ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8499 przypisów.

zawisak, Sphinx (biol.) — nocny motyl, który pobiera pokarm, zawisając nad kwiatem dzięki szybkim ruchom skrzydeł. [przypis edytorski]

zawisła — dziś: zależy. [przypis edytorski]

zawisłość — tu: zależność, podległość. [przypis edytorski]

zawisłość — zależność. [przypis edytorski]

zawisłości [od metafizyki] w ogóle wymaga też Schopenhauer sam od każdej etyki — podobnie, jak Kant i Fichte; por. niniejszej rozprawy ustępy 7 i 9. [przypis redakcyjny]

zawisnąć od czego (daw.) — zależeć od czego. [przypis edytorski]

zawisnąć od czegoś (daw.) — zależeć od czegoś. [przypis edytorski]

zawisnąć od kogoś — zależeć od kogoś. [przypis edytorski]

zawisnąć (tu daw.) — zależeć, stać się zależnym. [przypis edytorski]

zawisnąć — tu: zależeć. [przypis edytorski]

zawisnął między niebem a ziemią — wg legendy wisi głową w dół, jako gwiazdozbiór Oriona. [przypis edytorski]

zawisnać (daw.) — zależeć. [przypis edytorski]

zawistny — zazdrosny i pełen nienawiści. [przypis edytorski]

Zawistowska, Kazimiera (1870–1902) — poetka i tłumaczka okresu Młodej Polski. [przypis edytorski]

Zawistowska, Kazimiera (1870–1902) — polska poetka okresu Młodej Polski, tłumaczka. [przypis edytorski]

Zawisza Czarny — nieukończony dramat Juliusza Słowackiego, pisany najprawdopodobniej w latach 1844–1845. [przypis edytorski]

Zawisza Czarny (ok. 1370–1428) — polski rycerz, starosta spiski, jeden z właścicieli zamku w Czorsztynie. [przypis edytorski]

Zawisza Czarny z Garbowa (ok. 1370–1428) — jeden z najsłynniejszych polskich rycerzy, walczył w bitwie pod Grunwaldem, wzór cnót rycerskich, wzięty do tureckiej niewoli, został tam zamordowany. [przypis edytorski]

Zawisza Czarny z Garbowa (ok. 1370–1428) — polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego. [przypis edytorski]

Zawisza Czarny z Grabowa herbu Sulima (ok. 1370–1428) — sławny polski rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem, uosobienie cnót rycerskich. [przypis edytorski]

Zawisza Czarny z Grabowa (ok. 1370–1428) — sławny polski rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem, uznawany za wzór rycerskiego honoru, m.in. wierności danemu słowu (z nim wiąże się powiedzenie „polegać jak na Zawiszy”). [przypis edytorski]

Zawisza (ok. 1370–1428) — polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego, uczestnik bitwy pod Grunwaldem, uznawany za wzór rycerskiego honoru. [przypis edytorski]

Zawisza z Kurozwęk (zm. 1382) — regent Królestwa Polskiego, biskup krakowski, kanclerz koronny, podkanclerzy koronny. Niechętny mu kronikarz Janko z Czarnkowa pisze, że po jego śmieci w Kościele Mariackim w Krakowie było słychać diabelskie krzyki „Pojedziemy na ops!”, tj. na rozpustę. [przypis edytorski]

zawitał on na naszą glebę z pól francuskich cicho, niepostrzeżenie. Ani daty jego narodzin poznać niepodobna, ani skreślić dziejów jego żywota w porządku chronologicznym — Sz. Rokoszewski, Dekadentyzm warszawski, Warszawa 1894, s. 1. [przypis autorski]

zawłada — dziś: zawładnie. [przypis edytorski]

zawładany — dziś: zawładnięty. [przypis edytorski]

zawładnąć czterema kontynentami — tj. całym światem. Cztery kontynenty to według kosmologii buddyjskiej cztery kontynenty otaczające Górę Sumeru będącą środkiem wszechświata; jednym z nich, znajdującym się na południu, jest kontynent, który zamieszkują ludzie (skr. Jambu-dvīpa, chiń. Nan shan bu zhou, jap. Nansenbushū). [przypis tłumacza]

zawładnie — tu: panuje, włada. [przypis edytorski]

Za własne kraju starostwa Dwór Petersburski cały kraj kupuje — nacisk Rosji na rozdawanie starostw jej stronnikom. [przypis redakcyjny]

zawłóczyć się (daw.) — zasłaniać się. [przypis edytorski]

za wnijściem — kiedy weszli. [przypis edytorski]

zawód biegać (starop.) — ścigać się, brać udział w gonitwie. [przypis edytorski]

zawód (daw.) — przedsięwzięcie. [przypis redakcyjny]

zawód (daw.) — tu: zmaganie się, staranie, próba dokonania czegoś. [przypis edytorski]

zawód (daw.) — tu: zmaganie się, walka. [przypis edytorski]

zawód jego ojca, robotnika — według tradycji ojciec Sokratesa, Sofroniskos, był kamieniarzem lub rzeźbiarzem. [przypis edytorski]

zawód (starop.) — tu: most zwodzony. [przypis edytorski]

