Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 19706 przypisów.
podsłupi świątyni i podsłupi zasłony — Raszi wylicza: desek [tu: »bali«] Przybytku było 48 a do nich 96 podsłupi, a podsłupi zasłony oddzielającej 4, czyli razem 100, Raszi do 38:27 [1]. [przypis edytorski]
podsłyszy — dziś popr.: podsłucha. [przypis edytorski]
podsobek — koń siodłowy z lewej strony w zaprzęgu, na którym siedział woźnica; kto przedtem rej wodził (…) będzie na podsobku chodził: pan stanie się sługą. [przypis redakcyjny]
pod sosnową wiechę — przen.: do karczmy; wiecha: drzewko lub wieniec mocowany na dachu domu, którego budowę właśnie ukończono. [przypis edytorski]
podstarości nowomiejski — Odróżnić należy podstarościego (ekonoma, rządcę) w dobrach prywatnych od podstarościego, zastępcy starosty w grodzie. Takim podstarościm grodowym był Komorowski w Nowym Mieście Korczynie nad Wisłą w ówczesnym województwie kieleckim. [przypis redakcyjny]
podstarości — rządca. [przypis redakcyjny]
podstarości — tutaj: włodarz, gumienny. [przypis redakcyjny]
podstarości — tu: zarządca dóbr ziemskich, ekonom. [przypis redakcyjny]
podstarości — włodarz, rządca majątku. [przypis redakcyjny]
podstarości — zw. również karbowym, był w majątkach ziemskich pomocnikiem ekonoma i do obowiązków jego należało bezpośrednie doglądanie prac, zwłaszcza w polu. [przypis redakcyjny]
podstarzał dziesiątym krzyżykiem — miał prawie sto lat. [przypis edytorski]
Podstarzały motylek Cesarstwa spadł całym swoim ciężarem… — ten motylek spadający całym ciężarem na Lucjana to przykład jednego z owych kwiatków, które dość często szpecą bujną i silną wegetację stylu Balzaca. [przypis tłumacza]
podstawą naszych czystych zmysłowych pojęć — „Kant nazywa nasze pojęcia zmysłowymi, dlatego że przedmiotową realność osiągają jedynie tylko przez odnoszenie się do oglądów zmysłowych (w przeciwstawieniu do umysłowych). Czyste zmysłowe pojęcia pochodzą od czystych oglądów (przestrzeni i czasu).” (Objaśnienie Adickesa w wydaniu Krytyki czystego rozumu s. 175). [przypis redakcyjny]
Podstawą teorii o nadczłowieku jest tylko jego własne, pełne dumy i żądzy panowanie. (…) wola moja bowiem jedynie stanowi granicę pomiędzy sprawiedliwością a niesprawiedliwością, cnotą a występkiem — S. Brzozowski, Co to jest modernizm?, s. 46–47; ubocznie zaznaczamy, że Brzozowski — zgodnie zresztą z ogólnym sądem — ceni wówczas w Nietzschem wielkiego poetę: Tako rzecze Zarathustra jest to dzieło poezji, jakiego nie było od czasów Fausta (s. 50), jak również jest to „do dziś dnia najpotężniejszy objaw twórczości symbolicznej” (s. 81). [przypis autorski]
podstawa ciągłości i tożsamości (AT) — przyszłość, jako sprowadzalna do byłości, przy dodaniu współczynnika oczekiwania (pozytywnego lub negatywnego), sprowadzalnego znowu do następstw (BXN) i (OXN) wewnętrznych, nie będzie brana oddzielnie pod uwagę. [przypis autorski]
podstawa — hebr. יָרֵךְ (jarech): podstawa, baza, lędźwie. „Dolna podstawa w kształcie skrzyni, z niej odchodziły w dół trzy nóżki”, Raszi do 25:31 [4]. [przypis tradycyjny]
podstawa — u Cylkowa: słupiec, zmiana zgodnie z 25:31, chodziło o rodzaj skrzynki, na której świecznik był osadzony, nie o słup. [przypis edytorski]
podstawę — tu: postawę. [przypis edytorski]
Podstawy — Zapewne Podstawy wykładania Pisma św. [przypis tłumacza]
podstępnego zamordowania Cezara przez Kasjusza i Brutusa — stało się to 15 marca 44 p.n.e.; podstępnego zamordowania: δόλῳ (N), ἄφνω (D). [przypis tłumacza]
podstępnie — «Postąpili przemyślnie […] Tora uzasadnia, że nie było w tym nieuczciwości, bo [Szechem] zhańbił Dinę, ich siostrę», zob. Raszi do 34:13. [przypis edytorski]
