Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5394 przypisów.
rucznica — dziś popr.: rusznica. [przypis redakcyjny]
Ruda Guzowska — wieś i stacja kolejowa znajdująca się 42 km od Warszawy w kierunku Skierniewic. [przypis redakcyjny]
Ruda — miasto nad Wartą, w pobliżu Sieradza. [przypis edytorski]
ruda — tu: rodzaj gliny. [przypis edytorski]
rudawka — rdzawo zabarwiona woda na powierzchni łąkowych bagnisk. [przypis edytorski]
rudel — dawn. ster statku. [przypis edytorski]
rudel (daw.) — ster. [przypis edytorski]
rudel (daw.) — ster statku. [przypis edytorski]
rudel (daw.) — ster; tu: wiosło. [przypis edytorski]
rudel (daw.) — ster; wiodło sterowe. [przypis edytorski]
rudel (daw.) — ster, wiosło sterowe. [przypis edytorski]
rudel (daw.; z niem. Ruder) — ster w konstrukcji statku wodnego; także: wiosło. [przypis edytorski]
rudel — rękojeść steru. [przypis edytorski]
rudel — ster, koło sterowe. [przypis redakcyjny]
rudel — ster. [przypis edytorski]
rudel — ster, zwł. w formie wiosła. [przypis edytorski]
rudel — tu: ster. [przypis edytorski]
rudel — wiosło. [przypis edytorski]
rudemi włosy — dziś popr. forma: rudymi włosami. [przypis edytorski]
rudinė — paprastas milinis apsiaustas. [przypis edytorski]
rudis indigestaque moles (łac.) — nieuformowana, bezkształtna masa (Owidiusz, Metamorfozy 1, 7; określenie chaosu, z którego miał powstać świat). [przypis edytorski]
Rudniański, Stefan właśc. Salomon Rubinroth (1887–1941) — filozof, tłumacz i pedagog pol. (członek Związku Nauczycielstwa Polskiego od 1925 r.), działacz komunistyczny związany z PPS-Lewicą, a następnie z KPP (1918–1938); studiował filozofię, psychologię i pedagogikę w Lipsku w l. 1911–1914; po powrocie do kraju (w 1916 r.) prowadził w Warszawie wykłady na Uniwersytecie Ludowym, w Klubie Robotniczym im. T. Rechniewskiego, w Wolnej Wszechnicy Polskiej (od 1928 r. jako docent filozofii nowożytnej), w Instytucie Pedagogicznym ZNP (1932–1935); uczestnik ogólnopolskich kongresów filoz. (1923, 1928, 1936). W 1939 r. zatrudniony jako profesor filozofii na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, po zajęciu miasta przez wojska sowieckie kontynuował działalność naukową oraz został członkiem rady miejskiej. Kiedy miasto przeszło pod okupację hitlerowską, został zamordowany w 1941 we Lwowie lub w okolicach Złoczowa. Był popularyzatorem teoretycznej myśli Lenina, jeszcze w l. 20. przełożył wydany po II wojnie światowej jego Materializm a empiriokrytycyzm. [przypis edytorski]
Rudnicki, Adolf (1909–1990) — pisarz i eseista pochodzenia żydowskiego, po wojnie członek redakcji tygodnika „Kuźnica”. [przypis edytorski]
Rudnicki, Adolf (1909–1990) — prozaik i eseista pochodzenia żydowskiego, autor sformułowania „epoka pieców”. [przypis edytorski]
Rudnicki, Adolf (1909–1990) — prozaik i eseista pochodzenia żydowskiego, autor sformułowania „epoka pieców”. [przypis edytorski]
Rudobrody — albo Khair-ed-din, albo Horuk Rudobrody, założyciel afrykańskiego rozbójniczego państwa. [przypis tłumacza]
Rudolf Habsburg Lotaryński (1858–1889) — arcyksiążę austriacki, następca tronu po ojcu, Franciszku Józefie. Zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach, jedną z hipotez jest samobójstwo. [przypis edytorski]
Rudolf II Habsburg (1552–1612) — król Węgier (1572–1608) i Czech (1575–1611), cesarz rzymski narodu niemieckiego (od 1576). [przypis edytorski]
Rudolf Sinobrody — podanie o bogatym rycerzu Sinobrodym (po duńsku: Blaaskjäg, po niemiecku: Blaubart), który dla kaprysu zamordował siedem żon, a głowy ich przechowywał w swoim skarbcu, bardzo jest rozpowszechnione w krajach Skandynawskich, skąd zapewne dopiero dostało się do Niemiec. [przypis tłumacza]
ruduokės — rudmėsė, grybų rūšis. [przypis edytorski]
rudymentach — [w] początkach. [przypis redakcyjny]
