Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6475 przypisów.
o odwrócenie kielicha modli się — nawiązanie do Ewangelii, według której Jezus miał tuż przed uwięzieniem, które w efekcie doprowadziło do jego męczeńskiej śmierci, modlić się do Boga tymi słowami („odwróć ode mnie ten kielich”) o uniknięcie okrutnego losu, który przeczuwał. [przypis edytorski]
O odzież ciepłą dla żołnierza — odezwa ta była zamieszczona w „Kurjerze Warszawskim” 20 listopada 1919 r. (Nr. 321, wydanie poranne) i w innych dziennikach tegoż dnia lub następnych. Pod zmienionym tytułem Wezwanie do ofiar dla żołnierza wydrukował ją krakowski „Ilustrowany Kurjer Codzienny” (Nr. 319), co jako osobną pozycję bibljograficzną wymieniają p. Wierczyński w Bibljografji literatury polskiej za rok 1919 i p. Czachowski w „Gazecie literackiej” (1927, Nr. 2). [przypis redakcyjny]
O odzyskaniu królestwa polskiego przez Kazimierza, który był mnichem — dodatek po przecinku każe wątpić, czy tytuł pochodzi od kronikarza: legenda o tym, że Kazimierz Odnowiciel był najpierw mnichem, zanim wstąpił na tron, szerzy się od połowy XIII w. (wzmiankowana w Żywocie św. Stanisława); Gall Anonim pisze, że Kazimierz był wychowany w klasztorze, ale nie wspomina, że był zakonnikiem. [przypis edytorski]
o ogromnej kobyle — Starzy komentatorowie dopatrywali się w owej kobyle to księżnej d'Estampes, kochanki Franciszka I, to Diany de Poitiers, którą mąż jej, Ludwik de Brezé, dobrowolnie odstąpił królowi Henrykowi. [przypis tłumacza]
oolityczna skała a. oolit (geol.) — skała osadowa zbudowana z kulistych ziaren scementowanych spoiwem; z gr. oon: jajo. [przypis edytorski]
Oo, moja dolo nieszczęsna — po com ja syna zrodziła?! — Iliada XVII 54, lament Tetydy, która przewiduje, że jej syn, Achilles, zginie w walce. [przypis edytorski]
o onych przodkoch naszych, o co je wężowie ogniści kąsali — Lb 21, 6 (była to kara za szemranie przeciwko Mojżeszowi i Bogu). [przypis edytorski]
o onym nędznym królu, o Achabie, który k'woli żenie dał zabić niewinnego człowieka o własną winnicę jego (…) — Krl, 21–22, 38. [przypis edytorski]
o opowiadanym powszechnym pośledniczym — Praedicatum univesale posterioristicum. [przypis autorski]
Opacki — Wojciech Opacki. [przypis redakcyjny]
opactwo — tu: opactwo benedyktynów w Tyńcu (dziś: w płd.-zach. części Krakowa), najstarszy z istniejących klasztorów w Polsce, znajdujące się na wapiennym Wzgórzu Klasztornym nad Wisłą, ufundowane przypuszczalnie przez Kazimierza I Odnowiciel w 1044, po kryzysie młodego państwa wywołanym pogańskim buntem i czeskim najazdem. [przypis edytorski]
Opactwo — tu: Opactwo Westminsterskie (ang. Westminster Abbey), wielki gotycki kościół w Londynie, tradycyjne miejsce koronacji i pochówku królów Anglii; jego dwie wieże, w stylu neogotyckim, dobudowano w latach 1722–1745. [przypis edytorski]
Opactwo Westminsterskie (ang. Westminster Abbey; The Collegiate Church of St Peter, Westminster) — kolegiata św. Piotra w Westminsterze, należąca do najważniejszych świątyń anglikańskich, obok katedry w Canterbury i katedry św. Pawła w Londynie; założenie opactwa datuje się na rok 1066 za czasów Wilhelma Zdobywcy; miejsce koronacji i pochówku królów Anglii. [przypis edytorski]
Opactwo Westminsterskie (ang. Westminster Abbey) — wielki gotycki kościół w Londynie, tradycyjne miejsce koronacji i pochówku królów Anglii. [przypis edytorski]
opacznie (daw.) — źle, na odwrót. [przypis edytorski]
opacznie — na opak, na odwrót. [przypis edytorski]
opacznie — na opak, odwrotnie niż było. [przypis edytorski]
