Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11155 przypisów.
które wydałem swego czasu (…) pod tytułem „Wiosna” — pierwodruk w „Chimerze” (nr 1, styczeń 1901 r.), wyd. książkowe nakł. Mortkowicza, Kraków 1902. [przypis edytorski]
które wygłosić zobowiązał się był — daw. forma czasu zaprzeszłego, używanego dla wyrażenia czynności (zdarzenia, stanu itp.) poprzedzającej inną czynność (zdarzenie, stan itp.) wyrażoną w czasie przeszłym zwykłym; znaczenie: wcześniej się zobowiązał. [przypis edytorski]
które wziąłeś głupiutkim i słabym — tu: które miałeś za głupiutkie i słabe. [przypis edytorski]
które zabrał u Wołkowa — popr. które zabrał Wołkowowi. [przypis edytorski]
które (…) znalazł zwróconymi — co do których przekonał się, że są zwrócone. [przypis edytorski]
który będzie dla nas prawem żywym, którego słowa, czyny i giesta będą artykułami — Adam Mickiewicz, List do jenerała Skrzyneckiego, Paryż, 23 marca 1842. [przypis edytorski]
który by jej gorzej był wstrętny niż ten żołnierz (neque peius quemquam odisse, quam istum militem) — niedbały styl codziennej mowy potocznej. [przypis tłumacza]
któryć (…) dodawa (starop. forma) — który ci oddaje. [przypis edytorski]
Których do trudu świt półmroczny budzi (…) — K. Tetmajer, Cienie, „Ognisko” 1889, nr 1. Przedruk Poezje, Kraków 1891, s. 16. [przypis autorski]
którychem ja pobudziła — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: których ja pobudziłam. [przypis edytorski]
którycheśmy dotknęli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: których dotknęliśmy. [przypis edytorski]
którycheś na obraz Twój stworzył (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: których stworzyłeś na Twój obraz. [przypis edytorski]
którycheś (…) nie przywiózł — daw. konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: których nie przywiozłeś. [przypis edytorski]
Który choć mu lada co i psie prawi gówno — w rękopisie ostatni wyraz: góry, co oczywiście zaciera sens. [przypis redakcyjny]
Których też żaden nie ma przy sobie mimo pozwolenia starszego kapelana wojskowego bawić — sens: którzy nie powinni przy nikim przebywać bez pozwolenia starszego kapelana wojskowego. [przypis edytorski]
których Verlaine „Poètes maudits” (…) nazywa — por. zbiór sylwetek literackich Verlaine'a pod tymże tytułem (Les Poètes maudits, tj. Poeci przeklęci; pierwsze wyd. fr. 1884, wyd. rozszerzone, ilustrowane 1888), skąd zaczerpnięto później nazwę tej grupy poetów za życia egzystujących na marginesie społeczeństwa, często zamieszanych w skandale obyczajowe itp. [przypis edytorski]
Których więc grzbiet… nawrócił — tj. chłosta. [przypis redakcyjny]
których zysk maże i szpeci — których posiadanie przynosi ujmę i dyshonor. [przypis redakcyjny]
który czas (daw.) — jakiś czas. [przypis edytorski]
Który daremnie skarżył na swe rany — Kto jest ten bezimienny samobójca? Nie wiadomo. Zapewne musiał Jakuba do zmarnowania reszty jego mienia doprowadzić, dlatego Jakub karę piekielną chciał z nim podzielić jako z dzielącym winę jego samobójstwa. [przypis redakcyjny]
który li zagradza — konstrukcja z partykułą wzmacniającą „li”; znaczenie: który tylko zagradza. [przypis edytorski]
którymem najmował — który najmowałem. [przypis edytorski]
którymem się był zaciągnął — daw. czas zaprzeszły z ruchomą końcówką czas.; dziś: w którym się zaciągnąłem. [przypis edytorski]
którymim skowan — którymi jestem skuty. [przypis edytorski]
