Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8976 przypisów.
męskie — (przysłówek) [po męsku]. [przypis redakcyjny]
męstwy — dziś popr. forma D.lm: męstwami. [przypis edytorski]
Męszyjasz (starop.) — Mesjasz. [przypis edytorski]
métal d'Alger (fr.: metal algierski) — stop metali nieszlachetnych o wyglądzie zbliżonym do srebra. [przypis edytorski]
męt — brak uporządkowania myśli. [przypis edytorski]
métier (fr.) — zawód, zajęcie. [przypis edytorski]
mętlik a. mentlik (z niem. Mantel: płaszcz) (daw.) — płaszczyk. [przypis edytorski]
męty — to, co mąci, np. drobne cząsteczki zawieszone w płynie, mącące jego przezroczystość; niejasność i chaotyczność myśli lub wypowiedzi; tu: pożądanie, mącące myśli. [przypis redakcyjny]
męt — zamęt, zamieszanie. [przypis edytorski]
Męża opiewaj mi, Muzo, który po Troi zdobyciu błądząc, niemało narodów widział zwyczaje i grody — parafraza początku Odysei Homera. [przypis edytorski]
męża rządzi (starop.) — rządzi mężem. [przypis redakcyjny]
mężczyński (daw.) — męski, właściwy mężczyznom. [przypis edytorski]
mężczyzna był tzw. „nadomnikiem” żony, tj. wprowadzał się do niej i żył z jej pracy — W Karpatach, według L. Krzywickiego, istnieje miejscowość, gdzie dotychczas jeszcze zwyczaj powszechny każe mówić: „mąż przyżenia się”, tj. staje się czymś przy żonie i zostaje nazwany od jej imienia (Magdziarz, przypuśćmy, od Magdy). Imię jej przechodzi również na dzieci, które w tym razie będą Magdziętami. [przypis autorski]
mężczyzna (daw. forma) — r.ż. [tj. ta mężczyzna]. [przypis redakcyjny]
Mężczyzna może lekceważyć opinię, kobieta poddać się jej musi — Pani Staël w Delfinie. [przypis autorski]
mężczyznę i kobietę — wedle słów midrasza początkowo Bóg stworzył człowieka z dwoma obliczami, a następnie rozdzielił na dwie osoby, ale zwykłe wyjaśnienie jest takie, że tutaj Tora uczy, iż oboje zostali stworzeni szóstego dnia, dopiero w następnym rozdziale opisuje to szczegółowo, zob. Raszi do 1:27. [przypis tradycyjny]
mężczyzni — dziś popr. pisownia: mężczyźni. [przypis edytorski]
mężczyznów — dziś popr. D. lm: mężczyzn. [przypis edytorski]
Mężczyzno — w oryg. fr. l'homme znaczy mężczyzna, ale także człowiek. [przypis tłumacza]
mężczyzny nie ma na ziemi — «Myślały, że cały świat jest zgładzony, jak w pokoleniu potopu», zob. Raszi do 19:31. [przypis edytorski]
męże, co cię przekonają, Że nieb sklepienie jest jakby żużelnik (…) że my węgielki — poeta wyśmiewa poglądy filozoficzno-przyrodnicze Metona i Hippona, którzy twierdzili, że powietrze jest żywiołem ognistym. Meton wyraził się nie bardzo szczęśliwie, że powietrze i niebiosa są jakby piecem, żużelnikiem na jarzące węgle (πνιγεύς): stąd powszechne drwinki na ten temat. [przypis tłumacza]
męże (daw. B.lm rzecz. r.m.) — dziś: mężów. [przypis edytorski]
męże (daw. forma) — dziś: mężowie. [przypis edytorski]
męże — dziś: mężowie; tu w daw. znaczeniu: mężczyźni a. osoby mężne, bohaterskie (na wzór znaczenia łac. vir). [przypis edytorski]
męże — dziś popr. forma M.lm.: mężowie. [przypis edytorski]
męże — dziś popr. forma M.lm: mężowie. [przypis edytorski]
męże — dziś popr. forma M. lm: mężowie. [przypis edytorski]
męże — dziś popr. forma M. lm: mężowie, tj. mężczyźni. [przypis edytorski]
męże — dziś popr. forma M. L. mn.: mężowie. [przypis edytorski]
mężem pola — w znaczeniu: «człowiek bez stałego zajęcia, polujący z łukiem na zwierzęta i ptaki», zob. Raszi do 25:27. [przypis edytorski]
mężmi (starop. forma) — dziś: mężami. [przypis edytorski]
mężne Bolesławy — chodzi o Bolesława Chrobrego i Krzywoustego, może również Śmiałego. [przypis redakcyjny]
mężnego towarzysza wierny szeregowy — towarzysz: szlachcic, właściciel konia i pachołka, tutaj „szeregowego”. [przypis redakcyjny]
mężne wojowniki — dziś popr. forma M.lm: mężni wojownicy. [przypis edytorski]
mężniejszy (starop. forma) — mężniejsi (lm). [przypis edytorski]
mężnie — odważnie. [przypis edytorski]
