Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18549 przypisów.
pomocą katechizmu — teatralne katechizacje urządzane przez jezuitów w kościele św. Ludwika w Paryżu, przy czym jezuici posługiwali się swymi wychowankami. [przypis tłumacza]
Pomoc dajcie, rodacy! — fragment tradycyjnej pieśni patriotycznej, której autor jest nieznany. [przypis edytorski]
Pomoc gotową (…) miał w ewolucjonistycznym poglądzie na świat (…) drugim progresizm, oparty nie na doświadczeniu, ale na wierzeniach i pragnieniach, „przenoszący się do biologii z dziedziny spekulacji historiozoficznych” — por. Pawlikowski, op. cit., s. 384–387. [przypis autorski]
pomoc, odpowiednią jemu — hebr. עזר כנגדו (ezer kenegdo): dosł. 'pomoc naprzeciw niego', Raszi wyjaśnia: «gdy sobie zasłuży: będzie miał pomoc, gdy nie zasłuży: będzie miał walczącego z nim przeciwnika», zob. Raszi do 2:18. [przypis tradycyjny]
pomoc (starop.) — [tu:] posag. [przypis redakcyjny]
pomocy — daw. forma B.lm, dziś: pomoce. [przypis edytorski]
pomocy (starop. forma) — dziś B.lm: pomoce. [przypis edytorski]
pomocy (starop. forma) — dziś popr. B.lm: pomoce. [przypis edytorski]
pomocy (starop. forma) — dziś popr. M.lm: pomoce. [przypis edytorski]
Pomoc zimowa — nazwa akcji dobroczynnej, organizowanej w latach 30. na rzecz rodzin bezrobotnych. Komitet Zimowej Pomocy Bezrobotnym organizował zbiórki pieniędzy, dzięki którym dożywiano najuboższych, szczególnie dzieci, zapewniano opał i opiekę lekarską. [przypis edytorski]
pomoc z Kasy Mianowskiego — mowa o zasiłku, przyznanym Brzozowskiemu, już bardzo po niewczasie, przez warszawską Kasę Mianowskiego. [przypis redakcyjny]
Pomogę ja i myślistwa — włączę się do polowania. [przypis redakcyjny]
Pomona (mit. rz.) — bogini drzew owocowych, sadów i ogrodów. [przypis edytorski]
Pomona (mit. rzym.) — bogini sadów, ogrodów i drzew owocowych; przedstawiana z koszem owoców i kwiatów lub z rogiem obfitości. [przypis edytorski]
Pomona (mit. rzym.) — bogini sadów, ogrodów i drzew owocowych. [przypis edytorski]
Pomona (mit. rzym.) — bogini urodzaju. [przypis edytorski]
Pomona — rzymska bogini drzew owocowych. [przypis edytorski]
Pomorcy — rosyjscy osadnicy nad Morzem Białym. [przypis redakcyjny]
pomor — dziś popr. pisownia: pomór. [przypis edytorski]
pomorek — zdrobn. od pomór, tu jako łagodne przekleństwo. [przypis edytorski]
pomorskie narody — hebr. איי הגוים (ijei hagojim): dosł. 'wyspy ludów' lub 'ludy wyspiarskie'. [przypis edytorski]
pomort — fagot. [przypis redakcyjny]
Pomorze — kraina historyczna na terenie Polski i Niemiec, u ujścia Reknicy, Odry i Wisły do Morza Bałtyckiego. [przypis edytorski]
pomorze — tu ogólnie: teren nadmorski. [przypis edytorski]
pomorzyć (daw.) — zabić. [przypis edytorski]
pomoście — pomóżcie (zob. rym: „noście — pomoście”). [przypis redakcyjny]
pomosty — ἐπιβατηρίους μηχανάς. [przypis tłumacza]
pomosty — tu tylko μηχανὰς, machinae, Sturmbrücken (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
pomożcie — dziś popr. pisownia: pomóżcie. [przypis edytorski]
pomoży, Bat'ku (z ukr.) — pomóż, Ojcze. [przypis edytorski]
pomoży mi (starop.) — forma trybu rozkazującego; dziś: pomóż mi. [przypis edytorski]
