Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18549 przypisów.
Podkreślana przez Komornicką przejściowość, (…) polega na tym, że dążenia do swobody duchowej są u niej jeszcze bezsilniejsze (…) bezsilniejsze wobec władztwa natury, praw naukowych etc. — oto typowy przykład: „Jeżeli czcić każesz [naturo] wielkość i nieskończoność i jako bodziec usiłowań dajesz nam przeczucie nieśmiertelności ich wyników; jeżeli nam kochać każesz wszystko, co niezmierzone, a z wstrętem uciekać od wszystkiego, co ograniczone i małe; jeżeli nas przykuwasz do siebie tym, że nie masz kresu w czasie ni przestrzeni i nawet w rozpacznej żądzy unicestwienia przedstawiasz nam zanik jako mgliste i wieczne istnienie wśród mglistych i nieskończonych obszarów, jeżeli wszystko, co jest w nas i poza nami, oddycha żądzą trwania, jeżeli nam szumu wichury nawet słuchać każesz, jak jęku bezmiarów, jeżeli nam dałaś pragnienie nieśmiertelności dla naszych i cudzych dusz i ciał; jeżeli myśl zupełnego zniszczenia jest w nas krzykiem buntu, jeżeli drżymy z trwogi przed nie-życiem, jeżeli rozwijamy siły nasze ku celom, które mamy za nieśmiertelne, i ręce wyciągamy ku wiekuistym ideałom… — Dlaczego, naturo, uczysz nas także, że życie nasze jest tylko chwilą, a dusza chwilowym drganiem poruszonej przez ciebie ludzkiej struny na harfie wszechzjawisk; że cele człowieka trwać będą, póki się ta struna nie zerwie pod niecierpliwą ręką, żeśmy znikomością i kochamy znikomość i że ograniczoność i małość jest naszym prawem?” (Forpoczty, s. 139. Dlaczego). [przypis autorski]
Podkreślenia w cytatach pochodzą od autora szkicu. [przypis autorski]
Pod królem jednym nalepszy rząd; pod rzecząpospolitą nade wszytko nagorszy — Skarga cytuje tutaj tekst Arystotelesa Polityka za Bellarmina De controversiis. [przypis edytorski]
podkróli (daw.) — namiestnik, wicekról. [przypis redakcyjny]
pod kruchtą — przed kościołem. [przypis redakcyjny]
podkrzesywanie — usuwanie najniższych gałęzi w celu eliminacji potencjalnych sęków z surowca drzewnego. [przypis edytorski]
pod których regimentem — dziś: pod których dowództwem. [przypis edytorski]
podkurek — posiłek nocny, spożywany, kiedy kur, tj. kogut, pieje. [przypis edytorski]
podkurek — posiłek podawany na zakończenie nocnej zabawy (gdy już pieją koguty). [przypis redakcyjny]
podkurek — posiłek przed snem, po kolacji. [przypis edytorski]
podkurek — posiłek spożywany w nocy (przed pianiem kura, czyli koguta). [przypis edytorski]
podkurek — śniadanie nad ranem, kiedy kur pieje. [przypis redakcyjny]
podkuwać — zakładać podkowy, czyli metalowe części przybijane na spód kopyt konia; kóz się nie podkuwa. [przypis edytorski]
pod Kydasą — πρὸς Κυδασοῖς (N), Κυδασσοῖς (D), p. II, XVIII, 1, uwaga do Kadasy. [przypis tłumacza]
podłabić (daw.) — pognieść. [przypis redakcyjny]
podłabić (daw.) — zdławić a. pozabijać. [przypis edytorski]
podłaziny — osaczanie. [przypis autorski]
podłe polowanie — tu: niegodne orła polowanie na małe ptaszki. [przypis redakcyjny]
podłość — tu: uniżoność. [przypis edytorski]
podłość — tu: uniżoność. [przypis redakcyjny]
podłota — dziś popr.: podłość. [przypis edytorski]
podłota — podłość. [przypis edytorski]
podłożyłem był — [przypis edytorski]
podług ceny anszlagowej — według otaksowania, kosztorysu. [przypis redakcyjny]
podług (daw.) — według. [przypis edytorski]
podług (daw.) — według. [przypis edytorski]
podług (daw.) — według. [przypis edytorski]
podług (daw.) — według. [przypis edytorski]
podług — dziś: według. [przypis edytorski]
podług Empedoklesa, ze krwi — Makrobiusz, Komentarz do Snu Scypiona, I, 14 i Cyceron, Rozmowy tuskulańskie, I, 9. [przypis tłumacza]
po długim względzie, rozględzie — po długim namyśle. [przypis edytorski]
