Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18167 przypisów.
półszorek (daw.) — rodzaj dawnej uprzęży. [przypis edytorski]
półszosta — półszósta, sześć i pół. [przypis edytorski]
półtora-łokciowy garbaty Hanne (…) błazen (…) — [zob.] [Teodor] Narbutt, [Dzieje starożytne narodu litewskiego] t. VI, s. 483. [przypis autorski]
półtorasta (daw.) — sto pięćdziesiąt. [przypis edytorski]
półtorasta (daw.) — sto pięćdziesiąt (sta: daw. D. wyrazu sto). [przypis edytorski]
półtorasta (przestarz.) — sto pięćdziesiąt. [przypis edytorski]
półtory — dziś popr.: półtorej. [przypis edytorski]
półtory — dziś popr.: półtorej. [przypis edytorski]
półtory mile — dziś: półtorej mili. [przypis edytorski]
półtory mile — dziś popr.: półtorej mili. [przypis edytorski]
półtrzecia (daw.) — dwa i pół. [przypis edytorski]
półtrzecia (daw.) — dwa i pół (trzy bez połowy). [przypis edytorski]
półtrzecia — dwa i pół. [przypis edytorski]
półtrzecia — dwa i pół. [przypis edytorski]
półtrzecia (przestarz.) — dwa i pół. [przypis edytorski]
półtrzecia roku — dwa i pół roku. [przypis edytorski]
półtrzecia sta (daw.) — dwieście pięćdziesiąt; półtrzecia: dwa i pół. [przypis edytorski]
półtrzecia (starop.) — dwa i pół. [przypis edytorski]
półtrzeciej (daw.) — dwie i pół. [przypis edytorski]
półtrzeciej — dwie i pół. [przypis edytorski]
półwłóczek (daw.) — miara powierzchni gruntu, pół włóki. [przypis edytorski]
półwłóczek — pole o powierzchni pół włóki, tj. liczące ok. 9 ha; włóka: daw. jednostka miary powierzchni gruntu, równa 30 morgom, tj. wynosząca ok. 18 ha. [przypis edytorski]
półwłócz — pół włóki; włóka: daw. miara powierzchni gruntu, równa 30 morgom, czyli ok. 18 ha. [przypis edytorski]
półwłocza — pół włóki; włóka: daw. miara powierzchni, równa 30 morgom; mórg a. morga (z niem.; pol. jutrzyna) była to powierzchnia gruntu, którą może jeden człowiek w jeden dzień roboczy (od rana do południa) zaorać pojedynczym zaprzęgiem; włóka oznaczała obszar, jaki można zabronować (włóką, czyli broną) w tym samym czasie i w ten sam sposób; przeliczano ją potem na ok. 17–18 ha. [przypis edytorski]
półwłocze — pół włóki; włóka: daw. miara powierzchni gruntu, równa 30 morgom, czyli ok. 18 ha. [przypis edytorski]
półwozie (daw.) — wózek dwukołowy, dwukółka. [przypis edytorski]
półwysep Malakka — Płw. Malajski, południowa część Płw. Indochińskiego; oddzielony cieśniną Malakka od Sumatry. [przypis edytorski]
póliki (gw.) — policzki. [przypis edytorski]
pól każde miasto otaczających — «Ponieważ każda ziemia chroni swoje plony, [ludzie] wkładają do [spichlerza] z ziarnem nieco gleby z danego miejsca, co zabezpiecza plon przed gniciem», zob. Raszi do 41:48. [przypis edytorski]
Póty, Salomonie, oko moje nad tym kościołem będzie (…) będą się dziwować świstając, co się tak dziwnego stało miejscu temu — streszczenie słów z 1 Krl 9, 3–8. [przypis edytorski]
póty — tak długo. [przypis edytorski]
późnéj. [przypis redakcyjny]
późnić — dziś: opóźniać. [przypis edytorski]
późniéj ogłasza nieśmiertelność i żywot drugi — tamże… [O pocieszeniu do Marcji 24]. [przypis autorski]
Później nad morzem — realia wskazują na pobyt nad Morzem Śródziemnym; stanowią reminiscencje z pobytu autorki w Nicei, latem 1928, a w dalszej części z wycieczki do pobliskiego Monako, odległego od Nicei o ok. 10 km. [przypis edytorski]
późniejsza skrucha […] już bezużyteczna — co się stało, już się nie odstanie. [przypis tłumacza]
późniejszemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: późniejszymi. [przypis edytorski]
później wrócono do [terminu] Młodej Polski — por. J. Z. Jakubowski, Młoda Polska i Stanisław Wyspiański, „Przegląd Humanistyczny” 1958, nr 2. [przypis autorski]
późni (gw.) — później. [przypis edytorski]
późny (daw.) — dawny, odległy czasem. [przypis redakcyjny]
