Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4990 przypisów.
gałka — muszkatołowa albo muszkatowa, owoc muszkatowca (myristica moschata). [przypis redakcyjny]
gałka — tu: kawka. [przypis edytorski]
gałka (tu z ukr. галка, гава) — kawka; wrona. [przypis edytorski]
Gałka złota, bulla aurea — amulet, ozdoba, noszona przez dzieci bogatych Rzymian. [przypis redakcyjny]
gałki sejmikowe — tj. głosy na lokalnym sejmiku ziemskim. [przypis edytorski]
gałkowski — chodzi o typowe działania prowokatora policyjnego. [przypis edytorski]
gałubczyk (reg.) — gołąbeczek; kochaneczek. [przypis edytorski]
Galaad i Moabit — Galaad: Γαλααδῖται, Γαλααδῖτις, LXX Γαλαάδ, Γαλαάδῖτις, גִּלְעָד (Gilead) (Rdz 31, 21 etc.), dzisiejsza nazwa pasma górskiego Dżebel Dżelaad); Moabit: Μωαβῖται,Μωαβῖτις, מוֹאָב ([Moab] Pwt 1, 5 etc.), w klinach: ma-a-bi. [przypis tłumacza]
Galaciella a. Galacya — córka Agolanta, matka Rugiera i Marfizy. [przypis redakcyjny]
galactodendron (bot.) — dziś: mlekowiec, zimozielone drzewo z sokiem mlecznym rosnące w tropikach obu kontynentów amerykańskich. [przypis edytorski]
Galafron — król Kataju w Chinach, ojciec Angeliki i Argali. [przypis redakcyjny]
galancie (gw.) — porządnie, elegancko. [przypis edytorski]
galancie (gw.) — porządnie; elegancko. [przypis edytorski]
galancie (gw.) — porządnie. [przypis edytorski]
galancie (gw.) — tu: bardzo. [przypis edytorski]
galancki (daw.) — przym. od rzecz. galant; tu: odznaczający się wyszukaną uprzejmością, szczególnie w stosunku do kobiet. [przypis edytorski]
galancki — przym. od rzecz. galant; tu: ładny, elegancki. [przypis edytorski]
galancko (daw.) — ładnie, elegancko, zgrabnie. [przypis edytorski]
galant (daw.) — mężczyzna odznaczający się wyszukaną uprzejmością. [przypis edytorski]
galant (daw.) — mężczyzna o wyrafinowanych manierach. [przypis edytorski]
galante (gw. warsz.) — idealnie, dobrze. [przypis edytorski]
galant — elegant, człowiek dworny. [przypis edytorski]
galanterią — [forma B.lp r. ż.] grzeczność; tu użyto wyrazu tego ironicznie. [przypis redakcyjny]
galanteria — uprzejme i wyrafinowane zachowanie. [przypis edytorski]
galanteria — wyszukana grzeczność w zachowaniu. [przypis edytorski]
galanteria (z fr. galanterie: grzeczność) — wyszukana grzeczność w obejściu, szczególnie w stosunku do kobiet. [przypis edytorski]
galanteria (z fr.) — tu: dworność, elegancja względem pań. [przypis redakcyjny]
galanteria (z fr.) — wyszukana grzeczność w obejściu, szczególnie w stosunku do kobiet. [przypis edytorski]
galant — mężczyzna, którego cechuje eleganckie zachowanie. [przypis edytorski]
galant — mężczyzna odznaczający się wyszukaną uprzejmością. [przypis edytorski]
galantnie (daw.) — ładnie, porządnie. [przypis edytorski]
galantny (gw. warsz.) — ładny. [przypis edytorski]
galanto (gw.) — elegancko, porządnie. [przypis edytorski]
galantom (z franc. galant homme) — człowiek przyzwoity, bez zarzutu, w salonowym, dworskim rozumieniu tych wyrazów. [przypis redakcyjny]
galantom (z wł.) — elegant. [przypis redakcyjny]
galantownią — [przez] zalotność, gładkość. [przypis redakcyjny]
galantuomo (wł.) — poczciwy, szlachetny człowiek, dżentelmen. [przypis edytorski]
galantuomo (wł.) — poczciwy, szlachetny człowiek, dżentelmen. [przypis redakcyjny]
galantuom (z fonet. fr. galant homme) — galant, człowiek odznaczający się wyszukaną uprzejmością, szczególnie w stosunku do kobiet. [przypis edytorski]
galanty (gw.) — elegancki, porządny. [przypis edytorski]
galanty (gw.) — ładny, porządny. [przypis edytorski]
galanty (gw.) — porządny, ładny, elegancki. [przypis edytorski]
galantyna (z fr.) — danie z kawałków gotowanego mięsa z jarzynami, podawane w galarecie na zimno. [przypis edytorski]
galanty — porządny. [przypis edytorski]
Galaor — brat Amadisa, postać z hiszp. romansu rycerskiego Amadis z Walii, dworny obrońca wdów i sierot, z którego brał wzór późniejszy literacki Don Kichot. [przypis edytorski]
galarda — niejasne; być może kolejne określenie na bitwę, analogiczne do wcześniejszego „tańca” („galarda” to taniec dworski). [przypis edytorski]
