Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 451 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7671 przypisów.
dyszel — drąg umocowany do przedniej części wozu, umożliwiający kierowanie końmi. [przypis edytorski]
dyszkant a. dyskant (z łac., muz.) — najwyższy głos w utworach muzycznych do XVI wieku. [przypis edytorski]
dyszkant — głos chłopięcy; odmiana wysokiego głosu ludzkiego, jaki najczęściej posiadają chłopcy przed mutacją. [przypis edytorski]
dyszkant — głos chłopięcy odpowiadający skalą sopranowi. [przypis edytorski]
dyszkant — głos chłopięcy. [przypis redakcyjny]
dyszkant — piskliwy głos. [przypis edytorski]
dyszkant — wysoki głos chłopięcy, odpowiednik sopranu. [przypis edytorski]
dyszkant — wysoki głos chłopięcy. [przypis edytorski]
dyszkant — wysoki i piskliwy głos. [przypis edytorski]
dyszkant — wysoki, piskliwy głos. [przypis edytorski]
dyszkrecja — popr.: dyskrecja. [przypis edytorski]
dyszkur — dyskurs, rozmowa. [przypis edytorski]
dyszkurować, częściej: dyskursować (daw.) — prowadzić dyskurs, rozprawiać. [przypis edytorski]
dyszyć — dziś popr.: dyszeć. [przypis edytorski]
dytyrambach (lit.) — rozwinięta w kulturze greckiej pieśń pochwalna, utrzymana w patetycznym tonie. [przypis edytorski]
dytyramb (lit.) — rozwinięta w kulturze greckiej pieśń pochwalna, utrzymana w patetycznym tonie. [przypis edytorski]
dytyramb (lit.) — w staroż. Grecji pieśń pochwalna ku czci boga wina Dionizosa, śpiewana przez chór przy akompaniamencie fletu, w połączeniu z tańcami; współcześnie: podniosły, patetyczny utwór pochwalny. [przypis edytorski]
dytyramb na cześć kartezjanizmu — Bardzo interesujące oświetlenie stosunku Encyklopedystów do Descartes'a stanowią uwagi zamieszczone w „urzędowym” ich organie (Correspondence litteraire, T. 6) z okazji konkursu Akademii na Pochwałę Descartes'a, ogłoszonego w r. 1765. Z łatwo zrozumiałym brakiem perspektywy uwydatnia się w tych uwagach połowiczne tylko poczucie pochodności i synostwa filozofów XVIII w. w stosunku do Descartes'a, na pierwszy plan natomiast występują dzielące ich różnice; jest dla nich w Kartezjuszu o wiele za dużo metafizyki, nie mogą mu darować jego „spirytualizmu”, jego dowodu o istnieniu Boga, etc. etc. [przypis tłumacza]
dytyramb — patetyczny utwór poetycki. [przypis edytorski]
dytyramb — rozwinięta w kulturze greckiej pieśń pochwalna, utrzymana w patetycznym tonie, pierwotnie ku czci boga wina Dionizosa, śpiewana przez chór przy akompaniamencie aulosu (podwójnego fletu), w połączeniu z tańcami; współcześnie: podniosły, patetyczny utwór pochwalny. [przypis edytorski]
dytyramb — rozwinięta w kulturze greckiej pieśń pochwalna, utrzymana w patetycznym tonie, pierwotnie ku czci boga wina Dionizosa, śpiewana przez chór przy akompaniamencie aulosu (podwójnego fletu), w połączeniu z tańcami; współcześnie: podniosły, patetyczny utwór pochwalny. [przypis edytorski]
dyvai (brus.) — keisti dalykai, stebuklai. [przypis edytorski]
dyvai — keistenybės, stebuklai. [przypis edytorski]
dyvai — keisti, stebuklingi dalykai. [przypis edytorski]
dyvai (sl.) — keistenybės, stebuklingi dalykai. [przypis edytorski]
