Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 165739 przypisów.
Kipczak — tu: ziemie zajmowane przez Kipczaków (a. Połowców), lud pochodzenia ałtajskiego, spokrewniony z Turkami, koczujący początkowo na stepach Kazachstanu; wschodnich sąsiadów Słowian w średniowieczu. [przypis edytorski]
kiper — piwniczy; osoba zajmująca się winami na daw. dworach królewskich i magnackich; dziś: degustator win. [przypis edytorski]
kiper — piwniczy, zajmujący się przygotowaniem wina do sprzedaży; znawca gatunków wina. [przypis redakcyjny]
kiper — zawodowy znawca win, zarządzający piwniczką. [przypis edytorski]
kiper — zawodowy znawca win, zarządzający piwniczką z winami. [przypis edytorski]
kipiątek (daw.) — wrzątek. [przypis edytorski]
kipiątek — wrzątek; por. czas. kipieć. [przypis edytorski]
kipiątek — wrzątek. [przypis edytorski]
kipiątek — wrzątek; tu: wrzawa. [przypis edytorski]
kipiatok (ros.) — wrzątek. [przypis edytorski]
Kipling, Joseph Rudyard (1865–1936) — angielski pisarz i poeta, laureat Nagrody Nobla w roku 1907, autor m. in. Księgi dżungli. [przypis edytorski]
Kipling, Rudyard (1865–1936) — angielski pisarz i poeta, laureat Nagrody Nobla w roku 1907, autor m. in. Księgi dżungli. [przypis edytorski]
Kipling, Rudyard (1865–1936) — angielski pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1907. Autor książek dla dzieci i młodzieży: Księga dżungli, Kim, Puk z Pukowej Górki, często poruszał kwestię imperializmu brytyjskiego. [przypis edytorski]
Kipling, Rudyard (1865–1936) — angielski prozaik i poeta; określenie „przyjaciel całego świata” pochodzi z jego powieści Kim. [przypis edytorski]
Kipling, Rudyard (1865–1936) — angielski prozaik i poeta. [przypis edytorski]
Kipling, Rudyard (1865–1936) — angielski prozaik i poeta. [przypis edytorski]
kipnąć (pot.) — umrzeć. [przypis edytorski]
Kipps — powieść Wellsa z 1905 roku. [przypis edytorski]
Kipryda — Afrodyta. [przypis edytorski]
Kipryda (mit. gr.) — Afrodyta, bogini miłości; miejscem jej szczególnego kultu był Cypr, stąd przydomek Kipryda. [przypis edytorski]
Kipryda (mit. gr.) — przydomek Afrodyty, bogini miłości, która była szczególnie czczona na wyspie Cypr (gr. Kýpros), gdzie wyłoniła się z piany morskiej i zeszła na ląd. [przypis edytorski]
Kipryda (mit. gr.) — przydomek Afrodyty, bogini miłości, która urodziła się z piany morskiej w pobliżu Cypru (gr. Kýpros). [przypis edytorski]
Kipryda (mit. gr.) — przydomek Afrodyty, bogini miłości, która urodziła się z piany morskiej w pobliżu Cypru. [przypis edytorski]
Kipryda (mit. gr.) — przydomek Afrodyty, bogini miłości, kwiatów, pożądania i płodności; pochodzi od nazwy Cypru, gdzie według mitu bogini zeszła na ląd, urodziwszy się z piany morskiej. [przypis edytorski]
Kipryda (mit. gr.) — przydomek Afrodyty, bogini miłości, kwiatów, pożądania i płodności; pochodzi od nazwy Cypru, gdzie według mitu bogini zeszła na ląd, urodziwszy się z piany morskiej. [przypis edytorski]
Kipryda (mit. gr.) — przydomek Afrodyty, bogini miłości, urodzonej z morskiej piany u wybrzeży Cypru. [przypis edytorski]
Kipryda (mit. gr.) — przydomek Afrodyty (rzym. Wenus), bogini miłości, pochodzący od wyspy Cypr, gdzie wg mit. gr. zamieszkała, po tym jak wyłoniła się z morskiej piany i gdzie znajdowała się najważniejsza siedziba jej kultu. Ze względu na swe narodziny, była również patronką żeglugi i żeglarzy. [przypis edytorski]
