Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | zoologia

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5136 przypisów.

granice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: (do) granicy. [przypis edytorski]

granice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: granicy. [przypis edytorski]

graniczna linia między Galicją a Węgrami — rozstrzygający dowód, że Goszczyński nie był na Ornaku, bowiem granica ta nie przebiegała nigdy przez ten grzbiet. [przypis edytorski]

graniczne kopce — dawny sposób na oznaczenie granic dóbr ziemskich. [przypis edytorski]

graniczne towarzystwa — społeczeństwa państw ościennych. [przypis edytorski]

granie ogarów — odgłos szczekania psów myśliwskich. [przypis edytorski]

Granier, Jeanne (1853–1939) — francuska piosenkarka i aktorka, jedna z największych gwiazd muzyki w Paryżu. [przypis edytorski]

granie — w terminologii łowieckiej: szczekanie psa. [przypis edytorski]

granita — lody włoskie z mrożonego soku owocowego. [przypis edytorski]

granita — mrożony deser na bazie kawy lub soków owocowych. [przypis edytorski]

Granith et Hymen — farsa Rogera Dicksona. [przypis edytorski]

Granit — Süd-Rußland ruht zum größten Teil auf der mächtigen Granitplatte, welche das schwarze Meer umgürtet. Dieselbe zwingt den Dniepr und Bug (Boh), sich eine Strecke weit an ihrem Rande zu halten und drängt ihnen immer neue Riffe entgegen. Auf diese Weise entstehen die berühmten Wasserfälle (Porogen), deren der Dniepr sieben zählt. — Naturschilderung (V. 39 u. 41) und Erzählung (V. 40 u. 42) laufen parallel neben einander fort ohne gegenseitige Beziehung. [przypis tłumacza]

Graniusz Sylwanus i Stacjusz Proksimus (…) — Tacitus, Roczniki, XV, 71. [przypis tłumacza]

grankulki — drobne kulki, większe od najgrubszego śrutu. [przypis edytorski]

gran ladro di Plauto (wł.) — wielki złodziej Plauta. [przypis edytorski]

Gran Maresciallo — Marszałek W. lit., Krzysztof Zawisza. [przypis autorski]

gran Maresciallo — tu już mowa o następcy Jerzego Lubomirskiego na marszałkowstwie, Janie Sobieskim. [przypis autorski]

gran — niewielka jednostka wagi, por. ang. grain, tj, ziarno. [przypis edytorski]

granowity — graniasty, kanciasty. [przypis edytorski]

Granowscy — bohaterowie trylogii Walka z szatanem Stefana Żeromskiego. [przypis edytorski]

Granowski, Timofiej (1813–1855) — historyk rosyjski, profesor Uniwersytetu w Moskwie; wzoru dla Rosji szukał w państwach Europy Zachodniej. [przypis edytorski]

Granowski, Timofiej (1813 –1855) — historyk rosyjski, profesor Uniwersytetu w Moskwie; wzoru dla Rosji szukał w państwach Europy Zachodniej. [przypis edytorski]

Gran-Pará (portug. Grão-Pará) — region w płn. części Brazylii. [przypis edytorski]

Grant, Ulysses (1822–1885) — amerykański generał, główny dowódca wojsk Unii podczas wojny secesyjnej (od 1863); prezydent USA (1869–1877). [przypis edytorski]

Grant, Ulysses (1822–1885) — amerykański generał i polityk, główny dowódca wojsk Unii podczas wojny secesyjnej (od 1863); osiemnasty prezydent USA (1869–1877). [przypis edytorski]

Grant, Ulysses (1822—1885) — amerykański generał i polityk, główny dowódca wojsk Unii podczas wojny secesyjnej (od 1863); osiemnasty prezydent USA (1869–1877). [przypis edytorski]

granula — od „graniasty”; w odniesieniu do umaszczenia oznacza „łaciaty”. [przypis edytorski]

gran (z ang. grain: ziarno) — niewielka jednostka masy używana w krajach anglosaskich; 200 granów to ok. 13 gramów. [przypis edytorski]

gran (z ang. grain: ziarno) — niewielka jednostka masy używana w krajach anglosaskich, równa 1/7000 funta, tj. ok. 1/15 grama. [przypis edytorski]

grapa (z niem. Grapen) — metalowe naczynie na trzech nogach, służące do gotowania; beczka do przyrządzania ługu. [przypis edytorski]