pompa (daw.) — przepych, splendor. [przypis edytorski]
pompatice (łac.) — pompatycznie, okazale. [przypis edytorski]
pompa — uroczystość. [przypis edytorski]
Pompeius Trimalchio, Trymalchion — bohater Satyriconu, awanturniczej powieści z czasów rzymskich, której autorstwo przypisuje się Gajuszowi Petroniuszowi (27–66); Trymalchion jest typem nowobogackiego. [przypis edytorski]
Pompeja (daw.) — dziś popr.: Pompeje, miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 n.e., szerzej znane dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]
Pompeja — dziś popr.: Pompeje, miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 n.e., szerzej znane dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]
pompejański — pochodzący z Pompejów, staroż. rzymskiego miasta zasypanego pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 n.e., szerzej znanego dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]
Pompeja Paulina (…) przez rany — ustęp ten skopiowany jest z opisu śmierci Seneki w Tacycie: Tacyt, Roczniki, XV, 61, 62 etc. [przypis tłumacza]
Pompejego — Pompejusza. [przypis edytorski]
Pompeje i Herkulanum — pod Neapolem, miasta zasypane popiołem podczas wybuchu Wezuwiusza w r. 79 n.e. [przypis tłumacza]
Pompeje — miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 r. n.e. [przypis edytorski]
Pompeje — miasto rzymskie zasypane pyłem wulkanicznym w czasie wybuchu Wezuwiusza w 79 r. n.e., szerzej znane dzięki wykopaliskom prowadzonym systematycznie od 1869. [przypis edytorski]
Pompeje — miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Neapol, niedaleko ruin starożytnych Pompejów (stanowisko archeologiczne). [przypis edytorski]
Pompejusz (106–35 p.n.e.) — wybitny wódz rzymski; po zwycięskiej wojnie hiszpańskiej z Sertoriuszem w r. 71 p.n.e. odbył triumf w Rzymie; podczas takiej uroczystości przed triumfatorem wieziono na wozach wyobrażenia miast i krajów podbitych przez niego. [przypis redakcyjny]
Pompejusz — Pompejusz Warus, przyjaciel Horacego, który w rzymskiej wojnie domowej walczył po stronie republikańskiej; według niektórych przekazów Horacy wyjednał dla niego pozwolenie na powrót do kraju, prosząc Mecenasa, by ten wpłynął na Oktawiana Augusta. [przypis edytorski]
Pompejusz Warus — przyjaciel Horacego, który w rzymskiej wojnie domowej walczył po stronie republikańskiej; według niektórych przekazów Horacy wyjednał dla niego pozwolenie na powrót do kraju, prosząc Mecenasa, by ten wpłynął na Oktawiana Augusta. [przypis edytorski]
Pompejusz Wielki, Gnaeus Pompeius Magnus (106–48 p.n.e.) — rzym. dowódca wojskowy i polityk, jeden z twórców I triumwiratu, po jego rozpadzie walczył przeciwko Juliuszowi Cezarowi w wojnie domowej. [przypis edytorski]
Pompejusz Wielki, właśc. Gnejusz Pompejusz, zw. Magnus (106–48 p.n.e.) — wybitny rzymski dowódca wojskowy i polityk; stanął po stronie Sulli podczas jego konfliktu z Mariuszem; razem z Juliuszem Cezarem i Markiem Krassusem zawiązał I triumwirat; po rozpadzie triumwiratu konflikt między nim i Cezarem przerodził się w otwartą wojnę domową, zakończoną bitwą pod Farsalos, w której odniósł druzgoczącą klęskę; uciekł do Egiptu, ufając w zapewnienia Ptolemeusza XIII, który jednak, wobec toczącej się wojny domowej z Kleopatrą, rozkazał go zamordować tuż przed zejściem na na ląd, a jego głowę odesłał Cezarowi. [przypis edytorski]