podług jego listu mieliśmy prawo żądać wszystkiego na Fernando Poo — Niestety, osoba, do której list ten się stosował, dzielny p. Montes de Occa, został odwołany do Europy, nim przybyliśmy do Fernando Poo, a na miejsce jego przybył gubernator nowy, człowiek nie bardzo dobrej woli. [przypis autorski]
podług lustracyji regimentu — wyd. lwow[skie] ma: podczas. [przypis redakcyjny]
podług okazji — podług okoliczności. [przypis redakcyjny]
podługowaty — podłużny. [przypis edytorski]
podług proporcji — podług ilości. [przypis redakcyjny]
podług — przestarz. wtedy. [przypis edytorski]
podług rachunków gwiazdziarskich za trzy tysiące lat wszystkie gwiazdy po wielkim okręgu na swoje miejsca powrócą (…) — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Trzytysięcznych lat zmartwychwstanie”. [przypis edytorski]
podług rodzajów swoich — hebr. למשפחתיהם (lemiszpechoteihem): dosł. 'według ich rodzin'. To uczy, że zwierzęta «zobowiązały się do łączenia się [w pary] tylko zgodnie ze swoimi gatunkami», zob. Raszi do 8:19. Jest to również najdłuższe słowo w Torze. [przypis tradycyjny]
podług słów waszych być powinno — «Rzeczywiście prawo jest takie, jak powiedzieliście, ale ja postąpię łagodniej», zob. Radak do 44:10. [przypis edytorski]
podług symetrii — [według] porządku. [przypis redakcyjny]
podług ustaw toru — według prawem wyznaczonego przebiegu sprawy sądowej. [przypis edytorski]
podłużnych, karmazynowych kwiatów (…) — storczyk samczy (Orchis masculus), którego „sprośność” kryła się nie w amarantowo-fioletowych kwiatach, lecz bulwach korzeniowych o kształcie jąder; sporządzano z nich substancje mające wzmagać popęd płciowy u mężczyzn, obok lubczyku dodawano też do naparów mających wzbudzić miłość ukochanego. [przypis edytorski]
podły (daw.) — niskiego stanu. [przypis edytorski]
podły gmin — nisko urodzeni, przedstawiciele ludu. [przypis edytorski]
podły — lichy, marny. [przypis redakcyjny]
podły (starop.) — niskiego stanu. [przypis redakcyjny]
podły — tu: marny, lichy. [przypis edytorski]
podły — tu: niskiego stanu. [przypis edytorski]
podlący — tu: przywodzący innych do podłych postępków a. podłego bytowania. [przypis edytorski]
podla (daw.) — [przysłówek:] podle; [według, wzdłuż]. [przypis redakcyjny]
pod la Roche l'Abeille — znaczna potyczka między wojskami admirała Coligny a księcia Anjou, w r. 1559. W tymże samym roku, bitwy pod Montcontour i Jarnac. [przypis tłumacza]
Podlasiak — mieszkaniec Podlasia, historycznej krainy położonej w centralnej Polsce. [przypis edytorski]
Podlasie — historyczna kraina położona w centralnej Polsce. [przypis edytorski]
podlata — dziś popr. forma: podlatuje. [przypis edytorski]
podlec — człowiek podły. [przypis edytorski]
podle czego (starop.) — obok czego. [przypis edytorski]
podle (daw., gw.) — obok, wzdłuż, pod. [przypis edytorski]
podle (daw., gw.) — wzdłuż, obok, nieopodal. [przypis edytorski]
podle (daw.) — obok. [przypis edytorski]
podle (daw.) — obok. [przypis edytorski]
podle (daw.) — obok, według. [przypis edytorski]
podle (daw.) — obok, w pobliżu. [przypis edytorski]
podle (daw.) — obok, wzdłuż. [przypis edytorski]
podle (daw.) — pod; wzdłuż. [przypis edytorski]
podle (daw.) — w pobliżu. [przypis edytorski]
podle (daw.) — wzdłuż, pod; tu: obok. [przypis edytorski]
podlegają rządom łakoci i łozowej rózgi — por. u Horacego, Satyrę I, 1 w. 25–26 „ut pueris olim dant crastula blandi doctores, elementa velint ut discere prima” — „Równie jak belfry czasami z dobrocią chłopcom łakocie/ Dają by chętniej się brali do pierwszych nauki początków.” (''Satyry i listy Horacego'', przeł. dr Paweł Popiel, Kraków 1903.). [przypis redakcyjny]
podlegała wówczas Radzie Regencyjnej w Warszawie, jako zwierzchniej władzy państwowej — Rada Regencyjna rozwiązała się dnia 14 listopada 1918 r., przekazując zwierzchnią władzę państwową Józefowi Piłsudskiemu. Ten sprawował tę władzę z początku jako Tymczasowy Naczelnik Państwa, aż do zebrania się Sejmu Ustawodawczego. Następnie Sejm uchwałą z 20 lutego 1919 r. powierzył mu dalsze sprawowanie urzędu Naczelnika Państwa, aż do czasu uchwalenia Konstytucji, która dopiero określiła przepisy o organizacji naczelnych władz w Państwie Polskim. [przypis autorski]
