Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18167 przypisów.
przewidzialny — dziś popr. forma: przewidywalny. [przypis edytorski]
przewiedzieć (daw.) — obejrzeć. [przypis edytorski]
przewiedzieć się (gw.) — dowiedzieć się. [przypis edytorski]
przewiercień — kapryfolium. [przypis edytorski]
przewiercień, wiciokrzew przewiercień (bot.) — ozdobne pnącze o różowawych kwiatach i pomarańczowych owocach. [przypis edytorski]
przewiercień, wiciokrzew przewiercień (bot.) — ozdobne pnącze o różowawych kwiatach i pomarańczowych owocach. [przypis edytorski]
przewiertka (biol.) — tu: Terebratula, rodzaj ramienionogów morskich, podobnych do małży. [przypis edytorski]
przewierzgnęły — przedzierzgnęły, przemieniły. [przypis edytorski]
przewieść (daw.) — przeprowadzić, postawić na swoim. [przypis edytorski]
przewieść na sobie nie mogła — nie mogła znieść, nie mogła wytrzymać. [przypis edytorski]
przewieść — tu: przeprowadzić. [przypis edytorski]
przewietrzyć (daw.) — wyczuć, zrozumieć. [przypis edytorski]
Przewiezie, gdy zapłacisz dwa obole myta — zapłatą dla Charona była pojedyncza moneta, zwyczajowo w źródłach gr. nazywana obolem (faktycznie jako opłatę dla przewoźnika wkładano w usta zmarłego jakąś miejscową monetę o drobnej wartości). Dwa obole stanowią aluzję do sytuacji widzów: wystawiane widowiska, początkowo bezpłatne jako część obrzędów kultowych, stały się tak popularne, że w czasach Arystofanesa władze miasta pobierały opłatę za wstęp w wysokości dwóch oboli. Najbiedniejsi obywatele mogli otrzymać zasiłek teatralny na pokrycie kosztów biletów. [przypis edytorski]
Przewijają się w nich osnowy bliskie znaczeniem (…) itd. — z nazw tych tylko Witold (forma najmniej „historyczna”!) przyjęła się i u nas; u książąt mazowieckich było i dwu Trojdzienów, po księżniczce litewskiej Gaudemuncie, córce Trojdena. [przypis redakcyjny]
przewina (daw., gw.) — przewinienie. [przypis autorski]
przewinili — «W przypadku [podczaszego] znaleziono muchę w kielichu z wonnym winem, a w przypadku [piekarza] znaleziono kamyk w bochenku białego chleba», zob. Raszi do 40:1. [przypis edytorski]
przewinonć się (gw.) — obrócić się. [przypis edytorski]
przewiódłszy (daw.) — przeprowadziwszy. [przypis edytorski]
przewirzgnąć — przedzieżgnąć, przemienić. [przypis edytorski]
przewłoka (daw.) — zwłoka. [przypis edytorski]
przewłoka — dziś: zwłoka. [przypis edytorski]
przewłoka — zwłoka, opóźnienie. [przypis edytorski]
przewlec się — przebrać się. [przypis edytorski]
przewlec — tu: opóźnić. [przypis edytorski]
Przewleczoną przez kamień już odjęto linę — mowa o prymitywnej kotwicy. [przypis edytorski]
przewódca — „ten, który przewodzi innym”; dziś raczej: przywódca. [przypis edytorski]
przewodnia (daw.) — konszachty, porozumienie. [przypis edytorski]
przewodniczące jej położenie — jej zwierzchnia pozycja. [przypis edytorski]
Przewodniczenie na sejmie, w senacie i we wszystkich ciałach, surowy nadzór nad postępowaniem wszystkich urzędników, wielka troska o utrzymanie sprawiedliwości i prawności we wszystkich trybunałach (…) dowództwo armią w czasie wojny… — pozostawiając królowi własną, niezależną od senatu sferę działania, przede wszystkim sądownictwo i dowództwo na wojnie, trzyma się Russo zasady wyrażonej w Umowie społecznej III, 7: „Rząd prosty jest sam w sobie najlepszy, dlatego właśnie, że jest prosty. Ale gdy władza wykonawcza nie jest w dostatecznej mierze zależna od władzy prawodawczej, tzn. gdy zachodzą liczniejsze stosunki między księciem a zwierzchnikiem niż między narodem a księciem, trzeba zaradzić tej wadliwej proporcji przez podzielenie rządu; wówczas bowiem wszystkie jego części nie mają mniejszej władzy nad poddanymi, a podział ich sprawia, że wszystkie razem mają mniej siły przeciwko zwierzchnikowi. [przypis redakcyjny]
przewodnik (fiz.) — substancja lub ciało fizyczne mające zdolność przewodzenia prądu lub ciepła. [przypis edytorski]
Przewodni Tydzień — tydzień po Niedzieli Przewodniej, tj. pierwszej po Wielkiejnocy. [przypis redakcyjny]
Przewody a. Niedziela przewodnia — pierwsza niedziela po Wielkanocy. [przypis edytorski]