rudymentarny — podstawowy, elementarny. [przypis edytorski]
rudzik — gatunek ptaka. W oryginale Cock Robin (ang.), ptasi bohater ludowej piosenki angielskiej, pochodzącej z połowy XVIII wieku, który zginął zraniony strzałą. [przypis edytorski]
Rudzka-Cybisowa, Hanna (1897–1988) — malarka, przedstawicielka koloryzmu, żona malarza Jana Cybisa, profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. [przypis edytorski]
Rückert, Friedrich (1788–1866) — niemiecki poeta i tłumacz, profesor języków orientalnych. [przypis edytorski]
Rüdinger, Nikolaus (1832–1896) — anatom niemiecki, profesor uniwersytetu w Monachium. [przypis edytorski]
rühre mich nicht an (niem.) — nie dotykaj mnie. [przypis edytorski]
Rue de la Paix (fr. dosł.: ulica Pokoju) — modna ulica handlowa w centrum Paryża. [przypis edytorski]
rue de la Paix (fr.) — ulica Pokoju. [przypis edytorski]
rue de la Republique (fr.) — ulica Republiki; nazwa nadawana ulicom w wielu miejscowościach francuskich w okresie nasilenia się idei republikańskich pod koniec XIX w. [przypis edytorski]
Rue du Sentier — dosłownie „ulica ścieżki”. [przypis redakcyjny]
rue (fr.) — ulica [przypis edytorski]
rue (fr.) — ulica. [przypis edytorski]
Ruehre mich nicht an, ruehre mich nicht an! (niem.) — Nie dotykaj mnie, nie dotykaj mnie! [przypis edytorski]
ruelle (fr.) — uliczka; obyczaj ruelle: zwyczaj przyjmowania gości w sypialni, w łóżku. [przypis edytorski]
rue Pavée-Saint-André — Nassau Street w Nowym Jorku [rue Pavée-Saint-André w Paryżu obecnie nosi nazwę rue Séguier, znajduje się w w dzielnicy La Monnaie; red. WL] [przypis autorski]
Rue Poissonniere — poissonniere: po fr. naczynia na ryby. [przypis redakcyjny]
Rue St. Fiacre — ulica Św. Fiakra. [przypis redakcyjny]
Rue St. Honoré 398 — adres, pod którym mieszkał Maximilien Robespierre od 1791 r. do śmierci w 1794. [przypis edytorski]
Rufach — miasteczko wyższej Alzacji do biskupstwa strasburskiego należące. [przypis redakcyjny]
rufa — tył okrętu. [przypis redakcyjny]
Rufia — miasto w Syrii. [przypis redakcyjny]
rufian (daw.) — minister libidinis. [przypis edytorski]
rufian (daw.) — stręczyciel. [przypis edytorski]
rufian — łobuz, hultaj. [przypis edytorski]
Rufina – tak nazywała się żona Tomosrufusa. [przypis tłumacza]
rufówka — nadbudowa na rufie statku, sięgająca od burty do burty. [przypis edytorski]
rugać się (gw.) — przeklinać, używać wulgaryzmów. [przypis edytorski]
ruga (daw., z łac.) — zmarszczka. [przypis redakcyjny]
rugat'sia (z ros.) — przeklinać, wyzywać się ordynarnymi słowami. [przypis edytorski]
rug (daw.) — rumor, hałas. [przypis redakcyjny]
rug — głucha wrzawa. [przypis redakcyjny]
rughe i rughette, corti, salizzade, sottoportici, rami, rioterrà i sacche (wł.) — rodzaje weneckich ulic, placów i podsieni. [przypis autorski]
rugi (daw., z łac. ruga) — fałdy, zmarszczki. [przypis redakcyjny]
rugi (daw.; z niem. Rüge: nagana, staroniem. rouge: oskarżenie) — procedura służąca kontrolowaniu ważności mandatów poselskich w sejmie. [przypis edytorski]
rugiena — laukas, kur auga rugiai. [przypis edytorski]
Rugier — syn Rugiera i Galacyelli (Galacyej), brat Marfizy, narzeczony Bradamanty, jeden z główniejszych bohaterów poematu. [przypis redakcyjny]
Rugier (…) wypuścił szablę i leży na drodze — leży szabla, nie Rugier. [przypis redakcyjny]
rugi — sprawdzanie prawności wyborów poselskich. [przypis redakcyjny]
rugnąć — skrzyczeć, zwymyślać. [przypis edytorski]
rugować — usuwać kogoś z zajmowanej nieruchomości. [przypis edytorski]
rugować — usuwać. [przypis redakcyjny]
rugować (z niem.) — wygnać. [przypis edytorski]
rugować (z niem.) — wysiedlać. [przypis edytorski]
