Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 15376 przypisów.
sie (…) przygodzić (starop.) — przydać się. [przypis redakcyjny]
sieraczkowy a. szaraczkowy (daw.) — wykonany z szarej tkaniny wełnianej, tkanej z białej i czarnej nitki. [przypis edytorski]
Sierakowski, Zygmunt (1827–1863) — polski generał, działacz niepodległościowy, dowódca powstania styczniowego na Żmudzi, naczelnik wojenny województwa kowieńskiego; ciężko ranny w bitwie, został ujęty do niewoli, powieszony w Wilnie. [przypis edytorski]
Sieraw-mu — jenerałowi Sierawskiemu na emigracji. [przypis redakcyjny]
sierć (daw.) — dziś: sierść. [przypis edytorski]
sierć (daw. forma) — dziś: sierść. [przypis edytorski]
sierć (daw.) — sierść. [przypis edytorski]
sierć (daw.) — sierść. [przypis edytorski]
sierć — dziś popr.: sierść. [przypis edytorski]
sierć — dziś: sierść. [przypis edytorski]
sierdityj pan (ros.) — srogi pan. [przypis edytorski]
sierdzić (lub: rozsierdzić) — rozgniewać, tu: buntuje ojca przeciwko mnie. [przypis edytorski]
sierdzić (przestarz.) — wzbudzać złość, gniewać. [przypis edytorski]
sierdzić się (daw., gw.) — gniewać się. [przypis edytorski]
sierdzić się (daw. gw.) — gniewać się, złościć się. [przypis edytorski]
sierdzić się (daw., gw.) — gniewać się, złościć się. [przypis edytorski]
sierdzić się (daw.) — złościć się, gniewać się. [przypis edytorski]
sierdzić się (daw.) — złościć się. [przypis edytorski]
sierdzić się — gniewać się, złościć się. [przypis edytorski]
sierdzić się (przestarz.) — złościć się; wybuchać gniewem. [przypis edytorski]
sierdzić się — złościć się, gniewać. [przypis edytorski]
sierdzić się — złościć się. [przypis edytorski]
sierdziście (daw.) — gniewnie; por. sierdzić się (na kogoś), rozsierdzony. [przypis edytorski]
sierdziście (daw.) — gniewnie. [przypis edytorski]
sierdzistość (daw.) — gniew. [przypis redakcyjny]
sierdzisty (daw.) — śmiały, czupurny. [przypis edytorski]
sierdzisty (daw.) — zapalczywy, gniewny. [przypis edytorski]
sierdzisty (daw.) — zapalczywy, srogi, gniewny. [przypis edytorski]
sierdzisty — rozsierdzony, gniewny. [przypis edytorski]
sierdzity (daw.) — zły, rozgniewany. [przypis redakcyjny]
siermięga — chłopska kapota z taniego, niebielonego płótna. [przypis edytorski]
siermięga (daw.) — wierzchnie ubranie chłopskie. [przypis edytorski]
siermięga — odzież wierzchnia z grubego materiału, noszona przez chłopów i ubogą szlachtę. [przypis edytorski]
siermięga — odzież wierzchnia z grubego materiału, noszona przez chłopów w daw. Polsce. [przypis edytorski]
siermięga — rodzaj płaszcza noszonego dawniej przez ubogich chłopów. [przypis edytorski]
siermięga — strój chłopski z samodzielnie tkanego płótna. [przypis edytorski]
siermięga — ubogi, prosty ubiór chłopski z grubego materiału: płótna a. sukna. [przypis edytorski]
siermięga — ubranie chłopskie. [przypis redakcyjny]
siermięga — wierzchnie ubranie chłopskie. [przypis edytorski]
siermięga — wierzchnie ubranie noszone przez chłopów w dawnej Polsce. [przypis edytorski]
siermięga — wierzchnie ubranie noszone przez chłopów w daw. Polsce. [przypis edytorski]
siermięga — wierzchni strój z grubego materiału, na przęłomie XIX i XX w. charakterystyczny dla chłopów. [przypis edytorski]
siermięga — wierzchni strój z grubego materiału, na przełomie XIX i XX w. charakterystyczny dla chłopów. [przypis redakcyjny]
siermiężka (daw.) — zdr. od siermięga: wierzchnie ubranie z grubego samodziału noszone przez chłopów w dawnej Polsce. [przypis edytorski]