Kipryda (mit. gr.) — przydomek Afrodyty, urodzonej z piany morskiej w pobliżu wybrzeży Cypru. [przypis edytorski]
Kipryda — przydomek Afrodyty, bogini miłości, wzięty od Cypru, przy brzegu którego wyłoniła się z piany morskiej. [przypis edytorski]
Kipryda — przydomek Afrodyty (od Cypru, gdzie według mitu zeszła na ląd, urodziwszy się z piany morskiej). [przypis edytorski]
Kiprydy rozkosz — rozkosz Afrodyty, bogini miłości (nosiła przydomek Kipryda, ponieważ szczególny kult oddawano jej na Cyprze). [przypis edytorski]
Kiprys — Cypryda, przydomek Afrodyty, która urodziła się z piany morskiej w pobliżu Cypru. [przypis edytorski]
Kiprys (mit. gr.) — przydomek Afrodyty, bogini miłości, urodzonej z morskiej piany u wybrzeży Cypru. [przypis edytorski]
Kiprys — przydomek Afrodyty, bogini miłości, pochodzący od nazwy Cypru, przy brzegu którego narodziła się z piany morskiej. [przypis edytorski]
kipu — Krótkie sznurki w różnych kolorach, na których Indianie wiązali supełki, służące im do rachunków, na przykład wypłat dla oddziałów i przeprowadzania spisu ludności. Kilku autorów sądzi też, że posługiwano się nimi do przekazywania potomności sławnych czynów Inków. [przypis autorski]
Kira — być może aluzja do daw. slangowego słowa kira, oznaczającego wódkę. [przypis edytorski]
kirasjerów — żołnierz ciężkiej jazdy noszący kask i kirys, czyli zbroję chroniącą tułów, uzbrojony w pistolet i pałasz. [przypis edytorski]
kirasjerskie — należące do kirasjerów, czyli rodzaju ciężkiej jazdy w wojsku. [przypis edytorski]
kirasjerski — należący do kirasjera (z fr. cuirassé: pancerny, opancerzony); kirasjerzy stanowili rodzaj ciężkiej jazdy szturmowej, uzbrojonej w pałasze i broń palną; ich strój składał się z osłaniającej tors zbroi (kirysu), hełmu formą nawiązującego do hełmów Greków i Rzymian, skórzanych spodni oraz butów z cholewami sięgającymi powyżej kolan. [przypis edytorski]
kirasjer — żołnierz ciężkiej jazdy noszący kask i kirys (część zbroi płytowej chroniącej tułów żołnierza), uzbrojony w pistolet i pałasz. [przypis redakcyjny]
kirasjer — żołnierz ciężkiej jazdy noszący kirys, osłaniającą tors zbroję. [przypis edytorski]
kirasjer — żołnierz ciężkiej jazdy. [przypis edytorski]
kirasjer — żołnierz ciężkiej kawalerii. [przypis edytorski]
kirasjer — żołnierz jazdy ciężkiej; nazwa związana z wyrazem kirys, oznaczającym zbroję osłaniającą tułów. [przypis edytorski]
kirasjer — żołnierz jazdy pancernej. [przypis edytorski]
kirasjer (z fr. cuirassé: pancerny, opancerzony) — żołnierz ciężkiej jazdy noszący hełm i kirys, osłaniającą tors zbroję; uzbrojony w pistolet i pałasz. [przypis edytorski]
kirasjerzy — żołnierze ciężkiej jazdy noszący kirys, czyli zbroję, która osłania tylko tułów. [przypis redakcyjny]
kirasjerzy (z fr. cuirassier: pancerny)— w XVII–XIX w. ciężka jazda uzbrojona w kirysy (zbroje osłaniające tułów), szpady i pistolety; używani do decydujących uderzeń w szyku zwartym; w Polsce istniał tylko jeden pułk tego typu, 14 Pułk Kirasjerów Księstwa Warszawskiego. [przypis edytorski]
kiras — kirys, pancerz, zbroja. [przypis edytorski]
