Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5334 przypisów.
Lelewel, Joachim (1786-1861) — historyk i polityk. [przypis edytorski]
Lelewel, Joachim (1786–1861) — wybitny historyk i działacz polityczny, uczestnik Powstania Listopadowego; pochodził ze spolonizowanej szlachty pruskiej. [przypis edytorski]
Lelia — romantyczna powieść George Sand (1804–1876), wyd. w 1833, o tragicznej miłości poety Stenia do tytułowej bohaterki. [przypis edytorski]
leli — dziś popr. forma: lali. [przypis edytorski]
lelija — dziś popr.: lilia. [przypis edytorski]
lelije (daw.) — lilie. [przypis edytorski]
Lelio — postać z komedii włoskiej, typ zakochanego. [przypis redakcyjny]
Lel i Polel a. Lelum i Polelum (mit.) — rzekome bliźniacze bóstwa w wierzeniach dawnych Słowian. [przypis edytorski]
lelita — jelita. [przypis redakcyjny]
Le livre des esprits (fr.) — Księga Duchów (1857), jedno z podstawowych dzieł systematyzujących i kodyfikujących spirytyzm, wydane przez Allana Kardeca; w głównej części składa się z ponad 1000 pytań natury religijnej, filozoficznej i parapsychologicznej oraz odpowiedzi na te pytania, rzekomo podyktowanych przez duchy. [przypis edytorski]
Leliwa — herb wielkich rodów szlacheckich (sześcioramienna złota gwiazda nad złotym sierpem księżyca odwróconym ku górze, na błękitnym tle, z pawimi piórami w klejnocie) używany m.in. przez Tarnowskich, Sieniawskich, Morsztynów i Czapskich; również Tyszkiewiczom przysługiwała odmiana tegoż herbu (ze strusimi piórami w klejnocie); większość Leliwczyków jako potwierdzenie swej pozycji otrzymało także tytuły hrabiowskie. Tu: herbem Leliwa musiał się zapewne posługiwać wicesgerent, do którego zwrócona jest cała przemowa. [przypis edytorski]
Lelów — wieś w woj. śląskim, w pow. częstochowskim, ok. 45 km na wsch. od Częstochowy; do 1869 miasto. [przypis edytorski]
Lelum-Polelum — rzekome bóstwa wiatru w wierzeniach dawnych Słowian; ich siedzibą miała być Łysa Góra. [przypis redakcyjny]
Lelus (mit. litew.) — Słońce. [przypis autorski]
Lely, Peter (1618–1680) — angielski malarz holenderskiego pochodzenia. [przypis edytorski]
Lel — zgodnie z tradycją literacką słowiańskie bóstwo miłości, którego imię pojawiało się w pieśniach ludowych. [przypis edytorski]
Lemaître, Jules (1853–1914) — francuski publicysta i pisarz, stosował krytykę impresjonistyczną, pisał dramaty i opowiadania. [przypis edytorski]
Lemaître, Jules François Élie (1853–1914) — francuski krytyk, dramatopisarz, poeta. [przypis edytorski]
Lemaire, Gaston (1854–1928) — francuski kompozytor. [przypis edytorski]
Lemański, Jan (1866–1933) — młodopolski poeta, bajkopisarz i satyryk, jeden z redaktorów „Chimery”. [przypis edytorski]
Lemański, Jan (1866–1933) — młodopolski poeta, bajkopisarz i satyryk okresu Młodej Polski, jeden z redaktorów czasopisma literacko-artystycznego „Chimera”; autor m.in. poematu Wyzwolenka (1905) oraz powieści fantastycznej Ofiara królewny (1906). [przypis edytorski]
Lemański, Jan (1866–1933) — młodopolski poeta, bajkopisarz i satyryk okresu Młodej Polski, jeden z redaktorów czasopisma literacko-artystycznego „Chimera”; autor m.in. poematu Wyzwolenka (1905) oraz powieści fantastycznej Ofiara królewny (1906), prywatnie mąż poetki Marii Komornickiej w l. 1898–1900. [przypis edytorski]
Lemański, Jan (1866–1933) — młodopolski poeta, satyryk i bajkopisarz. [przypis edytorski]
