Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 6719 przypisów.

trapić — dokuczać, martwić. [przypis edytorski]

trapić — dręczyć, sprawiać cierpienie. [przypis edytorski]

trapić kogoś — dręczyć kogoś, dokuczać komuś. [przypis edytorski]

trapić kogo (starop. forma) — nękać kogo. [przypis edytorski]

trapić — martwić. [przypis edytorski]

trapić — niepokoić, doskwierać, męczyć. [przypis edytorski]

trapierzyć — trapić, prześladować. [przypis autorski]

trapił ich grad, burza, głód i wszelakie nieszczęście, jako wieczysta kara za grzech rodziców i przodków — Aluzja do klątew papieskich. [przypis tłumacza]

trapiści — odłam zakonu cystersów o surowej regule, zakładającej pełną izolację od świata, klauzulę milczenia, posty, oddanie się modlitwie oraz pracy fizycznej, a także m.in. pieczołowitą dbałość o higienę i zalecenia zdrowotne; nazwę wziął zakon trapistów od średniowiecznego opactwa Notre-Dame de la Trappe. [przypis edytorski]

trapista — zakonnik bardzo surowej reguły, nakazującej milczenie, pracę i umartwienie. [przypis autorski]

trapistki — zakon żeński, cysterki surowej reguły. [przypis edytorski]

trap juty — schody w tylnej partii statku. [przypis autorski]

trapka (daw.) — zdrobn. od trapa: drabina, schody. [przypis edytorski]

trap — skośnie zawieszone, składane schody lub wąska kładka, służące do wchodzenia na pokład z nabrzeża oraz schodzenia z pokładu na brzeg lub inną jednostkę pływającą; w czasie żeglugi trap leży złożony przy burcie. [przypis edytorski]

trap — skośnie zawieszone, składane schody służące do wchodzenia na pokład z nabrzeża oraz schodzenia z pokładu na brzeg lub inną jednostkę pływającą; w czasie żeglugi trap leży złożony przy burcie. [przypis edytorski]

Trapszo, Anastazy Franciszek (1832–1898) — aktor, reżyser, dyrektor teatralny. [przypis edytorski]

Trapszo-Krywultowa, Tekla (1873–1944) — aktorka. [przypis edytorski]

Trapszo, Marceli (1860–1921) — aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny i dyrektor teatrów. [przypis edytorski]

Trastevere (wł.) — Zatybrze, część Rzymu położona na prawym brzegu Tybru. [przypis edytorski]

Trastia ich maty mordowała (z ukr. a. białorus.) — przekleństwo: żeby cholera ich mać wzięła. [przypis edytorski]

Trastia joho maty mordowała (ukr.) — Żeby cholera jego mać wzięła. [przypis edytorski]

Trastia joho mordowała! (ukr.) — Niech go cholera weźmie! [przypis edytorski]

trattoria (wł.) — gospoda, jadłodajnia. [przypis edytorski]

trattoria (wł.) — restauracja lub gospoda. [przypis edytorski]

Tratwy te (…) budują się — dziś popr.: tratwy te buduje się. [przypis edytorski]

Traubensohn — Branntwein. [przypis edytorski]

Traugutt, Romuald (1826–1864) — generał, dyktator powstania styczniowego 1863 r., stracony przez powieszenie pod Cytadelą Warszawską. [przypis edytorski]

Traugutt, Romuald (1826–1864) — generał, dyktator powstania styczniowego 1863 r., stracony przez powieszenie pod Cytadelą Warszawską. [przypis edytorski]

Traugutt, Romuald (1826–1864) — polski generał, dyktator powstania styczniowego, stracony przez powiedzenie na Cytadeli Warszawskiej. [przypis edytorski]

Traugutt, Romuald (1826–1864) — polski generał, dyktator powstania styczniowego, stracony przez powieszenie w Cytadeli Warszawskiej. [przypis edytorski]

Traugutt, Romuald (1826–1864) — polski generał, dyktator powstania styczniowego, stracony przez powieszenie w okolicy Cytadeli Warszawskiej. [przypis edytorski]

Travel, learn, earn (ang.) — Podróżuj, zarabiaj, ucz się. [przypis edytorski]

traveller (ang.) — podróżny; podróżnik. [przypis edytorski]

