Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8396 przypisów.
z skwapliwością — chętnie i szybko. [przypis edytorski]
z słowy — dziś popr. forma N. lm: ze słowami. [przypis edytorski]
z słowy poważnemi — dziś popr. forma N. lm: z poważnymi słowami. [przypis edytorski]
ZSL — Zjednoczone Stronnictwo Ludowe. [przypis edytorski]
z smakowitym — dziś popr.: ze smakowitym. [przypis edytorski]
Z Soczewki żadnych (…) wiadomości po tej najsmutniejszej — mowa o śmierci Seweryna Markiewicza. [przypis redakcyjny]
z Sokratesem, którego Arystofanes niesłusznie szarpie — w komedii Chmury. [przypis edytorski]
z sprawiedliwymi bogi (daw. forma) — dziś N.lm: (…) bogami. [przypis edytorski]
ZSP — Zrzeszenie Studentów Polskich, organizacja studencka powstała w 1950 r. [przypis edytorski]
z sromotą — ze wstydem. [przypis edytorski]
zstąp do świątyni — osobliwość wiersza Ad Venerem polega na tym, że w starożytnej poezji podobne prośby do bogów przyzywały ich do miasta lub do konkretnej świątyni. Tu zaś jest mowa raczej o kapliczce (lararium) umieszczonej w rzymskim domu. [przypis edytorski]
Zstąpiłem do ziemskich ślubów — najważniejsze znaczenie dla Męża miały „śluby duchowe” — niebiańskie. Śluby ziemskie zatem były pewnego rodzaju „zniżeniem”, zstąpieniem z wyżyn niebiańskich do ziemskiej rzeczywistości. [przypis redakcyjny]
Zstąpił Eneasz w państwo nieśmiertelne (…) — Od w. 1 do 43. Tu Dante, z czym się często spotykamy w jego Boskiej Komedii, chcąc uzmysłowić i silniej wrazić w duszę czytelnika swoje wysokie idee, bierze porównania i obrazy, jak mu na myśl przychodzą, zarazem z mitów starożytności pogańskiej i z Pisma Świętego. Tak Eneasz zstąpił w świat podziemny, ażeby tam zasięgnąć wieści przepowiedni o założeniu Rzymu a z nim rzymskiego państwa, stolicy namiestników Chrystusowych; św. Paweł porwany był duchem do nieba, ażeby tym, co tam widział, rozszerzył liczbę wierzących i umocnił ich w wierze. Eneasz i św. Paweł za życia jeszcze obaj wprowadzeni byli do królestwa leżącego poza granicą żywota ziemskiego i jego błędów; ponieważ Opatrzność wybrała ich obu do objawienia i spełnienia swoich wysokich celów. Ale poeta, uznając w sobie krewkość i ułomność ludzką, powątpiewa o swej godności wewnętrznej i o skutku usiłowań, jakie w nim z namowy rozumu powstały, i poczyna chwiać się w powziętym zamiarze. [przypis redakcyjny]
zstać — dziś popr.: stać. [przypis edytorski]
zstać się (starop.) — stać się (czas. dokonany). [przypis edytorski]
zstać się (starop.) — stać się; przydarzyć się (czas. dokonany). [przypis edytorski]
zstać (starop.) — stać. [przypis edytorski]
zstaje — wystarcza. [przypis redakcyjny]
zstało (starop.) — stało. [przypis edytorski]
z stali — dziś popr.: ze stali. [przypis edytorski]
z stanem miejskim — pierwsze wyraźne wystąpienie wspólne w w. XIII zakończone przyznaniem osobnego przedstawicielstwa miastom w r. 1265 (Izba oddzielna); przejście ostateczne przedstawicieli szlachty ziemskiej do wspólnej z przedstawicielami miejskimi Izby Gmin w r. 1332. [przypis redakcyjny]
zstawa (starop.) — starcza. [przypis redakcyjny]
zstawa (strop.) — nie brak. [przypis redakcyjny]
zstawy (daw.) — podstawy, fundamenty. [przypis edytorski]
zstępowała (…) do różnych działów wiedzy, objętych wówczas wspólną filozofii nazwą — [por.] Socrates, Historiae ecclesiasticae [Sokrates Scholastyk, Historia Kościoła], lib. VII, cap. 16. [przypis autorski]
zstokrotniać — dziś: ustokrotniać. [przypis edytorski]
Z stołowej izby balki wyrzuciwszy stare — w większych domach szlacheckich ozdabiano pułap belkami, wypełniając barwnymi ornamentami kwadraty powstałe przy skrzyżowaniu. Nowa moda wprowadza sufit gładki, ozdobiony malowidłami często o tematyce mitologicznej. [przypis redakcyjny]
z stolca — [tu:] z wysokości, z krzesła, które zasiada. [przypis redakcyjny]
z stopniów ostatnich — z najwyższych stopni, wiodących do siedziby mądrości. [przypis redakcyjny]