Lemański, Jan (1866–1933) — poeta, bajkopisarz i satyryk, jeden z redaktorów „Chimery”. [przypis edytorski]
Lemański — patrz przypis powyżej o Lemańskim. Złośliwa aluzja do buddaistycznego stanu umysłowości Lemańskiego zaciekawia głównie z tego powodu, że dziwnie trafnie wyznaczyła ona ze zdumiewającą wprost bystrością kierunek, w jakim znacznie później dopiero miała pójść twórczość Lemańskiego, która kołując dotarła w ostatnim momencie wreszcie do nieuniknionej dla siebie ostoi w kwietystycznej filozofii Buddy i Laotsego, wykładając między innymi zasady księgi Tao-Te-King w sonetach, co prawda, pod względem formalnie estetycznym mistrzowsko budowanych. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
Leman (fr. Lac Léman) — hist.: Jezioro Lemańskie; ob. Jezioro Genewskie, największe jezioro w Alpach i w Europie Zachodniej, o pow. 581,4 km². [przypis edytorski]
„Le Matin” — francuskie czasopismo, wydawane w latach 1884–1944; gazeta zaangażowała się w tzw. aferę Dreyfusa w 1896 r., kwestionując dowody przeciwko żołnierzowi oskarżonemu o zdradę (oskarżenie odsłoniło przez to swe rasistowskie motywacje) i publikując w lipcu 1899 r. wyznania komandora Esterhazy'ego. [przypis edytorski]
Le mauvais goût mène au crime (fr.) — Zły gust prowadzi do zbrodni. [przypis edytorski]
l'embarras de richesse (fr.) — problem bogactwa; klęska urodzaju. [przypis edytorski]
lementarz — elementarz. [przypis edytorski]
lementarz (gw.) — elementarz. [przypis edytorski]
Lemercier de la Rivière, Pierre-Paul de Saint-Médard (1719–1801) — francuski ekonomista fizjokrata. [przypis edytorski]
„Le Mercure” — „New York Herald”. [przypis autorski]
lemięz (daw.) — lemiesz. [przypis redakcyjny]
lemięz (starop.) — lemiesz. [przypis redakcyjny]
lemiesz — część pługa, która podcina skibę. [przypis edytorski]
lemiesz — część pługa podcinająca skibę. [przypis edytorski]
lemiesz — część pługa służąca do rozcinania ziemi, ostrze podcinające skibę. [przypis edytorski]
lemiesz — dolna część pługa odcinająca skibę; wcześniej: ostrze radła; narzędzie rolnicze służące do orania ziemi pod zasiew. [przypis edytorski]
lemieszka — potrawa mączna, niekiedy z mąki i ziemniaków. [przypis edytorski]
lemieszka — potrawa z tłuczonych ziemniaków i prażonej mąki; tu przen.: mieszanina. [przypis redakcyjny]
lemieszka — prażucha, potrawa z prażonej mąki, sypanej na gorącą wodę i mieszanej, niekiedy nawet bez soli. [przypis edytorski]
lemiesz — metalowa część pługa, ostrze zagłębiające się w ziemię podczas orki. [przypis edytorski]
lemiesz — metalowa część pługa, zagłębiająca się w ziemię podczas orki. [przypis edytorski]
lemiesz — ostrze pługa. [przypis edytorski]
lemiesz — ostrze pługa rozcinające ziemię. [przypis redakcyjny]
Le mieux est souvent l'ennemi du bien (fr.) — Najlepsze jest często wrogiem dobrego. [przypis edytorski]
leming — północny gryzoń, żyjący dużymi koloniami. [przypis redakcyjny]
lemma (gr.) — twierdzenie, hasło. [przypis redakcyjny]
Lemna — Lemnos, wyspa na morzu Egejskiem. [przypis redakcyjny]
Lemniady (mit. gr.) — wojownicze kobiety z wyspy Limnos, które w zemście za zdradę wymordowały wszystkich mężczyzn. [przypis edytorski]
Lemnos (mit. gr.) — wyspa, która była przystankiem podczas wyprawy Argonautów po złote runo. [przypis edytorski]
