Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 15376 przypisów.
sumpty — koszty. [przypis redakcyjny]
sumpt (z łac.) — koszt, nakłady finansowe. [przypis edytorski]
sumpt (z łac.) — koszt. [przypis edytorski]
sumpt (z łac.) — koszt. [przypis redakcyjny]
sum qui sum (łac.) — jestem, który jestem (odpowiedź Boga na pytanie zadane przez Mojżesza o jego imię; Wj 3, 14). [przypis edytorski]
sumy neapolitańskie — 430 tysięcy dukatów neapolitańskich pożyczonych przez Bonę królowi hiszpańskiemu i neapolitańskiemu, Filipowi II, i nigdy, mimo stale ponawianych zabiegów, nie odzyskanych; do sprawy zwrotu sum neapolitańskich powracano niejednokrotnie na sejmikach. Ochocki wspomina najbardziej typowe instrukcje poselskie zalecane posłom: „Na sejmikach podpisywano laudum dla posłów — windykowanie sum neapolitańskich przez królową Bonę wywiezionych, nalegania o odkrycie gór olkuskich, prośby o parę beatyfikacji do Rzymu […]. Na koniec popiła się szlachta, porąbała mocniej jeszcze i niejeden do jejmości swej z pohaftowanym policzkiem powrócił”. (J D. Ochocki. Pamiętniki, s. 60). [przypis redakcyjny]
sumy neapolitańskie — zawrotna kwota ok. 430 tys. dukatów w złocie, którą w 1556 królowa Bona wywiozła z Polski, wyjeżdżając po śmierci męża do rodzinnego księstwa Bari we Włoszech, i pożyczyła królowi hiszpańskiemu i neapolitańskiemu Filipowi II Habsburgowi. Po śmierci Bony, mimo trwających 150 lat starań Zygmunta II Augusta, a następnie skarbu Rzeczpospolitej, udało się odzyskać tylko drobną część pożyczonej sumy. [przypis edytorski]
sunąć się — popr. raczej czas. niezwrotny: sunąć a. snuć się, posuwać się itp. [przypis edytorski]
sunął się — dziś popr.: zsunął się. [przypis edytorski]
sund — cieśnina. [przypis edytorski]
sund — kręte i rozgałęzione przelewisko między dwoma morzami. [przypis redakcyjny]
sund (szwedz.) — cieśnina. [przypis edytorski]
sunduk (z ros.) — skrzynia. [przypis edytorski]
Sungurow, Nikołaj Pietrowicz (ok. 1803–1838) — przywódca tajnego antyrządowego koła studenckiego zawiązanego w 1831 na Uniwersytecie Moskiewskim; koło zostało wykryte w tym samym roku, a jego członkowie aresztowani; Sungurowa zesłano na Syberię. [przypis edytorski]
sunici — tradycjonaliści mahometańscy w przeciwieństwie do szyitów. [przypis tłumacza]
Sunie się towarzystwo, i w szeregach wiara — towarzystwo: towarzysze pancerni, szlachta; wiara: żołnierze. [przypis redakcyjny]
Sunion — przylądek w Grecji, najdalej wysunięty na płd.-wsch. punkt Attyki, odległy o ok. 70 km od Aten. [przypis edytorski]
Sunnu — egipskie Sunet, gr. Syene, dziś Asuan, miasto przy I katarakcie, przy granicy Egiptu z Nubią, w 1. nomie Górnego Egiptu. Ok. 660 km na południe od Memfis, 180 km na południe od Teb. [przypis edytorski]
Sunnu — Sunet, gr. Syene, dziś Asuan, miasto w pobliżu I katarakty, w starożytności najdalej wysunięte na południe miasto Egiptu, na granicy z Nubią, w 1. nomie Górnego Egiptu. Znajduje się ok. 660 km na południe od Memfis, 180 km na południe od Teb. [przypis edytorski]
sunny side up (ang.) — dosł.: słoneczną stroną do góry; o jajkach: sadzone. [przypis edytorski]
Sunt (…) confidunt (łac.) — „Są ludzie, którzy tylko to pochwalają, co, jak sądzą, sami potrafią” (Cicero, Pro Lucio Cornelio Balbo oratio ad iudices, 7; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
sunt lacrimae rerum et mentem mortalia tangunt (łac.) — istnieją łzy (wypłakane przez) rzeczy a cierpienia ludzkie wstrząsają sercem. [przypis redakcyjny]
sunt lacrimae rerum (łac.) — łzy są skutkiem czynów. [przypis redakcyjny]
