Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 465 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | austriacki | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | sportowy | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 170770 przypisów.
przysiąść fałdów — poświęcić się usilnym studiom (wymagającym długotrwałego siedzenia nad książkami). [przypis edytorski]
przysiąż — dziś popr.: przysięgnij. [przypis edytorski]
przysiąż — dziś: przysięgnij. [przypis edytorski]
przysiąż — dziś raczej: przysięgnij. [przypis edytorski]
przysiadł był — daw. czas zaprzeszły; dziś: przysiadł (wcześniej). [przypis edytorski]
przysiadły — tu: przysadzisty, niski i niewysmukły. [przypis edytorski]
przysiędę — dziś popr.: przysiądę. [przypis redakcyjny]
przysięgą — [Poniński] złożył zwykłą przysięgę poselską przed wyborcami (obecnie ślubowanie składane jest przed Sejmem). [przypis redakcyjny]
przysięgą zaklinał synów Israela — „[Josef] zaprzysiągł ich, że oni zaprzysięgną swoje dzieci. Dlaczego jednak nie zaprzysiągł swoich synów, aby od razu wywieźli jego [ciało] do ziemi Kanaan, tak jak jego zaprzysiągł Jakub? Josef powiedział: ja byłem zarządcą w Micraim i miałem dość władzy, aby [wywieźć ciało mojego ojca na pochówek w ziemi Kanaan], ale moim synom Micrejczycy nie pozwolą tak zrobić, dlatego zaprzysiągł ich, że gdy zostaną wyzwoleni i wyjdą z [Micraim], wyniosą jego [kości]”, Raszi do 13:19. [przypis tradycyjny]
przysięgać się (reg.) — przysięgać. [przypis edytorski]
przysięgacież — czy przysięgacie. [przypis edytorski]
Przysięga — jeden z licznych wierszy powtarzających nutę popularnego wiersza Tetmajera Evviva l'arte! [przypis redakcyjny]
Przysięgał przez Żywiącego na wieki (…) że czasu już nie będzie — cytat z Apokalipsy św. Jana, wg Biblii w tłumaczeniu Jakuba Wujka. [przypis edytorski]
przysięgały na oczy (per oculus iurare) — jedno z zaklęć, spotykanych zwłaszcza w ustach kobiet. [przypis tłumacza]
przysięgam na dziadów naszych, maratońskich obrońców, na zastępy bojowe pod Platejami, na zwycięzców pod Salaminą, Artemizjum, na prochy dzielnych rycerzy w narodowych mogiłach — słynna i wielokrotnie później cytowana przysięga. Demostenes stawia Cheroneję, jako zwycięstwo idei, na równi z najsławniejszymi zwycięstwami oręża; Kwintylian widział w tym dowód, że Demostenes był uczniem Platona. Także w mowie O okręgach podatkowych wspomina mówca Salaminę i Maraton, chociaż zastrzega się, że praktyczną radę stawia ponad pochwałę przodków. [przypis tłumacza]
przysięgam na psa — występujący w wielu dialogach Platona (m.in. Obrona Sokratesa, Fedon, Państwo), charakterystyczny dla Sokratesa wykrzyknik o charakterze przysięgi lub zaklęcia dla potwierdzenia prawdziwości tego, co się mówi. [przypis edytorski]
Przysięgam na rękę Wenery — Eneasz był synem bogini Afrodyty (rzym. Wenus), która podczas walki pod Troją, próbując ratować syna, została zraniona w rękę przez Diomedesa (Iliada V 305–351). [przypis edytorski]
Przysięgamy na Krzyż i Ewangelią […] dlaczegoby nie na Hostyę? — O tym sporze z Cesarinim, Kallimach w życiu Grzegorza z Sanoka. (przyp. aut.) [przypis autorski]
przysięga — tu: dotycząca ścisłego przestrzegania statutów ordynackich. [przypis redakcyjny]
Przysięga Wiekuistego będzie między obudwoma: czy nie wyciągnął ręki swej na własność bliźniego swego — „[Stróż] przysięga, że było tak jak mówi, [wydarzył się wypadek, któremu nie mógł zapobiec], ale on sam nie wyciągnął ręki po [depozyt], by użyć go dla siebie, gdyby bowiem użył tego dla [własnych potrzeb], a potem przydarzyłoby się nieszczęśliwe zdarzenie, to [stróż] ponosi odpowiedzialność za wypadki”, Raszi do 22:10 [1]. [przypis tradycyjny]
przysięga żołnierzy Fabiusza — Liwiusz, Dzieje Rzymu II 45. [przypis tłumacza]
Przysięgi nie zażąda, ani jej nie złoży! — nie będzie żądał sądu (w sądzie obydwie strony składały przysięgę). Erynie stoją na stanowisku, że skoro ktoś zabił — musi zginąć. Sądu żadnego nie uznają i nie chcą do niego dopuścić. [przypis redakcyjny]