Lemnos — wulkaniczna wyspa w północnej części Morza Egejskiego, uznawana za siedzibę i kuźnię Hefajstosa, boga-kowala. [przypis edytorski]
Lemnos — wyspa na Morzu Egejskim, według mitologii siedziba Hefajstosa. [przypis edytorski]
Le Moine a. Le Moyne, Alphonse (zm.1659) — profesor teologii, członek Sorbony. [przypis edytorski]
le moment approche (fr.) — zbliża się chwila. [przypis edytorski]
le moment de quiétude (fr.) — chwila spokoju, ciszy. [przypis redakcyjny]
lemonazye — rodzaj bardzo ostro marynowanych cytryn indyjskich, podobny do tak zwanych angielskich Pick-Micksów. [przypis tłumacza]
le monde ambiant (fr.) — otaczający świat. [przypis edytorski]
„Le Moniteur de la Mode” (fr.) — monitor mody: tytuł żurnala mód paryskich (monitor: doradca, nauczyciel). [przypis redakcyjny]
„Le Moniteur” — „The New York Commercial Advertiser”. [przypis autorski]
Lemontey, Pierre-Édouard (1762–1826) — historyk, adwokat i polityk francuski. [przypis edytorski]
Le Morte Darthur — zniekształcenie wyrazów francuskich: Mort d'Arthur. Ten tytuł utworu Malory'ego przyjęty został przez naukową literaturę angielską, por. choćby: J. E. Wells, A Manual of English Writings 1050–1400. [przypis tłumacza]
L'Empereur vous attend (fr.) — Cesarz na was czeka. [przypis edytorski]
Lem, Stanisław (1921–2006) — autor fantastyki naukowej o światowej renomie, futurolog i filozof. [przypis edytorski]
lemtesnis — geresnis. [przypis edytorski]
lemuralia (z łac.) — obrzędy przebłagalne ku czci duchów zmarłych zwanych lemurami. [przypis edytorski]
Lemuria — hipotetyczny zatopiony ląd na Oceanie Indyjskim, wymyślony przez XIX-wiecznych darwinistów w celu wyjaśnienia izolacji lemurów na Madagaskarze i występowania skamieniałości ich przodków w Afryce i płd.-wsch. Azji. Hipotezę wykorzystała okultystka i założycielka teozofii, Helena Bławatska, publikując teksty, w których twierdziła, że Lemuria była ogromnym kontynentem, ojczyzną Lemurian, przodków ludzi, znacznie wcześniejszą od Atlantydy. [przypis edytorski]
lemur — średniej wielkości ssak, o puszystym futrze, długim ogonie i długich kończynach, prowadzący nocny tryb życia, żyjący w lasach Madagaskaru. [przypis edytorski]
lemury (mit. rzym.) — duchy zmarłych, przedstawiane na nagrobkach jako wychudzone upiory. [przypis edytorski]
lemury (mit. rzym.) — niespokojne lub złośliwe duchy zmarłych. [przypis edytorski]
lemury – strachy nocne. [przypis redakcyjny]
leństwo — poddaństwo, lenno, zależność wasala od seniora. [przypis edytorski]
Lena — dramat Wacława Karczewskiego wydany w 1886 pod pseudonimem Marian Jasieńczyk. [przypis edytorski]
Lenaje — pomniejsze święto greckie ku czci Dionizosa, podczas którego tłoczono pierwsze wino i odbywała się procesja; w Atenach obchodzono je w styczniu, towarzyszyły mu konkursy teatralne tragedii i komedii. [przypis edytorski]
Lenard, Philipp (1862–1947) — niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1905); profesor Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma we Wrocławiu, Uniwersytetu Kolońskiego i Uniwersytetu Ruprechta i Karola w Heidelbergu; znany ze swych poglądów antysemickich i faszystowskich; fanatyczny nacjonalista, współpracował z reżimem hitlerowskim; w 1936 wydał 4-tomowy podręcznik Deutsche Physik (Fizyka niemiecka), w którym zwalczał stworzone przez Alberta Einsteina teorię względności i mechanikę kwantową jako naukę żydowską. [przypis edytorski]
