Przypisy

abis a. abyss (starop.) — otchłań, przepaść. [przypis redakcyjny]

abis a. abys (starop.) — otchłań [tu: jako nazwa własna]. [przypis redakcyjny]

abis a. abys (starop.) — otchłań; tu: jako nazwa własna. [przypis redakcyjny]

A był cim, jeśli komu, jak żyw prawie (starop.) — a jeśli komuś byłem oddany całym życiem, to właśnie tobie. [przypis redakcyjny]

acan (starop.) — pan. [przypis redakcyjny]

aczciem (starop.) — chociaż jestem. [przypis redakcyjny]

adwersarz (starop.) — nieprzyjaciel. [przypis redakcyjny]

a ist (starop.) — i przekonany jest. [przypis redakcyjny]

a jeśli, tedy (starop.) — a gdy się trafi, to. [przypis redakcyjny]

akcyja (starop.) — sprawa. [przypis redakcyjny]

alić (starop.) — jednak, wszakoż. [przypis redakcyjny]

alić (starop.) — jednak, wszakże. [przypis redakcyjny]

ali (starop.) — tymczasem. [przypis redakcyjny]

altembas (starop.) — materia jedwabna grubo tkana ze złotem; [złotogłów]. [przypis redakcyjny]

ani baczą (starop.) — ani poznają. [przypis redakcyjny]

ani wzwięk (starop.) — [ani] spodziewa się. [przypis redakcyjny]

ani wzwiecie (starop.) — [ani] spodziejecie się. [przypis redakcyjny]

apelować (starop.) — odwołać się. [przypis redakcyjny]

arald (starop.) — herold. [przypis redakcyjny]

arkabuzik (starop.) — [tu: zdrobn.] strzelba. [przypis redakcyjny]

arkabuz (starop.) — broń ognista staroświecka. [przypis redakcyjny]

arkabuz (starop.) — strzelba. [przypis redakcyjny]

arkabuzy (starop.) — strzelby. [przypis redakcyjny]

armata (starop.) — [tu:] flota. [przypis redakcyjny]

arnald (starop.) — herold. [przypis redakcyjny]

asan, acan (starop.) — forma grzecznościowa nieco poufała, jak Waćpan (skrót od: Wasza Miłość Pan). [przypis redakcyjny]

azali (starop.) — czy, czyż. [przypis redakcyjny]

aza (starop.) — czy, czyżby. [przypis redakcyjny]

aza (starop.) — czyż. [przypis redakcyjny]

a zmietnie go z stolca (starop.) — i zrzuca go z tronu. [przypis redakcyjny]

bądźcie iści (starop.) — bądźcie więc o tym przekonani. [przypis redakcyjny]

bądź ist (starop.) — [bądź] przekonany. [przypis redakcyjny]

baczenie (starop.) — rozum, rozsądek. [przypis redakcyjny]

baczny (starop.) — roztropny. [przypis redakcyjny]

baczyć (starop.; 1 os. lm: baczym) — dostrzegać. [przypis redakcyjny]

barnasz kąsa (starop.) — zbroja gniecie. [przypis redakcyjny]

barnasz (starop.) — zbroja. [przypis redakcyjny]

barwa (starop.) — sukno, mundur. [przypis redakcyjny]

barziej (starop.) — bardziej. [przypis redakcyjny]

bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana; bawełnice, dziś popr. D.lp r.ż.: bawełnicy. [przypis redakcyjny]

bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana. [przypis redakcyjny]

bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana. [przypis redakcyjny]

bębennicy (starop.) — bijący w bębny, tu za całe snać rycerstwo. [przypis redakcyjny]

bęben (starop.) — naczynie do wody. [przypis redakcyjny]

beli (starop.) — zamiast „byli”, podobnie „beł”, „beła”, „beło” itd., formy te występują w pierwszym wydaniu od czasu do czasu, na przemian z formami zwykłymi. [przypis redakcyjny]

bespieczne słowa (starop.) — śmiałe słowa; [wypowiedziane bez zachowania pieczy, tj. uwagi, ostrożności; red. WL]. [przypis redakcyjny]

bez braku* (starop.) — bez wyboru, bez wyjątku. [przypis redakcyjny]

bezkrewny (starop.) — bez krwi. [przypis redakcyjny]

bez kunsztu (starop.) — bez wybiegów. [przypis redakcyjny]

bezpieczeństwo (starop.) — [tu:] zażyłość. [przypis redakcyjny]

bezpiecznie (starop.) — śmiało. [przypis redakcyjny]

bezpiecznie (starop.) — tu: nieostrożnie, niebacznie. [przypis redakcyjny]

bezpiecznie (starop.) — [tu:] śmiało. [przypis redakcyjny]

bezpiecznym sercem (starop.) — z sercem wolnym od obaw, z poczuciem bezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]

bezpieczny (starop.) — pewny. [przypis redakcyjny]

bezpieczny (starop.) — tu: pewny. [przypis redakcyjny]