z strachu — dziś popr.: ze strachu. [przypis edytorski]
z strasznych — dziś popr.: ze strasznych. [przypis edytorski]
zstrętwiałość (starop.) — odrętwiałość. [przypis edytorski]
z strony (starop.) — z boku. [przypis edytorski]
z strony — tu: w sprawie. [przypis edytorski]
z suchegom lądu śledził — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; znaczenie: z suchego lądu śledziłem. [przypis edytorski]
z sumptem (daw.) — ponosząc koszty; strojnie. [przypis edytorski]
z surowych schodzić dróg Cockera — tj. popełniać błędy w obliczeniach (Cocker był autorem podręcznika matematyki). [przypis edytorski]
z swawolnym — dziś popr.: ze swawolnym. [przypis edytorski]
z swej — dziś popr.: ze swej. [przypis edytorski]
z swojem (Izabelli) małżonkiem — z Franciszkiem Gonzagą, księciem mantuańskim. [przypis redakcyjny]
z Sybilli cechu — sens: spośród wróżbitek. [przypis edytorski]
zsyłać — tu: wysyłać listy. [przypis edytorski]
z Syliuszem (…) bierze ślub (…) — por. Tacyt, Dzieje XI, 26, 27 i n. [przypis tłumacza]
z synem Filipa — mowa o Aleksandrze Macedońskim. [przypis edytorski]
Z szacunku dla tego znakomitego męża, nie zamieszczamy wspomnianego listu, jak również i drugiego, o którym będzie mowa, gdyż tego zuchwalstwa nie moglibyśmy usprawiedliwić najgorętszą nawet wdzięcznością czytelników. [przypis autorski]
Z Szartierowego kwartą mleczka… — Alain Chartier, poeta współczesny, autor czułych pieśni miłosnych; w oryg. gra słów lait, mleko i lais, piosenka. [przypis tłumacza]
zszarzany (…) długą służbą — zszarzały od długiej służby. [przypis edytorski]
zszarzany — dziś: zszarzały. [przypis edytorski]
z szczęścia — dziś popr.: ze szczęścia. [przypis edytorski]
z szczerym — dziś popr.: ze szczerym. [przypis edytorski]
zszeregowały — dziś: uszeregowały. [przypis edytorski]
zszeregowanie — dzisiaj: uszeregowanie. [przypis edytorski]
zszerszeniały (daw.) — pokryty szronem. [przypis edytorski]
z sześcią synami (daw.) — dziś: z sześcioma synami. [przypis edytorski]
z szkrabami — dziś popr.: ze szkrabami. [przypis edytorski]
z „szlachtą polską…” — niedokończony, domyślny cytat z Psalmów przyszłości Zygmunta Krasińskiego: „Jeden tylko, jeden cud / Z szlachtą polską polski lud”. [przypis edytorski]
z szybkością trzynastu węzłów na godzinę — węzeł: jednostka prędkości morskiej, wynosząca milę morską (ok. 1,8 km) na godzinę. [przypis edytorski]
z szyderstwy — dziś forma N.lm: szyderstwami. [przypis edytorski]
z szyi — zmiana obrazu, by lepiej oddać atmosferę flirtu; w oryginale mowa jest o „ramieniu”, co sugeruje bransoletę. W całym fragmencie chodzi o sprowokowanie sytuacji zachęcającej do dotknięcia drugiej osoby. [przypis edytorski]
z szyje — dziś popr. forma D.lp: z szyi. [przypis edytorski]
ztąd (daw.) — dziś ubezdźwięcznione: stąd. [przypis edytorski]
ztąd — dziś popr. pisownia: stąd. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ztąd — dziś popr.: stąd. [przypis edytorski]
ztąd — dziś popr. ubezdźwięcznione: skąd. [przypis edytorski]
ztąd — dziś popr. ubezdźwięcznione: stąd. [przypis edytorski]
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ztąd (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stąd. [przypis edytorski]
ztąd (starop. forma) — dziś: stąd. [przypis edytorski]
ztąd (starop. forma ort.) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stąd. [przypis edytorski]
ztąd (starop. forma ort.) — dziś popr.: stąd. [przypis edytorski]
ztąd (starop. forma ort.) — stąd. [przypis edytorski]
ztądże (starop. forma) — stąd właśnie. [przypis edytorski]
z tą gwiazdą (…) która (…) cudzym światłem się zakrywa — Mała planeta Merkury jako najbliższa słońca objawia się mieszkańcom Ziemi tylko o wieczornym zmroku i to w jak najsłabszym blasku, ponieważ silne światło słoneczne jego blask przygasza. [przypis redakcyjny]
