Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6475 przypisów.
O Piotrze (…), że jako sekretarz królewski miał „zatrzymanego zasłużonego” 609 zł (…) wypłacić z arendy starostwa samborskiego i żup ruskich Jerzy Mniszek — [por.] Wierzbowski, Materyały (…), s. 44. [przypis redakcyjny]
opisać ów kościół według kronik (…) — Arkusz in folio rubrykowany w rękopiśmie, podpisany pod dniem 29 listopada 1849 przez Ks. Aleksandra Walentynowicza wikarego jeźnieńskiego. [przypis autorski]
opisałem już te istoty i tragiczne relacje (…) w innej książce — por. O. Stapledon, Ostatni i pierwsi ludzie. [przypis tłumacza]
opisały — tu: ujęły w odpowiednie punkty traktatu. [przypis redakcyjny]
opisanej przez Chaucera katedry — katedra w Canterbury została opisana w Opowieściach kanterberyjskich ang. poety, filozofa i dyplomaty, Geoffrey Chaucera (ok. 1343–1400). [przypis edytorski]
Opisanie Ukrainy Beauplana ogłosił Niemcewicz w III tomie Pamiętników o dawnej Polsce w r. 1822 — Pozwolenie cenzury na druk tego tomu nosi datę 28 lutego 1822; przed jesienią więc tego roku do rąk Malczewskiego dostać się chyba nie mógł. [przypis redakcyjny]
Opis budowy ciała znajdziesz (…) w małej książeczce „Krótka anatomia ciała ludzkiego” przez dr Z. Wolberga — str. 32 i 38. [przypis autorski]
Opis doświadczeń Gasztołda przy pisaniu można by z niewielkimi zmianami cytować jako opis stylu „Próchna” — „…miał Gasztołd rozkosze, pławiąc się w potopie swego stylu — muzykalnego, pieszczącego ucho, to szumiącego jak kaskada, spadająca po kamieniach z gór, to groźnego jak piorun, kiedy zahuczy rozpacznie w chmurach gęstych, poczwarnych, w upiorną a głuchą noc jesienną [itd. itd.]. Miał styl, a »styl to człowiek«. Rzeźbił, cyzelował, drążył, malował, śpiewał… Odkrył zresztą niektóre sekreta swego stylu. Naprzód, żeby trafić na jakiś dobry, wydajny rozpędnik do rozpoczęcia zdania; taki rozpędnik można potem w różnych wariacjach powtarzać jak motyw muzyczny. Po drugie, lubił czasem, zwłaszcza na końcu jakiegoś ustępu, kiedy się już dobrze rozmachał, dawać stylowi ostrogę i puszczać go w galop. Wtedy wydłużał zdania w dalekie okresy, wlókł czytelnika po wertepach, oszałamiał, hipnotyzował, porywał, myśl nieskomplikowaną i banalną w najbardziej zawiły i cudowny sposób wyrażał, powtarzał, tak że było to jakby echo wystrzału, tysiąckroć odbite w lesie pełnym grot tajemniczych, aż wreszcie zziajanemu, w labiryntach zabłąkanemu czytelnikowi dawał uspokojenie w długim, pełnym akordzie, rozlewającym się majestatycznie jak tafla wód afrykańskiego jeziora” (Pałuba, s. 243–244). [przypis autorski]
Opisowa socjologia — tyt. oryg. Descriptive Sociology, 1873–1881. [przypis edytorski]
opis świata (historiam) — słowo to według greckich pojęć oznacza także opis podróży. [przypis tłumacza]
Opis — tracka nimfa leśna z orszaku Diany. [przypis edytorski]
Opisuje np. Pinder słynny obraz Halsa „Regentki przytułku dla starców” (…) usztywnienie formy, jej większa ramowość i spokój — W. Pinder, Das Problem der Generation in der Kunstgeschichte Europas, s. 6–7. [przypis autorski]
opis wycieczki księdza Stolarczyka — „Czas” z roku 1875, 14–16 października. [przypis autorski]