którymiś mnie uraczył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którymi mnie uraczyłeś. [przypis edytorski]
którymiśmy go otaczali (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którymi go otaczaliśmy. [przypis edytorski]
którym już napisał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: który już napisałem. [przypis edytorski]
którym na przeciwnikach swoich mógł wyładować — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: który na przeciwnikach swoich mogłem wyładować. [przypis edytorski]
którym nie wolno było omijać Krakowa, by nie pozbawić miasta licznych opłat — niektóre miasta posiadały w średniowieczu przywilej, określany jako „prawo składu”, zgodnie z którym kupcy nie mogli ich omijać, lecz przez określony czas musieli wystawiać tam swój towar na sprzedaż. [przypis edytorski]
którym odcięto głowę — Wyrazy te opuszczone są w wyd, 1774 r. (Amsterdam). [przypis tłumacza]
który może się obejść bez innych narodów i bez którego mogą się obejść inne narody — gdyby z dwóch sąsiadujących z sobą narodów jeden nie mógł obyć się bez drugiego, byłoby to bardzo ciężkie położenie dla pierwszego, bardzo niebezpieczne zaś dla drugiego. Każdy mądry naród w takim wypadku starałby się prędko uwolnić drugi od tej zależności. Republika Tlaxcala, będąca enklawą w cesarstwie meksykańskim [tj. imperium Azteków w prekolumbijskim Meksyku; red. WL], wolała obchodzić się bez soli, niż kupować ją od Meksykańczyków, a nawet niż otrzymywać ją od nich za darmo. Mądrzy Tlaxcalańczycy spostrzegli sidła kryjące się pod tą hojnością. Utrzymywali się w wolności, i małe to państwo, zamknięte w tym wielkim cesarstwie, stało się w końcu narzędziem jego upadku. [W czasie zdobywania Meksyku przez Hiszpanów arystokratyczna republika Tlaxcala stanęła wiernie po stronie Cortésa, który w nagrodę wyjednał dla niej pewną samodzielność pod zwierzchnictwem Hiszpanii; przyp. tłum.]. [przypis autorski]
którym śmiał — które śmiałem (forma z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
którym splatała — daw. konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: który splatałam. [przypis edytorski]
którym wiedział — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: który wiedziałem. [przypis edytorski]
którym wykopał — który wykopałem. [przypis edytorski]
którym wzgardził — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: który wzgardziłem. [przypis edytorski]
którym (…) żył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: który żyłem. [przypis edytorski]
którym znał (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: który znałem. [przypis edytorski]
którym znał — tu: ja, który znałem. [przypis edytorski]
który należy do wszystkich krajów i wieków i imię jego sławione jest wszędzie, gdzie słońce oświeca krzyże na wieżach kościołów — Oeuvres, VII, 262. [przypis autorski]
który [pogrążył się] w świętym przeświadczeniu płci-miłości, jako metafizycznej potęgi, która nad światem i życiem włada i od śmierci jest silniejszą — S. Przybyszewski, Szlakiem duszy polskiej, s. 136. [przypis autorski]
któryście (…) słyszeli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: który słyszeliście. [przypis edytorski]
któryśmy (…) przebyli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: który przebyliśmy. [przypis edytorski]
któryśmy (…) znaleźli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: który znaleźliśmy. [przypis edytorski]