Traviata — opera wł. kompozytora Giuseppe Verdiego (1813–1901) z 1853 roku, oparta na Damie kameliowej A. Dumasa. [przypis edytorski]

trawa bez kosy / Pokrewne Pytonowi mnożyła połosy — Głębsze stepy Ukrainy, mniej zaludnione, są wygodnym schronieniem gadu. Krążą dotychczas między pospólstwem bajki o połosach, żmijach nadzwyczajnej wielkości. Poeta nazywa je pokrewnymi Pytonowi, czyli podobnymi do Pytona, sławnego w starożytności węża, który ścigał Dianę; zabity od Apollina ([z]ob. Metamor[phoses], Ovid[ius] XI). [przypis redakcyjny]

trawa cytrynowa, Cymbopogon nardus (biol.) — aromatyczna trawa pochodząca z Azji, używana w kuchni oraz w przemyśle perfumeryjnym. [przypis edytorski]

trawa nie porośnie, gdzie mój koń przeleci — Słowa Attyli. [przypis autorski]

Trawa nie porośnie tam, gdzie uderzył kopytem koń tatarski — parafraza fragmentu utworu George'a Byrona (1788–1824) pt. Mazepa : „A gdzie koń spahów ziemię nogą zryje, Grunt się skrwawiony trawą nie okryje”. [przypis edytorski]

trawa zagazowana — w czasie I wojny światowej po raz pierwszy użyto na dużą skalę gazów bojowych, głównie fosgenu i iperytu. [przypis edytorski]

trawę grecką — τῆλιν (ἡ τῆλις, foenum graecum [Kozieradka pospolita, Trigonella foenum-graecum, której ziele przy gotowaniu daje oleisty płyn; red. WL]). [przypis tłumacza]

trawers — kierunek prostopadły do umownej linii łączącej dziób z rufą statku. [przypis edytorski]

trawestacja — przeróbka czyjegoś utworu literackiego. [przypis edytorski]

trawiący — tu w znaczeniu: niszczący. [przypis edytorski]

trawić (daw.) — spędzać. [przypis edytorski]

trawić (daw.) — zużywać. [przypis edytorski]

trawić — spędzać. [przypis edytorski]

trawidło (daw.) — sok żołądkowy. [przypis edytorski]

trawieniec — żołądek. [przypis autorski]

trawionka — litografia; rysunek naniesiony na kamień drukarski i wytrawiony kwasem azotowym. [przypis edytorski]

Trazeasz, [właśc. Publius Clodius Thrasea Paetus (zm. 66 n.e.)] — zmuszony został przez cesarza Nerona do samobójstwa, a zięć jego Helvidius został wygnany. [przypis tłumacza]

Trazonides (…) — por. Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, VII, 130. [przypis tłumacza]

Trazybul — nieidentyczny ze sławnym wskrzesicielem demokracji po obaleniu 30 tyranów. [przypis tłumacza]

Trazybul (ok. 440–388 p.n.e.) — ateński wódz i polityk demokratyczny; w czasach rządów trzydziestu tyranów stał na czele wygnańców, którzy powrócili do kraju i pokonali garnizon spartański oraz siły oligarchów, przywracając demokrację; zginął podczas wojny korynckiej, usiłując odnowić panowanie Aten na morzu. [przypis edytorski]

Trazybul — syn Likosa ze Steirii, demokrata z przekonań, przyjaciel Alkibiadesa, wódz w 411 r., zwyciężył pod Abydos spartańskiego wodza Mindarosa (który padł następnie w bitwie pod Kyzikos), późniejszy oswobodziciel Aten od trzydziestu tyranów, zginął w 389 r. pod Aspendos w Pamfilii (płd. Azja Mniejsza, między Licją a Cylicją), usiłując odnowić panowanie Aten na morzu. [przypis tłumacza]

Trazyllos — miał w owym dniu naczelną komendę. [przypis tłumacza]

Trazyllos — poważny demokrata, był jako zwyczajny hoplita na Samos w 411 r., kiedy Trazybul był wodzem. Skutkiem zamachu oligarchicznego w Atenach, którego flota nie uznała, złożyło wojsko niektórych wodzów z urzędu; obrano natomiast Trazyllosa i powołano Alkibiadesa. Razem z Trazybulem zwyciężył Mindarosa, w 410 r. zmusił do odwrotu spod Aten króla spartańskiego Agisa; w 406 r. wódz w bitwie pod Arginuzami, podzielił los innych wodzów (zob. ust. 3). [przypis tłumacza]

