Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10720 przypisów.
wyprawa* (tu forma B. lp: wyprawę) — aluzja do wyprawy dawanej pannie młodej przed ślubem i będącej częścią posagu. [przypis redakcyjny]
wyprawa — tu: zaopatrzenie, potrzebne rzeczy. [przypis edytorski]
wyprawa wiedeńska — także: odsiecz wiedeńska; wyprawa podjęta na prośbę cesarza Leopolda I przez Jana III Sobieskiego na odsiecz oblężonemu od 13 lipca 1683 r. przez Turków Wiedniowi; punktem kulminacyjnym wyprawy była bitwa pod Wiedniem 12 września 1683, w której król Polski objął dowództwo nad wojskami polsko-cesarskimi i odniósł zwycięstwo nad armią Imperium Osmańskiego pod wodzą wezyra Kara Mustafy. [przypis edytorski]
wyprawa wiedeńska — wiedeńska odsiecz; wyprawa wojsk Jana III Sobieskiego na odsiecz Wiedniowi oblężonemu przez armię turecką, ukoronowana zwycięską bitwą pod Wiedniem, stoczoną 12 września 1683 roku. [przypis edytorski]
wyprawa — zaopatrzenie, potrzebne rzeczy. [przypis edytorski]
wyprawę tegoż na wodzów Witeliusza i upadek — 16 kwietnia 69 roku n.e. [przypis tłumacza]
wyprawiać (daw.) — wyprawiać, wysyłać. [przypis edytorski]
wyprawiać dudki (daw.) — błaznować. [przypis redakcyjny]
wyprawić (daw.) — wyprowadzić; wywieść. [przypis edytorski]
wyprawić się (starop.) — wytłumaczyć. [przypis redakcyjny]
wyprawić w dary (starop.) — wysłać w darze. [przypis edytorski]
wyprawieni — tu: odprawieni, odesłani. [przypis edytorski]
wyprawili posłów do Agisa — do Dekelei. Pokazało się, że wielkie wojsko do oblegania Aten zbyteczne, wystarczy blokada morska i załoga w Dekelei. Pogoda zaczynała dokuczać (Lizander zamknął Pireus w listopadzie 405), zaprowiantowanie licznej armii było utrudnione, skutkiem czego Pauzaniasz wrócił z wojskiem do domu. [przypis tłumacza]
wyprawna panna — osoba zajmująca się wyprawą ślubną. [przypis edytorski]
wyprawna pościel — pościel będąca częścią wyprawy ślubnej, czyli rzeczy otrzymywanych przez dziewczynę wychodzącą za mąż od rodziców. [przypis edytorski]
wyprawny (daw.) — należący do wyprawy panny młodej. [przypis edytorski]
wyprawny koń (daw.) — ćwiczony, sprawny, zwinny. [przypis redakcyjny]
wyprawny [koń] (daw.) — ćwiczony, sprawny, zwinny. [przypis redakcyjny]
wyprawować (starop.) — [tu:] ciosać, przygotować. [przypis redakcyjny]
wyprawuje — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: wyprawia. [przypis edytorski]
wypróżniać (daw.) — opróżniać. [przypis edytorski]
wypróżniać (przestarz.) — opróżniać. [przypis edytorski]
wypróżniać — tu: opróżniać. [przypis edytorski]
wypróżnić (przestarz.) — opróżnić. [przypis edytorski]
wyprobować — dowieść. [przypis redakcyjny]
wyprobować — dziś popr. forma: wypróbować. [przypis edytorski]
wyprostowan (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: wyprostowany. [przypis edytorski]
wyprowadzać się — tu: wywodzić się. [przypis edytorski]
wyprowadzano wniosek o możliwości stosunków cielesnych między diabłami a córkami ludzkimi. Podobne zeznanie umiano drogą tortur wydobyć z podsądnej Angeli de Labarèthe w Tuluzie w r. 1275 — Helbing-Bauer, Die Tortur, Berlin 1926. [przypis autorski]