podstoli, cześnik, krajczy — urzędy powiatowe lub ziemskie, czysto tytularne, zajmowane przez średnią szlachtę. Rodowód swój wiodą od dawnych urzędów dworskich. [przypis redakcyjny]
podstoli — pierwotnie jeden z urzędów stołu królewskiego, zastępca stolnika, później również jeden z urzędów ziemskich. [przypis redakcyjny]
podstoli (…) szatny — funkcje przy dworze; podstoli miał za zadanie dopilnować królewskiego stołu, zaś szatny ubiorów. [przypis edytorski]
podstoli — urzędnik nadworny pilnujący stołu władcy. [przypis edytorski]
pod stopy — dziś popr. forma N.lm: pod stopami. [przypis edytorski]
pod strachem karykatury — dziś: ze strachu przed karykaturą. [przypis edytorski]
podstrzegać (daw.) — podglądać, mieć kogoś lub coś na oku, uważnie obserwować. [przypis edytorski]
podstrzesze — miejsce pod okapem dachu. [przypis edytorski]
podsyca się bardziej niezgoda aniżeli zgoda — „Discordia, concordia” w Op. Posth. i odpowiednio w Nag. Schr. Vloten-Land poprawili na: „discordia, concordia”. Przyjęli to Baensch (przekł. niem.) i Appuhn (przekł. fr.). Gebhardt nie godzi się ze względu na nieprawdopodobnie nagłą zmianę podmiotu. Mielibyśmy więc: „podsyca się bardziej niezgodą aniżeli zgodą”. Ale co jest tu podmiotem? Właśnie chodzi o zgodę tutaj, jak i w Rozdz. 14–23 oraz we wskazanym Przypisku. [przypis redakcyjny]
podszańcować (starop.) — podemknąć. [przypis redakcyjny]
podszarzany — zniszczony, zużyty. [przypis edytorski]
Podszedł do nas portier (…) ktoś śpiewał Sole mio — fragment skreślony. [przypis tłumacza]
podszedszy (starop. forma) — dziś: podszedłszy. [przypis edytorski]
pod [sześć tysięcy] (starop.) — około. [przypis redakcyjny]
podszpocić (daw.) — przekręcić, uszkodzić. [przypis edytorski]
podszycie — warstwa roślinności w lesie dochodząca do kilku metrów, składająca się z krzewów oraz młodych i karłowatych drzew. [przypis edytorski]
„pod Szyszką” — Pomme du Pin, głośna oberża współczesna. [przypis tłumacza]
podszyt — podszycie lasu, krzewy i niskie drzewa, do kilku metrów wysokości. [przypis edytorski]
podszywać (daw.) — tu: ranić, drażnić. [przypis redakcyjny]
podszywać — dokuczać. [przypis edytorski]
podtatusiały (pot.) — podstrzały. [przypis edytorski]
pod ten czas (daw.) — tymczasem, wówczas. [przypis edytorski]
podtenczas (daw.) — wówczas. [przypis edytorski]
pod ten czas — dziś popr.: w tym czasie; wówczas, tymczasem. [przypis edytorski]
podtenczas — tymczasem. [przypis edytorski]
podtenczas — wówczas. [przypis edytorski]
pod Trzemeszną — bitwa 24 sierpnia 1656 r.; Trzemeszna: dziś Strzemeszna, miejscowość położona w okolicach Rawy, pierwotna nazwa pochodziła od słowa trzemcha: czeremcha. [przypis redakcyjny]
pod trzydzieści (daw.) — około trzydzieści. [przypis redakcyjny]
pod twoimi ciosy (daw. forma) — dziś: (…) ciosami. [przypis edytorski]
Pod Twoją obronę, Dziesięcioro, Wierzę, Aniele Boży — modlitwy katolickie. [przypis edytorski]
Pod Twoją obronę — modlitwa maryjna z prośbą o opiekę nad wspólnotą Kościoła. [przypis edytorski]
pod tymi filary (daw. forma) — dziś N.lm: pod tymi filarami. [przypis edytorski]
pod tysiąc (starop.) — około tysiąc. [przypis edytorski]
pod tytułem Szalbierza — Tartufe nazywał się wówczas Panulfem (patrz Wstęp). [przypis tłumacza]
poducha — chodzi o obicie, stanowiące izolację cieplną. [przypis edytorski]
poduchowny — przejęty z majątku kościelnego. [przypis edytorski]
podudłać — podłubać. [przypis autorski]
podufałość (daw.) — poufałość, zaufanie, przyjaźń. [przypis edytorski]
podufały (gw.) — dumny z siebie. [przypis edytorski]
podulić — popalić. [przypis edytorski]
poduška — pagalvė. [przypis edytorski]
poduszczany — namawiany, podżegany. [przypis edytorski]
pod utwierdzeniem — tu w znaczeniu; (któż) może twierdzić, że (…). [przypis edytorski]