grasant — łupieżca. [przypis redakcyjny]

grasant (przestarz.) — człowiek, który grasuje, dokonuje napadów, kradzieży, gwałtów na jakimś terenie. [przypis edytorski]

grasant (z łac., przestarz.) — rabuś, łupieżca. [przypis edytorski]

grasant (z łac.) — rabuś, zbój. [przypis edytorski]

grasejować — wymawiać „r” z wibracją (jako „rh”, „z francuska”). [przypis edytorski]

grasejowanie — wymawianie głoski „r” z charakterystyczną wibracją języczka. [przypis edytorski]

grasowała ona w latach 1872 i 1873 w sąsiednich wsiach… — w końcu roku 1872 i w lecie 1873 zmarło na cholerę w parafii miechocińskiej 177 osób. W tym samym czasie zmarło na ospę 236 osób, przeważnie dzieci. Ogółem liczba zmarłych w parafii w r. 1873 wynosiła 815, urodzonych 512, więc tych ostatnich o 303 mniej. (Kronika parafii miechocińskiej). [przypis autorski]

grasowa robota — zapewne od: grasować. [przypis edytorski]

Grassalis a. Carolus Degrassalius, właśc. Charles de Grassaille (1495–1582) — francuski prawnik z Prowansji, autor libros II regalium Franciae. [przypis edytorski]

grassatur invidiae lues (łac.) — rozszerza się zaraza zazdrości. [przypis redakcyjny]

grasser — grässlicher. [przypis edytorski]

Grassis, Carlo de Grassis — włoski jurysta z Palermo, autor Tractatus de effectibus clericatus (1617). [przypis edytorski]

gra staje się rzeczywistością — jak w Ciekawym gburze, noweli Cervantesa. [przypis autorski]

grasymas — grasinimas. [przypis edytorski]

Gratatusque (…) verbis (łac.) — „Pozdrowiwszy najczulej, całuje go w usta” (Ovidius, Ex ponto, IV, 9, 13; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

gratiae status — korzyści z położenia (łac.). [przypis autorski]

gratia (łac.) — wdzięczność, łaska; tu zamiast popr. gratias: dzięki, dziękuję. [przypis edytorski]

gratia praeveniens (łac.) — łaska poprzedzająca; termin teologiczny dotyczący łaski Boga poprzedzającej wszelkie działania ludzkie mające prowadzić do zbawienia. [przypis edytorski]

gratiarum actionis (łac.) — modłów dziękczynnych. [przypis redakcyjny]

gratias tibi, domine (łac.) — dzięki ci, panie. [przypis edytorski]

gratis (z łac.) — bezpłatnie, darmo. [przypis edytorski]

gratka (z łac.) — rzecz łatwo zdobyta. [przypis redakcyjny]

Gratry, Auguste Joseph (1805–1872) — fr. teolog i filozof, członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]

Gratry, Auguste Joseph Alphonse (1805–1872) — francuski autor i teolog, ksiądz katolicki, przeciwnik pozytywizmu (tj. filozofii Comte'a; odpowiedział także Renanowi na jego dzieło zeświecczające osobę Jezusa z Nazaretu), występował też przeciw dogmatowi o nieomylności papieża (przedstawił swoje argumenty zarówno w osobnej publikacji, jak bezpośrednio na Pierwszym Soborze Trydenckim). [przypis edytorski]

Gratsch a. Quarazze — obecnie dzielnica Merano. [przypis edytorski]

gratulor (łac.) — winszuję. [przypis redakcyjny]

Gratum (…) agendis — Iuvenalis, Satirae XIV, 70. [przypis tłumacza]

gratyfikacja — dodatkowe, jednorazowe wynagrodzenie okolicznościowe albo nagroda za specjalne zasługi. [przypis edytorski]

gratyfikacja — dodatkowe, jednorazowe wynagrodzenie okolicznościowe a. nagroda za specjalne zasługi. [przypis edytorski]

gratyfikacja — dodatkowe wynagrodzenie. [przypis edytorski]

gratyfikacja — dodatkowe wynagrodzenie. [przypis redakcyjny]

gratyfikacja — dodatkowe, zwykle jednorazowe wynagrodzenie okolicznościowe albo nagroda za specjalne zasługi. [przypis edytorski]

grau ist jede Theorie (niem.) — dosł. każda teoria jest szara; w domyśle: tylko doświadczenie czy praktyka są barwne, tj. żywe i płodne; jest to nieco zniekształcony cytat z Fausta Goethego, gdzie podobne słowa wypowiada Mefistofeles. [przypis edytorski]