mężnych Węgrzynów, z których jedni tułają się po Turczech, drugich ćwierci na wideńskich bramach wisiały, innych dzieci dotychczas noszą stryczki na szyjach — powstanie stłumione przez Austriaków krwawo (okrutny gen. Heister), zniesiona godność palatyna; Rakocsy pozbawiony księstwa, Tököly i palatyn Veseleny zmuszeni do ucieczki z kraju, Nadasdy i ban Kroacji Piotr Zrinyi straceni w Wiedniu; powstanie wybuchło znowu w r. 1681 przy sposobności wojny cesarza z Turcją. [przypis redakcyjny]
Mężnych wspiera Fortuna! — przysłowiowe. [przypis edytorski]
Mężny na śmierć ze wzgardą poziera, Nędzarz jej pragnie, tchórz się jej wydziera — cytat z Giaura Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]
mężóm i niewiastóm — dziś popr. forma C. lm: mężom i niewiastom. [przypis edytorski]
mężobójca — [daw. forma] r.ż.: [ta mężobójca]. [przypis edytorski]
mężobójca (starop.) — zabójca, morderca. [przypis edytorski]
mężobójca — zabójca. [przypis edytorski]
mężobójczy (daw.) — morderczy, zabójczy; por. daw. mąż w znaczeniu: obywatel, człowiek (na wzór łac. vir). [przypis edytorski]
mężobójczy (daw., z łac. vir: mąż, obywatel, człowiek) — zabójczy; por. mężobójstwo: zabójstwo. [przypis edytorski]
mężobójec — popr.: mężobójców. [przypis edytorski]
mężobójstwo (daw.) — zabójstwo, morderstwo. [przypis edytorski]
mężobójstwo (daw.) — zabójstwo. [przypis edytorski]
Mężowie, bracia sobie jesteście, a czemu szkody sobie czynicie? — Dz 7, 26. [przypis edytorski]
mężu — por. Wstęp. [przypis tłumacza]
Mężyński, Piotr — porucznik. [przypis redakcyjny]
męzki — dziś popr. pisownia: męski. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
męzkiéj — dziś popr. pisownia: męskiej. [przypis edytorski]
męztwie — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: męstwie. [przypis edytorski]
męztwo — dziś popr. pisownia: męstwo. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Meaco a. Miyako — miasto w Japonii na wyspie Honsiu. [przypis edytorski]
mea culpa, Deus (łac.) — moja wina, Boże. [przypis edytorski]
Mea culpa! (łac.) — Moja wina! [przypis edytorski]
mea culpa (łac.) — moja wina. [przypis edytorski]
mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa (łac.) — moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina (formuła modlitewna podczas mszy katolickiej w rycie rzymskim wyrażająca żal za grzechy). [przypis edytorski]
mea culpa, mea maxima culpa ament — Moja wina, moja największa wina amen (łac.). [przypis autorski]
mea culpa! mea maxima culpa! (łac.) — moja wina, moja bardzo wielka wina. [przypis edytorski]
Mea culpa, mea maxima culpa (łac.) — moja wina, moja bardzo wielka wina. [przypis edytorski]
mea culpa, mea maxima culpa (łac.) — moja wina, moja bardzo wielka wina. [przypis edytorski]
mea culpa, mea maxima culpa (…) — moja wina, moja bardzo wielka wina. [przypis edytorski]
mea culpa, mea maxima (łac.) — moja wielka, moja bardzo wielka [wina]. [przypis redakcyjny]
Meander — graniczna rzeka Karii, dziś Menderes. [przypis tłumacza]
Meander — rzeka w Azji Mniejszej; wpada do Morza Ikaryjskiego nieopodal Miletu; słynna z nader krętego biegu. [przypis redakcyjny]
Meander — rzeka w Azji Mniejszej, wypływająca z Wyżyny Anatolijskiej, uchodząca do M. Egejskiego w pobliżu staroż. miasta Milet. [przypis edytorski]
meandra szlaki — tu: meander jako linia ornamentu; nazwa pochodzi od rzeki Meander w Lidii, charakteryzującej się krętą linią swego biegu. [przypis edytorski]
meandrowa woda — Meander, rzeka w Azji Mniejszej, wpada do Morza Ikaryjskiego nieopodal Miletu; słynna z nader krętego biegu. [przypis redakcyjny]
meandryczny — kręty, ciągle zmieniający kierunek. [przypis edytorski]
meat (daw.) — otwór, kanał. [przypis redakcyjny]
meaty (daw.) — ujścia. [przypis redakcyjny]
Me (…) Auspiciis — Vergilius, Aeneida, IV, 340. [przypis tłumacza]
