ‘rozumieć, pojmować’, zob. Raszi, Radak, Raszbam do 41:15. [przypis edytorski]
zrozumże — wyraz zrozum z dodaną partykułą -że użytą dla wzmocnienia nacisku. [przypis edytorski]
zruć (daw. forma) — zrzuć. [przypis edytorski]
Zruć go z pychy do końca z Nabuchodozorem — i dalej: Nabuchodonozor trawę żarł jak wół, por. 1, 21: kara za bluźnierstwo, wedle Daniela rozdz. 7. [przypis redakcyjny]
zruca — dziś: zrzuca. [przypis edytorski]
zrucano — wyd. lwow. ma: zrzucano. [przypis redakcyjny]
zrucić (daw.) — zburzyć. [przypis edytorski]
zrucił me (reg.) — zrzucił mnie. [przypis edytorski]
zrucili — dziś popr.: zrzucili (w domyśle: ze stanowiska). [przypis edytorski]
zruci — zrzuci (z żołądka); zwymiotuje. [przypis edytorski]
zrugać — nawymyślać komuś, gniewnie go skrytykować; zbesztać, złajać. [przypis edytorski]
zrugać — obrzucić obelgami. [przypis edytorski]
z ruśnice — z rusznicy. [przypis edytorski]
z Russem (daw.) — z Rousseau. [przypis edytorski]
zruta (daw.) — ruina. [przypis redakcyjny]
zrutenizowany — poddany wpływom ruskim; od śrdw. łac. Ruthenia: Ruś. [przypis edytorski]
z rybaki — dziś popr. forma: z rybakami. [przypis edytorski]
zrychtować (reg.) — wykonać, skonstruować. [przypis edytorski]
z rysunkami autora — z przyczyn technicznych ilustracje zostaną opublikowane w przyszłości. Tam, gdzie to konieczne, treść obrazków opisano w przypisach. Nie publikujemy też dwuwierszy, nawiązujących do treści książki i umieszczonych w żywej paginie (tj. na górze strony, nad tekstem), ponieważ ich tłumaczenie nie weszło jeszcze do domeny publicznej. [przypis edytorski]
z rytmu — ze zdolności poetyckich. [przypis redakcyjny]
zrywałaś listki akacji, a potem byłaś smutna, bo wypadło: „nie dba” — nawiązanie do zwyczaju wróżenia przez obrywanie akacjowych listków rosnących na jednej łodyżce, powtarza się przy tym wyliczankę: kocha, lubi, szanuje, nie chce, nie dba, żartuje, w myśli, w mowie, w sercu, na ślubnym kobiercu, aż do zerwania ostatniego listka. Podobnie wróżono z kwiatu margerytki. [przypis edytorski]
zrywał się ostatnimi wysiłkami — w oryg. niem. raffte sich zur letzten Anstrengung auf: zdobył się na ostatni wysiłek. [przypis edytorski]
zrywam (…) lilią (daw.) — dziś: zrywam lilię. [przypis edytorski]
Zrywam się, biegną, składam na pamięć wyrazy… — niezupełnie dokładny cytat z sonetu Mickiewicza Mówię z sobą… (1826): „Zrywam się, biegę, składam na pamięć wyrazy.” [przypis redakcyjny]
z rządem — w wydaniu z 1816 r.: z nierządem. [przypis edytorski]
zrzęda — tu: upór. [przypis redakcyjny]
zrzęda — tu: zrzędliwość. [przypis edytorski]
zrzęda — zrzędzenie; narzekanie. [przypis edytorski]
zrzebiec (daw.) — źrebak. [przypis edytorski]
zrzecze się — dziś: zrzeknie się. [przypis edytorski]
zrzeczywistnienie — dziś: urzeczywistnienie. [przypis edytorski]
z rzeką, która była bogiem, gotów był walczyć… — ze Skamandrem, bóstwem rzeki o tej samej nazwie; zob. Iliada XXI 200 i nast. [przypis edytorski]
zrzekła się pierwszej dziewiczej miłości — mowa o Wilhelmie Habsburgu zwanym Uprzejmym (ok. 1370–1406). [przypis edytorski]
