Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 119846 przypisów.

zadowolnić (daw.) — zadowolić. [przypis edytorski]

zadowolnić — dziś popr.: zadowolić. [przypis edytorski]

zadowolni — dziś: zadowoli. [przypis edytorski]

zadowolnienie (daw.) — dziś popr.: zadowolenie. [przypis edytorski]

zadowolnienie (daw.) — dziś: zadowolenie. [przypis edytorski]

zadowolniony (daw. forma) — tu: zaspokojony. [przypis edytorski]

zadowolniony — dziś: zadowolony. [przypis edytorski]

zadowoloną była — dziś zwykle: zadowolona była. [przypis edytorski]

zadrgną (daw.) — dziś: zadrgają. [przypis edytorski]

zadrgną — dziś: zadrgają. [przypis edytorski]

zadrgnął (daw. forma) — dziś: zadrgał. [przypis edytorski]

zadrgnął — dziś popr.: zadrgał a. drgnął. [przypis edytorski]

zadrzémie — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak y. [przypis edytorski]

zadrzeć — tu: unieść w górę, porwać; przenośnie: upolować. [przypis edytorski]

zadrzemnąć kogoś (neol.) — zanurzyć kogoś w drzemce; spowodować, że ktoś się zdrzemnie. [przypis edytorski]

zadrzy — dziś: zadrży. [przypis edytorski]

zadrzymie (daw., reg.) — dziś popr.: zadrzemie. [przypis edytorski]

zadudniały — dziś popr.: zadudniły. [przypis edytorski]

zadumienie — zdumienie bądź zaduma. [przypis edytorski]

zadumiony — dziś: zadumany (pogrążony w zadumie). [przypis edytorski]

za dumną chlubę — za przechwałki, obnoszenie się ze swoim czynem. [przypis edytorski]

za durno (z ukr.) — za darmo; na próżno. [przypis edytorski]

Zaduszki — święto w kościele katolickim poświęcone pamięci zmarłych, przypadający na 2 listopada. [przypis edytorski]

Zaduszki — święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, obchodzone 2 listopada, wywodzące się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej. [przypis edytorski]

Zaduszki — także: Dzień Zaduszny lub Święto Zmarłych, święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, obchodzone 2 listopada, następnego dnia po święcie Wszystkich Świętych; święto wywodzi się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej, opartych na tym samym przeświadczeniu o obcowaniu dusz zmarłych z żywymi oraz o mocy wstawienniczej żyjących. [przypis edytorski]

Zaduszków — dziś popr.: Zaduszek; Zaduszki (Dzień Zaduszny lub Święto Zmarłych): święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, wywodzące się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej; Po świętej rzece Irawadi pływają lampy w Dzień Zaduszków: mowa o jesiennym święcie ku czci Shin Upagutty (Upagota), powszechnie czczonego w delcie rz. Irawadi buddyjskiego arahanta, który ma zamieszkiwać w pałacu z brązu w oceanie i chronić wiernych przed burzami i powodziami. [przypis edytorski]

zaduszny — czyniony za dusze. [przypis edytorski]

za dużośmy mieli — za dużo mieliśmy. [przypis edytorski]

zadworować (daw.) — zażartować. [przypis edytorski]

zadychra (łac. Branchipus) — rodzaj skorupiaka z rzędu bezpancerzowców, należącego do zwierząt słodkowodnych; w Polsce występuje zadychra pospolita (Branchipus schaefferi), żyjąca w okresowo wysychających zbiornikach wodnych. [przypis edytorski]

zadywytsia wsij swit bożyj (ukr.) — zadziwi się cały boży świat. [przypis edytorski]

zadźwiękło — dziś popr. zadźwięczało. [przypis edytorski]

zadźwięknąć (daw.) — zadźwięczeć. [przypis edytorski]

zadżdżyło się — spadł deszcz; por. dżdżyć: padać (o deszczu). [przypis edytorski]

zadżdżyło — spadło jak deszcz. [przypis edytorski]

zadziać się (daw.) — zapodziać się. [przypis edytorski]

zadziczony — dziś: zdziczały. [przypis edytorski]

zadzierny — dziś raczej: zadziorny. [przypis edytorski]

zadzierżawać (daw.) — utrzymywać. [przypis edytorski]

zadzierżysty a. zadzierzysty (daw.) — zadziorny. [przypis edytorski]

zadzierzgać — zawiązywać. [przypis edytorski]

zadzierzgnięty — zawiązany, mocno ściśnięty w węzeł lub pętlę. [przypis edytorski]

zadziwienie (przestarz.) — zdziwienie. [przypis edytorski]

zadzwoń na lekarza — popr.: zadzwoń do lekarza. [przypis edytorski]

zafantować — dać w zastaw. [przypis edytorski]

zafantować (daw.) — dać w zastaw za długi. [przypis edytorski]