wyprowadził — hebr. וַיָּרֶק (wajarek) od rdzenia רֵיק (rik), dosł. 'opróżnić, wylać'. Tu w znaczeniu: przepasał ich [mieczami itp.], uzbroił ich, zob. Raszi do 14:14. Dał im uzbrojenie do prowadzenia walki, ale słowo to w znaczeniu ‘opróżniania czegoś’ może być też rozumiane jako ‘wydobycie miecza z pochwy/wydobycie włóczni z jej osłony’, zob. Ibn Ezra do 14:14. [przypis edytorski]
wyprowadzony — tu: wyliczony. [przypis redakcyjny]
wypryciać — wydreptać. [przypis redakcyjny]
wyprzągał (starop. forma) — wyprzęgał. [przypis edytorski]
wyprzątnął — midrasz wyjaśnia to tak, że usunął z domu figurki bożków, zob. Raszi do 24:31. [przypis edytorski]
wyprzeć — o skórze: zaognić się, ulec podrażnieniu pod wpływem tarcia, potu i ciepła. [przypis edytorski]
wyprzódki (daw.) — wyścigi. [przypis edytorski]
wyprzysiąc się (daw.) — przysiąc wyrzeczenie się jakiegoś poglądu. [przypis edytorski]
wyprzysięgać (gw.) — odmawiać. [przypis edytorski]
wypsnąć się (daw.) — zręcznie uciec, wymknąć się. [przypis edytorski]
wypsnąć się — tu: wyślizgnąć się. [przypis edytorski]
wypuczyć się (daw.) — pokazać się okazale, postarać się. [przypis edytorski]
wypukany — tu: wywołany. [przypis edytorski]
wypuścić — tu: wydzierżawić. [przypis edytorski]
wypuścić wioski — oddać wioski w dzierżawę jako poręczenie posagu. [przypis edytorski]
wypuścił był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana czasem przeszłym lub też niezrealizowaną możliwość. [przypis edytorski]
wypuścił gołębicę — Ponieważ dalej (8:10) napisane jest, że odczekał kolejne siedem dni, wynika z tego, że i przed pierwszym wypuszczeniem gołębicy odczekał 7 dni po wysłaniu kruka, z myślą, że jeśli wody opadły, gołębica znajdzie sobie miejsce na odpoczynek i już nie wróci do Noacha, zob. Raszi do 8:8. [przypis tradycyjny]
wypuścił kruka — Noach wypuścił kruka z myślą, że ptak ten żywi się mięsem, więc jeśli wody rzeczywiście opadły na tyle, że kruk znajdzie padlinę, wówczas przyniesie kawałek mięsa w dziobie, i po tym Noach pozna, że wody ustąpiły, zob. Radak do 8:7. [przypis tradycyjny]
wypusty (starop.) — wyłogi, brzeg u sukni lub rękawa, inną materią wyłożony. [przypis redakcyjny]
wypuszczać koniowi — (rozumie się: wodze) ruszyć biegiem. [przypis redakcyjny]
wypuszczać koniowi [rozumie się: wodze] — ruszyć biegiem. [przypis redakcyjny]
wypuszczać — tu: dzierżawić, wynajmować. [przypis edytorski]
wypuszczać wodze [koniowi] — ruszyć biegiem. [przypis redakcyjny]
wypuszczeń — raczej: opuszczeń. [przypis edytorski]
wypuszczka — dziś: wypustka. [przypis edytorski]
wypuszczony — tu: opuszczony; pominięty. [przypis edytorski]
wypytać — w oryginale: examiniren. [przypis tłumacza]
wyrabiać jedwab z pajęczyny (…) porcelanę ze stłuczonych butelek — aluzje do fizyka René Antoine'a Reaumura (1683–1757), który przedłożył referat o jedwabiu z pajęczyny i wynalazł nieprzezroczyste szkło. [przypis tłumacza]
