Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 452 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 15631 przypisów.
sześcią skrzydeł — dziś popr.: sześcioma skrzydłami. [przypis edytorski]
sześcianki — klocki. [przypis edytorski]
(…) sześcioma organami zmysłów — skr. ṣaḍ-indriya, chiń. liugen, jap. rokkon. Dosłownie: „sześć korzeni”. Oczy, uszy, nos, język, ciało i umysł. [przypis tłumacza]
sześciorą — sześciorgiem; sześcioma. [przypis edytorski]
sześci (starop. forma) — sześciu. [przypis edytorski]
sześciu sędziów, w Trybunale szesnastu deputatów zawsze w miejscu znajdować się powinno; z tych w Sądach Powiatowych trzech, w Trybunale ośmiu codziennie, po zgromadzeniu się, na początku sesji los oznaczy, którzy sądzić mają — liczby te uzasadnione w Uwagach, str. 72 przyp.; chodzi o to, by w sądach zasiadali zawsze praktycy; w tym celu trzecia część sędziów ma być wybierana co dwa lata. [przypis redakcyjny]
sześciu żołnierzy przyprowadzają — dziś popr.: sześciu żołnierzy przyprowadza. [przypis edytorski]
sześcset trzydzieści — τριάκοντα καὶ ἑξακοσίους (Niese), τρισχιλίους καὶ ἑξακοσίους (Dindorf), przeto u wszystkich tłumaczy 3600. [przypis tłumacza]
Szesnaście potem razy kraj odmienił pany — W dawnych wiekach różne ludy nachodziły i zdobywały Ukrainę… Hr. de Lagarde, wydawca i tłumacz Zofijówki, w objaśnieniach swoich wylicza stosownie do tekstu szesnaście takowych napadów (Gety, Feniki, Scytowie, Cymerianie, Saki, Macedony, Bastarny, Roksolanie, Gety powtórnie, Sarmaty, Jazygowie, Scyrowie i Sattageci, Goty, Hunny, Stawianie, Bułgary i Kangly, czyli Pieczyngi). W tak odległej starożytności trudno jest ściśle oznaczyć i narody barbarzyńskie zdobywające kraj po większej części niemieszkalny i epoki ich zdobyczy. Zdaje się także, iż Trembecki położył po prostu zwyczajem poetów liczbę oznaczoną za nieoznaczoną: szesnaście razy — za: kilkanaście razy, wiele razy (sexcenties). [przypis redakcyjny]
szesnastoletnia córka Niny Łuszczewskiej — Deotyma. [przypis redakcyjny]
szest'diesiat tri (ros.) — sześćdziesiąt trzy. [przypis edytorski]
Szet — od hebr. שִׁית (szit): 'położyć, kłaść, dać, umieścić, ustawić'. W innych tłumaczeniach jako Set. [przypis edytorski]
szewcki — dziś popr. forma przymiotnika od rzecz. szewc: szewski. [przypis edytorski]
szewcki — dziś popr.: szewski. [przypis edytorski]
szewckie — dziś: szewskie. [przypis edytorski]
Szewcko — Siewsk, miasto w dzis. gubernii orłowskiej, nad rzekami Siewą i Morycą, przy trakcie z Orła do Głuchowa. [przypis autorski]
szewcu — dziś C.lp.: szewcowi. [przypis edytorski]
Szewczenko — poeta ukraiński, cieszący się wielką czcią wśród swego narodu. [przypis redakcyjny]
Szewczenko, Taras (1814–1861) — ukraiński poeta narodowy, malarz, przedstawiciel romantyzmu. [przypis edytorski]
szewiecki — dziś popr.: szewski. [przypis edytorski]
szewiotowy — wykonany z szewiotu (z ang. cheviot, od wzgórz Cheviot w Wielkiej Brytanii oraz rasy owiec tam wypasanych), wełnianej, szorstkiej, lekko połyskliwej tkaniny o skośnych splotach. [przypis edytorski]
szewiot — rodzaj szorstkiej, lekko połyskliwej tkaniny wełnianej. [przypis edytorski]
szewiot — rodzaj szorstkiej, lekko połyskliwej tkaniny wełnianej. [przypis edytorski]
