Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 125189 przypisów.
O dwóch gołąbkach — bajka La Fontaine'a, IX, 2. [przypis edytorski]
o dwóch nogach i bez piór — człowiek; żartobliwe odniesienie do definicji podanej przez staroż. filozofa Platona: człowiek jest to istota żywa dwunożna, nieopierzona. Diogenes z Synopy miał wykpić tę definicję, przynosząc na wykład w szkole Platona oskubanego koguta, wskutek czego do definicji dodano: „o płaskich paznokciach”. [przypis edytorski]
odwód — tu: odwrót. [przypis edytorski]
odwodzą. Niestałe dobra! — ten fragment można zapisać na dwa sposoby. Zależnie od interpunkcji: od Boga odwodzą duszę albo niestałe dobra, albo pilności (tj. starania) „o moc, o rozkosz, o skarby”. W pierwszym przypadku po słowie „odwodzą” nie powinno być kropki, w drugim fraza „niestałe dobra” funkcjonuje jako wykrzyknienie. [przypis edytorski]
od wojska (…) odbieżany — opuszczony przez wojsko. [przypis edytorski]
odwołać licytacją — dziś popr. forma: (…) licytację. [przypis edytorski]
odwołać — powołać. [przypis edytorski]
odwołał się — tu: z wygnania. [przypis edytorski]
odwołuję się na to — dziś raczej: odwołuję się do tego; powołuję się na to. [przypis edytorski]
odwrócić — tu: zawrócił, wykonał odwrót. [przypis edytorski]
odwrócił się… ku tłumom — przed Soborem Watykańskim II (1962–1965) ksiądz odprawiał mszę zwrócony w kierunku krzyża i tabernakulum, plecami do wiernych. [przypis edytorski]
odwrócone słońce konie spina — kraina na drugim końcu świata, gdzie rydwan słońca widoczny jest jako odwrócony. [przypis edytorski]
Odwrót dziesięciu tysięcy (fr. La retraite des Dix-Mille) — francuska wersja tytułu dzieła Wyprawa Cyrusa, znanego także jako Anabaza, pamiętnika wojskowego Ksenofonta z Aten (ok. 430–ok. 355 p.n.e.), opisującego liczącą 1000 mil drogę powrotną do ojczyzny armii 10 tysięcy najemników greckich zwerbowanych przez księcia perskiego Cyrusa Młodszego przeciwko jego bratu, królowi Persji Artakserksesowi II. [przypis edytorski]
odwrótnica — odwrotność. [przypis edytorski]
odwrótu — dziś popr. pisownia: odwrotu. [przypis edytorski]
odwróty — dziś popr. pisownia: odwroty. [przypis edytorski]
od wschodu — u Cylkowa: 'ku Wschodowi'; zarówno tekst hebrajski jaki i komentarz mówią 'od wschodu/ze wschodu na zachód'. Ruszył na zachód od Abrama, ze wschodu w kierunku zachodnim, zob. Raszi do 13:11. [przypis edytorski]
od wszystkich — dziś popr.: przez wszystkich. [przypis edytorski]
od wszytkich był miany (starop.) — przez wszystkich był uważany. [przypis edytorski]
odwtórzyć — odpowiedzieć. [przypis edytorski]
o dwu braciach wyrodnych, którzy stworzyli (…) aparat filmowy — bracia Lumière, August Marie Louis (1862–1954) i Louis Jean (1864–1948), francuscy wynalazcy, którzy w 1895 skonstruowali i opatentowali kinematograf oraz zorganizowali pierwszą publiczną projekcję filmu. [przypis edytorski]
o dwustu szczebli z wysoką drabiną (starop.) — szyk przestawny; inaczej: z wysoką drabiną o dwustu szczeblach. [przypis edytorski]
odwzorowanie Merkatora — odwzorowanie walcowe równokątne, jedno z najstarszych odwzorowań kartograficznych, wynalezione w czasach wielkich odkryć geograficznych przez flamandzkiego kartografa Gerarda Merkatora; ze względu na swoją wiernokątność powszechnie stosowane w mapach nawigacyjnych. [przypis edytorski]
odydzie (gw.) — odejdzie, odjedzie. [przypis edytorski]
odylowanie — konstrukcja z dyli (belek drewnianych), tu: z dyli mocowanych do wręg. [przypis edytorski]
odymać się — tu: nadymać się, wypełniać się. [przypis edytorski]
odyńdź (gw.) — odejdź. [przypis edytorski]
odyńdzie (gw.) — odejdzie. [przypis edytorski]
Odyniec, Antoni Edward (1804–1885) — poeta, publicysta, pamiętnikarz i tłumacz. [przypis edytorski]
Odyniec, Antoni Edward (1804–1885) — polski poeta okresu romantyzmu, publicysta, pamiętnikarz i tłumacz. [przypis edytorski]