Któryś z krytyków wypowiedział zdanie, że motyw Ugolina mógł grać pewną rolę i w Ojcu zadżumionych i tonem profesora karcił mnie, że Ojca zadżumionych czynię krewniakiem byronowskiego „Więźnia Czyllonu” (w książce mojej p. t. Wszechpoemat i najnowsze jego dzieje), a nie Ugolina, który właśnie „Więźnia” zrodził. Korzystam ze sposobności, aby ten zarzut odeprzeć. Pokrewieństwa literackie, a zwłaszcza poetyckie, opierają się, nie na wspólności imion bohaterów lub zewnętrznego wątku, lecz na wspólności nastrojów i uczuć. Otóż gra uczuć w Ojcu zadżumionych, a zwłaszcza stopniowanie ich tragiczności, tchnie od początku do końca „Więźniem Czyllonu”, zaś z Danta tragedyi zamorzenia w „wieży głodowej” nie zawiera ani jednego bądź psychicznego, bądź estetycznego rysu. [przypis autorski]
który się był położył — forma daw. czasu zaprzeszłego, wyrażająca czynność wcześniejszą od wydarzeń opisywanych w czasie przeszłym: Anhelli położył się wcześniej, zanim Szaman posadził dziecko na jego piersiach. [przypis edytorski]
który się ograniczył tylko literaturą — dziś: który ograniczył się tylko do literatury. [przypis edytorski]
Który się wznosił za swoim nasieniem — W tekście oryginału: Che si levo appresso sua semenza, za swoim nasieniem, jakim jest syn każdy względem swojej rodzicy. [przypis redakcyjny]
który się zwał „putiłowskim” i szedł całkowicie na użytek tej rosyjskiej fabryki — mowa o rosyjskich Zakładach Putiłowskich w Petersburgu, wielkim zakładzie produkcji stali, maszyn i środków transportu, od 1868 będącym własnością przedsiębiorcy Nikołaja Putiłowa; na pocz. XX w. było to największe pod względem produkcji przedsiębiorstwo metalurgiczno-maszynowe w Rosji i trzecie co do wielkości w Europie; w 1922 zmieniono nazwę zakładów na Czerwony Putiłowiec, zaś w 1934 na obecną nazwę: Fabryka Kirowa. [przypis edytorski]
który teraz króluje — chodzi o króla Zygmunta III Wazę (1566–1632). [przypis edytorski]
który teraz przemienił się na strunę gitary tylko miłośne brzęczącą piosenki? — późn. wyd. tłumaczenie skorygowano: który teraz przemienił się w strunę gitary regulowaną kołkiem! [przypis edytorski]
który — tu dziś popr.: któryś. [przypis edytorski]
Który tylko żołnierz zakosztował miodu, tracił przytomność… — dziś jeszcze, według opowiadania podróżnych, sprzedają w tej okolicy miód gorzkawy, ciemny, wodnisty, który po spożyciu wywołuje podobne skutki; krajowcy przed użyciem zagotowują go. [przypis tłumacza]
który w Efezie bóżnicę Diany zapalił — Herostrates. [przypis edytorski]
który za tem, co mu lubo, chodzi (starop. konstrukcja) — który kieruje się tym, co jest mu miłe; podąża za tym, co dla niego przyjemne. [przypis edytorski]
który zginął, jak wiadomo, w 1927 r. — fikcja literacka. [przypis edytorski]
którzyby beli (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: którzy byliby. [przypis edytorski]
którzy go sądzą miejsca tego godnem (starop.) — konstrukcja na wzór łac; znaczenie: którzy sądzą, że jest godny tego miejsca. [przypis edytorski]
którzy i tak już — Brak „już” w poprzednich wyd. BN. [przypis redakcyjny]
którzy ją śmiercią oświadczyli, i zdrowie dla niej chętnie położyli (starop.) — tj. męczennicy. [przypis edytorski]
którzy kładą taki nacisk na związek między osobowością Schopenhauera a jego filozofią — np. K. Fischer, F. Paulsen, J. Volkelt. Zob. Literatura. [przypis tłumacza]
