Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 165739 przypisów.
(…) jak mówił p. Turgot z okazji „Oblężenia Calais” (…) — ciesząca się w 1765 r. niezasłużonym rozgłosem tragedia Du Belloy nie znalazła uznania w oczach późniejszego ministra finansów Ludwika XVI; Stendhal przyrównuje tę sztukę do wodewilu granego w 1821 r. w teatrze Variétés. [przypis redakcyjny]
jak mówi legenda — mowa o legendzie z Uczty Platona. [przypis redakcyjny]
jak mówi Sokrates — Platon, Timajos, 61. [przypis tłumacza]
jak mos wole (gw.) — jeśli masz wolę; jeśli chcesz. [przypis edytorski]
Jak można być Persem? — Chodzi o słynną refleksję w Listach perskich Monteskiusza z listu XXX. [przypis tłumacza]
Jak można być Persem? — Listy perskie. [przypis autorski]
jak można być Persem — znany cytat z Listów perskich Monteskiusza. [przypis tłumacza]
jak mu jego natura (…) wskazywała — w oryginale: naturalisirte. [przypis tłumacza]
jak nabił — tu: gęsto, ciasno. [przypis edytorski]
Jak na głos: „Tisbe!” Pyram konający (…) rubinowe — Pyram pod umówionym drzewem morwowym, gdzie nań Tisbe miała oczekiwać, znalazł podartą jej zasłonę i świeże ślady lwa na ziemi. W mniemaniu, że jego kochanka przez lwa pożartą była, przebił się w rozpaczy. Lecz Tisbe od lwa uratowana, na miejsce umówione przybiegła już w chwili, kiedy jej kochanek leżał konający. Na dźwięk jej imienia, jakie ona w rozpaczy wymówiła, otworzył on jeszcze raz oczy, ażeby je zamknąć na wieki. Tisbe tym samym mieczem, jakim jej kochanek życie sobie odebrał, przebiła się, a krew z jej rany trysnęła na drzewo morwowe, które odtąd poczęło rodzić czerwone owoce. [przypis redakcyjny]
jak najlepszą — dziś raczej: jak największą. [przypis edytorski]
jak na literata przystoi — w późn. wyd. tłumaczenie poprawiono: „jak na uczonego przystoi”. [przypis edytorski]
jak naoczne świadki — dziś popr.: jak naoczni świadkowie. [przypis edytorski]
jak Napoleon po wygranej bitwie — Napoleon Bonaparte (1769–1821), wybitny francuski wódz (a następnie cesarz), zwycięzca wielu bitew. [przypis edytorski]
jak na przykład umieć — Fragment ten jest w dwóch swoich częściach niejasno sformułowany: w pierwszej redakcji było nie umieć. [przypis tłumacza]
jak naszym sposobem poznawania przedmiotów, o ile ten ma być możliwym a priori — w pierwszym wydaniu: „naszymi apriorycznymi pojęciami o przedmiotach”. [przypis tłumacza]
jak na tej fotografii — autor pisze o swojej fotografii z czasów dzieciństwa. [przypis edytorski]
Jak nietoperze pod sklepem w niesamowitej jaskini… — Odyseja XXIV 6–9, dusze zabitych przez Odyseusza zalotników, zwoływane przez Hermesa do krainy zmarłych. [przypis edytorski]
jak nigdy nic — raczej: jak gdyby nigdy nic. [przypis edytorski]
Jakób Ignaca syn Usof — napis odzwierciedla błędy ortograficzne oryginału: Якоф Игнатив Усоф (zamiast Яков Игнатьевич Усов). [przypis edytorski]
jakóbiny — przenośnie: rewolucjoniści. Nazwa pochodzi od klubu rewolucyjnego z czasów rewolucji francuskiej 1789 r., którego członkowie zbierali się w kościele św. Jakuba w Paryżu. W l. 1792–1794 objęli władzę i działali w duchu konsekwentnego rewolucjonizmu burżuazyjno–demokratycznego. Plotka, którą powtarza Żona Doktora, wprowadza nowy element do dramatu. Ukazuje Męża już nie tylko w jego sytuacji rodzinnej, ale i w społecznej, przy czym czytelnik otrzymuje tu pierwszą informację, w jakim wzajemnym stosunku pozostaje Mąż i „jakobini” — rewolucjoniści. [przypis redakcyjny]
Jakób — tak w daw. pisowni (por. Jacob); dziś: Jakub. [przypis edytorski]
Jakób — z fr. Jacob; dziś popr.: Jakub. [przypis edytorski]
