Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 162189 przypisów.
bieżyć (daw.) — iść, zmierzać w jakimś kierunku. [przypis edytorski]
bieżyć (daw.) — podążać. [przypis edytorski]
bieżyć (daw.) — zmierzać, iść. [przypis edytorski]
bieżyć (gw.) — biec, śpieszyć, iść. [przypis edytorski]
bieżyć — iść, biec; por. bieżnia. [przypis edytorski]
bieżyć — iść, dążyć. [przypis edytorski]
bieżyć — iść. [przypis edytorski]
bieżyć — podążać, iść. [przypis edytorski]
bieżyć (starop.) — iść, podążać; bieżemy: forma 2.os. lm, idziemy. [przypis edytorski]
bieżyć za ścianę — iść się załatwić. [przypis edytorski]
bieży, co żywo (starop.) — idzie, kto żyw; w znaczeniu: wszyscy idą, zdążają. [przypis edytorski]
Bieży do mety po sukno zielone — Sukno zielone, jakie w nagrodę otrzymywał zręczniejszy i szczęśliwszy biegacz do mety. [przypis redakcyjny]
bieży — dziś popr. forma: biegnie. [przypis edytorski]
bieży — idzie; tu w znaczeniu: „czas mija”. [przypis edytorski]
bieży — prowadzi. [przypis edytorski]
bieży (starop.) — forma 3.os.lp; znaczenie: podąża, zmierza, idzie. [przypis edytorski]
bieży (starop. forma) — idzie, ucieka. [przypis edytorski]
bieżysz (daw. forma) — idziesz. [przypis edytorski]
bieżysz (daw.) — idziesz, dążysz. [przypis edytorski]
bieżysz o zakład (starop.) — ścigać się o nagrodę. [przypis edytorski]
biezsowiestnyje ekspłoatatory (ros.) — wyzyskiwacze bez sumienia. [przypis edytorski]
bifstek (ang. beefsteak, wym. bifsteik) — befsztyk, smażone mięso wołowe. [przypis redakcyjny]
Biga — wóz parokonny. [przypis redakcyjny]
Bigda — tytułowy bohater powieści Juliusza Kadena-Bandrowskiego Mateusz Bigda, urodzony w nędznej chłopskiej rodzinie ludowy przywódca, który dochodzi do stanowiska premiera Rzeczypospolitej. [przypis edytorski]
Big Mario (ang.: Wielki Mario) — postać z niektórych gier komputerowych z serii „Super Mario”, w którą może zmieniać się główny bohater, zyskując nadzwyczajne zdolności. [przypis edytorski]
bigos — tu: awantura. [przypis edytorski]
bigos — w oryginale: Gallimathias. [przypis tłumacza]
bigot — dewot; człowiek przywiązujący przesadną wagę do zewnętrznych form pobożności, w istocie zaś hipokryta. [przypis edytorski]
bigot — dewot; człowiek przywiązujący przesadną wagę do zewnętrznych form pobożności, zaniedbujący przy tym duchowość wewnętrzną i moralność; hipokryta w kwestiach religijno-moralnych. [przypis edytorski]
bigot — dewot; człowiek przywiązujący przesadną wagę do zewnętrznych form pobożności, zaniedbujący przy tym duchowość wewnętrzną i moralność. [przypis edytorski]
bigoteria — dewocja; manifestacyjna pobożność przy jednoczesnym zaniedbywaniu duchowości wewnętrznej i moralności. [przypis edytorski]
bigoteria — hipokryzja w zakresie moralności, dewocja; przywiązywanie przesadnej wagi do zewnętrznych form pobożności, przy jednoczesnym zaniedbywaniu istotnej duchowości wewnętrznej i moralności. [przypis edytorski]
bigotka — dewotka; kobieta (tu: dziewczynka) przywiązująca przesadną wagę do zewnętrznych form pobożności, zaniedbująca przy tym duchowość wewnętrzną i moralność. [przypis edytorski]