zawód — tu: zajęcie, przedmiot zainteresowania. [przypis redakcyjny]

zawód — tu: zajęcie, zadanie. [przypis edytorski]

zawódy — wycieczka, wypad na nieprzyjaciela. [przypis redakcyjny]

zawód — zawody, wyścig. [przypis edytorski]

zawój — turban; nakrycie głowy noszone przez Arabów i Hindusów: kilkumetrowa szarfa (pas materiału) w specjalny sposób zawinięta na głowie. [przypis edytorski]

zawój — turban; nakrycie głowy udrapowane z szala lub chusty. [przypis edytorski]

zawodem (daw.) — zachodem. [przypis redakcyjny]

zawodem — w zawody, na wyścigi. [przypis edytorski]

zawodniki (starop.) — tu: konie ciągnące wóz. [przypis edytorski]

zawodnik — koń biegający w zawód, koń w ogóle. [przypis redakcyjny]

zawodnik — koń wyścigowy. [przypis redakcyjny]

zawodny — tu: zawodzący, lamentujący. [przypis edytorski]

zawody (daw.) — przygotowania. [przypis redakcyjny]

zawody — tu: zawodzenia. [przypis edytorski]

za wodzą gwiazd ujrzeli się wobec Kołobrzega — w innym tłum.: przybyli pod Kołobrzeg, kierując się według gwiazd. [przypis edytorski]

zawodzić — okrzyk orgiastyczny. [przypis tłumacza]

zawodzić (starop.) — tu: wieść, prowadzić. [przypis edytorski]

Zawodziński, Karol Wiktor (1890–1949) — krytyk literacki, badacz wersologii, po wojnie wykładowca Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. [przypis edytorski]

Zawodziński, Karol Wiktor (1890–1949) — żołnierz Legionów, krytyk, historyk sztuki. [przypis edytorski]

Zawodziński, Karol Wiktor (1890–1949) — żołnierz Legionów, krytyk, historyk sztuki. [przypis edytorski]

zawojek (daw.) — nakrycie, zwł. nakrycie głowy. [przypis edytorski]

zawojek lisi — [tu:] podarunek. [przypis redakcyjny]

zawojek (starop.) — [zdrobn. od zawój; tu:] kołnierz zawijany. [przypis redakcyjny]

zawojowany — posiadający czyjąś sympatię, przychylność. [przypis edytorski]

(…) zawołani będą Wiszkontów wężowie — herbem panującego w Mediolanie rodu Viscontich był błękitny wąż pożerający człowieka. Ich godło zaczęto wiązać także z samym Mediolanem. Kiedy w r. 1447, po wygaśnięciu głównej linii rodziny, władzę w mieście objął ród Sforzów, do swojego herbu dołączył węża Viscontich. [przypis edytorski]

zawołanie (daw.) — okrzyk identyfikujący ród. [przypis edytorski]

zawołanie — hasło służące do zwoływania rodu, np. w czasie bitwy, umieszczane w górnej części herbu; nie występuje w heraldyce innych krajów. [przypis edytorski]

zawołany (rycerz) — prawdziwy; rycerz co się zowie; godny tego imienia. [przypis edytorski]

zawołany — sławny. [przypis edytorski]

zawołany — wytrawny, renomowany. [przypis edytorski]

zawołany — znakomity, znawca, biegły. [przypis edytorski]

zawolny — zbyt swobodny. [przypis edytorski]

zawora — zasuwa, rygiel. [przypis edytorski]

zawotować (z łac.) — tu: podjąć decyzję, przegłosować. [przypis edytorski]

zawracać gitarę (pot.) — zawracać głowę, naprzykrzać się, zajmować komuś czas czymś nieważnym i niemiłym. [przypis edytorski]

zawracać się — dziś popr.: zawrócić, wrócić. [przypis edytorski]

zawraca mi się głowa — dziś popr.: mam zawroty głowy. [przypis edytorski]

zawre — zagotuje się; od: wrzeć. [przypis edytorski]

zawrócił od Hellady do Syrii i stanął niebawem przed rodzicem w Cezarei — „Wieść niosła, że go do powrotu miłość Berenice królowej nakłoniła”, Tacyt, Dzieje II, 2. „Niepohamowana miłość ku królowej Berenice, z którą o przyrzeczeniu jego zawarcia ślubnych związków rozgłaszano”, Swetoniusz, Żywot Tytusa VII. [przypis tłumacza]

zawrót (starop.) — wir morski, jak była powieść o Scylli i Charybdzie. [przypis redakcyjny]

zawroty (starop.) — [tu:] wiry morskie. [przypis redakcyjny]

zawrzała miłość jego ku bratu swojemu — «[Josef] zapytał go: czy masz brata ze strony matki? Odpowiedział: miałem brata, ale nie wiem, gdzie on jest. Czy masz synów? Tak, mam dziesięciu synów». A każdemu ze swoich synów Binjamin nadał imię, które zawierało jakąś aluzję do losu Josefa, zob. Raszi do 43:30. [przypis edytorski]

zawrzasła — dziś: zawrzasnęła. [przypis edytorski]