opaczność — robienie lub rozumienie na opak, odwrotnie, inaczej niż należy. [przypis edytorski]
opaczny — robiony na opak, odwrotnie, inaczej niż należy. [przypis edytorski]
opaczny — tu: fałszywy. [przypis edytorski]
opaczny — tu: przeciwny, odwrotny. [przypis edytorski]
Opaczystym — lotnym, niestałym. [przypis redakcyjny]
opadnąć — dziś popr.: opaść. [przypis edytorski]
Opadnąć — dziś popr.: opaść. [przypis edytorski]
opak (daw.) — w odwrotną stronę; por.: na opak. [przypis edytorski]
opakeś to (…) udziałała (starop.) — postąpiłaś na opak, przewrotnie, wbrew naturalnemu porządkowi rzeczy. [przypis redakcyjny]
opak (starop.) — na opak, opacznie, odwrotnie. [przypis edytorski]
opała boki (daw.) — robi bokami. [przypis redakcyjny]
opałka (gw.) — tu: duża płócienna torba. [przypis edytorski]
opałka — koszyk. [przypis edytorski]
opałka — wiklinowy koszyk bez pałąka. [przypis edytorski]
opał — tu: niepewność. [przypis redakcyjny]
opalaczył sia (z ros. ополячиться) — o Rosjaninie: upodobnić się do Polaka, spolaczeć, przesiąknąć polską kulturą. [przypis edytorski]
opal — drogocenny kamień barwy mlecznej, mieniący się barwami tęczy. [przypis redakcyjny]
Opaliński, Piotr (1600–1661) — wojewoda podlaski, a następnie kaliski. [przypis redakcyjny]
opalizujący — mieniący się kolorami jak opal. [przypis edytorski]
opal — kamień szlachetny o charakterystycznym, mieniącym się połysku; dziś popr. forma D.lm: opali. [przypis edytorski]
opal — kamień szlachetny o charakterystycznym, mieniącym się połysku. [przypis edytorski]
opal — minerał o różnorodnych barwach i mieniącej się, opalizującej powierzchni; opalów — dziś popr. forma D. lm: opali. [przypis edytorski]
opalonych — u Cylkowa:'zwarzonych'; uzasadnienie korekty: uwspółcześnienie i uniknięcie dwuznaczności. [przypis edytorski]
opalowe — tu: mieniące się kolorami tęczy jak opal. [przypis edytorski]
opalowy — lśniący, mieniący się kolorami tęczy jak opal. [przypis edytorski]
opamiętać się — tu: zastanowić się. [przypis edytorski]
opamiętywa — dziś: opamiętuje. [przypis edytorski]
opamiętywa się — dziś popr. forma: opamiętuje się. [przypis edytorski]
O pani coś posłyszeć? — Trafiła kosa na kamień: żądełko Celimeny okazało się ostrzejsze. Toteż ona, świadoma swej przewagi, igra swobodnie z Arseną, której ostatnia replika jest już bardzo słaba. Teraz Celimena powoli i dobitnie, wymierzy jej ostatni cios. [przypis tłumacza]
O Panie, co losy ludzkości! — pieśń kościelna St. Moniuszki do słów M. Radziszewskiego. [przypis redakcyjny]
o panie — dzis popr. forma Msc. lp: o panu. [przypis edytorski]
O Panie, który kazałeś szumowi morskiemu i szelestowi wietrznych pól… — Juliusz Słowacki, Genesis z Ducha. [przypis edytorski]
O panie […] Miejsce, które ukochałeś, jęczy i płacze po tobie! — autentyczne. [przypis autorski]
opanowywa (daw.) — dziś popr.: opanowuje. [przypis edytorski]
opanowywa — dziś: opanowuje. [przypis edytorski]
o panu Władysławie — Kwietniewskim. [przypis redakcyjny]
oparkanienie — ogrodzenie, parkan. [przypis edytorski]
oparkanionych — ogrodzonych; parkan — ogrodzenie, zwykle drewniane. [przypis edytorski]
Oparł się tym, którzy chcieli, aby traktował Greków jako panów, a Persów jako niewolników. Myślał jedynie o tym, aby zespolić oba narody i zatrzeć różnice między zdobywcami a zwyciężonymi. — Była to rada Arystotelesa (Plutarch: O losach Aleksandra). [przypis autorski]
opar — para; zapach unoszący się znad rozgrzanej substancji. [przypis edytorski]
opary — oparzeliska niezamarzające, ale i chwasty. [przypis redakcyjny]