Biadaż mnie na cię (starop.) — biada mi z tobą. [przypis redakcyjny]

biegłe [lata] (starop.) — bieżące. [przypis redakcyjny]

biegun (starop.) — włóczęga, tułacz. [przypis redakcyjny]

bieretek (starop.) — [zdrobn.: biret] czapka, ubiór głowy. [przypis redakcyjny]

bierzmo (starop.) — belka. [przypis redakcyjny]

biesiady (starop.) — [tu:] rozmowy, zabawy. [przypis redakcyjny]

bijanka (starop.) — piana bita z cukrem lub śmietaną. [przypis redakcyjny]

binda (starop.) — temblak; [także: wstęga, opaska; red. WL]. [przypis redakcyjny]

błagać kogo (starop.) — [tu:] miękczyć, uśmierzać. [przypis redakcyjny]

błędne roty (starop.) — oddziały koczownicze. [przypis redakcyjny]

błędy (starop.) — błądzenie, błąkanie. [przypis redakcyjny]

błędy (starop.) — głupstwa, sprawy niewarte zachodu. [przypis redakcyjny]

Bodaj ci złe dni (starop.) — Bodaj (pierwotne: „Bóg daj”) ci się źle powodziło! [przypis redakcyjny]

bodajżebych (starop.) — pochodzi od: Bóg daj, żebym, czyli: daj Boże, żebym. [przypis redakcyjny]

bojce (starop.) — bodźce. [przypis redakcyjny]

bokłag a. bukłak (starop.) — naczynie do wody. [przypis redakcyjny]

Bożeć pośli (starop.) — niech ci Bóg ześle. [przypis redakcyjny]

brak (starop.) — wybór. [przypis redakcyjny]

brant (starop.) — czysty kruszec. [przypis redakcyjny]

brant (starop.) — czysty, wypalony kruszec drogi. [przypis redakcyjny]

broić (starop.) — czynić. [przypis redakcyjny]

bryżyczki (starop.) — szlarki [tj. lamówki, falbanki; red. WL]. [przypis redakcyjny]

budowny (starop.) — okazały, pięknie zbudowany. [przypis redakcyjny]

bukłaczek (starop.) — naczynie do wody. [przypis redakcyjny]

bukłak (starop.) — [tu:] naczynie do noszenia trunku. [przypis redakcyjny]

burda (starop.) — niezgoda. [przypis redakcyjny]

burda (starop.) — spór, niezgoda. [przypis redakcyjny]

burda (starop.) — zwada, bitwa. [przypis redakcyjny]

być odniesiono (starop.) — uchodzić. [przypis redakcyjny]

być pilen (starop.) — pilnować. [przypis redakcyjny]

być wdzięczna sługi (starop.) — być wdzięczna za sługę. [przypis redakcyjny]

bych sie czuł (starop.) — gdybym miał rozum w głowie. [przypis redakcyjny]

bych (starop.) — choćbym. [przypis redakcyjny]

bydlęce (starop.) — jak bydło (bydlęco, po bydlecemu). [przypis redakcyjny]

by jedno (starop.) — byleby, byleby tylko. [przypis redakcyjny]

byk (starop.) — rodzaj tarana. [przypis redakcyjny]

by (starop.) — choćby. [przypis redakcyjny]

by (starop.) — gdyby. [przypis redakcyjny]

bystry swój koń nakierował (starop.) — zamiast: swego bystrego konia, por. pieśń III, zwr. 36. [przypis redakcyjny]

ćwik (starop.) — mąż sędziwy, ale czerstwy. [przypis redakcyjny]

ceklać (starop.) — włóczęga nocna. [przypis redakcyjny]

ceklatum (starop., z łac.) — po nocy. [przypis redakcyjny]

ceklować (starop.) — włóczyć się po nocy. [przypis redakcyjny]

cele (starop.) — tu: zamiary, zamysły. [przypis redakcyjny]