szewiot — rodzaj tkaniny wełnianej. [przypis edytorski]
szewiot — rodzaj wełnianej tkaniny. [przypis edytorski]
szewiot — tkanina ubraniowa z wełny tych owiec; też: tkanina z wełny czesankowej. [przypis edytorski]
szewiot — tkanina z wełny owiec gatunku Cheviot. [przypis edytorski]
szewron — figura na tarczy herbu: dwie belki tworzące kształt odwróconej litery „V”. [przypis edytorski]
szewron — naszywka w kształcie litery „V” umieszczana na rękawie lub naramienniku munduru dla oznaczenia stopnia w hierarchii sił zbrojnych i in. służb mundurowych. [przypis edytorski]
Szewyriow, Stiepan Pietrowicz (1806–1864) — rosyjski poeta i literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Moskiewskiego; przedstawiciel ruchu słowianofilskiego; wspólnie z Pogodinem wydawał czasopismo „Moskwitianin”. [przypis edytorski]
szezlong — kanapa w kształcie fotela o wydłużonej części do siedzenia, na której można odpoczywać w pozycji półleżącej. [przypis edytorski]
szezlong — kanapa w kształcie fotela o wydłużonym siedzeniu, z wezgłowiem. [przypis edytorski]
szezlong — kanapa w kształcie wydłużonego fotela, na której można odpoczywać w pozycji półleżącej. [przypis edytorski]
szezlong — kanapa w kształcie wydłużonego fotela. [przypis edytorski]
szezlong — rodzaj wyściełanej sofy. [przypis edytorski]
szezlong — rodzaj wyściełanej sofy. [przypis redakcyjny]
szezlong — wąska kanapa, leżanka. [przypis edytorski]
Szezyl — po hebr. imię gwiazdy Orion. Gwiazda ta uchodziła u starożytnych za wzniecającą burzę. [przypis tłumacza]
Szibea — od hebr. שָׁבַע (szawa): ‘przysięgać’; na pamiątkę przysięgi złożonej tam dla zawarcia przymierza, zob. Raszi i Radak do 26:33. [przypis edytorski]
Szifra i Pua — żydowskie położne, wymienione w Biblii. [przypis edytorski]
Szikinja — po portugalsku zdrobniałe od Franciszka. [przypis autorski]
szikota (z port. chicote) — bicz. [przypis edytorski]
sziksa — dziewczyna nie-Żydówka. [przypis tłumacza]
Szilo — hebr. שִׁילֹה (szilo) może być tu odczytane jako שֶׁלוֹ (szelo): ‘jego, należące go niego’. Póki nie przyjdzie «Król Mesjasz, do którego należy królestwo», zob. Raszi do 49:10. Niektórzy odnoszą to słowo do miasta Szilo, zob. Ibn Ezra i Bechor Szor do 49:10. [przypis edytorski]
Szilo — starożytne miasto Izraela leżące na północ od miasta Betel (Sdz 21,19); obecnie: północne tereny Palestyny. Za czasów Jozuego w Szilo znajdowała się Arka Przymierza (Joz 18,1). [przypis edytorski]
szimoza — materiał wybuchowy stosowany przez marynarkę japońską na początku XX w. [przypis edytorski]
Szimran — dziś popr.: Szemiran, ob. dzielnica Teheranu, ok. 30 km na płn.-wsch. od centrum, na zboczach gór Elburs; dawne miejsce letnich rezydencji władców Persji. [przypis edytorski]
Szinar — kraina najczęściej lokalizowana w południowej Mezopotamii i identyfikowana z Babilonią. [przypis edytorski]
Szinar — starożytna nazwa terytorium, które później znane było jako Babilonia lub Chaldea. [przypis edytorski]
sziraim — okruchy; zwyczaj zostawiania na talerzu resztek jedzenia na wypadek, gdyby przyszedł głodny biedak. [przypis tłumacza]
Sziraz — miasto w Iranie. [przypis edytorski]
Sziraz — miasto w południowym Iranie, nazywane również Miastem Róż. [przypis edytorski]
Szirej Tiferet (Szirej Tiferes) — pieśni o wspaniałościach. [przypis tłumacza]
