Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6810 przypisów.
tęsknica — tęsknota. [przypis edytorski]
tęsknica — tęsknota, żal, smutek, żałoba. [przypis edytorski]
tęsknice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: tęsknicy; tęsknoty. [przypis edytorski]
tęsknicie — dziś popr. forma trybu rozkazującego: tęsknijcie. [przypis redakcyjny]
tęskno go było z pokojem — znudził go pokój. [przypis edytorski]
tęskność (daw.) — tęsknota. [przypis edytorski]
tęskność — dziś popr.: tęsknota. [przypis edytorski]
tęsknota — w oryginale niem.: Erwartung: oczekiwanie. [przypis edytorski]
Tęsknota w sercu moim łka, jak dziki jesienny wiatr — W. Perzyński, Poezje, wyd. II, Warszawa 1923, s. 66 (Przez fale wód). [przypis autorski]
Tę smutną działalność autora Martwych dusz w ostatnich latach życia jego Pypin starał się wytłumaczyć… — [Pypin], Charakterystyki prądów literackich w Rosji, 1873. [przypis autorski]
tę suknią — dziś popr. B.lp r.ż.: tę suknię. [przypis edytorski]
tètè de veau bouillie (fr.) — gotowana głowa cielęca. [przypis edytorski]
tête-à-tête (fr.) — sam na sam. [przypis edytorski]
tête à tête (fr.) — sam na sam; spotkanie tylko we dwoje. [przypis edytorski]
tête-à-tête (fr.) — sam na sam; spotkanie tylko we dwoje. [przypis edytorski]
tête à tête (fr.) — sam na sam; spotkanie tylko we dwoje, schadzka. [przypis edytorski]
tête-à-tête (fr.) — sam na sam; spotkanie tylko we dwoje, schadzka. [przypis edytorski]
tête-à-tête (fr.) — spotkanie, zwł. osób przeciwnej płci. [przypis edytorski]
tête à tête (fr.) — twarzą w twarz; sam na sam. [przypis edytorski]
tête de moineau (fr.) — chaber. [przypis edytorski]
tęten (daw.) — tętent. [przypis redakcyjny]
Tętniące serce — w przekładzie Mirandoli zmieniono pierwotny tytuł powieści Selmy Lagerlöf: Cesarz Portugalii (oryg. Kejsarn av Portugallien). [przypis edytorski]
tętniała — dziś popr.: tętniła. [przypis edytorski]
tętniało — dziś popr.: tętniło. [przypis edytorski]
tę trzecią mam… co mi jest matką — za trzecią matkę uważa, zdaje się, śmierć. [przypis redakcyjny]
tėvynę Lenkus — čia: tėvynę Lenkiją. [przypis edytorski]
Tę wieloznaczność wewnętrzną (…) należy uważać (…) za definicję tego, co nazwałem pierwiastkiem żydowskim jako ideą — Tym dopiero da się w rzeczywistości wyjaśnić brak genialności u Żyda: tylko wiara jest twórcza. I może mniejsza sprawność płciowa Żyda i większa wątłość jego mięśni, jego ciała, odzwierciedla tylko ten sam fakt w sferze niższej. [przypis autorski]
tężeć — twardnieć; tu: nasilać się, potężnieć. [przypis edytorski]
tężeć — zastygać. [przypis edytorski]
tężej — mocniej; tu: więcej. [przypis edytorski]
tęż istą (starop.) — tę samą. [przypis redakcyjny]
tęższy (daw.) — silniejszy. [przypis edytorski]
tęższy — tu: silniejszy. [przypis edytorski]
tęż — tu: B. zaimka wskazującego ta połączony z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: tę właśnie. [przypis edytorski]
tęż — tu: B. zaimka wskazującego ta połączony z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż, znaczenie: tę właśnie. [przypis edytorski]
tea gown (ang.) — suknia herbaciana, długa, luźna sukienka, zwykle wykonana z cienkiej tkaniny i wykończona koronką, noszona podczas popołudniowych spotkań przy herbacie, popularna na przełomie XIX i XX wieku. [przypis edytorski]
Teajtet z Aten (ok. 410–368 p.n.e.) — grecki matematyk; badał odcinki niewspółmierne, rozwinął teorię niewymierności; udowodnił, że istnieje tylko pięć wypukłych brył foremnych; główna postać dialogu Platona Teajtet oraz rozmówca Gościa z Elei w dialogu Sofista. [przypis edytorski]