Odyniec, Antoni Edward (1804–1885) — polski poeta romantyczny i neoklasycystyczny, pamiętnikarz i tłumacz. [przypis edytorski]
Odyniec, Antoni Edward (1804–1885) — polski poeta romantyczny i neoklasycystyczny, publicysta, pamiętnikarz; płodny tłumacz, m.in. Puszkina. [przypis edytorski]
odyniec — samiec dzika. [przypis edytorski]
odyniec — stary dzik, żyjący w pojedynkę, poza stadem. [przypis edytorski]
Odyn (mit.) — nordyckie bóstwo wojny i niewolników, najważniejszy bóg spośrod Azów. [przypis edytorski]
Odyn (mit. skand.) — najwyższe bóstwo nordyckie, bóg wojny i wojowników, mądrości, poezji i magii. [przypis edytorski]
Odyn — najwyższy bóg mitologii skandynawskiej, bóg mądrości, poezji i magii. [przypis edytorski]
Odys a. Odyseusz — król Itaki, mąż Penelopy, najprzebieglejszy z królów biorących udział w wojnie trojańskiej; autor podstępu, dzięki któremu Grecy wygrali wojnę (tj. pomysłu użycia sławnego konia trojańskiego); bohater Odysei, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi. [przypis edytorski]
Odys — bohater Odysei Homera, opisującej jego długi i pełen przygód powrót spod Troi do wiernej żony Penelopy i syna. [przypis edytorski]
Odyseusz, gr. Odysseus (mit. gr.) — słynny ze sprytu król Itaki, bohater Iliady i Odysei Homera. W czasie wojny trojańskiej i długiej podróży powrotnej wielokrotnie podstępem ratował się z opresji, był też pomysłodawcą konia trojańskiego, dzięki któremu Grecy zwyciężyli Trojan. W drodze powrotnej do domu z woli bogów wstąpił do podziemnej krainy zmarłych, by rozmawiać z duchami wojowników greckich. [przypis edytorski]
Odyseusz — król Itaki. Silny, a przede wszystkim sprytny wojownik, bardzo dobry żeglarz. Symbol wędrówki, tułaczki (po zakończeniu wojny trojańskiej wracał do domu przez dziesięć lat, ponieważ obraził bogów). [przypis edytorski]
Odyseusz (mit. gr.) — bohater Iliady i Odysei Homera, słynny ze sprytu król Itaki, w czasie wojny trojańskiej i długiej podróży powrotnej wielokrotnie podstępem ratował się z opresji, był też pomysłodawcą konia trojańskiego, dzięki któremu Grecy zwyciężyli Trojańczyków. [przypis edytorski]
Odyseusz (mit. gr.) — bohater Iliady i Odysei Homera, słynny ze sprytu król Itaki, w czasie wojny trojańskiej i długiej podróży powrotnej wielokrotnie podstępem ratował się z opresji, był też pomysłodawcą konia trojańskiego, dzięki któremu Grecy zwyciężyli Trojańczyków. [przypis edytorski]
Odyseusz (mit. gr.) — słynny ze sprytu król Itaki, bohater Odysei Homera, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi, zakończoną dotarciem na ojczystą wyspę i zabiciem zalotników żony; jak na próg domu wskakuje, zjawia się nagle przed zalotnikami i strzały wysypuje pod nogi: Odyseja XXII 2 i nast. [przypis edytorski]
Odyseusz (mit. gr.) — słynny ze sprytu król Itaki, w czasie wojny trojańskiej i opisanej w Odysei długiej podróży powrotnej wielokrotnie podstępem ratował się z opresji, był też pomysłodawcą konia trojańskiego, dzięki któremu Grecy zwyciężyli Trojańczyków. [przypis edytorski]
Odyseusz (mit. gr.) — ulubieniec bogów, awanturnik, mężny, a przede wszystkim sprytny wojownik. Król Itaki, mąż Penelopy. Bohater Odysei, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi. [przypis edytorski]
Odyseusz (mit. gr.) — ulubieniec bogów, awanturnik, mężny, a przede wszystkim sprytny wojownik. Król Itaki, mąż Penelopy. Bohater Odysei, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi. [przypis edytorski]
Odyseusz (mit. gr.) — ulubieniec bogów, awanturnik, mężny, a przede wszystkim sprytny wojownik. Król Itaki, mąż Penelopy. Bohater Odysei, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi. [przypis edytorski]
Odyseusz — ulubieniec bogów, awanturnik, mężny, a przede wszystkim sprytny wojownik, król Itaki, mąż Penelopy. Bohater Odysei, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi. [przypis edytorski]