przewodził Persom w tańcu według ojczystych zwyczajów — prawdopodobnie przenosi Ksenofont na Persów zwyczaj grecki; np. znane u Spartan „chóry” (taniec po grecku: chorós) nagiej młodzieży podczas uroczystości Gymnopedia lub trzy chóry: starców, mężczyzn i młodzieńców, albo chór w święto Hiakintiów (por. Ageilaos). [przypis tłumacza]
przeworyna — zagroda w stajni dla jednego konia. [przypis edytorski]
Przewoski, Edward (1849–1925) — profesor anatomii na Uniwersytecie Warszawskim, patolog. [przypis edytorski]
przewotować (daw.) — przegłosować. [przypis edytorski]
przewoznik — dziś popr. pisownia: przewoźnik. [przypis edytorski]
przewróci mózgi — rusycyzm (po ros. mózgi — w lm.). [przypis redakcyjny]
przewrót majowy — zbrojny zamach stanu w Polsce dokonany w dniach 12–15 maja 1926 r. w Warszawie przez oddziały dowodzone przez marszałka Józefa Piłsudskiego. W wyniku konfliktu zginęło łącznie 379 osób, a około 1000 osób zostało rannych. Efektem puczu było podanie się do dymisji rządu Wincentego Witosa, złożenie urzędu przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, ograniczenie prerogatyw parlamentu i swobód demokratycznych oraz przejęcie władzy przez obóz sanacyjny. [przypis edytorski]
przewrót — rewolucja listopadowa w 1918 r., w czasie której zdetronizowano cesarza Wilhelma II Hohenzollerna. [przypis edytorski]
Przewroty we wszechświecie — polskie tłumaczenie książki Rudolfa Falba: Przewroty we wszechświecie, z 3 wyd. niem. przeł. W. P., Warszawa 1890. [przypis edytorski]
przewymarły (neol.) — dawno wymarły. [przypis edytorski]
przewyżka (daw.) — nadwyżka. [przypis edytorski]
Przewyższa ona, zdaniem turystów, wszystkie widoki krymskie pod względem czarodziejskiego uroku, słynie z urozmaicenia motywów, obfitości wód i bogatej roślinności; ze wszystkich stron otoczona pasmem gór, spośród których wypływają liczne strumienie (Klaczko, str. 163; Rzętkowski, str. 174). [przypis redakcyjny]
przeyźrzeć (starop. forma) — przejrzeć; tu: zajrzeć. [przypis edytorski]
przeźrały (daw.) — przejrzały; nadmiernie dojrzały. [przypis edytorski]
przeźrały (daw.) — przejrzały. [przypis edytorski]
przeźre — dziś popr. forma: przeżre. [przypis edytorski]
przeźrocza (daw.) — przezroczysta. [przypis edytorski]
przeźroczność — przezroczystość. [przypis edytorski]
przeźroczy — dziś popr.: przeźroczysty. [przypis edytorski]
przeźroczy — dziś: przezroczysty a. przeźroczysty. [przypis edytorski]
przeźroczy — przezroczysty, przejrzysty. [przypis edytorski]
przeźrzane (od źrzeć: widzieć) — tu: przeznaczone. [przypis redakcyjny]
przeźrzeniec boży (starop.) — przez Boga przejrzany [tj. przewidziany]. [przypis redakcyjny]
przeźrzoczyste (starop. forma) — przeźroczyste. [przypis edytorski]
przeżal — duży żal. [przypis edytorski]
przeżeń — daw. forma od: gonić; znaczenie: przegoń, przepędź. [przypis edytorski]
przeżuwa — w oryginale jest ruminirend. [przypis tłumacza]
przeżyć bezradosne radości bolszewika — por. [Fülöp Miller], Geist und Gesicht des Bolschevismus, Amalthea Verlag. [przypis autorski]
przeżycia i momenty wychowawcze pozwalają się wybić pewnym typom (…) Kierowniczy typ (…) Typ wtórny (…) Wreszcie typ uciśniony — J. Petersen, Die Wesensbestimmung der deutschen Romantik, Leipzig, 1926, s. 146–147. [przypis autorski]
przeżył był — daw. forma czasu zaprzeszłego; dziś: przeżyłem (wcześniej, dawniej). [przypis edytorski]
przeżyliżeście (daw.) — konstrukcja z partykułą -że między tematem a końcówką czasownika; znaczenie: czyż nie przeżyliście. [przypis edytorski]
Przeżyte, ale nieśmiertelne kierunki Nicolaia, Hubera, Schütza — W. Dilthey, Das Erlebnis…, s. 294. [przypis autorski]
przeżywienie — dziś: wyżywienie. [przypis edytorski]
przeżywienie — tu zapewne: żywienie oraz wykonywanie wszelkich czynności potrzebnych do przeżycia. [przypis edytorski]
przezacny — bardzo zacny; bardzo cenny, wielce szanowny. [przypis edytorski]
przez Arabię (…) robi pięć dziennych pochodów przez pustkowia — w sierpniu. [przypis tłumacza]
przez — bez. [przypis edytorski]
przez Boga (daw.) — dziś: na Boga (wykrzyknienie). [przypis edytorski]
przez całą lekcją (daw.) — dziś: przez całą lekcję. [przypis edytorski]
przez cały ów Post Wielki — od 19 lutego do 5 kwietnia 1113 r. [przypis edytorski]