Teajtet z Aten (ok. 410–368 p.n.e.) — grecki matematyk; badał odcinki niewspółmierne, rozwinął teorię niewymierności; udowodnił, że istnieje tylko pięć wypukłych brył foremnych. [przypis edytorski]
Teajtet z Aten (ok. 410–368 p.n.e.) — grecki matematyk; badał odcinki niewspółmierne, rozwinął teorię niewymierności; udowodnił, że istnieje tylko pięć wypukłych brył foremnych; tytułowy bohater jednego z dialogów Platona. [przypis edytorski]
Tealdu (…) wieże obie — na zach. krańcu Ferrary, zbudowane dopiero w 970 przez Tealda d'Este; mały anachronizm. [przypis redakcyjny]
Te (…) amores — Tibullus, Elegiae I, 4, 35. [przypis tłumacza]
team — rodzaj wozu. [przypis autorski]
Teano z Krotonu (VI w. p.n.e.) — grecka filozofka pitagorejska i matematyczka, często uważana za żonę Pitagorasa. [przypis edytorski]
teantropia — równoczesne łączenie cech boskich i ludzkich. [przypis edytorski]
teatra (daw. forma) — dziś M.lm: teatry. [przypis edytorski]
teatra — dziś popr.: teatry. [przypis edytorski]
teatr Apollo — historyczny teatr rzymski, obecnie Teatro Tordinona. [przypis edytorski]
Teatr Bagatela — krakowski teatr u zbiegu ulic Karmelickiej i Krupnicznej, obecnie noszący imię Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Wybudowany z inicjatywy Mariana Dąbrowskiego, według projektu Janusza Zarzeckiego i Henryka Uziembły, na terenie dawnej piwiarni; od 1919 otworzył swoją scenę na współczesne sztuki polskie i zachodnie komedie; z powodu kłopotów finansowych i pożaru z 1828 został przemianowany na kino „Skala”; po II wojnie światowej funkcjonował jako Teatr Kameralny, później Państwowy Teatr Młodego Widza, Teatr Rozmaitości, aż w 1970 roku przywrócono mu nazwę „Bagatela”, którą, jak głosi anegdota, wymyślił przez przypadek Boy. [przypis edytorski]
Teatr cudzoziemski, Zwycięstwa i zdobycze albo Pamiętniki o rewolucji — Teatr cudzoziemski (Théâtres étrangers 1822–1823): 25-tomowa seria przekładów wydana przez Ladvocata; Zwycięstwa i zdobycze (Victoires et conquêtes…, 1817–1822): 27-tomowa praca o wojnach Francuzów w l. 1792–1815, wydana przez Panckoucke'a; Pamiętniki o rewolucji (Collection des Mémoires relatifs à la Révolution française: 1822–1828): 57-tomowa kolekcja pamiętników wydana przez Berville'a i Barrière'a. [przypis edytorski]
Teatr Maeterlincka jest pod tym względem niezmiernie wymowny. Strach, strach przed przyrodą, czuje się w każdym słowie. (…) coś nieznanego będzie się lęgło, kłębiło — S. Brzozowski, Legenda Młodej Polski, s. 410. [przypis autorski]
Teatr miejski im. Słowackiego — dawniej zwany po prostu Teatrem miejskim; otwarty 1893 roku na placu św. Ducha w Krakowie, w miejscu dawnej siedziby zakonu Duchaków, zaprojektowany w stylu eklektycznym przez Jana Zawieyskiego; do 1909 roku instytucji patronował Aleksander Fredro, czego symbolem pozostało popiersie z jego podobizną znajdujące się przed gmachem teatru, do dziś zaś patronem jest Juliusz Słowacki; dyrektorami teatru byli m.in.: Tadeusz Pawlikowski, Józef Kotarbiński, Ludwik Solski, Lucjan Rydel. [przypis edytorski]
Teatr miejski im. Słowackiego — otwarty w 1893 r. na placu św. Ducha w Krakowie, w miejscu dawnej siedziby zakonu duchaków, w budynku zaprojektowanym w stylu eklektycznym przez Jana Zawieyskiego; do 1909 r. instytucji patronował Aleksander Fredro; dyrektorami teatru byli m.in.: Tadeusz Pawlikowski, Józef Kotarbiński, Ludwik Solski, Lucjan Rydel. [przypis edytorski]