jak ów człowiek, który bez niczyjej wiedzy trzymał zamkniętą w butelce księżniczkę chińską — nawiązanie do opowiastki o człowieku, który wierzył, że w butelce trzyma zamkniętą chińską księżniczkę, póki przypadkiem butelka się nie stłukła. [przypis edytorski]
jak ów rybak (…) potłukł i w wór potkał — pierwotnie bajka Babriosa, gr. bajkopisarza żyjącego w III w. [przypis redakcyjny]
jako Abramowi obiecał: iż ze krwie jego królowie wychodzić mieli — Rdz 17, 6. [przypis edytorski]
Jako Acheron i Styks z Flegetonem — Według mitu starożytnego cztery rzeki piekielne są: Acheron, Styks, Flegeton i Kocyt. [przypis redakcyjny]
jako Apostoł mówi, bo insza głowa, inaksze oko, inakszy język i zęby, inaksze uszy, inaksza ręka i noga: jednak nie dla tego ma być niezgoda, iż głowa nie jest jako oko i noga jako ręka, iż ta niżej, a ta wyższej — por. 1 Kor 12, 12–17. [przypis edytorski]
jako Arystoteles powiada — Arystoteles, Polityka, ks. I. [przypis edytorski]
Jako [Beltram] w pokrewnej topił swe żądze miłości — tj. pożądał żony swego brata Rugiera, Galacjelli, matki Marfizy i Rugiera. [przypis redakcyjny]
jakobin — członek lewicowego, rewolucyjnego klubu politycznego działającego w okresie rewolucji francuskiej; przen.: zwolennik rewolucji. [przypis edytorski]
jakobin — członek lewicowego, rewolucyjnego klubu politycznego działającego w okresie rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]
jakobini — członkowie republikańskiego klubu politycznego działającego w rewolucyjnej Francji, którego przywództwo objął Robespierre. [przypis edytorski]
jakobini — dominikanie. [przypis tłumacza]
jakobini — paryscy dominikanie, nazywani tak od nazwy siedziby zakonu: klasztoru św. Jakuba, założonego przy głównej osi miejskiej, gdzie rozpoczynał się szlak pielgrzymkowy z Paryża do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela. [przypis edytorski]
jakobini — republikańskie ugrupowanie polityczne działające w okresie rewolucji francuskiej, znane głównie z okresu radykalizacji i rewolucyjnej dyktatury. [przypis edytorski]
jakobinizm — radykalnie lewicowe poglądy polityczne; od nazwy francuskich „jakobinów”, tzn. członków klubu politycznego działającego w okresie rewolucji francuskiej 1789 roku. [przypis edytorski]
jakobinizm — radykalnie lewicowe poglądy polityczne; od nazwy francuskich „jakobinów”, tzn. członków klubu politycznego działającego w okresie rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]
jakobin — tu: francuski dominikanin; od nazwy paryskiej siedziby zakonu: klasztoru św. Jakuba, założonego przy głównej osi miejskiej, gdzie rozpoczynał się szlak pielgrzymkowy z Paryża do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela. [przypis edytorski]
jakobin — tu: francuski dominikanin. [przypis edytorski]
jakobita — tak nazywano zwolenników pozbawionego korony Jakuba II oraz jego syna. [przypis tłumacza]
jako Bizantyńcy, na żeleziaki — Byzantion było osadą dorycką: stąd używano tam niegdyś żelaznej, spartańskiej monety, czyli żeleziaków, gdy w Atenach, jako moneta drobna, kursowały chalkusy czyli miedziaki. [przypis tłumacza]
Jakobson, Roman (1896–1982) — rosyjski językoznawca i teoretyk literatury, jeden z twórców strukturalizmu, autor teorii funkcji aktu mowy. [przypis edytorski]
jak obszył (fraz.) — równo; akurat tyle. [przypis edytorski]
Jakob von Cahors — Name von Papst Johannes XXII. vor seiner Wahl. [przypis edytorski]
jakoby — byś. [przypis redakcyjny]
jakobyć — aby ci. [przypis redakcyjny]
jakoby im (…) i kół nie pogorzał (starop.) — jakby się nic nie stało. [przypis edytorski]
jakoby im kół nie pogorzał (starop.) — że im to nic nie szkodzi. [przypis edytorski]