wyrabiacz (daw.) — wytwórca. [przypis edytorski]
wyrabować — wybrać, wydobyć (materiał kopalny). [przypis redakcyjny]
wyrachowanie (daw.) — wyliczenie. [przypis edytorski]
wyraczyć oczy a. wyraczyć się (gw.) — wytrzeszczyć oczy. [przypis edytorski]
wyradzać się — zdegenerować się. [przypis edytorski]
wyrafinowańszy — dziś popr.: najbardziej wyrafinowany. [przypis edytorski]
wyrafinowańszy, najwyrafinowańszy — dziś popr.: bardziej wyrafinowany, najbardziej wyrafinowany. [przypis edytorski]
wyraić — wyswatać. [przypis edytorski]
wyraj — ciepłe kraje, do których odlatują ptaki, przen.: miejsce wypoczynku. [przypis edytorski]
wyraj (daw.) — miejsce odpoczynku, odpoczynek. [przypis edytorski]
wyraj (daw.) — miejsce odpoczynku; także: ciepłe kraje, do których odlatują ptaki na zimę. [przypis edytorski]
wyraj (daw.) — odlot ptaków na zimę a. ciepłe kraje, do których odlatują, przen.: miejsce wypoczynku. [przypis edytorski]
wyraj (daw.) — odlot ptaków na zimę bądź „ciepłe kraje”. [przypis edytorski]
wyraj (daw.) — odlot ptaków na zimę do cieplejszyh krajów. [przypis edytorski]
wyraj (daw.) — odlot ptaków na zimę. [przypis edytorski]
wyraj (daw.) — według dawnych wierzeń słowiańskich miejsce, do którego odlatują ptaki na zimę i z którego przychodzi wiosna. [przypis edytorski]
wyraj (gw.) — okres, kiedy ptaki odlatują do ciepłych krajów, jesień. [przypis edytorski]
wyraj — miejsce, gdzie ptaki odlatują na zimę. [przypis edytorski]
wyraj — miejsce odpoczynku. [przypis edytorski]
wyraj (mit. słowiańska) — bajeczna kraina, do której na zimę odlatują ptaki i skąd przychodzi co roku wiosna. [przypis edytorski]
wyraj — odlot ptaków na zimę do ciepłych krajów. [przypis edytorski]
wyraj — odpoczynek, miejsce odpoczynku. [przypis edytorski]
wyraj — Wyraj w mowie gminnej znaczy właściwie czas jesienny, kiedy ptaki wędrowne odlatują; lecieć na wyraj: jest to lecieć w kraje ciepłe. Stąd przenośnie nazywa lud wyrajem kraje ciepłe i w ogólności jakieś kraje bajeczne, szczęśliwe, za morzami leżące. [przypis autorski]
wyranżerowany (rzad.) — wycofany z obiegu. [przypis edytorski]
wyranżerowany — wycofany z obiegu. [przypis edytorski]
wyraźliwy (starop.) — wyraźny. [przypis redakcyjny]
Wyraźnie chorobliwym, jeśli nie zgoła szalbierskim objawem reakcji (…) skłonność pewnej części współczesnego ogółu do nowości, dziwactw i paradoksów — W. M. Dębicki, Wielkie bankructwo umysłowe. Z dodaniem studium Koniec wieku XIX pod względem umysłowym, Warszawa 1895, s. 230. [przypis autorski]
Wyraźnym jest również prof. Tretiak, gdy w „Genesis” widzi także wyraz idei emanacji… — por. Tretiak, Juliusz Słowacki, t. II, s. 324–325. [przypis autorski]
wyrażał Krasiński w swoim „Modlitewniku” dla pani Bobrowej — pochodzi on według prof. Kallenbacha z r. 1837. [przypis autorski]
wyrażał się Ozanam w jednym z listów, że chciałby ducha polityki unicestwić, ażeby go zapałem do kwestii socjalnej zastąpić — por. Oeuvres, t. X, s. 113. [przypis autorski]