rugował to, co mu się zdawało przypadkowym, niepotrzebnym (por. s. 91 w. 30 i s. 166 w. 20) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku we wskazanym miejscu znajdują się następujące fragmenty rozdziału V i VIII: „A przecież wszystko to było okryte mgłą różową, było mozaiką stłoczoną w jedną apoteozę, z której wykluczone były momenty przykre, zagadkowe lub trudne” (s. 91; rozdz. V) oraz: „docierać wciąż do tych warstw życia, gdzie ono abstrakcji urąga, spod uogólnień się usuwa i objawia się jako trudne do rozwikłania, rozpaczliwe, wyjątkowe (…) właśnie z zatrzymaniem tych cech przypadkowych” (s. 166, rozdz. VIII). [przypis edytorski]
Ruhe… Bums! Totalansicht (niem.) — Cisza… Bum! Ujęcie totalne. [przypis edytorski]
Ruhe, Judengebet (niem.) — cisza, modlitwa żydowska. [przypis edytorski]
Ruhe (niem.) — cisza, spokój. [przypis edytorski]
Ruhe! Was wird er wohl sagen (niem.) — Cisza! Co on nam tu powie? [przypis edytorski]
ruhig (niem.) — spokojnie. [przypis edytorski]
Ruhig, ruhig, Kind (niem.) — Spokojnie, spokojnie, dziecko. [przypis edytorski]
ruimas — tuščia vieta. [przypis edytorski]
ruimingas — erdvus, platus. [przypis edytorski]
Ruiny monizmu nie były już zdolne do skonstruowania nowego porządku, ale były jeszcze dostatecznie silne, by zamącić, pohamować tendencje spirytualistyczne — kapitalny przykład tego przedzierania się stanowi przedmowa Kasprowicza do L'Amore disperato, sugerująca, że ów poemat to jedynie materiały naukowe do studiów duszy młodzieńczej: „Sądziłem, że wzbudzi pewien interes obraz newrozy, której podlega dziś większa część umysłów wybitniejszych, postawionych na przełomie dwóch epok, zmuszonych oddychać ciężką atmosferą kończącego się wieku, wychowanych w szkole najsprzeczniejszych wyobrażeń filozoficznych i społecznych, począwszy od idealizmu, przeradzającego się niejednokrotnie w wizje mistyczne, a skończywszy na najskrajniejszym materializmie” (Dzieła, V, s. 8). W tym wybiegu Kasprowicz najpewniej naśladował Langego, który tak samo wyrzekał się autorstwa Vox posthuma, zapowiadając w krótkiej przedmowie, że jest to „pieśń ostatnia”, wręczona mu przed samobójstwem przez przyjaciela Janusza X, „którego nazwisko do czasu w tajemnicy zachowanym być musi…”. Przyczyny samobójstwa każe Lange „szukać nie tyle w zewnętrznych okolicznościach jego ciężkiego życia, ile raczej w rozstroju jego systemu nerwowego, w psychicznym organicznym jego rozdwojeniu, w objawach choroby wieku” (Poezje, I, s. 106. Pierwodruk „Głos” 1889, nr 39). [przypis autorski]
Ruisdael, Jacob van (1628–1682) — holenderski malarz, pejzażysta i grafik. [przypis edytorski]
Ruisdal — Jacob Izaakszoon van Ruisdael (1628–1682), sławny malarz holenderski, pejzażysta. [przypis redakcyjny]
ruja — okres godowy u zwierząt. [przypis edytorski]
ruja — okres wzmożonego pobudzenia seksualnego u samicy ssaka (np. kota). [przypis edytorski]
ruki wierch (z ros.) — ręce do góry. [przypis edytorski]
ruki wwierch (ros. руки вверх) — ręce do góry. [przypis edytorski]
ruki w wierch (ros.) — ręce do góry. [przypis edytorski]
rukšlė — raukšlė. [przypis edytorski]
rukšlotas — raukšlėtas. [przypis edytorski]
rulach — [w] zwojach. [przypis redakcyjny]
rulada (fr. roulade: toczenie się; koloratura) — energiczny pasaż w muzyce wokalnej. [przypis edytorski]
rulada (muz.) — element w muzyce wokalnej, szybki pasaż. [przypis edytorski]
rulada — szybki pasaż w muzyce wokalnej. [przypis edytorski]
Rule Britannia — pieśń ze sławnym refrenem „Rule, Britannia! Britannia, rule the waves: / Britons never will be slaves” (tj. „Władaj, Brytanio, władaj nad falami: Brytyjczycy nigdy nie będą niewolnikami”); powstała w 1740, szybko zyskała popularność, szczególnie wśród marynarzy, stając się sztandarową pieśnią patriotyczną, drugim nieformalnym hymnem Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
ruleta — gra hazardowa. [przypis redakcyjny]
Rulhière, Claude — autor stronniczej pracy Histoire de l'anarchie en Pologne (Historia anarchii w Polsce). [przypis edytorski]