teatr „Ósmego Dnia” — teatr alternatywny, działający w Poznaniu od roku 1964. [przypis edytorski]
Teatro alla Scala — międzynarodowa scena operowa w Mediolanie; teatr został otwarty w 1778 roku. [przypis edytorski]
teatr „Rozmaitości” — Teatr Rozmaitości na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, działający 1829–1919; jeden z najstarszych teatrów w mieście. [przypis edytorski]
teatr „STU” — krakowski teatr, założony w roku 1966, w początkowym okresie związany z kontrkulturą. [przypis edytorski]
Teatr — Teatr. Wstęp do teorii Czystej Formy w teatrze, dzieło Witkacego z 1923 roku. [przypis edytorski]
teatrum (daw., z łac.) — widowisko. [przypis redakcyjny]
teatrum (łac.) — teatr, przedstawienie. [przypis edytorski]
teatrum (łac.) — teatr. [przypis edytorski]
teatrum — ulubiona metafora w. XVIII: „teatr życia ludzkiego”. [przypis redakcyjny]
teatrum (z łac.) — teatr; przedstawienie teatralne. [przypis edytorski]
teatr Vaudeville — dawny paryski teatr, otwarty w 1792 przy ul. Chartres, po pożarze w 1838 tymczasowo przeniesiony na bulwar Bonne-Nouvelle, od 1841 do 1869 przy Place de la Bourse. [przypis edytorski]
Teatr Wielki — okazała budowla z lat 1825–1833 na placu Teatralnym (spalony w r. 1939, obecnie odbudowany). [przypis redakcyjny]
Teatr — wydana w 1923 r. rozprawa Witkacego. [przypis edytorski]
teatrzyk — książka powstała na podstawie przedstawienia, wymyślonego i wystawionego przez autora dla dzieci angielskich spędzających święta w Rzymie. W tradycji brytyjskiej podczas świąt Bożego Narodzenia zabawiano dzieci teatrzykami kukiełkowymi, pokazującymi przygody takich postaci, jak Król, Królowa, Dama, Kapitan itp. [przypis edytorski]
teatyn — członek zakonu opartego na regule św. Augustyna. [przypis edytorski]
teatyni — zakon katolicki, funkcjonujący od XVI w. wg reguły św. Augustyna. [przypis edytorski]
teatyni — zakon założony przez Caraffę, biskupa teatyńskiego, w r. 1524. [przypis tłumacza]
Teatyni — zakon, założony w r. 1524 przez Gaetana z Thiene i Piotra Caraffę, arcybiskupa w Teato (późn. papieża, Pawła IV). [przypis redakcyjny]
Tebaida — jedna z trzech dzielnic Górnego Egiptu. W niej osiedli pierwsi mnisi chrześcijańscy. [przypis redakcyjny]
Tebaida — kraina położona w okolicy staroż. Teb w Egipcie. [przypis edytorski]
Tebaida — region staroż. Egiptu grupujący powiaty (nomy) południowej części kraju, noszący nazwę od miasta Teby; w IV–V w. pustynia tebaidzka stanowiła ośrodek chrześcijańskiego życia pustelniczego i monastycznego. [przypis edytorski]
(…) tebaidowych, duszę znękaną ku zagrobowej uldze i pociesze — dotąd list dyktowany i pisany ręką Konst. Gaszyńskiego. [przypis redakcyjny]
Tebanie? (…) z całą gotowością wpadną z nim razem — Teban pociągała ku Filipowi sąsiedzka nienawiść do Fokijczyków; na niej grał Filip, by zdobyć sobie punkt oparcia w Grecji środkowej. Motywy religijne były czystą komedią. [przypis tłumacza]
tebėr — trump. : tebėra. [przypis edytorski]
tebe lipsze (z gw. ukr.) — lepiej ci. [przypis edytorski]
te berło — dziś popr.: to berło. [przypis edytorski]
Tebidzi — z gr.: ród pochodzący z Teb, greckiego miasta w Beocji, na drodze do którego czyhał potwór Sfinks. [przypis edytorski]
tebijos — dabar: tebijo. [przypis edytorski]
tebinki a. tebenki (daw.) — skórzane frędzle i inne ozdoby zwieszające się z siodła; pot.: pośladki. [przypis edytorski]