dyvas (brus.) — keistas dalykas, keistenybė. [przypis edytorski]
dyvina (sl.) — keista. [przypis edytorski]
dywagacje — rozważania (szczególnie wolne dygresyjne czy abstrakcyjne), odchodzenie od tematu. [przypis edytorski]
dywana — dziś popr. forma D. lp: dywanu. [przypis redakcyjny]
Dywan — przyboczna rada sułtana. [przypis edytorski]
dywan — rada sułtańska. [przypis redakcyjny]
dywan — tu nie, jak poprzednio, rada, lecz sofa. [przypis redakcyjny]
dywan (tur.) — rada państwa. [przypis redakcyjny]
dywan (tur.) — rada. [przypis redakcyjny]
dywan (tur.) — sofa. [przypis edytorski]
dywan (tur.) — zgromadzenie doradców władcy muzułmańskiego. [przypis edytorski]
dywan — wyraz perski: zgromadzenie, rada państwa. [przypis redakcyjny]
dywan (z arab. diwan: rada, administracja, kancelaria) — tu: rada dostojników w krajach muzułmańskich. [przypis edytorski]
dywan (z tur.) — senat, rada państwa. [przypis redakcyjny]
dywdyk a. tyftyk — bogata tkanina turecka. [przypis edytorski]
dywdyk a. tyftyk — bogate przykrycie na konia. [przypis redakcyjny]
dywdyk — bogate przykrycie na konie. [przypis redakcyjny]
dywersja (fr.) — działania wojenne za linią frontu, zmierzające do osłabienia sił przeciwnika. [przypis edytorski]
dywersja — niszczące działanie na tyłach wroga. [przypis edytorski]
dywidenda — część rocznego zysku spółki akcyjnej dzielona między osoby posiadające akcje, proporcjonalna do ilości posiadanych przez nich akcji. [przypis edytorski]
dywidenda — część rocznego zysku spółki akcyjnej dzielona między osoby posiadające akcje względem posiadanych przez nich akcji. [przypis edytorski]
dywidenda — zysk. [przypis redakcyjny]
dywinatorski (z łac.) — zdolny do przewidywania przyszłości. [przypis edytorski]
dywinować — przeznaczać. [przypis redakcyjny]
dywizja — wielki oddział wojska różnej broni. [przypis redakcyjny]
dywizję Lavala — René Vallery-Radot, biograf Pasteura, wspomina o dywizji Levala. Nazwisko Jeana-Françoisa Levala (1762–1834) znajduje się wśród wyrytych na Łuku Tryumfalnym. W 1793 r. Leval awansował na generała brygady, dowodził dywizją pod Bar-sur-Aube i Arcis-sur-Aube. [przypis edytorski]
dywizyja hetmańska — dywizja Sapiehy. [przypis redakcyjny]
dywtyk, dyftyk a. tyftyk (z tur.) — cienka, bardzo miękka tkanina z koziej wełny na jedwabnej osnowie, pochodząca z Turcji. [przypis edytorski]
dywulgować (z łac.) — ujawniać. [przypis edytorski]
dywulgować (z łac.) — wtajemniczyć. [przypis edytorski]
Dyżonu — właśc. Dijon. [przypis edytorski]
dyzarmować — rozbroić. [przypis redakcyjny]
dyzenteria — czerwonka, ostra choroba zakaźna jelit, której objawem jest uporczywa, krwawa biegunka. [przypis edytorski]
dyzgust (łac.) — przykrość, niesmak. [przypis redakcyjny]
dyzgustować (daw.) — czynić zniewagę, afront. [przypis edytorski]
dyzgust (przestarz.) — niechęć, niezadowolenie. [przypis edytorski]
dyzgust — tu: zniewaga. [przypis edytorski]
dyzgusty (lm) — psoty, obelgi. [przypis redakcyjny]
dyzgust (z łac.) — niechęć, wstręt. [przypis edytorski]
dyzgust (z wł.) — nieprzyjemność, przykre uchybienie. [przypis redakcyjny]