którzy mówią, że wszystko jest jednym — Parmenides i Zenon z Elei oraz szkoła eleatów. [przypis edytorski]
którzy mu w poprzek drogi stawali; zresztą — καὶ τοὺς ἐμπεδίζοντας: ἢ πολεμοῦντες πλείστην ἂν τριβὴν (Niese); καὶ τοὺς ἐμποδίζοντας: ἢ πολεμοῦντες πλείστην ἂν τριβὴν (Dindorf). Stąd u tłumaczów ustęp ten wypadł inaczej. [przypis tłumacza]
którzy najmniejszego nie doznając strachu, wszystko wypili i wymaścili — κἀκεῖνοι δίχα φρίκης ἠλείφοντο καὶ ἔπινον i w nawiasie jako niepewne: ἐξ αὐτῶν (Niese), κἀκεῖνοι δίχα φρίκης πλέον τοῦ ἵν ἠλείφοντο καὶ ἔπινον ἐξ αὐτῶν, atque illi sine horrore ungendo et potando plus quam hin ex illis consumebant, welche jeder mehr als ein Hin davon versalbten und vertranken (Cl.); [pominięto tłum. na rosyjski]; hin = הַהִ֖ין = miara żydowska (Lb 15, 4), według obliczania rabinów odpowiada zawartości 72 kurzych jaj (Riehm). [przypis tłumacza]
którzy nie mają o niej żadnej wiedzy — W ciągu życia. [przypis tłumacza]
którzy przez modły strzeliste zstąpić tu chcieli z miłosierdziem bożem — To jest: ci wszyscy, którzy korzystali z łaski i odpustów przywiązanych do jubileuszu w Rzymie w miesiącu grudniu 1300 roku, na który liczono zebranych około 200 000 tysięcy pielgrzymów z różnych krajów i krańców chrześcijańskiego świata. [przypis redakcyjny]
Którzy Rzeczpospolitą rządzą, dwie te nauce chować mają. Jednę, aby pożytków sąsiad swoich tak bronili, jakoby wszytko, co poczną, do nich obracali, swoich zapominając. Drugą, aby się o ciało wszytkiej Rzeczypospolitej starali, aby jednych broniąc, drugich nie opuszczali — Cyceron, O powinnościach (De officiis) I, 25. [przypis edytorski]
którzyście cierpieli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którzy cierpieliście. [przypis edytorski]
którzyście obsiedli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: którzy obsiedliście. [przypis edytorski]
którzyście tam (…) bywali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którzy tam bywaliście. [przypis edytorski]
którzyście (…) żebrali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którzy żebraliście. [przypis edytorski]
którzyście zmazani grzechem — którzy jesteście zmazani grzechem; tj.: którzy jesteście grzeszni. [przypis edytorski]
którzyśmy (…) byli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: którzy byliśmy. [przypis edytorski]
którzy sądzą mętnie o rzeczach (…) nie odróżniają bowiem objawów istot od samych istot — Nag. Schr.: modi. [przypis redakcyjny]
którzy są w lasach — „być w lasach” to znaczy być bandytą. „Bandyta” nie jest terminem hańbiącym; używa się w znaczeniu banity, jest to outlaw ballad angielskich [wyjęty spod prawa, wygnaniec; red. WL]. [przypis autorski]
którzy się byli wyprawili — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą w stosunku do innej przeszłej; dziś: którzy się wyprawili. [przypis edytorski]
którzy ty koty igrawają (starop.) — [którzy] temu się oddają. [przypis redakcyjny]
którzy tylko do boju zdolni byli — πάντας ἡβηδὸν, Pape w słowniku swym podaje: „die ganze waffenfähige Mannschaft”; łaciński tłumacz: puberes omnes; [pominięto tłum. na rosyjski]; Clementz całkiem fałszywie przetłumaczył: „liess er (Vespasianus) alles ohne Unterschied des Alters niedermetzeln”, kiedy to uczyniło wojsko własnowolnie. [przypis tłumacza]
którzy — z użycia tego zaimka wynika, iż w kolędzie anioły są rodzaju męskiego. [przypis edytorski]
któś — dziś popr.: ktoś. [przypis edytorski]
któś — dziś popr. pisownia: ktoś. [przypis edytorski]
