Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5059 przypisów.
Gérard, Étienne Maurice (1773–1852) — francuski wojskowy i polityk, generał wojen napoleońskich; marszałek Francji (od 1830). [przypis edytorski]
gęś chińska a. łabędzionosa, Anser cygnoides (biol.) — gatunek gęsi zamieszkujący płn. Chiny, Mongolię i wsch. Rosję, od którego pochodzi azjatycka forma gęsi domowej (Anser cygnoides domesticus). [przypis edytorski]
gęśla a. gęśle — ludowy instrument strunowy, smyczkowy. [przypis edytorski]
gęśla a. gęśle (muz.) — ludowy instrument smyczkowy, podobny do skrzypiec. [przypis edytorski]
gęśl a. gęśle — ludowy instrument smyczkowy. [przypis edytorski]
gęślarz — grający na gęślach, tj. instrumencie strunowym używanym w Słowiańszczyźnie (po białorusku: husli). [przypis edytorski]
gęślarz — muzyk grający na gęślach; gęśle: archaiczny instrument smyczkowy. [przypis edytorski]
gęślarz — muzyk grający na gęślach, prymitywnym ludowym instrumencie smyczkowym, podobnym do skrzypiec. [przypis edytorski]
gęśle — daw. ludowy instrument smyczkowy; rodzaj skrzypiec. [przypis edytorski]
gęśle — dawny instrument smyczkowy, używany wśród ludów słowiańskich i na Bliskim Wschodzie. [przypis edytorski]
gęśle (muz.) — ludowy instrument smyczkowy, podobny do skrzypiec. [przypis edytorski]
gęśle — polski instrument ludowy, rodzaj prymitywnych skrzypiec. [przypis redakcyjny]
gęśli (a. gęśle) — instrument smyczkowy, zazwyczaj dwu- lub trzystrunowy, rodzaj prymitywnych skrzypiec w kształcie owalnego pudła z krótką szyjką. [przypis redakcyjny]
gęśliczkowy — od: gęśliczki, gęśle (tradycyjny ludowy instrument muzyczny). [przypis edytorski]
gęśliki — zdrobn. od: gęśle; archaiczny instrument smyczkowy. [przypis edytorski]
gęśliki — zdr. od: gęśle: archaiczny instrument smyczkowy. [przypis edytorski]
gęśl — słowiański instrument strunowy. [przypis edytorski]
gęś pospolita — tu: gęś gęgawa (Anser anser) lub jej udomowiona forma: europejska gęś domowa (Anser anser domesticus). [przypis edytorski]
gęś winczesterska — eufemizm oznaczający chorobę weneryczną; domy publiczne w Southwark podlegały jurysdykcji biskupa Winchesteru. [przypis edytorski]
gęś z czarnym sosem — gęś w sosie śliwkowym podana konkurentowi oznaczała odrzucenie oświadczyn; kiedy indziej taki sygnał stanowiła zupa, tzw. czarna polewka. [przypis edytorski]
Gęsi Cypel — ang. Goose Point, przylądek na amerykańskiej wyspie Fire Island, w stanie Nowy Jork. [przypis edytorski]
gęsie — dziś popr. B.lp: gęsi. [przypis edytorski]
gęsiego iść — iść rzędem, jedna za drugą. [przypis edytorski]
gęsiego — tu: jedna za drugą. [przypis edytorski]
gésiers (fr.) — żołądki (ptaków). [przypis edytorski]
gęsi napoczęte posyłał i połówki chleba — posyłanie komuś dań z królewskiego stołu uchodziło za szczególniejsze odznaczenie. [przypis tłumacza]
gęsi (…) Rzym uwolniły — Według podań staroitalskich podczas najazdu Gallów na Rzym (w IV w. p.n.e.) gęsi kapitolińskie poświęcone Junonie, w chwili gdy nieprzyjaciel skradał się pod mury twierdzy, obudziły krzykiem obrońców miasta przyczyniając się w ten sposób do jego uratowania. [przypis redakcyjny]
gęsi (…) siodłate — o upierzeniu niejednolitym, innym na skrzydłach, a innym na grzbiecie. [przypis edytorski]
gęsi surowcowe — odlew surowego żelaza w formie zwanej „gęsią”. [przypis redakcyjny]
gęste mają miny (daw. przen.) — są pewni siebie lub takich udają. [przypis edytorski]
gęstemi między gałęziami (starop.) — szyk przestawny; inaczej: między gęstymi gałęziami. [przypis edytorski]
gęstemi sploty — dziś popr. forma N. lm: gęstymi splotami. [przypis edytorski]
gęste — tu: liczne. [przypis edytorski]