Pompejusz, właśc. Gnaeus Pompeius Magnus (106–48 p.n.e.) — wybitny rzymski polityk i wódz; od 66 p.n.e. prowadził serię kampanii wojennych na wschodzie, z zajętych terytoriów utworzył nową rzymską prowincję Syrię, stworzył regionalny system państw zależnych od Rzymu; w 60 p.n.e. razem z Juliuszem Cezarem i Markiem Krassusem zawiązał tzw. I triumwirat, tajne, nieoficjalne przymierze polityczne, którego celem było wspólne sprawowanie rządów w republice rzymskiej; po rozpadzie triumwiratu konflikt między nim i Cezarem przerodził się w otwartą wojnę domową, zakończoną bitwą pod Farsalos, w której Pompejusz odniósł druzgoczącą klęskę. [przypis edytorski]
Pompejusz, właśc. Gnejusz Pompejusz, zw. Magnus (Wielki) (106–48 p.n.e.) — wybitny rzymski polityk i wódz; stanął po stronie Sulli podczas jego konfliktu z Mariuszem; razem z Krassusem stłumił powstanie niewolników pod wodzą Spartakusa; skutecznie walczył przeciwko piratom oraz przeciw Mitrydatesowi VI, królowi Pontu; razem z Juliuszem Cezarem i Markiem Krassusem zawiązał tzw. I triumwirat, tajne, nieoficjalne przymierze polityczne, którego celem było wspólne sprawowanie rządów w republice rzymskiej; po rozpadzie triumwiratu konflikt między nim i Cezarem przerodził się w otwartą wojnę domową, zakończoną bitwą pod Farsalos, w której Pompejusz odniósł druzgoczącą klęskę. [przypis edytorski]
pompes funèbres (fr.) — zakład pogrzebowy. [przypis edytorski]
pompier (daw.) — strażak. [przypis edytorski]
pompier — strażak obsługujący pompę. [przypis edytorski]
pompier — strażak obsługujący pompę. [przypis edytorski]
pompier — strażak. [przypis edytorski]
Pompilus — w staroż. tekstach pod tą nazwą występuje żyjąca na otwartych ciepłych wodach przynawka retman (Naucrates ductor), zwana rybą pilotem, gdyż często towarzyszy rekinom, a nawet statkom, czasem płynąc z nimi na duże odległości. [przypis edytorski]
Pomponacjusz, z łac. Petrus Pomponatius, właśc. Pietro Pomponazzi (1462–1525) — wł. filozof renesansowy, wykładowca uniwersytetów w Padwie i Bolonii, rozwinął innowacyjne podejście do filozofii naturalnej i psychologii Arystotelesa. Zyskał rozgłos traktatem na temat nieśmiertelności duszy (De immortalitate animae, O nieśmiertelności duszy, 1516; spalony publicznie w Wenecji) oraz naturalistycznymi wyjaśnieniami zdarzeń pozornie demonicznych lub nadnaturalnych (De incantationibus, O inkantacjach, wyd. pośmiertnie w Bazylei; umieszczona w 1576 na indeksie ksiąg zakazanych). [przypis edytorski]
Pomponiusz Attykus (…), będąc chory (…) — por. Korneliusz Nepos, Pomponiusz Attyk [w:] Żywoty wybitnych mężów. [przypis tłumacza]
pompy — świetności, okazałości. [przypis redakcyjny]
pompy (starop.) — zbytki; przedmioty zbytku, wystawności. [przypis edytorski]
pomrocz — dziś: pomroka. [przypis edytorski]
pomrocznica (neol.) — rzecz. utworzony od rzecz. mrok. Określenie kobiety, kojarzonej z mrokiem i śmiercią. [przypis edytorski]