Trazyllos — zob. ust. 1. Tego dnia miał wedle Diodora Trazyllos naczelną komendę, wodzowie bowiem kolejno obejmowali naczelne dowództwo na jeden dzień. [przypis tłumacza]

Trędowata — melodramatyczna powieść Heleny Mniszkówny, wydana w r. 1909 i stanowiąca najsłynniejszy i najczęściej wznawiany przedwojenny romans. [przypis edytorski]

Trędowata — powieść Heleny Mniszkówny z 1909 r., kilkakrotnie zekranizowana. [przypis edytorski]

trędowaty — tu: osoba nieakceptowana w środowisko. [przypis edytorski]

trędownikowate, Scrophulariaceae (biol.) — rodzina roślin należąca do rzędu wargowców z grupy astrowych. [przypis edytorski]

trędzla — właśc. tręzla; daw. uzda. [przypis edytorski]

très bien (fr.) — bardzo dobrze. [przypis edytorski]

Très bien, l'oculiste, très bien (fr.) — Bardzo dobrze, okulista, bardzo dobrze. [przypis edytorski]

Très-bien, mes enfants (fr.) — Bardzo dobrze, moje dzieci. [przypis edytorski]

très démodé (fr.) — bardzo niemodny. [przypis edytorski]

trętwieć — dziś popr.: drętwieć. [przypis edytorski]

tręzla (daw.) — uzda; uprząż jeździecka. [przypis edytorski]

Treasury (ang.) — Skarbiec; tu: Budynek Skarbu Stanów Zjednoczonych (Treasury Building), zabytkowa, neoklasycystycznym budowla rządowa w Waszyngtonie, wzniesiona w latach 1836–1869. [przypis edytorski]

treatise on the family among the aborigines of AustraliaThe Family among the Australian Aborigines: A Sociological Study. London University of London Press, 1913. [przypis edytorski]

Trebizonda a. Trapezunt, dziś Trabzon — miasto nad brzegiem Morza Czarnego, dziś w płn.-wsch. części Turcji, dawniej stolica Pontu. [przypis edytorski]

Trebizonda — Trapezunt (hist.), ob. Trabzon; miasto w płn.-wsch. Turcji, nad M. Czarnym; historyczna stolica Pontu; założone w VIII w. p.n.e. przez osadników greckich. [przypis edytorski]

Trebizonta, właśc. Trapezunt a. Trebizond — cesarstwo, państwo istniejące w l. 1204–1461, powstałe na gruzach Cesarstwa Bizantyjskiego na terenach otaczających miasto Trapezunt (dziś: Trabzon w Turcji), podbite przez imperium osmańskie. [przypis edytorski]

Trebizont — też: Trapezunt, dziś: Trabzon, miasto w Turcji. [przypis edytorski]

Treblinka — niemiecki nazistowski obóz pracy (Treblinka I) oraz obóz zagłady (Treblinka II) w powiecie siedleckim, nazwany od pobliskiej wsi i stacji kolejowej. [przypis edytorski]

Treblinka — obóz zagłady funkcjonujące w okresie od lipca 1942 roku do listopada 1943 roku w pobliżu wsi Treblinka w obecnym województwie mazowieckim; kierowano do niego Żydów z polskich gett w ramach akcji zagłady Żydów noszącej kryptonim Reinhardt; w obozie funkcjonowały komory gazowe. [przypis edytorski]

Treblinka — Obóz zagłady w Treblince działał od lipca 1942 r. do listopada 1943 r. Szacuje się, że w jego komorach gazowych zginęło około 800 tysięcy ludzi. [przypis edytorski]

Treblinka — polska wieś, położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim; od lipca 1942 r. do listopada 1943 r. działał tutaj niemiecki nazistowski obóz zagłady. [przypis edytorski]

Treboniusz — właśc. Gaius Trebonius (zm. 43 p.n.e.), rzymski polityk i dowódca wojskowy. [przypis edytorski]

trebunał (gw.) — trybunał, sąd. [przypis edytorski]

trebusz — dawna machina miotająca, wykorzystująca zasadę dźwigni. [przypis edytorski]

trecentisti — poeci XIV wieku. [przypis edytorski]

tref — dziś popr.: trefl (kolor w kartach). [przypis edytorski]

trefić (daw.) — czesać w loki, karbować. [przypis edytorski]

trefić (daw.) — układać w loki. [przypis edytorski]

trefić — fryzować, układać w loki. [przypis edytorski]