Za faraona Semempsesa ukazywały się… Za Boetosa rozwarła się ziemia… Za panowania Neferchesa wody Nilu przez jedenaście dni były słodkie jak miód. — zaczerpnięte z historii Egiptu spisanej w III w. p.n.e. przez kapłana egipskiego Manethona. [przypis edytorski]

zafarbowany — tu: zakrwawiony; por. farba: krew. [przypis edytorski]

zaferować (z łac. fero, ferre: nieść, podawać, przekazywać) — tu: przynieść (wypłatę), zarobić. [przypis edytorski]

zaforszusować (daw.) — wypłacić zaliczkę. [przypis edytorski]

zafrasować się (daw.) — zasmucić się, zmartwić. [przypis edytorski]

zafrasować się (starop.) — zmartwić się, zasmucić się. [przypis edytorski]

zafrasować się — zmartwić się. [przypis edytorski]

zafrasowany — zmartwiony, zasmucony. [przypis edytorski]

zafryzowany — skręcony w loki, pukle. [przypis edytorski]

zagabać (daw.) — zagadnąć. [przypis edytorski]

zagabnąć (daw.) — zagadnąć, tu: obrazić. [przypis edytorski]

zagabnąć — zagadnąć, zaczepić. [przypis edytorski]

zagadki słać do Kuryjera — chodzi o „Kurier Warszawski”, założoną w 1821 r. najważniejszą gazetę informacyjną Królestwa Polskiego. [przypis edytorski]

zagadkowiej — dziś popr.: bardziej zagadkowo. [przypis edytorski]

zagadł (forma 3 os. lp. rodz. m. od: zagadnąć) — dziś popr. zagadnął. [przypis edytorski]

zagadło — dziś popr.: zagadnęło. [przypis edytorski]

zagadnął — u Cylkowa 'powiedział to (Kain Heblowi)'; tekst nie precyzuje, co powiedział Kain, słowa 'to' nie ma w oryginale, 'powiedział to' sugeruje, że powiedział mu treść poprzedniego wersetu, co wprowadza w błąd. [przypis edytorski]

Zagadnienia filozofii dziejów — rozprawa Georga Simmla z 1904 roku. [przypis edytorski]

zagadnienie reformy rolnej, parcelacji… — reforma rolna uchwalona w 1920 przez sejm przewidywała przymusową parcelację, czyli podział wielkich posiadłości ziemskich na mniejsze działki (parcele), i wykup utworzonych działek przez bezrolnych i małorolnych mieszkańców wsi. Na zagospodarowanie nabytych gospodarstw państwo udzielało taniego, długoterminowego kredytu ze specjalnego funduszu. Przewidziano parcelację do 200 tys. ha rocznie, a porozumienie stronnictw prawicowych w 1925 ograniczyło parcelację prawie wyłącznie do majątków państwowych i publicznych. W latach 1930–1935 dokonano parcelacji tylko ok. 60–130 tys. ha rocznie, do 1939 reformę zrealizowano w ok. 60%. [przypis edytorski]

zagadniony — imiesłów przym. bierny, dziś popr. z inną końcówką: zagadnięty. [przypis edytorski]

zagaić — zacząć rozmowę, dyskusję, obrady itp. [przypis edytorski]

Zagaił o królu Jakubie, o pretendencie, o dawnym dworze w Saint-Germain — Jakub II (1633–1701), ostatni katolicki król Anglii (oraz Szkocji, jako Jakub VII), został w 1688 zdetronizowany przez parlament i uciekł do Francji; na wygnaniu przebywał w podarowanym mu przez Ludwika XIV pałacu w Saint-Germain-en-Laye pod Paryżem; po jego śmierci pretendentem do tronu został jego jedyny syn. [przypis edytorski]

zagarniono — dziś: zagarnięto. [przypis edytorski]

zagartywać (daw.) — zagarniać. [przypis edytorski]

zagiąć parol (daw.) — upatrzyć sobie kogoś. [przypis edytorski]

zagiąć parol (daw.) — uwziąć się. [przypis edytorski]

zagiąć parol — powziąć mocne postanowienie względem kogoś. [przypis edytorski]

zaginione plemiona — część narodu izraelskiego, która została przesiedlona przez Asyryjczyków po upadku Królestwa Izraela w końcu VIII w. p.n.e. Biblia ani inne źródła nie podają jednoznacznie, co się z nimi stało, dlatego w tradycji żydowskiej trwa nadzieja, że potomkowie zaginionych Żydów żyją gdzieś w ukryciu i kiedyś połączą się z narodem. Zaginione plemiona bywają też nazywane Czerwonymi Żydami (Die Roite Yiddelech). [przypis edytorski]