bihme (z ukr.) — przysięgam na Boga. [przypis edytorski]
bijące się szkło — dziś popr.: rozbijane szkło. [przypis edytorski]
bijąc woły — tu: zabijając woły na ofiarę bogom. [przypis edytorski]
biją w ciebie ciemnego potopu zbrodni, fale / Już sięgają cię, obejmują… — nie zmieniono oryginalnej interpunkcji; zastosowanie przerzutni każe sądzić, że autorka dokonywała tu pracy nad możliwymi sensami frazy. [przypis edytorski]
bijak — jeden z dwóch kijów, z których zbudowany był cep; krótszy i wykonany zazwyczaj z twardszego drewna, służył do uderzania w kłosy ułożone na twardym podłożu. [przypis edytorski]
bijak — jeden z dwóch kijów, z których zbudowany był cep. [przypis edytorski]
bijak — kij służący do młócenia. [przypis edytorski]
bijał (gw.) — bił; (o czynności zwyczajowej) zwykł bić. [przypis edytorski]
Bijanka — [Bianca] d'Este, córka Zygmunta, brata ks. Herkulesa. [przypis redakcyjny]
bijanka (starop.) — piana bita z cukrem lub śmietaną. [przypis redakcyjny]
Biję ojca! — podług praw attyckich za pobicie ojca groziła banicja mniejsza: w każdym razie kara bardzo surowa. [przypis tłumacza]
bije się — tu: odbija się na maszynie drukarskiej, drukuje się. [przypis edytorski]
Bije zegar — anachronizm. [przypis edytorski]
Bije zegar kuranty — melodia wygrywana przez mechanizm ukryty w zegarze; tu: precyzyjnie skonstruowana aparatura fletowa wygrywająca melodię rokokowego tańca dworskiego — menueta. [przypis redakcyjny]
bij mnie, lub ja cię zabiję — Seneka, De Ira [O gniewie I, 20.8; w oryg. nie ma mowy o rzucaniu kamieniem, Kaligula wykrzykiwał wyzwanie z Iliady Homera (ks. XIII, 724): ἤ μ᾽ ἀνάειρ᾽, ἢ ἐγὼ σέ (dźwignij mię lub ja ciebie dźwignę; tł. F. Ks. Dmochowski); wypowiedź tę przytacza także Swetoniusz w Żywocie Kaliguli 22]. [przypis autorski]
Bij na piankę jajek kilka… — przekład W. Ł. [przypis redakcyjny]
Bijon własc. Bion z Borystenu — grecki filozof żyjący w III w. p.n.e. [przypis edytorski]
Bikoka — zamek w okolicy Pawii. [przypis redakcyjny]
Bił nam czołom i prosył, szczob jeho podaryty, a my pomniawszy jeho usługi, dajem (z ukr.) — Bił nam czołem i prosił, żeby go obradować, a my, wspomniawszy jego usługi, dajemy. [przypis edytorski]
bila — kula bilardowa. [przypis edytorski]
bil angielski (z ang. bill of rights) — ustawa przyjęta przez parlament angielski i zatwierdzona przez króla. [przypis redakcyjny]
bilard — naturalnie anachronizm, w rodzaju wielu innych u Szekspira. [przypis tłumacza]
Bilba — Bilbao, miasto w Hiszpanii północnej. [przypis redakcyjny]
Bilbao — miasto w płn. Hiszpanii, w Kraju Basków, u ujścia rzeki Nervión do Zat. Biskajskiej. [przypis edytorski]
bilbokiet (z fr. bilboquet) — zabawka powstała z XVI w., składająca się z kijka z uchwytem połączonego sznurkiem z kulką; podstawą zabawy bilbokietem jest podrzucenie kulki ruchem uchwytu i złapanie jej na kijek. [przypis edytorski]
bilbokiet (z fr. bilboquet) — zabawka składająca się z ostro zakończonego kijka połączonego sznurkiem z przedziurawioną drewnianą kulką; zabawa bilbokietem polega podrzucaniu kulki i łapaniu jej na kijek. [przypis edytorski]