przez cię — dziś popr.: przez ciebie. [przypis edytorski]
Przez ciernie żywota — przeżycia osobiste i wspomnienia od lat najmłodszych aż po wybuch Wielkiej Wojny 1914 r.: taki jest pełny tytuł książki Ferdynanda Kurasia. Wyszła ona w r. 1925 w Częstochowie jako VII tom redagowanej przez p. St. Pazurkiewicza Książnicy Narodowej. [przypis redakcyjny]
Przez czarne getta mury — z informacji z archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego wynika, że autorka przebywała w getcie w Będzinie, a wcześniej być może w getcie w Oświęcimiu. Getto w Będzinie podlegało innym zasadom niż tego typu żydowskie dzielnice zamknięte znajdujące się na terenie Generalnej Guberni. W gettach utworzonych na terenach wcielonych do III Rzeszy początkowo panowały znacznie lepsze warunki, nie było głodu, deportacje były rzadsze i mniej liczne. Getto będzińskie przez dłuższy czas nie było nawet ogrodzone. Na jego terenie działały różne organizacje samopomocowe, a więźniowie pracowali w tzw. szopach. Dopiero 1 sierpnia 1943 (czyli rok później niż w Warszawie) rozpoczęła się akcja likwidacyjna, znana jako Akcja Będzińska. Członkowie ruchu oporu w getcie będzińskim w porozumieniu z bojownikami z pobliskiego getta w Sosnowcu wzniecili wówczas bunt. Organizatorami obu zrywów byli Józef i Bolesław Kożuchowie (związani z organizacją Hanoar Hacijoni), Frumka Płotnicka (łączniczka ŻOB na terenie kraju) oraz Cwi Brandes (z Haszomer Hacair, członek kierownictwa ŻOB-u w Będzinie). Przez trzy dni powstańcy bronili się w przygotowanych wcześniej bunkrach, ostatecznie zostali jednak pokonani i zamordowani. Niemal wszyscy Żydzi z Będzina zostali wywiezieni do Auschwitz. [przypis edytorski]
przez czterdzieści pięć lat — 476–431, od wojen perskich do wojny peloponeskiej. [przypis tłumacza]
przez (daw.) — bez. [przypis edytorski]
przez (daw.) — bez. [przypis redakcyjny]
przez (daw., gw.) — tu: bez. [przypis edytorski]
Przez długi czas rekruci szli do wojska… — więcej o urządzeniach wojskowych w b. zaborze austriackim patrz w komentarzach. [przypis autorski]
przez dni siedem — od 8 do 15 miesiąca Ab (Loos, sierpień). [przypis tłumacza]
Przez dość długi czas trwaliśmy tam w spokoju — niedługo po rzezi, w 1736, francuski gubernator Luizjany, chcąc zniszczyć ukrywające się u sąsiadów resztki Naczezów, a także osłabić samych Czikasawów, z pomocą indiańskich sprzymierzeńców zaatakował ich od północy i południa. Kolejny atak francuski nastąpił 3 lata później. [przypis edytorski]
przez drogę ćci dość żywota potrzeba (starop.) — przez drogę czci dojść żywota potrzeba; trzeba zapewnić sobie życie (przeżycie) idąc drogą czci. [przypis edytorski]
prze zdrowie cesarskie pełnili — wznosili toasty za zdrowie cesarza. [przypis edytorski]
prze zdrowie — dziś popr.: na zdrowie. [przypis edytorski]
przezdrowie — toast wznoszony za zdrowie. [przypis edytorski]
przez dwadzieścia dziewięć lat Spartanie — od zwycięstwa pod Ajgospotamoj w r. 405 do przegranej pod Naksos w roku 376 = 29 lat. [przypis tłumacza]
przez dwie noce — akcja Hamleta rozpoczyna się w przeddzień koronacji i ślubu króla Klaudiusza; duch ojca Hamleta zaczął się zjawiać nocą na trzy dni przed uroczystościami. [przypis edytorski]
przez dzięki a. przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
przez dzięki a. przezdzięki (starop.) — także: przezdzięcznie, bezdzięcznie, tj. gwałtem, koniecznie, wbrew woli, przymusowo, mimo woli, chcąc nie chcąc. [przypis edytorski]
przez dzięki (daw.) — gwałtem. [przypis redakcyjny]
przez dzięki (daw.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
przez dzięki — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
przez dzięki noclegu proszę (starop.) — o nocleg proszę gwałtem. [przypis edytorski]
przez dzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis edytorski]
przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis edytorski]
przez dzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
przezdzięki (starop.) — niechętnie, wbrew woli, opornie, gwałtem, z trudnością. [przypis redakcyjny]
przezdzięki (starop.) — wbrew mojej woli, gwałtem. [przypis redakcyjny]
Przezdziecki, Jagiellonki. [przypis autorski]