z tą koroną — chodzi tu o wieniec ślubny panny młodej: „jakby jakaś mitra wysoka, upleciona z trzęsideł złocistych i z błyskotek, z kolorowych paciorków i wstążek” (z listu L. Rydla do Vondračka). [przypis redakcyjny]
Z tą rozłożystą brodą — Gdyby aktor uważał za korzystniejsze dla charakteryzacji nie mieć brody (która dziś jest w teatrze dość niewdzięcznym przydatkiem), można zmienić te słowa tekstu na: z tą bogobojną miną. [przypis tłumacza]
Z tajoną wspaniałością porozsiewasz chatki — Dla ozdoby ogrodów stawić się w nich zwykły tu i owdzie, „rozsiewać” chatki, zewnątrz prostej budowy, a we środku najkosztowniej przybrane, „z tajoną wspaniałością”. (Ob. Powązki Trembeckiego kart. 38, w. 24.) Chatek takowych, lubo przez poetę tu wspomnianych, w ogrodzie Zofijówka zgoła „nie masz”. [przypis redakcyjny]
z taką samą skargą — z taką samą, jak przeciw wodzom, czyli oskarża ich o zdradę. [przypis tłumacza]
Z taką więc ciszą i z taką powagą… — Słowacki, Beniowski, pieśń IV. [przypis edytorski]
z takich, którzy nie powstają ani z soli, ani z roli, jeno z tego, co ich boli — podobne słowa miał wypowiedzieć Czarniecki, kiedy tytuł hetmana wielkiego otrzymał Jerzy Lubomirski; jest to aluzja do źródeł bogactwa i wpływów Lubomirskich: żup solnych i rolnictwa, czemu Czarniecki przeciwstawiał własne zasługi wojskowe. [przypis edytorski]
Z takich powodów — w wydaniu z 1816 r.: Z tych i wielu innych powodów. [przypis edytorski]
z takiego kamerdunu (gwar.) — takim tonem. [przypis edytorski]
z takim czołem (daw.) — tak bezczelnie. [przypis edytorski]
z takimi wieści — z takimi wiadomościami (możliwy błąd źródła: wieśćmi). [przypis edytorski]
Z takim łoskotem ze stromej skał ściany — Strumień z łoskotem spadający i krwawy w kręgu, gdzie są gwałtownicy, ma tu swoje głębokie znaczenie. [przypis redakcyjny]
z tak niewczesnego chyżu — z tak niewygodnego domu. [przypis redakcyjny]
ztamtąd — dziś popr. pisownia: stamtąd. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ztamtąd — dziś ubezdźwięcznione: stamtąd. [przypis edytorski]
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Michał Dymitr Krajewski, Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ztamtąd (starop. forma ort.) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stamtąd. [przypis edytorski]
ztamtąd (starop. forma ort.) — dziś: stamtąd. [przypis edytorski]
ztamtąd (starop. forma) — stamtąd. [przypis edytorski]
Z tamtej strony Wisły kąpała się wrona… — fragment ludowej piosenki Cyganeczka. [przypis edytorski]
z Tapanowiczem — „Tapanowicz” oznacza Paskiewicza (?). [przypis redakcyjny]
z tarczą albo na tarczy — sentencja pożegnania wojownika wyruszającego na wojnę w Sparcie oznaczająca życzenie powrotu zwycięzcą albo poległym, ponieważ uciekając, żołnierze porzucali tarcze, aby lżej im było biec, natomiast poległych znoszono z pola bitwy, używając tarczy jako noszy. [przypis edytorski]
z tarczą albo na tarczy — sentencja pożegnania wojownika wyruszającego na wojnę w Sparcie oznaczająca życzenie powrotu jako zwycięzca albo poległy, ponieważ uciekając, żołnierze porzucali tarcze, aby lżej im było biec, natomiast poległych znoszono z pola bitwy, używając tarczy jako noszy. [przypis edytorski]
z tarcz nad głowami wzniesionych utworzyć zwartą, jednolitą całość — testudo [łac. dosł.: żółw, obronny szyk legionów rzymskich stosowany dla ochrony przed ostrzałem przeciwnika; red. WL], Tacyt, Dzieje III, 28 etc. [przypis tłumacza]
z Tatar — od Tatarów, z ziemi tatarskiej. Litwa graniczyła w XV w. z tatarskim Chanatem Krymskim na terenie dzisiejszej Ukrainy. [przypis edytorski]
z Tatary — dziś popr. forma N. lm: z Tatarami. [przypis edytorski]
z Tatary — dziś popr. forma N. lm: z Tatarami. [przypis redakcyjny]
z taty styczne — na głos czyta się to jak „statystyczne”. [przypis edytorski]
z tęgich żył — cięciwy wykonywano z włókien roślinnych, jedwabiu, końskich włosów lub żył zwierzęcych. [przypis edytorski]
z tę stronę (daw.) — dziś: z tą stroną. [przypis edytorski]