Opisy Chin opowiadają o ceremonii otwierania ziemi, jakiej cesarz dopełnia co roku. Za pomocą tego publicznego i uroczystego aktu chciano zachęcić ludy do rolnictwa — Wen-ty, trzeci cesarz trzeciej dynastii, uprawiał ziemię własnymi rękami i kazał w swoim pałacu pracować koło jedwabiu cesarzowej i jej dworkom. [przypis autorski]
opisy (…) faktów z dziedziny patologii ogólnej i chorób umysłowych (…) przytacza autor Człowieka-maszyny (…), aby podważyć kartezjańską rękojmię istnienia („myślę, więc jestem”) — W jednym z rozdziałów Streszczenia systematów, poświęconym Locke'owi, czytamy, co następuje: „Słowem, Locke zaprzecza, jakoby dusza mogła myśleć i myślała rzeczywiście, nie będąc świadoma siebie, tzn. nie wiedząc, że myśli, nie mając żadnej wiadomości, ani też żadnego wspomnienia o rzeczach, które ją zajmowały” (Oeuvres philosophique, Londyn 1751). [przypis tłumacza]
opisywał Słowacki śliczny sen, jaki miał — ustęp ten opowiadamy przeważnie słowami samego Słowackiego. [przypis autorski]
O Pitagorze, czemuż nie zażegnałeś tej burzy (…) — aluzja do nowicjatu milczenia, wymaganego w szkole Pitagorasa. [przypis tłumacza]
opium ludu — fraza Karla Marksa określająca religię jako środek odurzający i uśmierzający cierpienia ludu wywołane nędzą. [przypis edytorski]
opium — wysuszony sok makówek, szeroko stosowany w XIX w. jako substancja przeciwbólowa, uspokajająca i odurzająca. [przypis edytorski]
opium — wysuszony sok makówek, szeroko stosowany w XIX w. jako substancja przeciwbólowa, uspokajająca i odurzająca; w dużej dawce powoduje śpiączkę i śmierć. [przypis edytorski]
opium — wysuszony sok makówek, szeroko stosowany w XIX w. w Europie i USA jako substancja przeciwbólowa, uspokajająca i odurzająca, eksportowany w wielkich ilościach z Indii do Chin. [przypis edytorski]
opium — wysuszony sok makówek, szeroko stosowany w XIX w. w Europie i USA jako substancja przeciwbólowa, uspokajająca i odurzająca. [przypis edytorski]
opium — wysuszony sok makówek; w XVIII w. ze względu na jego właściwości uspokajające opium, głównie w postaci nalewki alkoholowej, zwanej laudanum, używano jako leku na zaburzenia nerwowe; w dużej dawce powoduje śpiączkę i śmierć. [przypis edytorski]
opłakanego losu Bartłomieja — św. Bartłomiej, jeden z 12 apostołów, męczennik, zginął obdarty ze skóry. [przypis edytorski]
opłakiwali go Micrejczycy siedemdziesiąt dni — «Czterdzieści dni balsamowania i trzydzieści dni opłakiwania, [Micrejczycy opłakiwali go] ponieważ wraz z przybyciem [Jakuba] przyszło do nich błogosławieństwo: zakończył się głód i wody Nilu ponownie przybrały», zob. Raszi do 50:3. [przypis edytorski]
Opłakuję swój los, że nie było mi danym poznać… — op. cit., s. 159. [przypis autorski]
opłakujem (daw.) — skrót od: opłakujemy. [przypis edytorski]
opłakuje — prawdopodobnie błąd autorki albo zecera, wydaje się bowiem, że powinno być: opłakują (dzieci). [przypis edytorski]
opłata szarwarkowa — obowiązkowe świadczenie na utrzymanie dróg publicznych. W wieku XIX wprowadzone zamiennie z obowiązkiem uczestniczenia w naprawie dróg i mostów. [przypis edytorski]
opłatek — gatunek ciasta pszennego cienko wylewanego na formy. [przypis redakcyjny]
opłatek (tu daw.) — krążek papieru z klejem, do pieczętowania listu. [przypis edytorski]