tebinki (daw.; pot.) — pośladki. [przypis edytorski]
tebinki (lm) — sztuki skórzane dla ozdoby, z siodła wiszące, klapy boczne siodła. [przypis redakcyjny]
tebi (z gw. ukr.) — zniekształcone: tobie. [przypis edytorski]
teble (starop.) — czopy, kliny. [przypis redakcyjny]
Tebrys — dziś. popr.: Tebriz, miasto w płn.-zach. Iranie. [przypis edytorski]
Tebś (gw.) — tyś. [przypis edytorski]
Tebuteja — Θεβουθεῖ (N), Θεβουθί (D). [przypis tłumacza]
Teby co innego zaprząta — wojna święta. [przypis tłumacza]
Teby — miasto w Beocji, w środkowej Grecji. [przypis edytorski]
Teby — miasto w Myzji. [przypis edytorski]
Teby — największe miasto Górnego Egiptu, ok. 480 km na południe od Memfis. [przypis edytorski]
Teby — największe miasto starożytnego Górnego Egiptu, położone nad Nilem, ok. 800 km na południe od Morza Śródziemnego. Główny ośrodek kultu Amona, z wielkim kompleksem świątyń tego bóstwa, jego żony, bogini Mut, oraz Montu, lokalnego boga wojny. Na początku Średniego Państwa, jako siedziba władcy-zjednoczyciela, Teby stały się stolicą państwa. Ponownie zostały stolicą pięćset lat później, kiedy władcy tebańscy pokonali obcych najeźdźców i kolejny raz zjednoczyli kraj, zapoczątkowując epokę Nowego Państwa. Mimo przeniesienia rezydencji faraonów do Delty w czasach XIX dynastii, Teby stanowiły, obok Memfis, największe miasto Egiptu. Po drugiej stronie Nilu w skalistej Dolinie Królów znajdowało się miejsce pochówku faraonów Nowego Państwa. [przypis edytorski]
Teby — starożytne miasto w Górnym Egipcie, nad Nilem, centrum kultu Amona i Montu; słynne z zachowanego monumentalnego zespołu świątyń, kaplic, obelisków i innych budowli wznoszonych od czasów Średniego Państwa, szczególnie w epoce Nowego Państwa za panowania XVIII dynastii, kiedy Teby były stolicą Egiptu. [przypis edytorski]
Teby — stolica Beocji, miasto na płn.-zach. od Aten, w czasie II wojny peloponeskiej (431–404) Teby walczyły przeciw Atenom po stronie Sparty, po wojnie jednak, wobec rosnącej dominacji Sparty, przyłączyły się w r. 394 p.n.e. do związku antyspartańskiego; w 382 r. p.n.e. Sparta zajęła zamek tebański, co doprowadziło do wojny spartańsko-tebańskiej, rozpoczętej demokratycznym przewrotem w Tebach (379 r. p.n.e.) pod wodzą Pelopidasa, który uwolnił Teby od wojsk spartańskich; w roku 371 p.n.e. Tebańczycy pod wodzą Epaminandasa (420–362 p.n.e.) pokonali Spartę pod Leuktrami i oderwali od Sparty Mesenię, jednocząc Arkadię; kiedy jednak Sparta sprzymierzyła się z Atenami, a w zwycięskiej zresztą bitwie pod Mantyneą (362 p.n.e.) zginął Epaminadas, podkopana została hegemonia Teb na Peloponezie. [przypis edytorski]
Teby — stolica Beocji, miasto ok. 50 km na płn.-zach. od Aten. [przypis edytorski]
Teby — stolica Górnego Egiptu. [przypis edytorski]
Teby — stolica [starożytnego] Egiptu. Karnak i Luksor znajdują się w obrębie ruin Teb. [przypis redakcyjny]
Teby — Θήβαι, co Grecy prawdopodobnie przerobili z egipskiego Taape (Riehm 1096 a). Stolica starożytna Górnego Egiptu, dziś Luksor, od arab. el-Kusur (albo liczba mnoga: el-Kasr, „zamki”). W Biblii: No (Na 3, 8, ed. berlińska; u Wujka źle: Aleksandria) = Miejsce Amona (nu-āa, nu áamen), co powstało z egip. nazwy miasta Wēset albo Net („miasto”). Homer zwie Teby „stubramnymi” (Iliada IV, 380). [przypis tłumacza]
Teby — z tą nazwą spotykamy się też u Homera. Panował tam ojciec Andromachy [tzw. Teby Plakijskie, w Myzji, w pobliżu ob. miasta Edremit; red. WL]. [przypis tłumacza]