galar — dawny statek rzeczny, używany w Polsce do transportu towarów. [przypis edytorski]
galar (daw.) — rzeczny statek wiosłowy. [przypis edytorski]
galar — płaskodenny, bezpokładowy statek wiosłowy do przewożenia towarów. [przypis edytorski]
galar — płaskodenny statek wiosłowy używany dawniej do przewodu towarów w dół rzeki. [przypis edytorski]
galar — statek wiosłowy używany do przewozu towarów w dół rzeki. [przypis edytorski]
galary, komięgi i szuhaleje — rodzaje dawnych płaskodennych, pozbawionych masztu, rzecznych statków wiosłowych i łodzi. [przypis edytorski]
galasówka — owad z rzędu błonkoskrzydłych wstrzykujący jad w liście roślin w celu rozrostu ich tkanki i powstania narośli chroniącej składane w ranie jaja. [przypis edytorski]
Galata — dziś dzielnica Stambułu, położona po europejskiej stronie cieśniny Bosfor, dawniej osobne miasto tureckie. [przypis redakcyjny]
Galata — obecnie dzielnica Stambułu, kiedyś osobne miasto tureckie. [przypis edytorski]
Galatea — bohaterka sielanki Wergilego. [przypis redakcyjny]
Galatea (mit. gr.) — boginka morska, córka Nereusa (Nereida). Słynny obraz Rafaela przedstawia Triumf Galatei. [przypis redakcyjny]
Galatea (mit. gr.) — kobieta wyrzeźbiona przez Pigmaliona, króla Cypru i rzeźbiarza, który zakochał się we własnym dziele, zaś bogini Afrodyta na usilne prośby Pigmaliona ożywiła posąg (Owidiusz, Metamorfozy X 243–297); albo też: boginka morska, ukochana sycylijskiego pasterza Akisa (Acisa), którego zabił, przygniatając głazem, zazdrosny olbrzym Polifem, a Galatea zamieniła jego wypływającą spod głazu krew w rzeczkę (Owidiusz, Metamorfozy XIII 740–897). [przypis edytorski]
Galatea (mit. gr.) — tu: kobieta wyrzeźbiona przez Pigmaliona, króla Cypru i rzeźbiarza, który zakochał się we własnym dziele; bogini Afrodyta na usilne prośby Pigmaliona ożywiła posąg. [przypis edytorski]
Galatea — nimfa morska, córka Nereusa, prześladowana miłością cyklopa Polifema; najpiękniejsza wśród bogiń po Afrodycie. [przypis edytorski]
gala — uroczystość dworska, biesiada. [przypis redakcyjny]
galbanum — olejek używany do produkcji kadzideł; obecnie stosowany w perfumerii. [przypis edytorski]
galeas — duży okręt wiosłowo-żaglowy używany od końca XVI do poł. XVIII w. [przypis edytorski]
Galeas, własc. Galeazzo Maria Sforza (1444–1476) — książę Mediolanu. [przypis tłumacza]
Galen (130–200 n.e.) — rzymski lekarz pochodzenia greckiego i badacz anatomii. [przypis edytorski]
Galen — Claudius Galenus (131–ok. 200 r.), wybitny lekarz–praktyk, badacz naukowy i eksperymentator. Dzieła jego, w których dał syntezę ówczesnych poglądów medycznych, były aż do XVII w. uważane za podstawę wiedzy lekarskiej. [przypis redakcyjny]
Galen — Grek, sławny lekarz, żyjący w II w. po Chrystusie. [przypis redakcyjny]
Galen mniemał, iż każda część ciała ma swoją duszę — Plutarch, O mniemaniach filozofów (De placitis philosophorum), IV, 5. [przypis tłumacza]
Galen troszczył się też o swoje zdrowie — umarł w r. 201 po Chr., jako starzec siedemdziesięcioletni. [przypis tłumacza]
Galenus, Claudius (ok. 130–200 n.e.) — lekarz rzym. greckiego pochodzenia, anatom; medyk cesarza Marka Aureliusza; jego dzieła przez 15 wieków (w średniowieczu i odrodzeniu) wywierały ogromny wpływ na kierunek europejskich nauk medycznych. [przypis edytorski]
Galen — właśc. Claudius Galenus (ok. 130–200 n.e.), rzymski lekarz greckiego pochodzenia, postać ważna dla rozwoju naukowej medycyny. [przypis edytorski]
Galen, właśc. Claudius Galenus (ok. 130–ok. 200 n.e.) — wybitny rzym. lekarz i anatom pochodzenia greckiego, autorytet medycyny średniowiecza i odrodzenia; żył kilkaset lat po Koriolanie. [przypis edytorski]
Galen, właśc. Claudius Galenus (ok. 130–ok. 200 n.e.) — wybitny rzym. lekarz i anatom pochodzenia greckiego; filozof; wywarł ogromny wpływ na rozwój anatomii, fizjologii i farmakologii; autorytet medycyny średniowiecza i odrodzenia. [przypis edytorski]