kiras — właśc. kirys, pancerz osłaniający korpus. [przypis edytorski]
Kirchberger, Nicolas-Antoine (1739–1799) — oficer szwajcarski, zachęcony przez Bernoulliego i Rousseau poświęcił się literaturze i filozofii, korespondował również z Eckartskausenem, Zimmermannem, Saint-Martinem. [przypis edytorski]
Kircher, Athanasius (1602–1680) — niem. teolog i jezuita, znawca języków orientalnych (profesor hebrajskiego i syryjskiego na uniwersytecie w Würzburgu), sinolog, badacz hieroglifów egipskich, konstruktor, medyk i teoretyk muzyki; obserwując wydzieliny zadżumionych doszedł do wniosku, że choroby zakaźne są przenoszone przez mikroorganizmy. [przypis edytorski]
kirche (z niem.) — kościół; tu: zbór protestancki. [przypis edytorski]
Kircholm — miejsce bitwy stoczonej 27 września 1605 r. w trakcie wojny polsko-szwedzkiej o Inflanty w latach 1600–1611. [przypis edytorski]
Kircholm — obecnie Salaspils, miasto kilkanaście kilometrów od Rygi; miejsce bitwy stoczonej 27 września 1605 w której Jan Karol Chodkiewicz pokonał ponad trzykrotnie większe siły szwedzkie. [przypis edytorski]
kir — czarna materia będąca znakiem żałoby. [przypis edytorski]
kir — czarna materia, oznaka żałoby. [przypis edytorski]
kir — czarna tkanina, symbolizująca żałobę. [przypis edytorski]
kir — czarna tkanina, symbolizująca żałobę. [przypis edytorski]
kir — czarna tkanina, symbol żałoby. [przypis edytorski]
kir — czarna tkanina, symbol żałoby. [przypis edytorski]
kir — czarna, żałobna tkanina. [przypis edytorski]
kir — czarna, żałobna zasłona. [przypis edytorski]
kir — czarny materiał oznaczający żałobę. [przypis edytorski]
kir — czarny materiał, oznaka żałoby. [przypis edytorski]
kir — czarny materiał stanowiący obicie katafalku. [przypis edytorski]
kir — czarny materiał symbolizujący żałobę. [przypis edytorski]
kir — czarny materiał, symbolizujący żałobę. [przypis edytorski]
kir — czarny materiał, symbol żałoby. [przypis edytorski]
kir — czarny materiał zakładany jako symbol żałoby. [przypis edytorski]
kir — czarny żałobny materiał, którym okrywana jest trumna podczas pogrzebu. [przypis edytorski]
kir (daw.) — czarna tkanina używana jako oznaka żałoby. [przypis edytorski]
kireja a. kiereja (z tur. za pośredn. ukr.) — opończa sukienna, burka obszerna. [przypis redakcyjny]
kirejka — a. kiereja, kierejka, wierzchnie ubranie męskie podbite futrem, z szerokimi rękawami; pierwotnie ubiór przejęty został od Turków, kiereje brane były jako łupy wojenne. [przypis edytorski]
Kirelejson — tu jako wykrzyknienie, zniekszt. gr. formuła modlitewna Kyrie eleison (Κύριε, ἐλέησον: Panie, zmiłuj się), wielokrotnie występująca w liturgii katolickiej odprawianej po łacinie, przed powszechnym przyjęciem mszy w językach narodowych, a także w litaniach. [przypis edytorski]
Kireńsk — miasto w azjatyckiej części Rosji, w obwodzie irkuckim (640 km na płn-wsch. od Irkucka); położone u ujścia Kirengi do Leny. [przypis edytorski]
Kirene — znana i głośna wtedy hetera, która, jak widzimy, z owych paryskich quarante manières umiała dwanaście. Postęp przy nas! [quarante manières, fr.: „czterdzieści sposobów”, od tytułu książki Les quarante manières de foutre (1790); red. WL]. [przypis tłumacza]
Kiresun — dziś popr.: Giresun. [przypis edytorski]