Graul, Karl (1814–1864) — niem. kierownik misji luterańskiej w Indiach, uczony i tłumacz zajmujący się jęz. tamilskim. [przypis edytorski]

gravamina (łac.) — przewinienia, występki. [przypis edytorski]

gravatam (łac.) — obrażoną. [przypis redakcyjny]

Gravesend — angielskie miasto w hrabstwie Kent na brzegu Tamizy. [przypis edytorski]

Gravesend — miasto w hrabstwie Kent w Anglii, na płd. brzegu Tamizy, ok. 35 km na wsch. od centrum Londynu; strategiczny punkt kontroli ruchu na Tamizie. [przypis edytorski]

Gravina, Dominik (ok. 1573–1643) — włoski dominikanin, wykładowca w Neapolu i Rzymie, Mistrz Świętego Pałacu, tj. teolog papieski; najbardziej ceniony teolog włoski swoich czasów. [przypis edytorski]

Gravina, Manfredi (1883–1932) — Wysoki Komisarz Ligi Narodów w Gdańsku w latach 1929–1932. [przypis edytorski]

gravissimi (…) necessitas (łac.) — „Najstraszniejsze są ukąszenia podrażnionej wściekłości” ([pseudo] Sallustius [właśc. Marcus Porcius Latro], Duae epistolae ad Caesarem de republica ordinanda; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

grawerska pracownia — w której graweruje się, tj. wyrzyna się rysunki na twardych, najczęściej metalowych przedmiotach, np. pieczęciach. [przypis edytorski]

gra w kobzę — dziś popr.: gra na kobzie. [przypis edytorski]

gra w narodowości — gra w piłkę, podczas której każdy gracz wybiera określoną narodowość, prowadzący wymienia którąś z nich, a gracz, który ją przybrał, chwyta piłkę i próbuje trafić nią w uciekających pozostałych uczestników zabawy. [przypis edytorski]

Grawota — wioska w rodzinnych stronach Rabelais'go [przypis tłumacza]

gra w pasek — uliczna gra hazardowa polegająca na rzucaniu nożem w rzemień. [przypis edytorski]

Gray, Joanna, właśc. Jane Grey (1537–1554) — kuzynka króla Edwarda VI, wyznaczona przez niego na następczynię tronu, proklamowana, choć niekoronowana królowa Anglii, zwana „dziewięciodniową królową”; aresztowana przez swoją konkurentkę do tronu, Marię I Tudor, umieszczona w Tower i ścięta. [przypis edytorski]

graźn — rozpadlina w skale. [przypis autorski]

„Gražu, gražiau, gražiausiai” — Atminčiai susirinkimo pas J. Gaidį Varšuvoje. Autorius [przypis autorski]

gražybė (sen.) — grožis. [przypis edytorski]

Grażyński, Michał (1890–1965) — działacz niepodległościowy i polityk; organizator POW na Górnym Śląsku podczas I wojny światowej; uczestnik powstań śląskich, wojewoda śląski (1926–1939), politycznie związany z sanacją. [przypis edytorski]

Grażyna — poemat epicki Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]

Grażyna — warianty Grażyny, według autografu znajdującego się w zbiorze hr. Aleksandra Przeździeckiego, ogłoszone były w wydaniu warszawskim z r. 1858. W autografie tytuł powieści jest: Korybut Książę Nowogródzki, a rzecz dzieje się za czasów Kiejstuta: Grażyna zowie się tu Karyną. Wszakże w ciągu rękopisu epoka [staje się; red. WL] zbliżona do czasów Witolda, a w miejscu Korybuta i Karyny, czytamy imiona Witolda i Grażyny. P.W. [przypis redakcyjny]

Grażyna (z lit. grażas: piękny) — dosł.: piękna. [przypis edytorski]

Grazie! Mille Grazie! (wł.) — dziękuję, stokrotnie dziękuję. [przypis edytorski]

grazie (wł.) — dziękuję. [przypis edytorski]

Graz — miasto w płd.-wsch. Austrii, stolica kraju związkowego Styria. [przypis edytorski]