opłatek — tu: z ros. облатка, krążek papieru z klejem, do zaklejania listu. [przypis edytorski]
o płatne idzie (starop.) — [chodzi] o rzecz istotną, nie żart, nie przelewki. [przypis redakcyjny]
o płatne idzie (starop.) — [idzie] o wielką rzecz. [przypis redakcyjny]
opłaźnie (daw.) — ogólnie. [przypis redakcyjny]
opłókać (starop. forma ort.) — opłukać. [przypis edytorski]
opłocony — otoczony płotem. [przypis edytorski]
opłonąć (daw.) — ostygnąć. [przypis edytorski]
opłonąć — ochłonąć. [przypis redakcyjny]
opłotek — ogrodzenie, obręb. [przypis edytorski]
opłotki — płot drewniany. [przypis edytorski]
opłotni — sąsiadujący bezpośrednio („o płot”). [przypis edytorski]
opleć — wypielić chwasty dookoła; „oplęt” to dawna forma imiesłowu przymiotnikowego biernego. [przypis edytorski]
o Plejad zachodzie — wschód konstelacji Plejad wypada na wiosnę, zaś zachód późną jesienią. [przypis redakcyjny]
oplwany — opluty; oczerniony, znieważony. [przypis edytorski]
opl (wojsk.) — obrona przeciwlotnicza, w ramach której należy również stosować taktykę maskowania (m.in. zaciemnienie). [przypis edytorski]
opój — człowiek nadużywający alkoholu. [przypis edytorski]
opój — osoba pijąca duże ilości alkoholu. [przypis edytorski]
opój — pijak. [przypis edytorski]
o pół mili — w innych wersjach: „tam za borem” a. „tam za miastem” (tak w źródle). Wybrano wersję bardziej rozpowszechnioną. [przypis edytorski]
o północy — w tekście o szóstej godzinie w nocy: νυκτὸς ὥραν ἕκτην. [przypis tłumacza]
opór — tu: oparcie. [przypis edytorski]
opóździł — dziś popr. forma 3. os.lp: opóźnił. [przypis redakcyjny]
o późnym wieczorze — dziś: późnym wieczorem. [przypis edytorski]
O początku i przemianach praw cywilnych u Francuzów — „Myślałem, że skonam przez te trzy miesiące, aby dokończyć księgi O początku i przemianach praw cywilnych. Przeczyta się to w trzy godziny, ale ręczę panu, że kosztowało mnie tyle pracy, iż włosy zbielały mi od tego” (List Montesquieu do mons. Cerati, 28 marca 1748). Istotnie, trzeba widzieć w oryginale Monteskiusza ów las odsyłaczy, cytatów, źródeł na poparcie każdego niemal zdania, aby ocenić ogrom erudycji i pracy, jaki kryje się pod tą łatwą i jasną formą wykładu (Przyp. tłum.). [przypis tłumacza]
o początku uszczególniającym — Principium individuationis. [przypis autorski]
opoczne szczeliny — szczeliny skalne (od: opoka, czyli skała). [przypis edytorski]
opoczysty (daw.) — skalisty; por. opoka: skała. [przypis edytorski]
opoczysty — skalisty; por. opoka: skała. [przypis edytorski]
opoczysty — skalisty; por. opoka: skała. [przypis edytorski]
opodal — daleko (por. dzisiejsze: nieopodal). [przypis redakcyjny]
Opodal od nich w kurzu — Ten obraz pobojowiska przypomina analogiczny obraz w Larze II, 16. [przypis redakcyjny]
opodal willi Ludovisi — dziś już nieistniejącej. Cała nowa dzielnica powstała od roku 1885 na obszernym jej terytorium. [przypis tłumacza]
opodatkowania się — tzn. oddania pewnej części dochodów miejskich. [przypis tłumacza]
o podróży Henryka i (…) odjeździe Seweryna — odjazd Seweryna (Markiewicza), zarówno jak „podróż” Henryka (Wohla), to wywiezienie na Syberię. [przypis edytorski]
O pojęciu istnienia — właśc. Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie istnienia (1935), podstawowe dzieło filozoficzne S. I. Witkiewicza. [przypis edytorski]