gęstniejszy — dziś popr. formy stopnia wyższego przymiotnika gęsty: gęstszy a. gęściejszy. [przypis edytorski]
gęsto jędzą — często dokuczają, nękają. Proponowana była także poprawka, w myśl której powinno tu widnieć słowo „jedzą”. [przypis edytorski]
gęstwa — gąszcz, gęstwina. [przypis redakcyjny]
gęstwinia — dziś popr.: gęstwina. [przypis edytorski]
gęsty kamień (…) ciskała (starop.) — gęsto ciskała kamieniami. [przypis edytorski]
gęstymi pułki — dziś: gęstymi pułkami (popr. forma N.lm); tu: forma skrócona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
gęstymi włosy — dziś popr. N.lm: (…) włosami. [przypis edytorski]
gęszcz — dziś: gąszcz a. gęstwina. [przypis edytorski]
gęszcz — dziś: gęstwina. [przypis edytorski]
Gebal-Taher, czyli (…) Gibraltar — arab. gebel-al-Tarik: góra Tarika; Tarik (nie: Taher) dowodził wojskami arabskimi, które zdobyły Toledo i Kordobę w VIII w. [przypis edytorski]
gebe a. gabaj — urzędnik gminny, starosta bóżnicy, administrator. [przypis tłumacza]
Gebeńska góra — góry Sewenny (des Cevennes) we Francji. [przypis redakcyjny]
Gebethner i Wolff — właściciele znanego przedwojennego wydawnictwa. [przypis edytorski]
Gebeut — Gebiete. [przypis edytorski]
Gebhardt ogłosił samodzielnie zredagowany przekład „Etyki” — Spinoza. Von den festen undewigen Dingen, übertragen und eingeleitet von C. Gebhardt, 1925. [przypis tłumacza]
Gebrauchsanwajzung (niem.) — fonet. zapisane Gebrauchsanweisung: instrukcja obsługi. [przypis edytorski]
gebrowie, właśc. gwebrowie (z pers. ghebr': niewierny) — dawna nazwa wyznawców zaratusztrianizmu nadana im przez muzułmanów, którzy nazywali ich także czcicielami ognia. Zaratusztrianizm wywodzi się z pierwotnych wierzeń mieszkańców płn. Iranu i stanowił państwową religię w istniejącym na terenie współczesnego Iranu i Iraku perskim imperium Sasanidów. Szczególnym obiektem kultu w tej religii jest stworzony przez najwyższe bóstwo, Ahura Mazdę, oczyszczający, święty ogień. Po podboju arabskim większość Irańczyków zmieniła wiarę, część w VIII–X w. uciekła przed muzułmańskimi prześladowaniami i osiedliła się w Indiach. [przypis edytorski]
Geburah — jedno z imion ducha ciemności występujące w żydowskiej Kabale. [przypis edytorski]
Geburt der Tragödie (niem.) — Narodziny tragedii; tytuł dzieła F. Nietschego. [przypis edytorski]
geckie niwy — ziemie Getów, sąsiadujących przez Dunaj z Trakami. [przypis edytorski]
Gedanum — łacińska nazwa Gdańska. [przypis edytorski]
Gedenktafeln (niem.) — tablice pamiątkowe. [przypis edytorski]
Gedeon — postać biblijna, zwycięski wódz i sędzia izraelski. [przypis edytorski]
Gedeon (XIV w. p.n.e.) — postać biblijna, zwycięski wódz i sędzia izraelski. [przypis redakcyjny]
gedilim właśc. gidilim (hebr.) — frędzel; również cyces a. cicit. [przypis edytorski]
Gedymin a. Giedymin (1275–1341) — wielki książę litewski, dziad Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]
Gedymin a. Giedymin, litew. Gediminas (ok. 1275–1341) — wielki książę litewski, ojciec m.in. Olgierda i Kiejstuta, dziadek Witolda i Jagiełły. [przypis edytorski]
[Gedymin] nazwał to miejsce Nowemi Trokami i tam przeniósł swój pobyt — nie możemy z pewnością oznaczyć daty założenia Trok i przeniesienia do nich stolicy państwa. M. Baliński (Star[ożytna] Polska t. III, s. 319) twierdzi za Stryjkowskim, że Gedymin w r. 1321 założył stolicę w starych Trokach, skąd ją przeniósł do Nowych, ale datę tego przeniesienia kładzie wcześniejszą tj. r. 1320. Słup murowany, nie wiémy na zasadzie czego, opiewa, że miasto założone zostało aż w r. 1448. Godząc te daty, wnioskować należy, że pobyt Gedymina w obu trockich stolicach był krótki, że zamek lądowy trocki mógł być założony w 1321, ale osiadłość miasta rozwinęła się już przy Kiejstucie. [przypis autorski]