jakoby jakaś szósta essencja — Ukuty superlatyw od Kwintessencji. [przypis tłumacza]
jakoby — jakżeby. [przypis redakcyjny]
jako było w Pradze rozporządzono (daw.) — jak rozporządzono w Pradze. [przypis edytorski]
jakoby mu rogate kijce z gęby pirzchały — mówi wygrażając. [przypis edytorski]
jakoby prawo niewoli miało być legalne, skoro sam udowodniłem przeciwieństwo tego — księga I, rozdz. II i IV. [przypis tłumacza]
jakobyście podobnym był — raczej: jakbyście podobni byli [panie]. [przypis edytorski]
jakoby też co na nim u cesarza należało — [jakby] miał znaczenie [u cesarza]. [przypis redakcyjny]
jakoby — tu: aby. [przypis edytorski]
jakoby życzyła (starop. forma) — jakby sobie życzyła; jakby chciała. [przypis edytorski]
jakoć miła (starop.) — tak, jak to lubisz. [przypis redakcyjny]
Jakoć polegli mocarze, którzy wybawiali lud Izraelski — 1 Mch 9, 21, ze zmianą lp na lm (w oryginale o samym Judzie Machabeuszu). [przypis edytorski]
jakoć to było — konstrukcja z partykułą ci, skróconą do -ć; inaczej: jak ci to było. [przypis edytorski]
Jak ocalenie godności ludzkiej zabrzmiał (…) głos Żelabowa — dzień po zamachu Żelabow złożył pisemną deklarację, stwierdzając, że jeśli nowy car zamierza stracić Rysakowa, to w imię sprawiedliwego traktowania powinien jego samego ukarać tak samo, gdyż on także dokonywał zamachów na Aleksandra II. [przypis edytorski]
jako chcąc — jak tylko się chce. [przypis edytorski]
Jakochmy słyszeli o Heliaszu, o Mojżeszu, o Helizeuszu i o innych — Eliasz: biblijny prorok słynący z cudów, miał zostać za życia zabrany do nieba na ognistym wozie; Mojżesz: biblijny przywódca, prorok, który wykonując rozkazy Boga, wyprowadził Izraelitów z Egiptu do Ziemi Obiecanej. Elizeusz: biblijny prorok słynący z cudów, uczeń Eliasza. [przypis edytorski]
jako Chrystus świadczy — J 3, 34. [przypis edytorski]
jako cię zową (starop.) — jak cię zwą; jak się nazywasz. [przypis edytorski]
jako co uczone (starop.) — jakby specjalnie uczone lub: jak ktoś, kogo uczono. [przypis redakcyjny]
jako czas niesie — jak czas nakazuje. [przypis redakcyjny]
Jako człowiek nie mogę nic powiedzieć (…) czy faza moich usiłowań jest w czymkolwiek wyższą od usiłowań ameby — E. Orzeszkowa, J. Romski [T. Garbowski] Ad astra, Warszawa 1935, s. 151–152. [przypis autorski]
jako (daw., gw.) — jak. [przypis edytorski]
jako (daw., gw.) — jak; że. [przypis edytorski]
jako (daw., gw.) — tu: że. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
jako (daw., gw.) — że. [przypis edytorski]
jako Dawid król i prorok święty świadczy, mówiąc — Ps. 41, 1. [przypis edytorski]
jako (daw.) — że. [przypis edytorski]
Jak odbywa się żywienie ptaków na wyspie Dzwonnej — Rozdz. XXVI. Rozdział ten naszpikowany jest w oryginale niepodobnymi do przełożenia kalamburami i aluzjami lokalnymi, zresztą zupełnie nieinteresującymi. [przypis tłumacza]
Jako drzewiej na Leipsydrę — znowu blagi Zagłoby. Leipsydria były to forteczki na granicy Beocji i Attyki w górach Parnetu przeciw Hippiasowi, który je w końcu zdobył, ale rzecz się działa przed 100 laty. [przypis tłumacza]
Jak odziewano Gargantuę — Niewybredne efekty komiczne zawarte w tych przesadnych wyliczeniach zaczerpnięte są z dawnej Kroniki Gargantuińskiej. [przypis tłumacza]
jako dziś noszą — jak się dziś nosi; tzn. według obowiązującej mody. [przypis edytorski]