Odyseusz — ulubieniec bogów, awanturnik, mężny, a przede wszystkim sprytny wojownik, król Itaki, mąż Penelopy. Bohater Odysei, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi. [przypis edytorski]
Odyseusz — ulubieniec bogów, awanturnik, mężny, a przede wszystkim sprytny wojownik. Król Itaki, mąż Penelopy. Bohater Odysei, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi. [przypis edytorski]
Odysów (daw.) — należący do Odysa. [przypis edytorski]
Odyss, dziś częściej: Odyseusz (mit. gr.) — słynny ze sprytu król Itaki, bohater Odysei Homera, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi, zakończoną dotarciem na ojczystą wyspę i zabiciem zalotników żony. [przypis edytorski]
Odys — ulubieniec bogów, awanturnik, mężny, a przede wszystkim sprytny wojownik, król Itaki, mąż Penelopy. Bohater Odysei Homera, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi. Wyspiański napisał o nim dramat Powrót Odysa. [przypis edytorski]
Odys — ulubieniec bogów, awanturnik, mężny, a przede wszystkim sprytny wojownik, król Itaki, mąż Penelopy. Bohater Odysei Homera, która opisuje jego dziesięcioletnią podróż powrotną spod Troi. [przypis edytorski]
odyzm (neol.) — rzecz. utworzony od wł. odiare: nienawidzieć, gardzić. [przypis edytorski]
odźwierek (daw.) — odrzwia, oprawa drzwi. [przypis edytorski]
odźwierki (daw.) — skrzydła drzwi. [przypis edytorski]
od źwierzu (starop. forma) — przez zwierza. [przypis edytorski]
od żadnej ręki (daw.) — przez żadną rękę. [przypis edytorski]
odżdżony — zasnuty kroplami deszczu. [przypis edytorski]
odżegnać się — wyrzec się związku z kimś lub czymś, stanowczo czemuś zaprzeczać. [przypis edytorski]
odżegnywa — dziś popr. forma: odżegnuje; odgania. [przypis edytorski]
odżegnywa — dziś popr.: odżegnuje. [przypis edytorski]
odżenąć (daw.) — odegnać. [przypis edytorski]
odżenie (daw.) — odegna. [przypis edytorski]
odziać (daw.) — ubrać, założyć na siebie. [przypis edytorski]
odziać — ubrać. [przypis edytorski]
odzian — dawna krótka forma przymiotnika; dziś: odziany, ubrany. [przypis edytorski]
odzian (daw.) — ubrany. [przypis edytorski]
odzian — forma skrócona, dziś: odziany. [przypis edytorski]
odzian spiżową zbroją (daw.) — zakuty w spiżową zbroję. [przypis edytorski]
odziczały — dziś popr.: zdziczały. [przypis edytorski]
odziczyć się — zdziczeć. [przypis edytorski]
o dzieciątku (…) rozpytując się — dziś popr. z B.: rozpytując się o dzieciątko. [przypis edytorski]
odziemek — przy ziemi. [przypis edytorski]
od ziemie (daw. forma D.lp) — dziś: ziemi. [przypis edytorski]
odzierca (daw.) — grabieżca; ten, który „odziera”, grabi czyjąś własność. [przypis edytorski]
odzierca (daw.) — grabieżca; ten, który odziera, grabi czyjąś własność. [przypis edytorski]
odzierżał — otrzymał. [przypis edytorski]
odzierżyć (daw.) — otrzymać. [przypis edytorski]
odzierżyć (daw.) — utrzymać. [przypis edytorski]
odzierżyć — otrzymać coś a. owładnąć czymś. [przypis edytorski]
odzierżyć — otrzymać, dostać w posiadanie. [przypis edytorski]
odziewać się (daw.) — ubierać się. [przypis edytorski]
odziewki — dziś popr.: odzienie. [przypis edytorski]
odzieża — dziś popr.: odzież. [przypis edytorski]
odzież płótniana (daw.) — dziś: odzież płócienna. [przypis edytorski]
odziomek — bliższa ziemi, dolna część pnia drzewa. [przypis edytorski]
odzipnąć (gw.) — odetchnąć. [przypis edytorski]
odzipnąć (pot.) — odpocząć chwilę. [przypis edytorski]
od złości — dziś raczej: ze złości. [przypis edytorski]
od złota chorągwie gorące — tj. żółte. [przypis edytorski]
Od złotowłosych pielgrzymów zza świata — wg legendy zapisanej w kronice Galla Anonima Piast ugościł tajemniczych przybyszów, wypędzonych z dworu Popiela. [przypis edytorski]
odzobaczyć — obejrzeć. [przypis edytorski]
odzobaczyć — zobaczyć ponownie. [przypis edytorski]
odzowie — dziś: odezwie. [przypis edytorski]
odzyszczą (daw. forma) — odzyskają. [przypis edytorski]
odzyszczę — dziś: odzyskam. [przypis edytorski]
odzyszcze (daw.) — odzyska. [przypis edytorski]