Gees Gwardafuy — przylądek na krańcu Płw. Somalijskiego, u wejścia do Zatoki Adeńskiej. [przypis edytorski]
Gefangnis (niem.) — więzienie. [przypis edytorski]
gefrajter — starszy szeregowy w wojsku niemieckim lub austriackim. [przypis edytorski]
gefrajter — stopień wojskowy w armiach państw niemieckojęzycznych, a także w armii rosyjskiej, odpowiednik starszego szeregowego. [przypis edytorski]
gegelė — gegutė. [przypis edytorski]
gegen die üble Laune vom Predigtstuhle gearbeitet — Wir haben nun von Lavatern eine treffliche Predigt hierüber, unter denen über das Buch Jonas. [przypis autorski]
gegzametras — hegzametras. lit. metrinio eiliavimo forma, kur eilutė susideda iš šešių pėdų — daktilių ir spondėjų: K. Donelaičio „Metai” parašyti hegzametru. [przypis edytorski]
gehabt haben (niem.) — miałem. [przypis edytorski]
Gehazes właśc. Gehazi — postać występująca w Biblii, w Księgach Królewskich jako sługa proroka Elizeusza. Kiedy Elizeusz uleczył z trądu dowódcę aramejskiego Naamana i odmówił przyjęcia za to darów, Gehazi postanowił wykorzystać sytuację, wrócił do Naamana i twierdząc, że Elizeusz zmienił zdanie, sam zawłaszczył ofiarowane dobra, a następnie je ukrył, zaś przed swoim panem kłamliwie zataił swoją wyprawę i działania. Za fałsz, chciwość i oszustwo prorok ukarał Elizeusza, zsyłając na niego i jego potomstwo trąd (2Krl 5,20–27). [przypis edytorski]
Geheimrat (niem.) — tajny radca. [przypis edytorski]
gehenna (daw.) — piekło. [przypis edytorski]
Gehenna — dolina pod Jerozolimą, w starożytności wysypisko śmieci i miejsce pochówku przestępców; symbolicznie: miejsce potępienia, piekło. [przypis edytorski]
Gehenna — dolina, znajdująca się pod Jerozolimą, gdzie podobno składano ofiary z dzieci; przenośnie: miejsce potępienia, piekło. [przypis edytorski]
Gehenna — dolina, znajdująca się pod Jerozolimą, gdzie podobno składano ofiary z dzieci; przenośnie: miejsce potępienia, piekło. [przypis edytorski]
gehenna (gehenom) (hebr.) — piekło. [przypis edytorski]
Gehenna (hebr.) — piekło. [przypis edytorski]
gehenna — męki, wielkie cierpienia, piekło. [przypis edytorski]
gehenna — piekło. [przypis edytorski]
Gehenna — tu: piekło, potępieńcze męki. [przypis edytorski]
Gehenna (z hebr. ) — piekło. [przypis redakcyjny]
gehen Sie zum Kuckuck (niem.) — niech pan idzie do diabła. [przypis edytorski]
Geige? Ach so, interessieren Sie sich für Musik (niem.) — Skrzypce? A więc interesuje się pan muzyką? [przypis edytorski]
Geist der Schwere (niem.) — duch ciężkości z Tako rzecze Zaratustra Nietzschego (1883 r.). [przypis edytorski]
Geisterkenner — hier: Kenner der menschlichen Seele. [przypis edytorski]
Geist hab' ich selbst genug (niem.) — ducha mam już osobiście dość. [przypis edytorski]
Geist (niem.) — duch absolutny. [przypis redakcyjny]
geizen — gierig streben. [przypis edytorski]
geizigen — gierigen. [przypis edytorski]
gej (jid.) — idź, idźcie. [przypis edytorski]
gej (jid.) — idź, idźcie; tu: dalej. [przypis edytorski]
gejsza — w Japonii: kobieta zawodowo zajmująca się dotrzymywaniem towarzystwa i zapewnianiem rozrywki mężczyznom na przyjęciach, bawiąca gości rozmową, tańcem, śpiewem i grą na instrumentach. [przypis edytorski]
gejtawy — rodzaj lin. [przypis autorski]
gekos — gekon. [przypis edytorski]
gelateria (wł.) — cukiernia, w której wyłącznie podają lody. [przypis autorski]
gelateria (wł.) — lodziarnia. [przypis edytorski]
gelati (wł.) — lody. [przypis edytorski]
gelda — iš vieno medžio išskobtas pailgas indas, niekotė. [przypis edytorski]
Geldhab — postać z komedii Aleksandra Fredry z 1818 roku: Pan Geldhab. [przypis edytorski]
geld (niem. das Geld) — pieniądze. [przypis edytorski]