przysięgi — u Cylkowa: 'klątwy'; uzasadnienie korekty: uniknięcie nieporozumienia: rdzeń שָׁבַע (szawa) oznacza: ‘przysięgać’, a 'klątwa' ma znaczenie 'bycia przeklętym'. [przypis edytorski]
przysięgłem — dziś popr. forma: przysiągłem. [przypis edytorski]
przysięgłem — dziś: przysiągłem. [przypis edytorski]
przysięgli, że nosa nie obetrą, póki (…) to znaczy na święty Nigdy — Ostre wycieczki przeciw ówczesnemu wymiarowi sprawiedliwości niejednokrotnie będą tematem satyry Rabelais'go. [przypis tłumacza]
przy się (starop. forma) — zapiera się; przeczy. [przypis edytorski]
przysiężcie — dziś popr. forma: przysięgnijcie. [przypis edytorski]
przysiężem — przysięgniemy. [przypis edytorski]
przysiężesz (daw. forma) — dziś: przysięgniesz. [przypis edytorski]
przysiężesz (daw.) — przysięgniesz. [przypis edytorski]
przysiężesz — dziś popr. forma: przysięgniesz. [przypis edytorski]
przysiężny (hist.) — pomocnik wójta, wchodzący w skład sądu gromadzkiego. [przypis edytorski]
przysiężny — zaprzysiężony. [przypis edytorski]
Przysiecki, Feliks (1883–1935) — dziennikarz i poeta, związany z grupa literacką „Skamander”. [przypis edytorski]
przysiedleniec — hebr. תּוֹשָׁב (toszaw): osoba osiadła, [obcy] mieszkaniec, człowiek z obcego ludu, osiadły w ziemi Israela, który nie przyjął judaizmu, tylko zobowiązał się do przestrzegania siedmiu przykazań dla potomków Noacha, zob. Raszi do 12:45. Słowo przysiedleniec obecnie wyszło z użycia, ale w dawniejszej polszczyźnie rozróżniano osiedleńców, kolonistów, którzy tworzyli nowe osady, oraz przysiedleńców, którzy dołączali do już istniejących społeczności. [przypis edytorski]
przysionek — rodzaj przedpokoju. [przypis edytorski]
przysionek — rodzaj werandy utworzonej przez wsparty na słupach okap domu. [przypis edytorski]
przysiud — przysiad, figura taneczna. [przypis edytorski]
przyskąpo — zbyt mało. [przypis edytorski]
przyskępszym — skąpiej. [przypis redakcyjny]
przysłać sekundantów — wyzwać na pojedynek. [przypis edytorski]
przysłał jako prokuratora Kuspiusza Fadusa, a po nim Tyberiusza Aleksandra — Fadusa 44 n.e., Tyberiusza Aleksandra w 45 n.e., p. dalej V, I, 6. [przypis tłumacza]
Przysłał na wilię piękną gęś… — w Danii jak w Anglii, w każdym najbiedniejszym niemal gospodarstwie, gęś pieczona równie jest obowiązkową w Wigilię Bożego Narodzenia, jak u nas rybne potrawy. [przypis tłumacza]
przysłonione — dziś popr.: przysłonięte. [przypis edytorski]
przysłoniony — dziś popr.: przesłonięty. [przypis edytorski]
przysłoniony — dziś popr.: przysłonięty. [przypis edytorski]
Przy słowach: „Wchodzą Kapulet i Pani Kapulet”, opuszczono: „Pan Kapulet w sukni” (było to okrycie na ulicę). Przy braku dekoracji takie zmiany ubioru od razu sugerowały widzom zmianę miejsca akcji. [przypis redakcyjny]
Przysłowie łacińskie: „Nie obchodź się ze mną jak z wyrodnym bratankiem”, przytacza Horacy (Satyry II 3, 87). [przypis redakcyjny]
przysłowiem zostało — stało się hasłem powszechnym. [przypis redakcyjny]
Przysłowie oparte na Ewangelii św. Mateusza (Mt 7:3). [przypis redakcyjny]
przysłowie — tu: stale powtarzane powiedzenie. [przypis edytorski]
przysłowiów — dziś popr. forma B.lm: przysłów. [przypis edytorski]
przysłuchywał — dziś: przysłuchiwał. [przypis edytorski]
przysłuchywał się — dziś: przysłuchiwał się. [przypis edytorski]
przysłuchywali się — dziś popr.: przysłuchiwali się. [przypis edytorski]
przysłusze (starop.) — przystoi, słuszno jest. [przypis redakcyjny]
przysłuszy się (starop.) — przystoi. [przypis redakcyjny]
przysłużyć się stryczkiem komuś (iron.) — spowodować czyjeś powieszenie, doprowadzić do czyjejś śmierci. [przypis edytorski]
przysmaki Verego albo Beauvillego — z najlepszych ówczesnych paryskich restauracji: Beauvillersa (zał. 1782) oraz Véry'ego (zał. 1805). [przypis edytorski]