Po dwa czopy u każdego bala — czop to rodzaj łączenia ciesielskiego do montażu elementów poziomych z pionowymi: w poziomej desce wykonywano otwór, w pionowej zaś czop, wypustkę pasującą do otworu. Raszi komentuje, że każda deska była od dołu nacięta tak, że na dole miała dwa czopy, te czopy były wkładane do metalowych gniazd (tu: podsłupi) tak, że deski przylegały do siebie, a podsłupia i czopy były dokładnie dopasowane, aby tworzyć zwartą ścianę, bez prześwitów, zob. Raszi do 26:17 [1]. [przypis tradycyjny]
podwał — miejscowa nazwa składu spirytualnych napojów wyrobionych w gorzelni lub browarze. [przypis autorski]
podwal a. podwala (neol.) — podwalina; fundament. [przypis edytorski]
Podwale — jedna z ruchliwych ulic na Starym Mieście, wychodząca z placu Zamkowego. [przypis redakcyjny]
podwalina — coś, co daje czemuś początek lub jest podstawą istnienia czegoś. [przypis edytorski]
podwiązka — część bielizny, opaska lub tasiemka zapinana na nodze, służąca do podtrzymywania pończochy. [przypis edytorski]
Podwiązka — pełen tytuł obrazu Feliciena Ropsa: Kobieta z podwiązką. [przypis edytorski]
Podwiązka, właśc. Order Podwiązki — najwyższy order angielski, ustanowiony przez króla Edwarda III w 1348. [przypis edytorski]
podwiązki nie dostałem — aluzja do brytyjskiego Orderu Podwiązki. [przypis edytorski]
pod wiechą (daw.) — karczma, gospoda. [przypis edytorski]
pod wiechami — tj. w karczmach, których znak rozpoznawczy stanowiła wiecha, czyli wieniec albo przyozdobione drzewko, umieszczone nad wejściem. [przypis edytorski]
pod wiechami — tu: w karczmach. [przypis edytorski]
pod wiechę — do karczmy, której znakiem rozpoznawczym była wiecha, tj. wiązanka gałęzi lub małe drzewko, przybrane i przybite nad wejściem. [przypis edytorski]
pod wiechę — do karczmy. [przypis edytorski]
pod wiechę — tj. do karczmy, której znak rozpoznawczy zwyczajowo stanowiła wiecha, czyli wieniec albo przyozdobione drzewko, umieszczone nad wejściem. [przypis edytorski]
podwieczerz (daw.) — późne popołudnie. [przypis edytorski]
podwieczerz (daw.) — posiłek wieczorny, kolacja, wieczerza. [przypis edytorski]
pod wieczór — tu: do wieczora. [przypis redakcyjny]
pod wieczór — u Cylkowa: nad wieczorem. [przypis edytorski]
pod wielu — dziś popr. forma N.: wieloma. [przypis edytorski]
pod wieżą Psefinos — Ψήφινος πύργος. Opis jej patrz dalej V, IV 3. [przypis tłumacza]
podwika a. podwijka — kwef; element stroju noszony przez zamężne kobiety począwszy od wczesnego średniowiecza: biała chusta zasłaniająca włosy, szyję, boki twarzy i część czoła; tu przen.: kobieta. [przypis edytorski]
podwika (daw.) — dziewczyna, kobieta. [przypis edytorski]
podwika (daw.) — dziewczyna; kobieta. [przypis edytorski]
podwika (daw.) — dziewczyna. [przypis edytorski]
podwika (daw.) — kobieta; dziewczyna. [przypis edytorski]
podwika (daw.) — kobieta. [przypis edytorski]
podwika (daw.) — młoda kobieta, dziewczyna. [przypis edytorski]
podwika (daw., starop.) — dziewczyna, kobieta, panna. [przypis edytorski]
podwika — element stroju noszony przez zamężne kobiety począwszy od wczesnego średniowiecza: biała chusta zasłaniająca włosy, szyję, boki twarzy i część czoła. [przypis edytorski]
podwika — element tradycyjnego stroju kobiety zamężnej: chusta zasłaniająca szyję. [przypis edytorski]
podwika — kobieta; od chusty, potem pasa pod brodą, noszonego przez kobiety. [przypis edytorski]
podwikarz — kobieciarz; od starop. podwika: noszona przez kobiety biała płócienna chusta osłaniająca głowę i szyję a. młoda dziewczyna. [przypis edytorski]
podwikarz — kobieciarz. [przypis edytorski]
podwika (starop.) — dziewczyna; kobieta. [przypis edytorski]
podwika (starop.) — dziewczyna, panna. [przypis edytorski]