pomroka — prawie całkowita lub całkowita ciemność. [przypis edytorski]
pomrok (daw.) — półmrok. [przypis edytorski]
pomścić swoich na Zakonie dzieci — zemścić się na Zakonie za śmierć swoich dzieci. [przypis edytorski]
pomściémy — dziś popr. forma: pomścimy. [przypis edytorski]
pomsta — zemsta (zob. współczesne wyrażenie pomścić kogoś). [przypis redakcyjny]
pomstę przeciw swego syna — dziś: (…) przeciw swemu synowi. [przypis edytorski]
pomstę wywoła na szyję — sprowadzi śmierć jako zemstę. [przypis edytorski]
pomstować — przeklinać. [przypis edytorski]
pomstujący — właściwie: mszczący się, mściciel. [przypis redakcyjny]
Pomszczę dzieci wam na głowie — wasza śmierć będzie zemstą za śmierć dzieci. [przypis edytorski]
pomszczony za się przez niedźwiedzi za lekkomyślną niewiarę gawiedzi — Elizeusz, po widzeniu swoim wstępującego do nieba na wozie ognistym proroka Eliasza, przyszedł do miasta Betel i opowiadał swoje widzenie; gdy chłopcy uliczni z niego szydzili, Elizeusz przeklął ich w imię Pańskie, i wkrótce niedźwiedzie wypadły z pobliskich lasów i rozszarpały szyderców (Księgi Królewskie, rozdz. 2 w. 23). [przypis redakcyjny]
pomucha (daw.) — zaraza, choroba. [przypis redakcyjny]
pomucha (daw.) — zaraza. [przypis redakcyjny]
Pomus non cadit absque arbore (łac.) — niedaleko pada jabłko od jabłoni. [przypis edytorski]
pomykać — biec. [przypis edytorski]
pomykać — iść, posuwać się; tu: przekraczać. [przypis edytorski]
pomykać (starop.) — iść, przemieszczać (się); tu: przystawiać. [przypis edytorski]
pomykać (starop.) — posuwać. [przypis edytorski]
pomykać (starop.) — posuwać się; podchodzić; dążyć, iść. [przypis edytorski]
pomykać — tu: zamykać a. gonić. [przypis edytorski]
pomykał się — posuwał się, dążył. [przypis edytorski]
Pomyłujte, pane! (ukr.) — Zmiłujcie się, panie! [przypis edytorski]
pomyłuj (ukr.) — zmiłuj się. [przypis edytorski]
pomylić — tu: zmylić. [przypis edytorski]
pomylony — obłąkany. [przypis edytorski]
po mym słowie — pod moje dyktando. [przypis redakcyjny]
pomyślał — w oryg. niem. lachte: zaśmiał się. [przypis edytorski]
Pomyślcie, co by się stało z Europą, gdyby komunizm… — Gonzague de Reynold, op. cit., s. 364. [przypis autorski]
pomyślić — dziś popr.: pomyśleć. [przypis edytorski]
pomyśliłem (daw. forma) — dziś: pomyślałem. [przypis edytorski]
pomyśliłem — dziś: pomyślałem. [przypis edytorski]
pomyśliłem — dziś popr.: pomyślałem. [przypis edytorski]
pomyśliłem — dziś popr. pomyślałem. [przypis edytorski]
Pomyślność (Commoditas) — bóstwo, przez Plauta stworzone. [przypis tłumacza]
Pomyślność wchodzi na scenę… — poza drobnymi śladami rękopisy plautyńskie nie posiadają żadnych objaśnień scenicznych. Wszystko zależało od pomysłowości reżysera, którym zresztą często bywał sam autor. [przypis tłumacza]
pomyślunek (gw.) — tu: myśl. [przypis edytorski]
Pomysł do tego dialogu, lub, jeśli kto woli, komedyjki, przyszedł mi do głowy po drugim czy trzecim przedstawieniu sztuki. — X. Dubuisson: sztuka, o której mowa, to zapewne Panegiryk Szkoły żon, ogłoszony drukiem w kilka lat później. [przypis tłumacza]