Kirgiza albo Buriata — Kirgizowie: naród turecko-mongolski zamieszkujący gł. Kirgistan, w większości wyznający islam; Buriaci: naród mongolski zamieszkujący region jez. Bajkał, w większości wyznający szamanizm i lamaizm (buddyzm tybetański). [przypis edytorski]
Kirgizja — państwo w Azji Środkowej, obecnie Kirgistan (Republika Kirgiska). W czasie II wojny światowej Kirgiska Socjalistyczna Republika Radziecka była częścią ZSRR. Na jej terytorium formowała się Armia Andersa. [przypis edytorski]
Kiriat-Arba — por. Hebron. [przypis edytorski]
kirielejson kirie (z gr.) — Panie, zmiłuj się. [przypis edytorski]
Kirjat-Arba — hebr. קִרְיַת אַרְבַּע (Kirjat Arba): ‘Miasto Czterech’, starsza nazwa Hebronu. Wedle jednego wyjaśnienia było to miasto zamieszkałe przez olbrzymów. Inne wyjaśnienie nazwy jest takie, że pochowane są tam cztery pary: Adam i Ewa, Abraham i Sara, Icchak i Riwka oraz Jakub i Lea, zob. Raszi do 23:2. [przypis edytorski]
kirka — protestantų bažnyčia. [przypis edytorski]
Kirkegaard, Sören (1813–1855) — pisarz duński, teolog i filozof, reprezentował idealizm subiektywny; prekursor egzystencjalizmu. Wspomniany Dziennik uwodziciela (Torfererens Dagbog) drukował Przyb. w „Życiu” krak. z r. 1899 nr 8 i n. [przypis edytorski]
Kirkegaten a. Kirkegata — historyczna ulica w centrum Oslo. [przypis edytorski]
Kirke (mit. gr.) — bohaterka Odysei Homera, czarodziejka, która towarzyszy Odyseusza zmieniła w świnie. [przypis edytorski]
Kirke — Rzymianie zapisywali jej imię jako: Circe. [przypis edytorski]
Kirkeveien — część obwodnicy Ring 2 w Oslo. [przypis edytorski]
Kirke zmieniała ludzi w wieprze, goszcząc ich obficie takimi przysmakami — Kirke według Odysei X podawaniem czarodziejskiego napoju zmieniała ludzi w świnie. Losowi temu ulegli towarzysze Odyseusza, ale on sam dzięki przestrodze Hermesa (Merkury u Rzymian) zachował swą postać ludzką i ocalił towarzyszy, zmusiwszy czarodziejkę do przywrócenia im ich dawnej postaci. [przypis tłumacza]
Kirk-Kilisseh — ob. Kırklareli, miasto w europejskiej części Turcji, blisko granicy z Bułgarią. [przypis edytorski]
Kirkšnovė — upė Raseinių rajone. [przypis edytorski]
kirkut — cmentarz żydowski. [przypis edytorski]
kirkut — określenie cmentarza żydowskiego w języku polskim; obecnie uważane za pejoratywne. [przypis edytorski]
kirkut (popr. D.: kirkutu) — cmentarz żydowski. [przypis edytorski]
Kirnis (mit. litew.) — bożek, stróż drzew wiśniowych. [przypis autorski]
Kirra — miasto w południowej Fokidzie. Za poradą wyroczni, a na wniosek Solona, mieli amfiktionowie niegdyś wytoczyć Kirrajczykom świętą wojnę, a po zburzeniu ich miasta ogłosić grunt świętym i nieuprawialnym ugorem. Tymczasem obecnie rolę użytkowali Amfizejczycy. Rzekomo z zemsty za wytoczenie przez Amfizejczyków skargi Ateńczykom przed amfiktionami poruszył Ajschines teraz tę sprawę i spowodował krucjatę przeciw Amfizie, pod wodzą Filipa. [przypis tłumacza]
Kirstine Munk — zweite Frau von Christian IV. [przypis edytorski]
kirsz (z niem. Kirschwasser) — bezbarwny, wysokoprocentowy alkohol destylowany z czereśni lub wiśni. [przypis edytorski]
Kiruna — miasto w płn. Szwecji w regionie Norrbotten, znane z bogatych złóż rudy żelaza, oddalone od Narwiku o 170 km. [przypis edytorski]