Sunt lacrimae rerum — Rzeczom także zdarza się płakać (dosł.: są łzy rzeczy); Wergiliusz, Eneida (ks. I, w. 462). [przypis redakcyjny]
supa (fr. soupe, ang. soup) — dziś: zupa. [przypis edytorski]
supa — zupa; tu „z francuska”, od fr. soup. [przypis edytorski]
superarbiter — przewodniczący sądu polubownego. [przypis redakcyjny]
Super aspicum et basiliscum — właściwie: super aspicon (lub aspicem) et basiliscum (ambulabis), cytat z średniowiecznego hymnu łacińskiego znaczy: „(będziesz się przechadzał) na żmii i bazyliszku”. [przypis redakcyjny]
superata — nadwyżka w kasie; sytuacja, kiedy utarg jest wyższy, niż wskazuje ewidencja sprzedanych towarów; oznacza to, że ilość towarów uległa zmniejszeniu bez zarejestrowanej sprzedaży; sytuacja przeciwna nosi nazwę manko. [przypis edytorski]
superatki — zniekszt.: separatki. [przypis edytorski]
superbe (fr.) — wspaniały; znakomity. [przypis edytorski]
superficies solo cedit (łac.) — dosł.: „to, co jest na powierzchni, przypada gruntowi”; zasada prawa rzym. stanowiąca o tym, że budynki, drzewa i inne elementy trwale związane z gruntem stanowią własność właściciela tegoż gruntu. [przypis edytorski]
super fidelitatem (łac.) — na wierność. [przypis redakcyjny]
Super flumina Babylonis (łac.) — „Nad rzekami Babilonu”, pierwsze słowa łac. wersji biblijnego Psalmu 137, lamentu Żydów przebywających na wygnaniu w tzw. niewoli babilońskiej, wyrażającego żal za utraconą Jerozolimą; także tytuł kilku utworów muzycznych wykorzystujących ten psalm. [przypis edytorski]
super flumina Babylonis (łac.) — nad rzekami Babilonu. [przypis edytorski]
superfosfat — mineralny nawóz fosforowy. [przypis edytorski]
superintendencje — urzędy naczelników komory celnej. [przypis redakcyjny]
superiora — przełożonego. [przypis redakcyjny]
superioris et inferioris Hungariae (łac.) — górnych i dolnych Węgier. [przypis redakcyjny]
superior (łac.: wyższy) — przełożony w zakonie, np. opat, przeor. [przypis edytorski]
superior (z łac.) — przełożony w zakonie. [przypis edytorski]
superlatyw — najwyższy stopień przymiotnika; przenośnie: najwyższa pochwała. [przypis redakcyjny]
superlatyw — pochwała (dosł., z łac.: najwyższy stopień przymiotnika). [przypis edytorski]
supermanikir — prześmiewcze określenie stylizacji paznokci; spolszczenie francuskiego manucure i posłużenie się dodatkowo wartościującym przedrostkiem „super”. [przypis edytorski]
supernaturalizmy (z łac.) — rzeczy nadnaturalne. [przypis redakcyjny]
super non revelationem (łac.) — o niewydawanie. [przypis redakcyjny]
supero, superare (łac.) — zwyciężyć, pokonać, przewyższyć; tu: 3. os. lp cz.przesz. superavit: przewyższył. [przypis edytorski]
superrewizja — ponowny przegląd; tu: badanie lekarskie poborowych przez wyższą komisję wojskowo-lekarską. [przypis redakcyjny]
supersedować — odstąpić. [przypis redakcyjny]
superstites (łac.) — pozostali przy życiu. [przypis redakcyjny]
Supervielle, Jules (1884–1960) — pisarz i poeta fr., po matce z pochodzenia Bask, przyszedł na świat (podobnie jak Albert Samain) w stolicy Urugwaju, Montevideo; autor tomików poetyckich Poèmes (1919), Gravitations (1925), Les Amis inconnus (1934), La Fable du monde (1938) oraz powieści Le Voleur d'enfants (1926), L'Enfant de la haute mer (1931) i sztuk teatralnych La Belle au bois (1932), Robinson (1949); literaturze polskiej dzieła Supervielle'a przyswoiły dopiero tłumaczenia Zbigniewa Bieńkowskiego, Juliana Przybosia, Barbary Czałczyńskiej i Adama Ważyka (od 2 poł l. 60. do l. 80 XX w.). [przypis edytorski]
supiłka (reg.) — fujarka; piszczałka. [przypis edytorski]