Podlega wielu nędz — dziś popr.: Podlega wielu nędzom; nędza (daw.): nieszczęście, niedola. [przypis edytorski]
podległości Dworowi Moskiewskiemu — w wydaniu z 1816 r.: w podległości obcym. [przypis edytorski]
podle (gw.) — wzdłuż, obok. [przypis edytorski]
podlejsześ losy znosiło [o, serce] — inaczej: podlejsze losy znosiłoś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, tu w rodzaju nijakim). [przypis edytorski]
podlejszy (daw.) — mniej wartościowy, gorszy. [przypis edytorski]
podlejszy (daw.) — niższego stanu, gorszy. [przypis edytorski]
podle — podług, wedle, obok. [przypis edytorski]
Podlesie — obecnie Wólka-Podlesie, polska wieś położona w województwie łódzkim, w powiecie skierniewickim, w gminie Lipce Reymontowskie. [przypis edytorski]
podle (starop.) — obok. [przypis edytorski]
podle (starop.) — obok, przy. [przypis edytorski]
podle (starop.) — pod, u (progu). [przypis edytorski]
podle — tu: podług, obok. [przypis edytorski]
podleżaszczeje (…) priedłożenii (ros.) — podmiotem nazywamy przedmiot, o którym mówi się w zdaniu. [przypis edytorski]
pod liczbą kładzie — numeruje, porządkuje zapisane „liście”, karty. [przypis edytorski]
podlotek — dorastająca dziewczyna. [przypis edytorski]
podlot, klapak — w gwarze myśliwskiej: młoda kaczka nie umiejąca jeszcze latać. [przypis redakcyjny]
podlot — nastolatek, człowiek dorastający. [przypis edytorski]
Pod lwa opieką leży Kallaroga (…) jak zwyciężony — W herbie królów kastylskich był lew w połowie jednej tarczy herbowej siedzący nad obronnym zamkiem, a w drugiej, u stóp jego. [przypis redakcyjny]
Pod Maiestatem bogini siedziała — mowa o Fortunie. [przypis redakcyjny]
podmalówka — pierwsza warstwa farby nakładana na zagruntowane płótno, nadająca ogólną tonację kolorystyczną; czasem służąca jako rodzaj szkicu malarskiego, często uproszczonego i jednobarwnego, który pozwala artyście przy wykonywaniu drugiej warstwy skoncentrować się na detalach i kolorystyce. [przypis edytorski]
podmalowane oczy — w Grecji podmalowywały oczy głównie kobiety, by nadać twarzy żywszy wyraz. Używano do tego proszku z przypalonego minerału zwanego stimmi, po łacinie stibium (ruda [siarczek] antymonu, po niemiecku Spiessglanzerz). Szminki z tego metalu używają w nowożytnych czasach Turczynki. [przypis tłumacza]
pod Maratonem — chodzi o bitwa pod Maratonem (490 p.n.e.), najważniejszą bitwę pierwszej inwazji perskiej na Grecję: wojska ateńskie pod dowództwem Miltiadesa pokonały w niej armię perską, która wylądowała w Attyce, 40 km od Aten. [przypis edytorski]
pod maską teozofii czy innej pseudoreligijnej bzdury — co innego jest wiara jako taka, a co innego wymyślona wiarka na małą skalę, która się za jedyną wiedzę (zdobytą nie wysiłkiem myśli i nie badaniem) podaje. [przypis autorski]
pod mauzoleum Cecylii Metelli — Zdaje się, że obok tego pomnika wystawionego żonie triumwira Krassusa, było ukryte miejsce do katakumb. Dotąd stoi obok kościół św. Sebastiana w Kampanii Rzymskiej, od którego schodzi się w tę resztę katakumb, po której chodzić można. [przypis autorski]
podmawiać (daw.) — namawiać, podjudzać. [przypis edytorski]
pod męką Pańską — tu: pod krzyżem. [przypis edytorski]
podmiesięczny (daw.) — podksiężycowy, tj. ziemski. [przypis edytorski]
podmiesięczny (daw.) — podksiężycowy; ziemski, dotyczący Ziemi. [przypis edytorski]
pod Mławą — bitwa pod Mławą, trwająca od 1 do 3 września 1939, stanowiła próbę powstrzymania niemieckiego natarcia z Prus Wschodnich. [przypis edytorski]
podmówić kogoś — namówić, podjudzić. [przypis edytorski]
podmówić — namówić, nakłonić kogoś do zrobienia czegoś; często: podburzyć do czegoś złego. [przypis edytorski]