po 12 ziarn — z jednego zasianego ziarna; tj. po 12 jednostek miary z każdej wysianej jednostki. [przypis redakcyjny]
po 160 — 1 reński 60 ct. = 3 koronom 20 halerzy. [przypis autorski]
po 2 lub 3 godzinach (…) aktywność zmniejsza się o połowę swej wartości co każde 28 minut — [por.] Curie i Danne, „Comptes rendus”, 9 lutego, 1903. [przypis edytorski]
po 63-cim roku — tj. po powstaniu styczniowym. [przypis edytorski]
Poalej Syjon — Żydowska Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Poalej Syjon był socjalistyczno-syjonistyczną partią działającą w Polsce w latach 1906–1950. [przypis edytorski]
poalterować — podenerwować. [przypis edytorski]
poalterować się — zgryźć się. [przypis redakcyjny]
pobiała — warstwa cynku, którą powleczony jest przedmiot; biel cynkowa. [przypis redakcyjny]
pobiała — warstwa wapna, którą pobielano ściany z powodów estetycznych i higienicznych. [przypis edytorski]
Pobiedonoscew, Konstantin Pietrowicz (1827–1907) — rosyjski konserwatywny prawnik i polityk, wykładowca prawa cywilnego na Uniwersytecie Moskiewskim (1860–65), nauczyciel przyszłego cara Aleksandra III, wychowawca jego syna, Mikołaja I, senator (1868), członek Rady Państwa (1872), oberprokurator Świątobliwego Synodu (1880–1905); wywarł decydujący wpływ na politykę Aleksandra III oraz jego następcy. [przypis edytorski]
pobiegą — dziś: pobiegną; popłyną. [przypis edytorski]
pobiegą — dziś popr. forma: pobiegną; tu: uciekną. [przypis edytorski]
pobiegała — przebiegała. [przypis redakcyjny]
pobiegł — «[Laban] myślał, że [Jakub jest] obładowany pieniędzmi, skoro sługa tego domu, [Eliezer] przybył z dziesięcioma objuczonymi wielbłądami», zob. Raszi do 29:13. [przypis edytorski]
pobiegł — wedle midrasza pobiegł, gdyż ujrzał, że woda w studni podniosła się, kiedy dziewczyna zbliżyła się do niej, zob. Raszi do 24:17. [przypis edytorski]
pobierają płacę 7–10 kranów miesięcznie — kran wart jest obecnie pół franka. [przypis autorski]
pobierzę k sobie (starop.) — zabiorę do siebie. [przypis edytorski]
pobieżeć — pobiec. [przypis edytorski]
pobieżyć (daw.) — podążyć, pójść. [przypis edytorski]
pobieżyć (daw.) — podążyć. [przypis edytorski]
pobieży (starop. forma) — pójdzie. [przypis edytorski]
Pobitaś, Partio — o zwycięstwach Wentydiusza mówi Mommsen w V tomie Historii rzymskiej bezpośrednio po tym, co zacytowałem w nocie do str. 78 [o Labienusie], co następuje: „Dopiero gdy odwrócono grożący rozłam między obu władcami, Antoniusz wysłał nowe wojsko pod dowództwem Publiusza Wentydiusza Bassusa, któremu oddał komendę w prowincjach Azji i Syrii. Ten tęgi wódz starł się w Azji z samym Labienem na czele jego rzymskich wojsk i szybko wyparł go z prowincji. Na naturalnej granicy (Scheide) Azji i Cylicji, w przełęczach Tauru, oddział Partów chciał dać oparcie uciekającym; ale i ci zostali pobici, zanim mogli połączyć się z Labienem, a następnie on został zaatakowany w ucieczce przez Cylicję i poległ. Równie szczęśliwie zdobył Wentydiusz przełęcze Amanu na granicy Cylicji i Syrii; tu zginął Farnapates, najlepszy z wodzów partyjskich (r. 715 od zał. Rzymu). W ten sposób Syria była wolna od nieprzyjaciół. Mimo to w roku następnym Pakorus raz jeszcze przekroczył Eufrat, lecz tylko po to, aby w rozstrzygającym starciu pod Gindaros, na północny zachód od Antiochii, znaleźć zgubę wraz z większą częścią swego wojska. Było to zwycięstwo, które do pewnego stopnia równoważyło bitwę pod Karrami, i o trwałych skutkach; długo potem wojska partyjskie nie pokazywały się na rzymskim brzegu Eufratu”. Dalej dowiadujemy się, że król Orodes, przygnębiony tą klęską, złożył koronę na rzecz młodszego syna Fraatesa, który zaczął panowanie od wymordowania ojca i reszty braci. [przypis tłumacza]
