Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8396 przypisów.
żyła — cięciwa. [przypis edytorski]
żyła (starop.) — tu: męski członek. [przypis edytorski]
żyła — tu: cięciwa łuku. [przypis edytorski]
żyła życia — tzn. mądrość buddów. [przypis tłumacza]
żył zbiorem swej osady — utrzymywał się ze zbiorów ze swojej ziemi. [przypis edytorski]
żylisty (daw.) — żylasty. [przypis redakcyjny]
żylisty (starop.) — żylasty. [przypis redakcyjny]
żyrant — poręczyciel; osoba poręczająca za kogoś spłatę pożyczki. [przypis edytorski]
żyrant — poręczyciel; tu: osoba poręczająca za kogoś spłatę sumy weksla. [przypis edytorski]
Żyrardów — miasto w woj. mazowieckim, ośrodek przemysłu włókienniczego; w okresie międzywojennym głośne z tzw. afery żyrardowskiej: procederu polegającego na sprzedaży w 1923 majątku Skarbu Państwa w postaci akcji zakładów wyrobów lnianych w Żyrardowie, największej tego typu fabryki w Europie, za ułamek ich rzeczywistej wartości, a następnie wyprowadzaniu majątku przez francuski zarząd przedsiębiorstwa; upadek zakładów pociągnął za sobą bezrobocie, biedę i podupadnięcie miasta. [przypis edytorski]
żyro — indos, przeniesienie praw własności potwierdzone podpisem. [przypis edytorski]
żyrondyści — stronnictwo polityczne z czasów rewolucji francuskiej, opowiadające się za rządami parlamentarnymi, początkowo stanowiące prawe skrzydło jakobinów z programem monarchii konstytucyjnej i rządów parlamentarnych z zachowaniem swobód życia gospodarczego i religijnego. [przypis edytorski]
żyro — poręczenie zobowiązania finansowego przez stronę trzecią. [przypis edytorski]
żyroskop — urządzenie służące do pomiaru lub utrzymywania orientacji przestrzennej. [przypis edytorski]
żyrować — poręczać pisemnie zapłatę weksla wystawionego przez inną osobę. [przypis edytorski]
żytło (daw.) — życie, byt. [przypis redakcyjny]
żytni — zrobiony z kłosów żyta. [przypis edytorski]
żywczyk — mała rybka przeznaczona na przynętę a. zwierzę przeznaczone na ubój; daw.: żywa istota. [przypis edytorski]
żyw (daw.) — żywy. [przypis edytorski]
żyw — dziś popr. forma 1.os.lp trybu rozk.: żyj. [przypis edytorski]
żywę (starop. forma 1 os. lp.) — żyję. [przypis redakcyjny]
żywegobym go raczej rada miała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: rada [tj. chętnie] miałabym go [dostałabym go] raczej żywego. [przypis edytorski]
żywem — czy jestem przytomny? [przypis redakcyjny]
żywem — daw. forma dla r.ż. i r.n.; dziś popr.: żywym. [przypis edytorski]
żywemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: żywymi. [przypis edytorski]
żywemi — dziś popr. forma N. lm: żywymi. [przypis edytorski]
żywe obrazy — rozrywka modna w XVIII–XIX w. Aktorzy-amatorzy, często osoby z wyższych sfer, przebierali się stosownie i odtwarzali sceny z literatury lub z malarstwa. [przypis edytorski]
żywe obrazy — rozrywka towarzyska polegająca na tym, że grupa osób, przebranych w odpowiednie kostiumy, przedstawiała jakąś scenę historyczną albo alegoryczną. [przypis redakcyjny]
żywe srebro — daw. nazwa rtęci. [przypis edytorski]
żywe srebro (daw.) — rtęć. [przypis edytorski]
żywiąc (gw., daw.) — żyjąc. [przypis autorski]
żywiący (gw., daw.) — żyjący. [przypis autorski]
żywią (forma starop.) — żyją. [przypis redakcyjny]
żywią i bronią (oryg.: żywią y bronią) — dewiza kosynierów z czasów insurekcji kościuszkowskiej, umieszczona na ich sztandarze. [przypis edytorski]
żywić (gw.) — żyć. [przypis edytorski]
żywić — pozostawić przy życiu, darować życie. [przypis edytorski]
żywić — tu: pozostawiać przy życiu, darować życie. [przypis edytorski]
żywić — tu: pozostawić przy życiu, darować życie. [przypis edytorski]
żywić — tu: zostawić przy życiu, darować życie. [przypis edytorski]
żywica „pontianac” — najpewniej żywica pochodząca z regionu Pontianac na Borneo. [przypis edytorski]
żywięcy (daw.) — żywotny. [przypis edytorski]
żywięż ja — czy żyję. [przypis edytorski]
Żywiec — tu: Beskid Żywiecki w płd. Polsce, z najwyższym szczytem Pilsko. [przypis edytorski]