siermiężni — chłopi, chodzący w siermięgach, tj. w odzieży wierzchniej z siermiężnego, grubego i niebielonego płótna. [przypis edytorski]
siermiężny — prosty; wykonany z grubego materiału, zgrzebny. [przypis edytorski]
siermiężny — tu: noszący siermięgę, dawną chłopską odzież wierzchnią z grubego materiału. [przypis edytorski]
Sierno-Sołowiewicz, Nikołaj Aleksandrowicz (1834–1866) — rosyjski publicysta i rewolucjonista, do 1860 w służbie państwowej, własnoręcznie wręczył carowi pismo wzywające do reform w imię chrześcijaństwa; jeden z organizatorów związku Ziemla i Wola; w 1862 aresztowany razem z Czernyszewskim, więziony w Twierdzy Pietropawłowskiej, w 1865 zesłany na Syberię. [przypis edytorski]
sierocą niedołężnych rodziców — pozbawiają starych ludzi opieki dorosłych synów, powoływanych do wojska i ginących w wojnach. [przypis edytorski]
Sierociński, Jan Henryk (1798–1837) — polski ksiądz unicki, powstaniec listopadowy, zesłaniec; w 1833 wziął udział w zawiązanym przez polskich zesłańców syberyjskich tzw. spisku omskim; razem z 11 spiskowcami skazany na karę śmierci, zamienioną na chłostę w postaci 6000 uderzeń kijami, której nie przeżył. [przypis edytorski]
sieroco — jak sieroty. [przypis edytorski]
Sierosławski, Stanisław (1877–1942) — krakowski dziennikarz i nowelista, konferansjer „Zielonego Balonika”. [przypis edytorski]
Sieroszewski, Wacław (1858–1945) — polski pisarz, podróżnik, badacz, etnograf i działacz niepodległościowy. [przypis edytorski]
Sieroszewski, Wacław (1858–1945) — pseud. Wacław Sirko; pisarz, działacz polityczny i niepodległościowy, podróżnik, etnograf. [przypis edytorski]
Sierotka — przydomek jednego z Radziwiłłów, Mikołaja Krzysztofa (1549–1616). [przypis edytorski]
Sierpinek (Scharping), Mateusz (ok. 1530–1597) — gdański żeglarz, kapitan kaperski, od 1561 w służbie króla Zygmunta Augusta, mianowany dowódcą floty (praefectus navium nostrarum); w 1569 za swoje zasługi otrzymał szlachectwo. [przypis edytorski]
sierp — tu: ręczne narzędzie rolnicze, używane dawniej do żęcia. [przypis edytorski]
Sierra do Marr — pasmo górskie w południowo-wschodniej Brazylii, rozciągające się wzdłuż wybrzeża Oceanu Atlantyckiego. Najwyższe szczyty liczą nieco ponad 2 tys. metrów. [przypis edytorski]
sierra (hiszp.) — łańcuch górski. [przypis edytorski]
sierra (hiszp., z łac. serra: piła) — łańcuch górski. [przypis edytorski]
Sierra-Morena — łańcuch górski w Hiszpanii, rozciągający się wzdłuż południowego skraju płaskowyżu Mesety Iberyjskiej. [przypis edytorski]
Sierra Morena — łańcuch górski w Hiszpanii, rozciągający się wzdłuż południowego skraju płaskowyżu Mesety Iberyjskiej. [przypis edytorski]
Sierra Morena — w tłumaczeniu Walentego Zakrzewskiego: Czarna góra; w tłumaczeniu Józefa Wittlina Sierra: Morena, jak w oryginale. [przypis edytorski]
Sierra Nevada (hiszp: Góry Śnieżne) — masyw górski w płd. Hiszpanii, u podnóża którego leży Grenada. [przypis edytorski]
sierść wierbluda (z ros.) — wełna wielbłądzia. [przypis edytorski]
sierści — w rękopisie dla rymu: sierci; tak też najczęściej pisze poeta. [przypis redakcyjny]
sierżant Mercier — dowódca oddziału Gwardii Narodowej, który 4 marca 1823 odmówił wykonania rozkazu usunięcia z sali obrad Izby Deputowanych posła Jacques'a Antoine'a Manuela, wykluczonego przez rojalistyczną większość za ostrą krytykę rządu, planującego interwencję wojskową w Hiszpanii. [przypis edytorski]