opoka (daw.) — skała. [przypis edytorski]
opoka — kamień, skała. [przypis redakcyjny]
opoka — skała, kamień. [przypis edytorski]
opoka — skała; przen. coś, co daje oparcie i pozwala przetrwać. [przypis edytorski]
opoka — skała. [przypis edytorski]
opoki — skały. [przypis edytorski]
o południu — dziś: w południe. [przypis edytorski]
O Polce Francuzom — drukowane w „Revue des Revues” w r. 1897-ym, przetłómaczone w „Russkaja Myśl” tegoż roku. [przypis autorski]
Opolczyk — chodzi o Władysława II Opolczyka, stronnika dynastii Andegawenów, który zastawił Krzyżakom zamek w Złotoryi, co stało się dla nich uzasadnieniem do zawłaszczania terytoriów Polski. [przypis edytorski]
opole (daw.) — terytorium kilku gmin współdziałających ze sobą. [przypis edytorski]
opole — w średniowieczu: terytorialna organizacja sąsiedzka. [przypis edytorski]
O! Polsko! jeśli ty masz zostać młodą — aluzja do czasopisma ”Młoda Polska”, wydawanego w latach 1838–1840 w Paryżu; jego redaktorami i wydawcami byli przeciwnicy Słowackiego, Eustachy Januszkiewicz i Stanisław Ropelewski. [przypis edytorski]
O Polsko! póki ty duszę anielską będziesz więziła w czerepie rubasznym — w tych słowach pełnych bólu wyraził poeta zasadniczy swój sąd o Polsce. Na takie jego stanowisko wpłynął niewątpliwie Krasiński, który twierdził, że całą historię Polski cechuje brak wielkości, samodzielności, małpowanie obcych, a jedyną cechą oryginalną była rubaszność szlachty. [przypis redakcyjny]
opomnieć się — dziś: opamiętać się. [przypis edytorski]
opońce (starop. forma) — opony, opończe; chmury, płaszcz. [przypis edytorski]
opończa — bszerny płaszcz bez rękawów, z kapturem. [przypis edytorski]
opończa kunami bramowana — płaszcz obszyty po brzegach futerkiem z kuny. [przypis edytorski]
opończa — noszony dawniej płaszcz z kapturem; rodzaj okrycia podróżnego. [przypis edytorski]
opończa — obszerne okrycie wierzchnie; płaszcz bez rękawów, za to z kapturem. [przypis edytorski]
opończa — obszerny płaszcz bez rękawów, służący szczególnie na czas słoty. [przypis redakcyjny]
opończa — obszerny płaszcz bez rękawów, z kapturem. [przypis edytorski]
opończa — obszerny płaszcz lub peleryna bez rękawów. [przypis edytorski]
opończa — płaszcz z kapturem, bez rękawów, podobny do peleryny, noszony daw. jako ubranie podróżne. [przypis redakcyjny]
opończa — płaszcz z kapturem, ubranie podróżne. [przypis edytorski]
opończa — płaszcz z kapturem używany jako strój podróżny. [przypis edytorski]
opończa — płaszcz z kapturem używany jako strój podróżny. [przypis edytorski]
opończa — rodzaj płaszcza z kapturem, a bez rękawów, noszonego między XIV a XVII wiekiem. [przypis edytorski]
opończa — rodzaj płaszcza, z kapturem, bez rękawów, noszonego między XIV a XVII wiekiem. [przypis edytorski]
opończa — właśc. chlajna, męski płaszcz z grubej wełny. [przypis edytorski]
opończa — zazwyczaj podróżny płaszcz z kapturem, bez rękawów. [przypis edytorski]
opona (daw.) — kiedyś tkanina ozdobna, zasłona. [przypis edytorski]
opona (daw.) — ozdobna tkanina, zasłona. [przypis edytorski]
opona (daw.) — płachta; por. opończa. [przypis edytorski]
opona (daw.) — tkanina ochronna a. ozdobna. [przypis edytorski]