džamija — Mesdžid arba džami — yra tai paprasti mečetai, mahometonų bažnyčios. Jų kampuose iš lauko esti laibučiai, dangun išbėgą kuoreliai, vadinami minaretais bei menarais. Šituos pusiau liemenį perjuosia galerija vardu šurfe, iš kurios muezzinai, t. y. garsintojai, kviečia žmones melstis. Tas iš galerijos giedamasis šauksmas vadinasi izan. Penkis kartus per dieną paskirtomis valandomis girdėti izanas nuo visų minaretų, o grynas-skardus muezzinų balsas maloniai skamba muzulmonų miestų padangėje, ypač jog ten, nebvažinėjant ratais, rami viešpatauja tyluma. (I. Senkowski. Collectanea T, II p. 66). [przypis redakcyjny]
dźbłem — zamiast: źdźbłem. Wyd. Libery i Sawrymowicza tłumaczy tę formę wymową poety. [przypis redakcyjny]
dźbło — dziś: źdźbło. [przypis edytorski]
dźwięczyć — dziś popr.: dźwięczeć. [przypis edytorski]
dźwiękanie — dziś: B.lp.: dźwięczenie. [przypis edytorski]
dźwięki — dziś popr. forma N.lm: dźwiękami. [przypis edytorski]
dźwiękło — dziś: dźwięknęło a. zadźwięczało. [przypis edytorski]
dźwiękły — dziś popr. forma: dźwięknęły. [przypis edytorski]
dźwiergać (gw.) — wierzgać. [przypis edytorski]
dźwierka (daw.) — drzwiczki. [przypis edytorski]
dźwierza — drzwi. [przypis edytorski]
Dźwierza (gw.) — drzwi. [przypis edytorski]
dźwierze (daw.) — drzwi, brama. [przypis edytorski]
dźwierze (daw.) — drzwi. [przypis edytorski]
dźwierze (daw.) — drzwi, wrota. [przypis edytorski]
dźwierze (daw.) — odrzwia; bramy, drzwi. [przypis edytorski]
dźwierze (daw.) — wrota. [przypis edytorski]
dźwierze — drzwi. [przypis edytorski]
dźwigać więzy — być w niewoli. [przypis edytorski]
dźwigaj z nimi społem — dźwigaj razem z nimi. [przypis edytorski]
dźwignięcia skórzanego jarzma tablicy reklamowej — mowa o popularnych w XIX w. dużych tablicach reklamowych noszonych przez ludzi na piersiach i na plecach, za pośrednictwem pasów umożliwiających zawieszenie ciężaru na ramionach. [przypis edytorski]
dźwignienie — dziś popr.: dźwignięcie, podźwignięcie. [przypis edytorski]
dźwigniony — dziś: podźwignięty; podniesiony. [przypis edytorski]
Dźwina (brus. Дзьвiна, łot. Daugava) — rzeka na terytorium dzisiejszej Rosji, Białorusi i Łotwy, płynie przez Połock, Witebsk i Rygę. [przypis edytorski]
Dźwina — rzeka na terytorium Rosji, Białorusi i Łotwy. [przypis edytorski]
dźwirza (reg.) — drzwi, wrota. [przypis edytorski]
dźwirze (gw.) — drzwi. [przypis edytorski]
dźwirze (stpol.) — drzwi. [przypis redakcyjny]
Dżagannath (mit. hind.) — Pan Świata, bóstwo hinduskie, utożsamiane z Wisznu (jako Kriszną), czczone szczególnie w Puri (na wschodnim wybrzeżu Indii), gdzie na jego cześć organizuje się festiwal wozów, podczas którego wierni obwożą posąg bóstwa na wozie. [przypis edytorski]
dżahanna — piekło [por. hebr. gehenna; red. WL]. [przypis autorski]
dżanet, właśc. dzianet — rumak, koń; koń rasy hiszpańskiej do jazdy wierzchem. [przypis edytorski]
dżan — wyraz pieszczotliwy: jagniątko, duszka. [przypis autorski]
Dżataka — w buddyzmie: pouczająca opowieść mająca cechy bajki, legendy i przypowieści. [przypis edytorski]
dżdża (daw.) — deszcz. [przypis edytorski]
dżdża (gw., daw.) — deszcz. [przypis edytorski]
