Przypisy

gorzałka (daw., gw.) — wódka. [przypis edytorski]

gorzałka — wódka. [przypis edytorski]

gorzeć a. goreć (daw.) — płonąć; lśnić, świecić. [przypis edytorski]

gorzeć (daw., gw.) — palić się, płonąć. [przypis edytorski]

gorzeć (daw.) — palić się, płonąć. [przypis edytorski]

gorzeć (daw.) — palić się. [przypis edytorski]

gorzeć (daw.) — płonąć, palić się. [przypis edytorski]

gorzeć (daw.) — płonąć. [przypis edytorski]

gorzeć (daw.) — płonąć; tu: jaśnieć. [przypis edytorski]

gorzeć (daw.) — płonąć, tu: jaśnieć. [przypis edytorski]

gorzeć – palić się, płonąć. [przypis edytorski]

gorzeć — palić się. [przypis edytorski]

gorzeć — płonąć, palić się. [przypis edytorski]

gorzeć — płonąć, palić się; tu: czerwienieć. [przypis edytorski]

gorzeć — płonąć. [przypis edytorski]

gorze chłopcu (daw.) — źle z chłopcem. [przypis edytorski]

gorze (daw.) — biada; nieszczęście; tu: nie wolno, nie należy (pod groźbą ściągnięcia nieszczęścia). [przypis edytorski]

gorze (daw.) — biada. [przypis edytorski]

gorze (daw.) — dawniej okrzykiem tym oznajmiano nieszczęście. [przypis edytorski]

gorze (daw., dosł.: płonie, pali się) — biada, nieszczęście, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]

gorze (daw.) — nieszczęście, bieda. [przypis edytorski]

gorze (daw., starop.) — tu: biada. [przypis edytorski]

gorzej psa — gorzej niż pies. [przypis edytorski]

gorzej (…) własnego —dziś: gorzej od własnego. [przypis edytorski]

gorze nam (starop.) — biada nam; nieszczęście (nas spotkało). [przypis edytorski]

gorze (starop.) — biada, nieszczęście. [przypis edytorski]

gorze (starop.) — bieda, nieszczęście; zbawić wszego gorza: pozbawić wszelkiej troski. [przypis edytorski]

gorze (ze starop. gorzeć: palić się) — biada, nieszczęście, niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]

gorzka — tu: wódka. [przypis edytorski]

Gorzkie Jeziora — Małe i Wielkie Jezioro Gorzkie, dwa słonowodne jeziora na południu Przesmyku Sueskiego łączącego Egipt z półwyspem Synaj, przez które przebiega naturalna granica między Egiptem a Azją. Obecnie stanowią część trasy Kanału Sueskiego. [przypis edytorski]

gorzkie żale — nabożeństwo pasyjne w Kościele katolickim; tu przen.: jałowe narzekania. [przypis edytorski]

Gorzkie Żale — śpiewane nabożeństwo pasyjne w Kościele katolickim, odprawiane w okresie Wielkiego Postu. [przypis edytorski]

Gorzkimi posty, pokutnymi jęki — dziś popr.: gorzkimi postami, pokutnymi jękami. [przypis edytorski]

„Gorzki pląs” i „Ta wierzba jest moja” — oba teksty: wyliczanki oraz absurdalnej piosenki czy wierszyka, pojawiają się dalej w tekście. [przypis edytorski]

gorzko to pokutuje — dziś: gorzko za to pokutuje. [przypis edytorski]

gorzonna — gorzałka, wódka. [przypis edytorski]

gorzy (gw.) — gorzej. [przypis edytorski]

Gość (gw.) — garść; uproszczenie wymowy grupy spółgłoskowej i obniżenie artykulacji głoski a. [przypis edytorski]

gość — Likaon powołuje się na prawo gościnności, ponieważ przez pewien czas był jego jeńcem. [przypis edytorski]

gość nieprawie wierny — gość nieprawowierny; gość łamiący prawo (gościnności). [przypis edytorski]

Gość przyjechał (…) z Warszawy — Ujazdów znajdował się wówczas pod miastem. Odległość między Zamkiem Królewskim w Warszawie a Zamkiem Ujazdowskim wynosi ok. 4 km. [przypis edytorski]

Gość: (…) Utrzymywać duży dom albo mieć na głowie małe państewko — czy to się czymś różni, jeżeli chodzi o rządzenie? Młodszy Sokrates: Wcale nie — to samo zdanie wyraża Sokrates u Ksenofonta (Wspomnienia o Sokratesie III, 4), stwierdzając, że oba rodzaje zarządzania różnią się tylko zakresem. [przypis edytorski]