szirini — słodycze, przeważnie cukierki. [przypis autorski]
Sziwa — hinduski bóg śmierci. [przypis edytorski]
sziwa — siedem dni ścisłej żałoby po zmarłym. [przypis tłumacza]
Sziwa, Siwa a. Śiwa — jeden z trzech najważniejszych bogów hinduizmu, razem z Brahmą i Wisznu tworzy trójcę zwaną Trimurti: Brahma stwarza wszechświat, Wisznu go utrzymuje, a Śiwa unicestwia; w śiwaizmie, jednej z głównych tradycji współczesnego hinduizmu, uznawany za najwyższego boga, stwórcę, opiekuna i niszczyciela świata. [przypis edytorski]
Sziwa, Siwa a. Śiwa — jeden z trzech najważniejszych bogów hinduizmu, razem z Brahmą i Wisznu tworzy trójcę zwaną Trimurti: Brahma stwarza wszechświat, Wisznu go utrzymuje, a Śiwa unicestwia; w śiwaizmie, jednej z gł. tradycji współcz. hinduizmu, uznawany za najwyższego boga, stwórcę, opiekuna i niszczyciela świata. [przypis edytorski]
Sziwa, Siwa a. Śiwa (mit. hinduska) — bóg śmierci w hinduizmie; jeden z trzech najważniejszych bogów hinduizmu, razem z Brahmą i Wisznu tworzy trójcę zwaną Trimurti: Brahma stwarza wszechświat, Wisznu go utrzymuje, a Śiwa unicestwia; w śiwaizmie, jednej z głównych tradycji współczesnego hinduizmu, uznawany za najwyższego boga, stwórcę, opiekuna i niszczyciela świata. [przypis edytorski]
Sziwa, Siwa a. Śiwa (mit. hinduska) — bóg śmierci w hinduizmie; jeden z trzech najważniejszych bogów hinduizmu, razem z Brahmą i Wisznu tworzy trójcę zwaną Trimurti: Brahma stwarza wszechświat, Wisznu go utrzymuje, a Śiwa unicestwia; w śiwaizmie, jednej z głównych tradycji współczesnego hinduizmu, uznawany za najwyższego boga, stwórcę, opiekuna i niszczyciela świata. [przypis edytorski]
szkacina (gw., z białorus. skacina) — bydlę. [przypis edytorski]
szkalować — rozgłaszać nieprawdziwe, szkodliwe informacje. [przypis edytorski]
szkalować (starop.) — źle mówić o kimś. [przypis edytorski]
szkandał — skandal. [przypis edytorski]
szkandela — daw. podgrzewacz pościeli w postaci płaskiego metalowego naczynia z pokrywą na długiej rękojeści, do którego wlewano gorącą wodę lub wkładano rozżarzone węgle. [przypis edytorski]
szkandela (daw.) — termofor; metalowe naczynie, do którego wkładało się rozżarzone węgle z pieca, żeby ogrzać pościel. [przypis edytorski]
szkandela — naczynie do podgrzewania pościeli, zwykle mosiężne, zamykane, napełniane gorącą wodą lub żarzącymi się węglami. [przypis edytorski]
szkandele — napełniane wodą pojemniki służące jako podgrzewacze do pościeli. [przypis edytorski]
szkapa (daw.) — r.m. [tj. ten szkapa]. [przypis redakcyjny]
szkapa — koń; szczególnie: stara klacz. [przypis edytorski]
szkapa — r.m. [tj. ten szkapa]. [przypis redakcyjny]
szkapa — tu w rodzaju męskim: ten szkapa, nie ta szkapa. [przypis redakcyjny]
szkapa — z politowaniem o koniu, zwłaszcza lichym, zabiedzonym. [przypis edytorski]
szkapi brzuch, co weń kijmi kołacą — tu: bęben. [przypis edytorski]
szkapica (starop.) — szkapa; koń. [przypis edytorski]
szkaplerz — dwa małe kawałki materiału z imieniem lub wizerunkiem Matki Boskiej lub Chrystusa, połączone tasiemkami, noszone na piersiach, pod ubraniem; sukienny szkaplerz bywa zastępowany medalikiem. [przypis edytorski]
szkaplerz — dwa połączone ze sobą kawałki materiału z wizerunkiem Jezusa i (lub) Matki Boskiej, poświęcone, noszone na szyi, na piersiach. [przypis edytorski]