przyspieje (daw.) — przybywa. [przypis redakcyjny]
przysporzyli — tu: przyczynili się do. [przypis redakcyjny]
przysposobić — przygotować. [przypis edytorski]
przysposobić — tu: przygotować coś. [przypis edytorski]
przysposobionych — zastosowanych; tu: spaczonych. [przypis redakcyjny]
przy sposobności — w pierwodr. zapewne omyłka druku: przy spokojności. [przypis redakcyjny]
przy spotkaniu papieża i cesarza w Bolonii — tenże Klemens VII z Karolem V, w r. 1532. [przypis tłumacza]
Przystąpcie też do mnie! — wedle midrasza, aby bracia mu uwierzyli, pokazał im, że jest obrzezany, zob. Raszi i Radak do 45:4. [przypis edytorski]
przystąpcie — zbliżcie się do miejsca, gdzie zejdzie obłok chwały, zob. Raszi do 16:9. [przypis tradycyjny]
przystąpił do świętości — Raszi komentuje, że przystępowanie oznacza tu spożywanie ofiar, zob. Raszi do 22:3 [1]. [przypis tradycyjny]
przystąpił Josef i Rachel — midrasz zwraca uwagę na to, że «wszystkie matki zbliżały się [idąc] przed swoimi dziećmi, ale w przypadku Rachel to Josef wyszedł przed nią. Powiedział: moja matka jest piękna i aby nie wpadła w oko temu złoczyńcy, stanę przed nią i uchronię ją od jego spojrzenia», zob. Raszi do 33:7. [przypis edytorski]
Przystąpże, a pomacam cię — «Icchak pomyślał sobie: nie jest w zwyczaju Esawa, by chętnie wspominał Imię Boga, a ten powiedział „tak zdarzył Wiekuisty, Bóg twój”», zob. Raszi do 27:21. [przypis edytorski]
przystać (daw., gw.) — zgodzić się. [przypis edytorski]
przystać (daw.) — zgodzić się. [przypis edytorski]
przystać na coś — zgodzić się, pozwolić na coś. [przypis edytorski]
przystać — tu raczej: przystanąć. [przypis edytorski]
przystać — zgodzić się na coś. [przypis edytorski]
przystać — zgodzić się. [przypis edytorski]
przystajeż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż; znaczenie: czy przystajesz. [przypis edytorski]
„Przystań” — dawny ośrodek opiekuńczy dla „upadłych dziewcząt”, złożony z trzykondygnacyjnego budynku z dwiema oficynami i ogrodu, funkcjonujący od 1925 do 1945 w Białołęce (ob. ul. Modlińska 257 w Warszawie). [przypis edytorski]
przystanie — tu: zgoda, pogodzenie się z czymś; por. przystać na coś. [przypis edytorski]
przystanka — dziś popr. forma D. lp: przystanku. [przypis edytorski]
przystawać — tu: pasować. [przypis edytorski]
przystawa (daw.) — dostawa. [przypis edytorski]
przystawa (daw.) — przystaje, pasuje do czegoś. [przypis edytorski]
przystawa — dziś popr.: przystaje. [przypis edytorski]
przystawanie — tu: poprzestawanie a. zgoda na coś. [przypis edytorski]
przystawca a. przystaw — starop. wyraz oddający łac. termin pristaldis oznaczający wykonawczego urzędnika sądowego lub ogólnie jednego z urzędników „przybocznych”. [przypis edytorski]
przystaw (daw.) — strażnik, przełożony. [przypis edytorski]
przystawi — dostarczy, dostawi. [przypis redakcyjny]
przystaw — komisarz przydany dla bezpieczeństwa, zaopatrujący również wszystkie potrzeby posłów [przypis redakcyjny]
przystaw — komisarz przydany dla bezpieczeństwa, zaopatrujący także wszystkie potrzeby posłów. [przypis redakcyjny]
przystaw (rus.) — strażnik. [przypis edytorski]
przystaw (starop.) — człowiek przystawiony do kogo dla dozoru, straży lub usługi. [przypis redakcyjny]
przystaw (starop.) — człowiek przystawiony do kogo dla dozoru, straży lub usługi. [przypis redakcyjny]
przystawstwo — dostarczanie żywności i pieniędzy na potrzeby wojska. [przypis redakcyjny]
przystaw — tu: komisarz u boku posła. [przypis redakcyjny]
przystęp — możliwość dojścia do czegoś, dostęp. [przypis edytorski]
przystęp — możliwość dojścia do czegoś. [przypis edytorski]
Przystępniejsza nieco dla myśli naszej staje się osoba Ducha Świętego jako jedność nie bytu i myśli, lecz bytu z myślą i wolą, istnienia i działania, czyli jako absolutna szczęśliwość… — por. V. Soloviev, La Russie et l'Eglise Universelle, Paris 1889, s. 206. [przypis autorski]