któś taki (daw.) — kim jesteś. [przypis edytorski]
Któż by nie zmiarkował, że dusza zwierzęca musi być, podobnie jak nasza, śmiertelna albo nieśmiertelna, a zatem ulec temuż losowi (…) — Por. Epitre à M-lle A. C. P. itd. [przypis tłumacza]
któż by zrozumiał!… Gdy my tak do siebie gadali snami, żywota królowie — Juliusz Słowacki, Król-Duch, Rapsod IV, Pieśń III, XXIV. [przypis edytorski]
któż mię z żebraki rozezna — któż mnie odróżni od żebraków. [przypis edytorski]
Któż nie cudowałby się nad kompleksją Demofona (…) dygotał na słońcu — Sekstus Empiryk, Zarysy pirrońskie, I, 14. [przypis tłumacza]
któż (…) nie pozwalał na przyjęcie projektu, który jeden mógł odkryć majątek każdego? Wielkopolanie — projekt odrzucony został na posiedzeniu Sejmu 4 kwietnia 1789 r. Posłowie wielkopolscy spowodowali odrzucenie, rozpoznali bowiem, że gęsto zaludniona i dobrze zabudowana Wielkopolska musiałaby w razie przyjęcia projektu Moszyńskiego płacić niepomiernie wielki podatek w stosunku do innych części Rzeczypospolitej; dla porównania: zagon ziemi pod Warszawą ceniony był 2 złote polskie, a pod Poznaniem 2 czerwonych złotych = 36 złotych polskich. [przypis redakcyjny]
któż o mnie stoi (daw.) — kto o mnie dba. [przypis edytorski]
Któż pożar od pioruna gasić się odważy? — Przesąd ludowy zabrania gasić pożar powstały od pioruna. [przypis redakcyjny]
Któż rzuci pierwszy kamień — zwrot z Ewangelii (J 8:7 przypowieść o jawnogrzesznicy). [przypis redakcyjny]
Któż taki potwór mógł widzieć — dziś z D.: „któż takiego potwora mógł widzieć”. [przypis edytorski]
Któż to słyszał takie dziwy?/ Tyś człowiek i Bóg prawdziwy,/ Ty łączysz w Boskiej osobie/ Dwie natury różne sobie — strofa popularyzuje katolicki dogmat o podwójnej, zarazem boskiej i ludzkiej, naturze Chrystusa. [przypis edytorski]
Któż to taki będzie? — kucharz, artysta i samochwał, jak to wiemy zwłaszcza z fragmentów greckiej komedii, wypytuje się zwykle o gości, do których rzekomo dostosowuje swe potrawy. Tak samo w Pseudolusie, w. 878. [przypis tłumacza]
Któż to tak jęczy? Może który z (…) nieboraków Karkina… — Karkinos, stary poeta tragiczny sprzed Ajschylosa, chwalony przez helleńskich dramaturgów; nie pozostało jednak nic z jego dzieł. Miał trzech synów, również tragików, ale bardzo lichych, których współczesna komedia często wyszydza: są to Ksenokles, Ksenotinos i Ksenarchos. Poetyczny lichwiarz Amynias szpikuje swe zdania frazesami z dramatu Ksenoklesa Alkmena. [przypis tłumacza]
Któż to wie, kto wśród nas jest łotr… — refleksje starego Baryki, podobnie jak analogiczne poglądy Korzeckiego z Ludzi bezdomnych, są echem teorii Abramowskiego o „rewolucji moralnej”. [przypis redakcyjny]
któżże — kto, któż. [przypis edytorski]
Któż z nas serca tajniki odgadnie? — Głęboki smutek drga w tych słowach Alcesta. Ileż razy zapewne samego Moliera uświadamiali „życzliwi” w ten sposób! [przypis tłumacza]
Kto bądź mię spotka, powinien mię zabić (…) — Tu następują przykłady działania zawiści jako wędzidło, ażeby nim ten występek zawściągać. Każdy, kto mię spotka, powinien mię zabić: słowa wyrzeczone przez Kaina po zabiciu z zawiści brata swego Abla (Mojżesz, księga 1 rozdz. 4). [przypis redakcyjny]
kto bądź, ten bądź — wszystko jedno, kto. [przypis redakcyjny]
Kto bądź troszczy się o to, aby się im podobać (…) — Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, XCI. [przypis tłumacza]