Galen, właśc. Claudius Galenus (ok. 130 – ok. 200 n.e.) — wybitny rzym. lekarz i anatom pochodzenia greckiego; filozof; wywarł ogromny wpływ na rozwój anatomii, fizjologii i farmakologii; autorytet medycyny średniowiecza i odrodzenia aż do czasów Vesaliusa, który wykazał liczne błędy anatomiczne w jego dziełach, wynikłe z przypisania ludziom cech budowy sekcjonowanych przez Galena zwierząt. [przypis edytorski]
galeon — statek żaglowy o trzech lub czterech masztach, używany dawniej jako okręt wojenny. [przypis edytorski]
Galeotto (wł.), w innych językach częściej: Galehaut — postać z legend arturiańskich: wielkiego wzrostu szlachetny rycerz, książę, początkowo wróg króla Artura; dwukrotnie pokonany w bitwie przez walczącego incognito Lancelota, stał się jego bliskim przyjacielem; z powodu fragmentu w Boskiej komedii Dantego, w którym występuje imię Galeotta jako pośrednika występnej miłości Lancelota i Ginewry, w języku włoskim imię to powszechnie używane jest w znaczeniu „miłosny pośrednik”, do wskazania osoby, przedmiotu lub wydarzenia, które umożliwiło związek miłosny. [przypis edytorski]
galera — dawny okręt wojenny lub statek handlowy o niskich burtach, z dwoma lub trzema żaglami, poruszany głównie wiosłami. [przypis edytorski]
galera — daw. okręt wojenny lub statek handlowy o niskich burtach, z dwoma lub trzema żaglami, poruszany głównie wiosłami. [przypis edytorski]
galera — daw. okręt wojenny lub statek handlowy o niskich burtach, z dwoma lub trzema żaglami, poruszany głównie wiosłami. [przypis edytorski]
galera (daw.) — okręt wojenny lub statek handlowy o niskich burtach, z dwoma lub trzema żaglami, poruszany głównie wiosłami; tu: wymierzana kara polegająca na ciężkiej pracy przy wiosłowaniu na galerze. [przypis edytorski]
Galerana — córka króla hiszpańskiego, Galafrona, małżonka Karola Wielkiego. [przypis redakcyjny]
galera — okręt popędzany wiosłami. [przypis redakcyjny]
galera — statek wojenny lub handlowy, z żaglami, poruszany głównie przy pomocy wioseł. [przypis edytorski]
galeria drezdeńska i monachijska — w Dreźnie i Monachium znajdują się bardzo bogate zbiory słynnych dzieł malarstwa europejskiego. [przypis redakcyjny]
galeria — publiczność z najwyższych miejsc w teatrze; tu przen.: widzowie, obecni. [przypis edytorski]
Galeria Tretiakowska — wielka kolekcja rosyjskich dzieł sztuki, głównie malarstwa, założona w Moskwie w 1856 przez kupca P. Trietjakowa. [przypis edytorski]
galeria — tu: najwyżej usytuowane i najtańsze miejsca w teatrze a. cyrku. [przypis edytorski]
galeria — tu: najwyższy rząd balkonów w teatrze. [przypis edytorski]
galeria — tu: trybuna na wyścigach. [przypis redakcyjny]
galerie Liwii — portyk Liwii, powstały w latach 15–7 p.n.e. [przypis edytorski]
Galernik — może to być nawiązanie do opracowania napisanego dla młodzieży przez Stanisławę Buraczewską na podstawie Nędzników Victora Hugo (Galernik. Z powieści Wiktora Hugo p. t. Nędzarze, Warszawa 1908). Drugą możliwość stanowi powieść niemieckiego pisarza Gustava Nieritza (1795–1876), która ukazała się w Warszawie w 1879 r. w tłumaczeniu Emilii Lejowej. [przypis edytorski]
galernik — ówczesne prawo francuskie uwzględniało karę zesłania na galery. [przypis edytorski]
galery — dawna kara, która polegała na ciężkiej pracy przy wiosłowaniu na galerze. [przypis edytorski]
galery — dawne okręty wojenne poruszane wiosłami, zazwyczaj przez skazańców; tu w znaczeniu: ciężka kara. [przypis redakcyjny]
galeryjka — szereg połączonych ze sobą prętów, kolumienek; umieszczona zazwyczaj na krawędzi czegoś. [przypis edytorski]
Galet — Francuz, guwerner Adama i Alfreda Potockich. [przypis redakcyjny]
galežilitais — padengtais geležimi. [przypis edytorski]
Galgotzy von, Anton (1837–1929) — austriacki generał. [przypis edytorski]
Galia — kraina hist. w Europie Zach., obejmująca tereny ob. Francji, Belgii, Szwajcarii i płn.-zach. Włoch. [przypis edytorski]
Galia — kraina hist. w Europie Zach., obejmująca tereny ob. Francji, Belgii, Szwajcarii i płn.-zach. Włoch, zamieszkiwana przez plemiona celtyckie. [przypis edytorski]