meble gdańskie — typ ciężkich, masywnych, bogato rzeźbionych mebli z drewna, wyrabianych głównie w Gdańsku, Elblągu i Toruniu w XVI–XVIII w., będących na wyposażeniu wielu dworów i kamienic mieszczańskich w Europie i Polsce. [przypis edytorski]
mebliai (lenk.) — baldai. [przypis edytorski]
mečerka — paukštis. [przypis edytorski]
Me case con un viejo… — Wyszłam za starca dla jego pieniążków (popularna piosenka portugalska). [przypis autorski]
Mecenasa — podtytuł skrócony decyzją redakcyjną. Pełne brzmienie: Do Cilniusa Mecenasa. [przypis edytorski]
mecenasów — obrońców. [przypis redakcyjny]
mecenas — opiekun i protektor sztuk pięknych, nauk i literatury; nazwa pochodzi od nazwiska Gaiusa Maecenasa (ok. 67 r. p.n.e.–ok. 8 r. n.e.), możnego przyjaciela i protektora najsławniejszych poetów rzymskich: Horacego, Owidiusza, Wergiliusza. [przypis redakcyjny]
mecenas — w Królestwie Kongresowym do r. 1867 tytuł obrońcy przy najwyższej instancji sądowej, później w ogóle tytuł towarzyski adwokata. [przypis redakcyjny]
Mecenas, właśc. Gaius Cilnius Maecenas (70–8 p.n.e.) — rzym. polityk i pisarz, doradca i przyjaciel cesarza Augusta, opiekun i protektor najsławniejszych poetów rzymskich: Horacego, Owidiusza, Wergiliusza; jego nazwisko stało się synonimem patrona sztuki, literatury lub nauki. [przypis edytorski]
Mecenas, właśc. Gaius Cilnius Maecenas (70–8 p.n.e.) — rzym. polityk, przyjaciel i doradca cesarza Augusta, patron m.in. Wergiliusza, Horacego i Propercjusza; jego nazwisko stało się synonimem opiekuna wpierającego rozwój sztuki i nauki. [przypis edytorski]
Mecenas, właśc. Gaius Cilnius Maecenas (70–8 p.n.e.) — rzymski polityk i pisarz, doradca i przyjaciel cesarza Augusta, opiekun i protektor najsławniejszych poetów rzymskich: Horacego, Owidiusza, Wergiliusza; jego nazwisko stało się synonimem patrona sztuki, literatury lub nauki. [przypis edytorski]
Mecenas właśc. Gaius Cilnius Maecenas (70–8 p.n.e.) — rzymski polityk i pisarz, doradca i przyjaciel cesarza Augusta, opiekun i protektor najsławniejszych poetów rzymskich: Horacego, Owidiusza, Wergiliusza; jego nazwisko stało się synonimem patrona sztuki, literatury lub nauki. [przypis edytorski]
Mecenas, właśc. Gajusz Cilniusz Mecenas (70–8 p.n.e.) — rzymski polityk i pisarz, doradca i przyjaciel Oktawiana Augusta; opiekun i protektor najsławniejszych poetów rzymskich: Horacego, Owidiusza, Wergiliusza; jego nazwisko stało się synonimem patrona sztuki, literatury lub nauki. [przypis edytorski]
Mecenas, właśc. Gajusz Cilniusz Mecenas (70 p.n.e.–8 n.e.) — rzymski polityk i pisarz, doradca i przyjaciel Oktawiana Augusta; opiekun i protektor najsławniejszych poetów rzymskich: Horacego, Owidiusza, Wergiliusza; jego nazwisko stało się synonimem patrona sztuki, literatury lub nauki. [przypis edytorski]
mecenasy — dziś popr. forma M. lm: mecenasi. [przypis edytorski]
mecenat — opieka nad sztuką i literaturą. Nazwa mecenas pochodzi od nazwiska znanego rzym. adwokata, który słynął z wspierania artystów. [przypis edytorski]
mechem (gw.) — dziś popr.: mchem. [przypis edytorski]
mechera (daw.) — pęcherz. [przypis edytorski]
mechera (gw., przestarz.) — pęcherz wieprzowy. [przypis edytorski]
mecher — pęcherz. [przypis edytorski]
Mecherzyński, Historja języka łacińskiego w Polsce, 1833, strona 34. [przypis autorski]
meches — pogardliwa nazwa przechrzty, używana przez Żydów ortodoksyjnych (ściśle przestrzegających zasad religii). [przypis redakcyjny]
meches (z hebr.) — żyd, który zmienił wyznanie np. na religię chrześcijańską. [przypis edytorski]
Mechpela a. Machpela a. Makpela (hebr.) — jaskinia znajdująca się na terenie miasta Hebron. Zgodnie z przekazem biblijnym Abraham zakupił ją, wraz z okoliczną ziemią, by pochować w niej swoją zmarłą żonę Sarę (Rdz 23,17–19). Następnie w tej samej jaskini pochowano zmarłego Abrahama (Rdz 25,9), jego syna Izaaka wraz z żoną Rebeką oraz Jakuba i jego żonę Leę (Rdz 49,31–33). [przypis edytorski]
Mechthild — Mechthild von Magdeburg (1210–1282); christliche Mystikerin. [przypis edytorski]