bilboklet — właśc. bilbokiet (z fr. bilboquet), zabawka powstała z XVI w., składająca się z kijka z uchwytem połączonego sznurkiem z kulką; podstawą zabawy bilbokietem jest podrzucenie kulki ruchem uchwytu i złapanie jej na kijek. [przypis edytorski]
bildowany — uczony. [przypis edytorski]
Bileam ben Beor a. Balaam ben Beor — prorok, któremu król Moabu, Belek, nakazał, by przeklął Izraelitów, gdyż stanowili zagrożenie dla jego ziemi. Dwukrotnie Bóg nakazał Bileamowi odmówić królowi. Trzecim razem, kiedy Bileam już był w drodze, jego oślicy, na której odbywał podróż, ukazał się Anioł. Oślica przemówiła do Bileama ludzkim głosem i przekazała, że ten ma powiedzieć to, co nakaże Bóg. Ostatecznie pobłogosławił Izraelitów trzy razy (Lb 22,1–41; 24,1–10). [przypis edytorski]
bilet bankowy — banknot, drukowane pieniądze. [przypis edytorski]
bilet bankowy — banknot papierowy. [przypis edytorski]
bilet bankowy — pierwowzór banknotu, zobowiązanie banku do wypłacenia określonej kwoty. [przypis edytorski]
bilet (daw.) — karteczka z krótką wiadomością, liścik. [przypis edytorski]
bilet (daw.) — tu: bilet bankowy, banknot, drukowane pieniądze. [przypis edytorski]
bilet okrężny a. objazdowy — bilet uprawniający do odbycia podróży zaczynającej się i kończącej w tym samym miejscu, wybraną przez siebie trasą w ramach limitu kilometrów. [przypis edytorski]
bilet „p. p. c.” — bilet wizytowy z dopiskiem „p.p.c.” (od fr. pour prendre congé), przekasyłany na pożegnanie przed wyjazdem. [przypis edytorski]
bilet prostytutki — od 1843 prostytucja w Imperium Rosyjskim była legalna; prostytutki rejestrowano w komisjach medyczno-policyjnych i zamiast paszportów wewnętrznych wydawano im specjalne dokumenty, zwane potocznie „żółtymi biletami”. [przypis edytorski]
bilet — tu: banknot, drukowane pieniądze. [przypis edytorski]
bilet — tu: bilet wizytowy, wizytówka; obowiązkiem kobiety z wyższych sfer było regularne składanie wizyt towarzyskich, zapowiadanych odpowiednio wcześniej przekazaniem wizytówki przez służbę; w XIX w. zagięciem odpowiedniego rogu wizytówki sygnalizowano cel wizyty, np. rozmowę towarzyską lub złożenie gratulacji. [przypis edytorski]
bilet — tu: bilet wizytowy, wizytówka. [przypis edytorski]
bilet — tu: bilet wizytowy, wizytówka; w dawnym kodeksie honorowym wręczenie biletu wizytowego przez urażonego mężczyznę oznaczało wyzwanie na pojedynek. [przypis edytorski]
bilet — tu: karta wizytowa. [przypis edytorski]
bilet — tu: wizytówka. [przypis edytorski]
bilet wyglądał tak — tu w wydaniu źródłowym zamieszczono obrazek, przedstawiający w niewyraźny sposób kilka liter arabskich w otoczeniu kwiatów. [przypis edytorski]
Bilińskiego — Casanova pisze „Ricliński” lub tak nazwisko przeinaczył zecer, co pamiętniki składał. [przypis tłumacza]
bilingues, haec illave, prout invaluissent, defensuri Prothei! (łac.) — dwujęzyczni Proteusze, gotowi bronić tego lub owego, jak co wzrosło w siły. [przypis redakcyjny]
bili przed nim czołem — perski sposób witania władcy: czołem uderza się o ziemię i całuje się ją. [przypis tłumacza]