Lenartowicz, Teofil (1822–1893) — poeta, etnograf. [przypis edytorski]
Lenartowicz, Teofil (1822–1893) — polski poeta okresu romantyzmu, tworzył także rzeźby. Etnograf, współpracownik Oskara Kolberga. Uczestnik powstania 1848 roku. [przypis edytorski]
Lenartowicz, Teofil (1822–1893) — rzeźbiarz i poeta okresu romantyzmu, piszący wiersze utrzymane w stylistyce ludowej, nazywany „lirnikiem mazowieckim”, wysoko ceniony przez Norwida. Samouk wykładający we Włoszech literaturę słowiańską. [przypis edytorski]
Lenart — uproszczone od: Leonard. [przypis edytorski]
Lena — rzeka w azjatyckiej części Rosji, w obwodzie irkuckim i w Jakucji, jedna z największych rzek Azji, 10. pod względem długości na świecie, wypływa ze źródeł w Górach Bajkalskich, uchodzi do Morza Łaptiewów tworząc ogromną deltę, jej długość wynosi 4400 km. [przypis edytorski]
Lenau, Nikolaus (1802–1850) — austriacki pisarz późnoromantyczny. [przypis edytorski]
Lenau, Nikolaus (pseud.), właśc. Nikolaus Franz Niembsch Edler von Strehlenau (1802–1850) — poeta austriacki. [przypis edytorski]
Lenau, Nikolaus, właśc. Nikolaus Franz Niembsch (1802–1850) — austriacki pisarz epoki biedermeier; od 1820 nosił tytuł i nazwisko zarazem: Edler von Strehlenau. [przypis edytorski]
Lenbach, Franz (1836–1904) — niemiecki malarz realistyczny i portrecista; popularność zdobył dzięki portretom osobistości ze świata warstw wyższych, przemysłu i sztuki. [przypis edytorski]
lenciūga — grandinė; čia: grandinėlė. [przypis edytorski]
lenciūgas (lenk.) — grandinė [przypis edytorski]
lencūgas (lenk.) — grandis. [przypis edytorski]
lendler — austriacki taniec ludowy w metrum 3/4, poprzednik walca wiedeńskiego, popularny na początku XIX wieku. [przypis edytorski]
Lenej — Bachus; dar Leneja: wino. [przypis edytorski]
lenek — zdrobn. od: len. [przypis edytorski]
lenić się — tu: linieć. [przypis edytorski]
lenieć — tu: pozbywać się starej skóry (wylinki). [przypis edytorski]
Lenieps, Toussaint-Pierre (1697–1774) — radykalny oponent rządów patrycjatu genewskiego; wygnany z Genewy (1731) za popieranie Micheliego du Crest, zamieszkał w Paryżu, gdzie prosperował jako bankier. [przypis edytorski]
leniwa — w oryginale iners, co może znaczyć również: bezbronna. [przypis edytorski]
Leniwe duchy (…) Czy licha pieśni wstrzymuje was władza — Zwykle kiedy z jednego stanu duchowego przechodzimy w drugi, pierwszy, który porzucamy z jego nałogami, skłonnościami i pamiątkami, niełatwo kładziemy z pamięci naszej. Tak i Dante na drodze nowych usiłowań szuka pociechy i umocnienia się w pieśni Kasseli, który jako mistrz w swojej sztuce, chętnie udziela przyjacielowi żądaną odeń pociechę. Lecz Katon, który sam swojej Marcji w tym miejscu przypominać nie może (patrz pieśń 1 w. 85), strofuje duchy, że dla marnej uciechy z pieśni o wysokim celu swojej drogi zapominają. [przypis redakcyjny]
Leniwka — jedno ramię Wisły w Gdańsku. [przypis redakcyjny]
leniwo — dziś: leniwie. [przypis edytorski]
L'Ennemi a été culbuté… douze canons… cinq mille prisonniers… (fr.) — Nieprzyjaciel został pokonany… dwanaście dział… pięć tysięcy jeńców… [przypis edytorski]
lennik — właściciel ziemi nadanej na prawie lennym przez seniora, obejmującym pewne zobowiązania (np. finansowe) lennika wobec seniora. [przypis edytorski]