pobitej księżej (starop. forma) — zamiast: pobitych księży; księża rzeczownik żeński lp, utworzony podobnie jak: szlachta, wójcia, bracia, studencia, por.: Prace filologiczne, Kryński: „Rzeczowniki zbiorowe typu bracia”. [przypis redakcyjny]
pobitemi — dziś popr. forma N. lm: pobitymi, pokonanymi. [przypis edytorski]
pobite — tu: zabite. [przypis edytorski]
po bitwie — pod Cheroneją. [przypis edytorski]
po bitwie zaciętej na lodach rozbił tabory Polaków — w oryginale: the sledded Pollax, tj. Polaków na saniach, łyżwach a. nartach; w czasach Shakespeare'a opisywano w kronikach Polskę jako kraj wiecznej zimy. [przypis edytorski]
Pobitym ufność jedna: nie żywić nadziei — przysłowiowe. [przypis edytorski]
Po bizantyńsku swoje ciało kruszy — tj. gnie się w ukłonach. [przypis edytorski]
pobłaźnić (starop.) — ogłupić. [przypis redakcyjny]
pobłoga — pobłażliwość. [przypis edytorski]
pobłogosławię cię — hebr. ברך אברכך (barech awarechecha): ‘błogosławić pobłogosławię cię’ i הרבה ארבה (harba arbe): ‘mnożyć rozmnożę’. Te podwójne wyrażenia odczytywane są jako błogosławieństwo i dla ojca i dla syna, zob. Raszi do 22:17. [przypis edytorski]
pobłogosławię ją — oprócz urodzenia dziecka błogosławieństwo wiązało się z tym, że ciału Sary przywrócona została młodość, a także mogła ona karmić syna piersią, co stanowiło dowód, iż rzeczywiście go urodziła, zob. Raszi do 17:16. [przypis edytorski]
pobłogosławił — «Chodzi tu [jedynie] o pozdrowienie, jakie składają wszyscy, którzy stawiają się przed królem», zob. Raszi do 47:7. [przypis edytorski]
pobłogosławił go — mowa tu o błogosławieństwie wypowiadanym jako pocieszenie dla żałobników, tzw. ברכת אבלים (birkat awelim), zob. Raszi do 35:9. [przypis edytorski]
pobłogosławił Jakub Faraona — «[Pozdrowił go], tak jak czynią to wszyscy oddalający się od władcy, prosząc o pozwolenie [wyjścia]. Ale midrasz uczy: jakie błogosławieństwo dał [Jakub Faraonowi]? Aby Nil podnosił się u stóp Faraona, jako że Micraim nie czerpie wody z deszczów, lecz to Nil wzbiera i nawadnia [kraj]. Od czasu błogosławieństwa, [które dostał] od Jakuba, Faraon chodził nad Nil i gdy się zbliżał, rzeka podnosiła się i nawadniała ziemię», zob. Raszi do 47:10. [przypis edytorski]
pobłogosławisz mnie — «Przyznaj mi prawo do błogosławieństw, którymi obdarzył mnie mój ojciec, a do których Esaw rości pretensje», zob. Raszi do 32:27. [przypis edytorski]
pobłogosławta (gw.) — pobłogosławcie. [przypis edytorski]
pobladłymi (…) usty — daw. forma N.lm; dziś: pobladłymi ustami. [przypis edytorski]
pobladnął (daw. forma) — pobladł. [przypis edytorski]
poblakować (daw.) — blaknąć, tracić barwy; także: tracić wartość. [przypis edytorski]
pobledniał — dziś: pobladł. [przypis edytorski]
pobliskość — dziś: pobliże. [przypis edytorski]
pobliżu (daw. forma) — w pobliżu. [przypis redakcyjny]
pobliżu (daw.) — w pobliżu. [przypis redakcyjny]
pobliżu — [tu:] w pobliżu. [przypis redakcyjny]
poblizki — dziś popr. pisownia: pobliski. [przypis edytorski]
pobój — pobicie. [przypis edytorski]
pobór (daw.) — tu: podatek w dawnej Polsce. [przypis edytorski]
pobór — podatek od łanu. [przypis redakcyjny]
pobór szkolny — obowiązek szkolny w II Rzeczypospolitej został zadekretowany w 1919 r. Zakładał rejonizację szkół — dziecko musiało uczęszczać do konkretnej szkoły znajdującej się w określonym obwodzie szkolnym. [przypis edytorski]
Pobórz — wieś w województwie łódzkim. [przypis edytorski]
pobocz (daw.) — lejce, cugle. [przypis redakcyjny]
pobok (daw.) — obok, u boku. [przypis edytorski]
pobok — dziś popr.: obok, z boku. [przypis edytorski]
pobok — dziś: przy boku, obok. [przypis edytorski]
pobok (gw.) — obok. [przypis edytorski]
pobok — obok siebie. [przypis edytorski]
poborgować (daw.) — pożyczyć a. dać na kredyt. [przypis edytorski]
pobory — część łupów dzielona między sprzymierzeńców. [przypis edytorski]