oparzel, częściej: oparzelisko a. oparzysko (daw., gw)— bagno, trzęsawisko niezamarzające w czasie zimy. [przypis edytorski]
oparzelisko — bagno, trzęsawisko. [przypis edytorski]
oparzelisko — grząskie, bagniste miejsce, niezamarzające w zimie. [przypis edytorski]
oparzelisko — niezamarzające zimą torfowisko, nad którym unoszą się opary (stąd nazwa). [przypis edytorski]
oparzysty (daw.) — nabrzmiały, opuchnięty. [przypis edytorski]
opaść — tu: spaść, odpaść. [przypis edytorski]
opasać — tu: otoczyć. [przypis edytorski]
opasły — gruby, otyły, tęgi. [przypis edytorski]
opas — pas okalający. [przypis edytorski]
opas — tu: pokarm. [przypis edytorski]
opas — tu: upasiony byk. [przypis edytorski]
opasz się — starożytni zapaśnicy i bokserzy przed walką przywdziewali szerokie pasy. [przypis edytorski]
opas — zwierzę pasione specjalnie dla zwiększenia masy ciała, przeznaczone na ubój. [przypis edytorski]
opat Ardelion — Opat Antoni Ardillon, przyjaciel Rabelais'go. [przypis tłumacza]
opat Ardelion — Opat w Fontenay-le-Comte, koło Poitiers [przypis tłumacza]
O pater (…) cupido — Vergilius, Aeneida, VI. 719. [przypis tłumacza]
opat Grzegorz — Gregor Johann Mendel (1882–1884), czeski przyrodnik i zakonnik, prekursor badań nad dziedzicznością. [przypis edytorski]
Opatówek — miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim. [przypis edytorski]
opat — przełożony klasztoru w niektórych zgromadzeniach zakonnych (np. benedyktynów, cystersów). [przypis redakcyjny]
opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]
o patria (łac.) — ojczyzno. [przypis edytorski]
O patria (wł.) — O ojczyzno. [przypis edytorski]
opatrować (daw.) — dziś popr.: opatrywać. [przypis edytorski]
opatrować (daw.) — zaopatrywać, opiekować się. [przypis edytorski]
opatrować (daw.) — zaopatrywać. [przypis edytorski]
opatrować (starop. forma) — dziś: opatrywać. [przypis edytorski]
opatrowanie a. opatrzowanie (daw.) — zapobieganie, opieka, staranie. [przypis edytorski]
Opatrując słowem wstępnym „Myśli” — [por.] Pascal, Myśli, Poznań, Księgarnia św. Wojciecha. [przypis tłumacza]
opatrywać (daw.) — dbać o co. [przypis redakcyjny]
opatrywać (daw.) — tu: zaopatrzyć (w dostatki i bogactwa). [przypis edytorski]
opatrywać — tu: opiekować się, zajmować się. [przypis edytorski]
opatrywał się — zaopatrywał się. [przypis edytorski]
opatrzać (daw.) — zaopatrywać, zabezpieczać. [przypis edytorski]
opatrzać — tu: zaspokajać. [przypis edytorski]
opatrzeć (daw.) — doglądać. [przypis edytorski]
opatrzeć — dziś popr.: opatrzyć. [przypis edytorski]
opatrzenie (daw.) — opieka, dbałość. [przypis edytorski]
opatrznie (daw.) — opatrznościowo. [przypis edytorski]
Opatrzność (…) dwóch książąt zesłała — Tymi dwoma książętami Kościoła, jak zobaczymy niżej, są św. Franciszek z Asyżu i św. Dominik. [przypis redakcyjny]
opatrzność — tu: przygotowanie, przewidywanie. [przypis edytorski]
Opatrznościż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy Opatrzności. [przypis edytorski]
Opatrznym światłem niebo wypogadza (…) jak najchyżej bieży — Empireum, czyli najwyższe niebo, które bezpośrednim światłem bożym jest oświecone. W tym niebie w krąg się obraca Primum Mobile (pierwsze Rucho), wyrażenie, jakie pozwoliłem sobie tu użyć, opierając się na powadze naszych dawnych pisarzy (Kochanowskiego i innych) krąg, który swój ruch bezpośrednio biorąc od najwyższego nieba, to jest od Empireum, udziela ruchu innym kręgom. W obrocie swoim musi być najchyższym [najchyższy: najszybszy; red. WL], ponieważ obwodem swoim obejmuje wszystkie inne kręgi i wszystkie inne kręgi w wir swojego ruchu porywa. [przypis redakcyjny]