sierżant Mercier, Paweł Ludwik Courier, Manuel — sierżant Mercier: popularny wśród ówczesnej opozycji dowódca oddziału Gwardii Narodowej, który 4 marca 1823 odmówił wykonania rozkazu usunięcia z sali obrad Izby Deputowanych posła Manuela, wykluczonego przez rojalistyczną większość za ostrą krytykę rządu, planującego interwencję wojskową w Hiszpanii; Paul Louis Courier (1772–1825): francuski hellenista i publicysta liberalny; jeden z najbardziej zaciekłych krytyków rządów Restauracji, atakował je w szeregu listów i pamfletów; Jacques Antoine Manuel (1775–1827): polityk liberalny, poseł opozycji w okresie Restauracji. [przypis edytorski]
sierżant — stopień podoficerski. [przypis edytorski]
sierzchoła (gw.) — sierść. [przypis edytorski]
sierzp — dziś popr.: sierp. [przypis edytorski]
sieść (daw.) — siąść. [przypis edytorski]
sieść (daw.) — usiąść. [przypis edytorski]
sieść — dziś popr. forma bezokolicznika: siąść a. siadać. [przypis edytorski]
sieść — dziś popr. forma bezokolicznika: siąść. [przypis edytorski]
sieść — dziś popr.: siąść. [przypis edytorski]
sie selbst haben es gewunscht (niem.) — sam pan tego chciał. [przypis edytorski]
siestra — błąd w stylizacji, taka wymowa możliwa była na wschodzie Polski, a z tekstu wynika, że Bogdaniec leżał w Wielkopolsce. [przypis edytorski]
siestrze — dziś popr.: siostrze. [przypis edytorski]
siestrze — liczba podwójna, dziś popr.: siostry; Anna i Konstancja, siostry Ferdynanda II. [przypis redakcyjny]
siestrzeńcami i siestrzenicami — dziś: siostrzeńcami, siostrzenicami. [przypis edytorski]
Siete Italiano? (wł.) — Jest pan Włochem? [przypis edytorski]
sietniak a. sietniok (gw.) — idiota, debil. [przypis edytorski]
sie to rozleci (daw.) — rozejdzie się, wyda się. [przypis edytorski]
Sietynas — žvaigždžių spiečius Tauro žvaigždyne. [przypis edytorski]
sieur (daw. fr.) — pan. [przypis edytorski]
Sievers, Jakob (1731–1808) — rosyjski dyplomata, mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym Katarzyny II w Rzeczypospolitej, autor pamiętnika Jak doprowadziłem do drugiego rozbioru Polski. [przypis edytorski]
siewać (daw.) — siać od czasu do czasu. [przypis edytorski]
siewać — dziś tylko: siać. [przypis edytorski]
siewba — siew, obsiewanie pól. [przypis edytorski]
siewierzanie — mieszkańcy Siewierza. [przypis edytorski]
siewierz (daw.) — północ. [przypis edytorski]
Siewierz — Nowogród Siewierski, miasto nad Desną, w płd.-zach. części dzisiejszej Ukrainy. [przypis edytorski]
Siewierz — ziemia siewierska z miastami Czernihowem i Nowogrodem Siewierskim, nad rzeką Desną, lewym dopływem Dniepru; wszystkie wymienione grody i krainy zostały w r. 1654 zajęte przez Moskwę. [przypis redakcyjny]
sie wi (gw.) — się wie, tj.: wiadomo. [przypis edytorski]
siewka — gra dziecięca tu w sensie: zmiana miejsca). [przypis redakcyjny]
siewki (…) żyją tą samą straw — wedle wierzenia ludu żyją wiatrem. [przypis tłumacza]
Siewna — tj. dzień katolickiego święta Matki Boskiej Siewnej, obchodzonego 8 września, kiedy zaczynano orkę i sianie zbóż ozimych (oficjalnie: święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny). [przypis edytorski]
Si… exterminabunt, iustificabuntur (łac.) — „Jeśli… wypędzą, będą usprawiedliwieni”. [przypis tłumacza]
Sieyès, Emmanuel Joseph (1748–1836) — francuski ksiądz i polityk, rzecznik praw stanu trzeciego, którego był reprezentantem; jego broszura pt. Czym jest stan trzeci? stała się manifestem rewolucji francuskiej, przyczyniła się do przekształcenia Stanów Generalnych w Zgromadzenie Narodowe w czerwcu 1789; głosował za ścięciem króla, był członkiem Dyrektoriatu, po przewrocie Bonapartego 18 brumaire'a mianowany na marionetkowe stanowisko drugiego konsula, wkrótce zrezygnował; po 1800 odsunięty od władzy. [przypis edytorski]