żywie (daw.) — 3. os. lp: żyje. [przypis edytorski]
żywie (daw.) — dziś 3. os. lp: żyje. [przypis edytorski]
żywie (daw.) — dziś: żyje. [przypis edytorski]
żywie (daw. forma) — dziś: żyje. [przypis edytorski]
żywie (daw. forma) — żyje. [przypis edytorski]
żywie (daw., starop.) — dziś popr. forma 3 os. lp: żyje. [przypis edytorski]
żywie (daw.) — żyje. [przypis edytorski]
żywie (daw.) — żyje. [przypis redakcyjny]
żywie (daw.) — żyje. [przypis redakcyjny]
żywie — dziś popr. forma 3.os.lm. cz. ter.: żyje. [przypis edytorski]
żywie — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter. czas. żyć: żyje. [przypis edytorski]
żywie — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: żyje. [przypis edytorski]
żywie — dziś popr. forma 3 os. lp. cz. ter.: żyje. [przypis edytorski]
żywie — dziś popr.: żyje. [przypis edytorski]
żywie — dziś popr.: żyje. [przypis redakcyjny]
żywiej — wyraźniej. [przypis edytorski]
żywiemy żywot — żyjemy życiem. [przypis redakcyjny]
żywie (starop. forma) — żyje. [przypis edytorski]
żywiesz (daw.) — żyjesz. [przypis edytorski]
żywiesz (starop. forma) — dziś 2.os. lp: żyjesz. [przypis edytorski]
Żywie — w mit. słowiańskiej bóstwo dające i podtrzymujące życie; także: Sziwa. [przypis edytorski]
żywie — żyje. [przypis edytorski]
żywili — dziś popr.: żyli. [przypis edytorski]
żywina (gw.) — zwierzęta gospodarskie. [przypis edytorski]
żywi niechaj nie tracą nadziei — nawiązanie do wiersza Testament mój Juliusza Słowackiego. [przypis edytorski]
żywioła — dziś popr. r. m.: żywioł. [przypis edytorski]
żywioła (gw.) — stworzenie. [przypis edytorski]
żywioł — tu: pokarm. [przypis edytorski]
żywioł — żywność. [przypis redakcyjny]
żywli — czasownik „żyw” z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]
żywli (daw.) — czy jest żywy. [przypis edytorski]
żywnie (daw.) — żywo, tj. szybko. [przypis edytorski]
Żywność bierzcie z trackich wsi. Jest tam sporo jęczmienia, pszenicy i innych zapasów… — lakoniczny styl. [przypis tłumacza]
żywobycie — życie. [przypis autorski]
żywo (daw., gw.) — szybko. [przypis edytorski]
żywo (daw.) — szybko. [przypis edytorski]
żywo do grobu wtrącone — pogrzebane żywcem. [przypis edytorski]
żywokost — maść gojąca kości. [przypis redakcyjny]
żywokost — roślina o kwiatach w kształcie zwisających dzwonków, koloru białego, jasnożółtego, różowego, czerwonego, fioletowego lub niebieskiego. [przypis edytorski]
żywokosty (daw.) — lek. [przypis redakcyjny]
żywość — żywotność, życie. [przypis edytorski]
żywot bożego żebraka — Świętego Franciszka. [przypis redakcyjny]
żywot (daw.) — brzuch a. życie (droga życiowa, los). [przypis edytorski]
żywot (daw.) — brzuch, łono. [przypis edytorski]
żywot (daw.) — brzuch. [przypis edytorski]
żywot (daw.) — brzuch, żołądek. [przypis edytorski]
żywot (daw., gw.) — brzuch. [przypis edytorski]
żywot (daw., gw.) — żołądek. [przypis edytorski]
żywot (daw.) — łono. [przypis edytorski]
żywot — dawniej także: brzuch, łono. [przypis edytorski]
żywot (daw.) — tu: brzuch. [przypis edytorski]
żywotem (…) miała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: żywot miałam; życie miałam. [przypis edytorski]
Żywot Ezopa Fryga — tytuł polskiego renesansowego poematu Biernata z Lublina, opowiadającego o sławnym bajkopisarzu greckim (wyd. 1578r.); fryga: zabawka dziecięca; w znaczeniu przenośnym: ktoś ruchliwy. [przypis edytorski]
żywot (gw.) — brzuch. [przypis edytorski]
żywot Heloisy — por. powieść epistolarną Jeana Jacquesa Rousseau Nowa Heloiza. [przypis edytorski]
Żywot Katona — to tytuł dzieła Plutarcha, biografia Katona Młodszego (95–46 p.n.e.), rzym. polityka, filozofa stoika, nieprzejednanego zwolennika republiki, który uchodził za wzór cnót obywatelskich i uczciwości. W walce o władzę między Cezarem a Pompejuszem Katon stanął po stronie tego ostatniego, a jego klęskę uznał za równoznaczną upadkowi republiki i z tego powodu popełnił samobójstwo w Utyce (stąd zwany jest też Katonem Utyceńskim). [przypis edytorski]
żywotni [koń] — ulubiony, na którym bohater zwykle jeździ. [przypis redakcyjny]