Gość z Elei — główny mówca w dialogu Platona pt. Sofista. [przypis edytorski]

gościec (daw.) — reumatyzm, ogólna nazwa chorób, których wspólną cechą są zmiany zapalne oraz bóle stawów i mięśni. [przypis edytorski]

goście kuryjscy — goście z miasta Cures (lub: Cures Sabinorum), czyli Sabinowie, przedstawiciele ludu zamieszkującego starożytną Italię (na północ od Rzymu, w okolicach dzisiejszego Rieti), który w III w. rywalizował z Rzymianami o panowanie nad Kampanią. Jako główne miasta Sabinów wymienia się: Cures, Amiternum, Reate (dziś Rieti), Nomentum, Nursię i Orvinium. [przypis edytorski]

gościłem — hebr. גַּרְתִּי (garti): ‘mieszkałem’, tu: ‘gościłem’. «Nie zostałem księciem ani nikim ważnym a tylko przybyszem, nie warto więc, abyś mnie nienawidził za błogosławieństwo, którym obdarzył mnie nasz ojciec, [mówiąc do mnie]: „bądź panem braci twojej” (Genesis 27:29), bo mi się to nie spełniło». Słowo 'garti' ma wartość liczbową 613, a jest to tradycyjna liczba przykazań w judaizmie. Jakub powiedział więc: «mieszkałam z Labanem, ale przestrzegałem 613 przykazań i nie przyswoiłem sobie jego złych nawyków», zob. Raszi do 32:5. [przypis edytorski]

gościniec — dary przynoszone przez gości gospodarzowi. [przypis edytorski]

gościniec (daw.) — dary przynoszone przez gości gospodarzowi. [przypis edytorski]

gościniec (daw.) — droga, trakt. [przypis edytorski]

gościniec (daw.) — podarunek. [przypis edytorski]

gościniec (daw.) — podarunek przywieziony z podróży. [przypis edytorski]

gościniec (daw.) — prezent. [przypis edytorski]

gościniec (daw.) — prezent przywieziony z podróży. [przypis edytorski]

gościniec (daw.) — prezent, zwł. dawany na drogę lub po powrocie z podróży. [przypis edytorski]

gościniec (daw.) — prezent, zwł. przywieziony z podróży. [przypis edytorski]

gościniec (daw.) — szeroka droga wiejska. [przypis edytorski]

gościniec (daw.) — tu: dar, podarunek. [przypis edytorski]

gościniec (daw.) — tu: podarunek. [przypis edytorski]

gościniec dla pani — prezent dla monarchini, w domyśle: dla Katarzyny II, imperatorowej Rosji. [przypis edytorski]

gościniec — droga wiejska, trakt. [przypis edytorski]

gościniec — podarek przynoszony przez przychodzącego w gości. [przypis edytorski]

gościniec — podarunek dawany w podzięce za gościnę. [przypis edytorski]

gościniec — podarunek. [przypis edytorski]

gościniec — szeroka wiejska droga. [przypis edytorski]

gościniec — trakt, droga. [przypis edytorski]

gościniec — trakt,droga. [przypis edytorski]

gościniec — tu: prezent. [przypis edytorski]

gościniec — tu: prezent przywieziony z podróży. [przypis edytorski]

gościniec — utwardzona, szeroka droga. [przypis edytorski]

gościnny (daw.) — tu: zagraniczny, obcy, nietutejszy. [przypis edytorski]

goserė — gerklė. [przypis edytorski]

gospoda (daw.) — kwatera na krótki pobyt; stanąć gospodą: zatrzymać się u kogoś na krótki czas. [przypis edytorski]

gospoda — miejsce, gdzie podróżni mogą dostać, za opłatą, nocleg i pożywienie. [przypis edytorski]

gospodarczy — tu: gospodarzący; przedsiębiorczy. [przypis edytorski]

gospodarstwo krajowe — tu: gospodarka krajowa. [przypis edytorski]

gospodarstwo — tu: gospodarowanie. [przypis edytorski]

gospodarstwo — tu: gospodarowanie, zarządzanie. [przypis edytorski]

gospodarstwo — tu: gospodarze domu. [przypis edytorski]

gospodarstwo — tu: gospodarz i gospodyni. [przypis edytorski]

gospodarstwo — tu: gospodarz z gospodynią; małżeństwo gospodarzy. [przypis edytorski]

gospodarstwo — tu: gospodarz z gospodynią. [przypis edytorski]

gospodarz — chłop posiadający ziemię. [przypis edytorski]

gospodarz klasy — tu: wychowawca klasy. [przypis edytorski]

gospodarz klasy — tu: wychowawca, nauczyciel opiekujący się klasą. [przypis edytorski]

gospodarzów — dziś popr. forma D.lm: gospodarzy. [przypis edytorski]

Gospodarz — w tekście sztuki: Karczmarz. [przypis edytorski]

gospoda — tu: miejsca zamieszkania. [przypis edytorski]

gospoda — tu: miejsce pobytu; miejsce, w którym ktoś gości. [przypis edytorski]

Gospodin uczitiel (ros.) — panie nauczycielu. [przypis edytorski]

Gospodi pomiłuj (ros.) — Boże, zmiłuj się. [przypis edytorski]

gospodni bywalcy — dziś: bywalcy gospody. [przypis edytorski]

gospodyn a. gospodzin (daw.) — pan. [przypis edytorski]

gospodyn a. gospodzin (starop) — pan. [przypis edytorski]

gospodyn (daw.) — pan, gospodarz. [przypis edytorski]

gospodynie — panie (jako tytuł oznaczający nie tylko szacunek, ale i stosunek podwładnego do władcy); W. od M.: gospodyn a. gospodzin (archaizacja). [przypis edytorski]

gospodyn (z ros.) — pan. [przypis edytorski]

Gospodź a. Gospodzin (daw.) — Pan Bóg. [przypis edytorski]

gospodza (starop.; tu W. lp. r.ż.: gospodze) — pani. [przypis edytorski]

gospodzin (daw.) — pan. [przypis edytorski]

Gospodzinie (starop.) — W.lp: Panie (tu: zwrot do Boga). [przypis edytorski]