szkaplerz — jedno z uznanych przez kościół katolicki dewocjonaliów; dwa małe kawałki materiału z imieniem lub wizerunkiem Matki Boskiej lub Chrystusa, połączone tasiemkami, noszone na piersiach, pod ubraniem; sukienny szkaplerz bywa zastępowany medalikiem. [przypis edytorski]
szkaplerz — jedno z uznanych przez kościół katolicki dewocjonaliów; dwa małe kawałki materiału z imieniem lub wizerunkiem Matki Boskiej lub Chrystusa, połączone tasiemkami, noszone na piersiach, pod ubraniem; sukienny szkaplerz bywa zastępowany medalikiem. [przypis edytorski]
szkaplerz (łac. scapulare, od scapula: ramiona, barki, plecy) — wierzchnia część habitu w postaci szerokiego płata materiału, z otworem na głowę. [przypis edytorski]
szkaplerz — medalik w kształcie tarczy z wizerunkiem Matki Boskiej. [przypis edytorski]
szkaplerz — noszony na piersi wizerunek Matki Boskiej, świętych itp. [przypis edytorski]
szkaplerz — szeroki pas z tyłu i z przodu habitu zakonnego. [przypis redakcyjny]
szkaplerz — wierzchnia część habitu mnisiego (płat materiału zakrywający piersi, ramiona i plecy, z otworem na głowę pośrodku); tu w drugim znaczeniu: medalionu z wizerunkiem Matki Boskiej, zastępującego szkaplerz sukienny. [przypis edytorski]
szkaplerz — wierzchnia część habitu mnisiego (płat materiału zakrywający piersi, ramiona i plecy, z otworem na głowę pośrodku) oraz jedno z uznanych przez kościół katolicki dewocjonaliów; wyposażony najczęściej w wizerunek Matki Boskiej bywa noszony również przez świeckich i księży; jego nałożenie odbywa się uroczyście, a noszenie wiąże się z pewnymi pobożnymi obowiązkami; sukienny szkaplerz bywa zastępowany medalikiem. [przypis edytorski]
szkaplerz — wierzchnia część habitu mnisiego (płat materiału zakrywający piersi, ramiona i plecy, z otworem na głowę pośrodku) oraz jedno z uznanych przez kościół katolicki dewocjonaliów; wyposażony najczęściej w wizerunek Matki Boskiej bywa noszony również przez świeckich i księży; jego nałożenie odbywa się uroczyście, a noszenie wiąże się z pewnymi pobożnymi obowiązkami. [przypis edytorski]
szkaplerz — wierzchnia część habitu mnisiego (płat materiału zakrywający piersi, ramiona i plecy, z otworem na głowę pośrodku); tu w drugim znaczeniu medaliku z Matką Boską, zastępującego szkaplerz sukienny. [przypis edytorski]
szkaplerz — wierzchnia część habitu zakonnego przykrywająca przód i tył, krojem zbliżona do ornatu. [przypis edytorski]
szkaplerz (właśc. kaplerz) — dwa połączone ze sobą kawałki materiału z wizerunkiem Jezusa i (lub) Matki Boskiej, poświęcone, noszone na szyi, na piersiach. [przypis edytorski]
szkaradą — [tu przymiotnik:] szkaradną. [przypis redakcyjny]
szkaradny — budzący wstręt, strasznie brzydki. [przypis edytorski]
szkarady — dziś popr.: szkaradny. [przypis edytorski]
szkarady — dziś popr.: szkaradny. [przypis redakcyjny]
szkarady — dziś: szkaradny. [przypis edytorski]
szkarady — dziś: szkaradny. [przypis redakcyjny]
szkarady (starop.) — szkaradny. [przypis edytorski]
szkarady (starop.) — szkaradny. [przypis redakcyjny]
szkarady — szkaradny. [przypis redakcyjny]
szkarady — [tu:] szkaradny. [przypis redakcyjny]
szkarady — [tu:] (tylko w rymie) szkaradny. [przypis redakcyjny]