Jako Gargantua kształcony był przez pewnego teologa w alfabecie łacińskim — Satyra Rabelais'go wymierzona przeciw współczesnemu scholastycznemu wychowaniu i jego poglądy pedagogiczne stanowią rozdziały pierwszorzędnej wagi w jego dziele. W poglądach tych wyprzedza Rabelais o wiele swój wiek i wiele z jego zapatrywań (zrozumienie dla nauk przyrodniczych, wyższość nauki opartej na obserwacji i zetknięciu z życiem nad wiedzą formalną, szerokie uwzględnienie rozwoju fizycznego) dopiero w naszych czasach zaczyna znachodzić pełne urzeczywistnienie. [przypis tłumacza]
jak ogarów — dziś popr.: jak ogary. [przypis edytorski]
jako — gramatyk starożytny pięknie mówi, że „ile razy jest wyraz jako?, tyle razy następuje po nim obraz». Wyraz „jako” tym sposobem przejęty jest od wyrazu „ikon”, z greckiego źródła [jest to typowa romantyczna, poetycka „etymologia”, ponieważ gr. słowo eikon (obraz, przen. podobieństwo) nie ma z polskim „jako” nic wspólnego; red. W.L.]. [przypis autorski]
jako gwoździe w ścianie — XII 13, Ecclesiastes. Dopóki nie mieliśmy pomników pisma cloudei-forme można było nie zwracać uwagi na to wyrażenie, iż „słowa mądrych ludzi są jako gwoździe wbite w ścianę”. Ale teraz starannie uważyłem, że to przymowisko za Salomona było już arcystarem [w pol. przekładzie w Biblii Tysiąclecia odnośny cytat brzmi: „Słowa mędrców są jak ościenie, a zdania zbiorów przysłów — jak mocno wbite gwoździe”. Koh 12:11. Autor najwyraźniej pomylił werset; red. W.L.]. [przypis autorski]
jako (gw.) — że. [przypis edytorski]
jako hardzi pani (daw.) — jak hardzi panowie. [przypis edytorski]
jako historie rzymskie świadczą — Valerius Maximus ks. 4. De paupertate. [przypis edytorski]
Jako i Cyrus, zwyciężywszy Assyriany a wziąwszy je pod swą moc, mówi do nich. — Ksenofont, Wychowanie Cyrusa, ks. 4. [przypis edytorski]
Jako i Dawid pisze, iż prawda a sprawiedliwość, potkawszy się na drodze, obłapiły się i pocałowały się — por. Ps 84, 11. [przypis edytorski]
jako i inszym — tak jak i innym. [przypis edytorski]
Jako intendent wojskowy (…) — Zaznaczyć tu jednak trzeba, iż anegdotyczne rysy tworzące „legendę stendhalowską” są nieraz dość wątpliwe, mimo iż pochodzą w znacznej części od niego samego. W obfitym materiale autobiograficznym krytyka notuje co krok mniejsze lub większe, mówiąc łagodnie, nieścisłości. Jest to ciekawy objaw, iż pisarze, którzy biorą pióro do ręki z potrzeby szczerości, blagują zwykle jak najęci. Ale bo też nie koloryzować w swojej autobiografii jest to, zdaje się, zadanie nad siły ludzkie. [przypis tłumacza]
jako i pan Chrystus poświadcza — Mt 7, 15. [przypis edytorski]
jako i wiekiem starszy, i wykształceńszy naukowo — Bolesław miał wówczas (w 1099 r.) lat 13, zaś Zbigniew ok. 27; starszy z braci kształcił się w Krakowie i za granicą w klasztorze w Saksonii. [przypis edytorski]
jak ojciec rzucił Hefajstosem, kiedy ten matki chciał bronić — por. Iliada I 586–594. [przypis edytorski]
jako jeden powiedział — Horacy, List 2: Quidquid delirant reges, plectuntur Achivi [łac. Gdy królowie szaleją, cierpią Grecy — Red.WL]. [przypis edytorski]
jako jeden powiedział — Owidiusz, Ars Amatoria. [przypis edytorski]
jako jest w Objawieniu, bluźnią przybytek Boży, to jest ś. kościół jego i sługi święte jego, którzy w niebie mieszkają — Ap 13, 6. [przypis edytorski]
jako każde — hebr. כְּאַחַד (keachad): ‘jak jeden’. «Cały Israel będzie z nim jednością», zob. Raszi do 49:16. «Jak ten, który jest jedyny/wyjątkowy wśród plemion [w pokonywaniu wrogów], czyli jak Jehuda», zob. Ramban do 49:16. [przypis edytorski]
Jak okiem w dal sięgnąć (…) Przy którym od dawna nie śpiewa już morze — W. Korab-Brzozowski Dusza mówiąca, Warszawa 1910, s. 47. [przypis autorski]
jakokolwiek (starop. forma) — jakkolwiek. [przypis edytorski]
jakokolwiek — wszystko jedno jak. [przypis redakcyjny]