Wyrażenia takie jak „l'âme moderne” czy „l'esprit moderne” są u schyłku dziewiętnastego wieku częste w krytyce francuskiej — np. Ch. Morice Littérature de tout à l'heure, Paris 1889. [przypis autorski]
wyrażeniem (…) Marka Aurelego, że rozkoszne tarcie się o siebie dwóch naskórków jest zbrodnią — por. Marek Aureliusz, Rozmyślania VI, 13, gdzie jednak współżycia seksualnego autor nie nazywa zbrodnią, ale zaleca uświadomienie sobie, do czego się ono sprowadza jako czynność fizjologiczna, i traktowanie go jako czegoś tylko z pozoru ważnego. [przypis edytorski]
wyrażeniem obrazowym — w oryginale: tropischer Ausdruck. [przypis tłumacza]
Wyrażenie nie moje. [przypis autorski]
wyrażenie — tu: obraz, postać. [przypis edytorski]
Wyraz „brzuchośmiech” polecam uwadze „Chimery” Miriama i innych S.A.M. (…) — Nawiasem mówiąc, Adam Czepiel zapytuje państwa Berenta, Reymonta, Żeromskiego, Lemańskiego, Górskiego, Kasprowicza (siódmego nie pamięta), dlaczego nie wystąpili z protestem przeciwko książce S.A.M. Idea w Rewolucji. Głęboki myśliciel, który dzieło to napisał, zapytuje, czy polska kultura nie stłukłaby się, rzuciwszy się w wir wypadków. Adam Czepiel przed dwoma laty stwierdził, że istotnie dla istot porcelanowych skok taki rzecz to niebezpieczna. Wtedy siedmiogłowy zbiór polskiej estetyki wyklął go publicznie. Wobec tego Czepiel zwraca dziś uwagę na S.A.M., który nie tylko stwierdza, że polska kultura, jaką on zna, na serwantce stoi, lecz nawet pod jej mandarynowate bim-bam napisał cały traktat. Bim-bam — idea w rewolucji. Bim-bam — Piotr z Godziędza. Bim-bam — Nietzsche-Niecki. Bim-bam — Idea jagiellońska w Dumie. Bim-bam — Próchno. Bim-bam — Płaski koncept. [przypis autorski]
Wyrazem najwyższym nastrojowości i lirycznej rozlewności, która charakteryzuje pisarzy okresu młodopolskiego, jest ich upodobanie w muzyce: (…) w formie uznawania muzyki za najwyższą ze sztuk — S. Żeromski, Utwory dramatyczne, Warszawa 1929, I (Róża): „muzykę, najwyższy stopień harmonii, sztukę jedyną, wyższą od poezji, niewątpliwą, władczą, nieśmiertelną” (s. 218). „Upojenie bez granic zawarła w sobie ta szczelina skrytości, przez którą tryska cudowna muzyka” (s. 221). [przypis autorski]
wyrazem — tymi słowami, niniejszym przyrzeczeniem. [przypis redakcyjny]
wyrazić postawę — przedstawić czyjeś zachowanie się, naśladować je. [przypis redakcyjny]
wyrazić (starop.) — [tu:] wyrzucić, wybić. [przypis redakcyjny]
wyrazić [z głowy] (daw.) — wybić [por. razić: uderzać]. [przypis redakcyjny]
wyraził je niekiedy jasno, ale obficie — Tzn. oprócz zwykłego znaczenia wyrażają i więcej. [przypis tłumacza]
Wyraził silne wątpliwości nawet odnośnie do świętej ampułki, będącej za jego czasów podwaliną szczęśliwości społecznej, jak za naszych głosowanie powszechne — naczyńko zawierające święcony olej, którym namaszczano czoła królów Francji przy koronacji. Rozbił je w roku 1793 na placu publicznym Reimsu reprezentant ludu, Ruhl. Przechowywane było przez całe wieki w katedrze w Reims. [przypis tłumacza]