biliśmy się z Francuzami, a wódz, który im przewodził, był człowiekiem, co natchnął nas (…) trwogą (…), ale także i szczerym, głębokim podziwem — chodzi o Napoleona Bonaparte. [przypis edytorski]
Bilitis — fikcyjna autorka wierszy o miłości między kobietami, w istocie napisanych przez Pierre'a Louÿsa pod koniec XIX w. [przypis edytorski]
bill (ang.) — projekt ustawy. [przypis edytorski]
bill (ang.) — projekt ustawy wniesiony do parlamentu w Wielkiej Brytanii lub USA. [przypis edytorski]
bill (ang.) — tu: ustawa. [przypis edytorski]
Billaud-Varenne, Jacques Nicolas (1756–1819) — ultraradykalny polityk czasów rewolucji francuskiej, jakobin; deputowany Paryża do Konwentu Narodowego, jeden z najżarliwszych zwolenników osądzenia i stracenia Ludwika XVI, a następnie Marii Antoniny; atakował stanowisko żyrondystów, do 1794 r. popierał linię polityczną Robepierre'a. [przypis edytorski]
billet doux (fr.) — liścik miłosny. [przypis edytorski]
billige Bleisoldaten; deine sind viel, viel bessere (niem.) — tanie ołowiane żołnierzyki; twoje są dużo, dużo lepsze. [przypis edytorski]
Billinger, Richard (1893–1965) — poeta i dramaturg austriacki. [przypis edytorski]
Bill, intituled, Act for preventing Publication of Lectures without Consent (1835) Paper No. 546, III.309–312, http://copy.law.cam.ac.uk/record/uk_1835c, ustęp 5 (dostęp 09.02.2014). [przypis autorski]
Bill, intituled, Act for preventing Publication of Lectures without Consent (1835), Paper No. 546, III.309–312, http://copy.law.cam.ac.uk/record/uk_1835c, (dostęp 09.02.2014). [przypis autorski]
Billot, Jean-Baptiste (1828–1907) — francuski generał i polityk, minister wojny (1896–1898); dysponował niezbitymi dowodami niewinności Dreyfusa i celowo je ukrywał, co ujawnił Zola w swoim liście otwartym. [przypis edytorski]
bilokale i trilokale (żarg.) — w branży turystycznej: dwu- i trzypokojowe apartamenty, złożone z jednej lub dwu sypialni oraz pokoju dziennego z aneksem kuchennym i łazienki. [przypis edytorski]
Biloxi — miasto nad Zat. Meksykańską, założone w 1699, w latach 1719–1722 było stolicą francuskiej Luizjany, ob. w USA, w stanie Missisipi. [przypis edytorski]
Bilsk — Bielsk, miasto w dzis. gub. grodzieńskiej, nad rzeką Białą i Lubczą. [przypis autorski]
Bilsk — dziś: Bielsk; tu: zapis zgodnie z wymową właściwą ludności zamieszkującej wsch. województwa daw. Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]
Bil — w oryginale ang.: Beale. [przypis edytorski]
bima (aszkenaz.) a. tewa (sefard.) — mównica pośrodku synagogi, gdzie wykłada się i czyta Torę; podwyższenie zwieńczone ozdobną kopułą lub ażurową altaną. [przypis edytorski]
bima a. tewa — miejsce w centrum synagogi służące do czytania i objaśniania Tory oraz prowadzenia modlitwy; zwykle w formie altany a. ażurowej kapliczki osadzonej na podwyższeniu (wstępuje się do niej po kilku stopniach) i wyposażonej w pulpit, na którym kładzie się Pismo. [przypis edytorski]
bima (hebr.) — podest z pulpitem usytuowany w centralnej części synagogi. [przypis edytorski]