Supiński Józef (1804–1893) — ekonomista polski, autor Szkoły polskiej gospodarstwa społecznego (1862–1865), poprzednik pozytywizmu, nawoływał do „pracy i oszczędności”. [przypis redakcyjny]
supirant (z fr.) — wzdychacz. [przypis edytorski]
supir (z fr. soupir) — westchnienie. [przypis edytorski]
suplement — dodatek, uzupełnienie dzieła. [przypis edytorski]
suplementować — zasilać. [przypis redakcyjny]
suplementować (z łac.) — zasilić, wspomóc. [przypis redakcyjny]
suplementy (daw.) — posiłki. [przypis edytorski]
suplement — zasiłek. [przypis redakcyjny]
suplement — zasiłek w żywności. [przypis redakcyjny]
suplent (z łac.) — zastępca profesora gimnazjalnego, praktykant. [przypis edytorski]
suplikacja — katolicka pieśń błagalna. [przypis edytorski]
suplikacja (łac. supplicatio: błaganie, prośba) — pieśń błagalna, śpiewana w obliczu klęsk żywiołowych oraz nieszczęść; tu zapewne: pomieszanie znaczenia terminu odnoszącego się do samej pieśni oraz okoliczności, w jakich bywa wykonywana. [przypis edytorski]
suplikacja — prośba, błaganie. [przypis edytorski]
suplikacja — w kościele katolickim pieśń błagalna, śpiewana szczególnie w okresie klęsk itp. [przypis edytorski]
suplikacyj (daw.) — dziś D.lm: suplikacji; suplikacja: w kościele katolickim pieśń błagalna, śpiewana szczególnie w okresie klęsk itp. [przypis edytorski]
suplika (daw.) — prośba, błaganie, apelacja. [przypis edytorski]
suplika (daw., z łac.) — prośba, błaganie. [przypis edytorski]
suplika (daw., z łac.) — prośba lub skarga, zwykle pisemna, skierowana do osoby stojącej znacznie wyżej w hierarchii; podanie. [przypis edytorski]
suplikant (daw.) — osoba wnosząca prośbę. [przypis edytorski]
suplikantka — osoba wnosząca prośbę. [przypis edytorski]
suplikant — osoba wnosząca prośbę. [przypis edytorski]
suplikant — petent, osoba przedstawiająca prośbę. [przypis edytorski]
suplikant (z łac.) — proszący. [przypis edytorski]
suplikant (z łac.) — proszący, zanoszący prośbę, błagający. [przypis redakcyjny]
suplikant (z łac. supplicans, supplicantis) — proszący, błagający. [przypis edytorski]
suplika — skarga lub prośba wyrażona pisemnie. [przypis edytorski]
suplika (z łac.) — prośba, podanie. [przypis edytorski]
suplika (z łac.) — prośba. [przypis edytorski]
suplika (z łac. supplicare: prosić, błagać) — prośba. [przypis edytorski]
supliki (daw.) — prośby. [przypis edytorski]
supliki — modły błagalne, prośby. [przypis redakcyjny]
suplikować — błagać. [przypis redakcyjny]
suplikować (daw.) — pokornie prosić. [przypis edytorski]
suplikować (daw.) — prosić, wnosić prośbę, błagać. [przypis edytorski]
suplikować (daw., z łac.) — pokornie prosić. [przypis edytorski]
suplikować (daw., z łac. supplicare: prosić, błagać) — pokornie prosić. [przypis edytorski]
suplikujący (z łac.) — składający suplikę, tj. podanie; proszący. [przypis edytorski]
suplikuję (łac.) — błagam, proszę. [przypis redakcyjny]
suponować (daw., z łac.) — przypuszczać. [przypis edytorski]
suponować (daw., z łac.) — przypuszczać; sugerować. [przypis edytorski]
suponować (daw., z łac.) — przypuszczać; zakładać; o pojęciu itp.: pociągać za sobą istnienie jakiegoś innego pojęcia. [przypis edytorski]
suponować — przypuszczać. [przypis edytorski]
suponować (z łac.) — podejrzewać. [przypis edytorski]
suponować (z łac.) — przypuszczać, domyślać się. [przypis redakcyjny]
suponować (z łac.) — przypuszczać, podsuwać komuś jakąś myśl, sugerować. [przypis edytorski]
suponować (z łac.) — przypuszczać, przyjąć założenie. [przypis edytorski]
suponować (z łac.) — przypuszczać, przyjmować. [przypis edytorski]
suponować (z łac.) — przypuszczać. [przypis edytorski]
