Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8044 przypisów.
Nebukadnezar — Nabuchodonozor, imię królów babilońskich; wg biblijnej Księgi Daniela król tego imienia w ramach kary za bluźnierstwo zaczął jeść trawę jak wół. [przypis edytorski]
Nebukadnezar, właśc. Nabuchodonozor (z hebr.) — władca Babilonu, zm. w 136 r. p.n.e. [faktycznie Nabuchodonozor zm. w 562 p.n.e.; red. WL], lecz jego potomek (syn, jak podaje Biblia), Baltazar, ujrzał na ścianie komnaty, podczas uczty, na której sprofanowano żydowskie naczynia sakralne, napis mane, thekel, fares (chald.): policzone, zważone, rozproszone, jako zapowiedź zemsty bożej. [przypis redakcyjny]
Nebukadnezar — występujący w Biblii król Babilonii Nabuchodonozor II (604–562 p.n.e.), który zdobył Jerozolimę, stolicę królestwa Judy, mianował jej nowego króla Sedecjasza, a później z powodu jego buntu zburzył miasto (587 p.n.e.) i uprowadził większość mieszkańców do Babilonii (początek tzw. niewoli babilońskiej Żydów). [przypis edytorski]
ne buwau cze (litewskie) — nie byłam tu. [przypis autorski]
Nec (…) aequum est — Catullus, Carmina, 68. [przypis tłumacza]
Nec (…) ales — Ovidius, Metamorphoses, X, 325. [przypis tłumacza]
Nec (…) annis — por. Joannes Secundus (właśc. Jan Niclas Everaerts, 1511–1536), Elegiae I, 3, 29. [przypis tłumacza]
Nec calidae (…) cubandum est (łac.) — „I ognista gorączka nie pierwej ustąpi,/ Jeśli stękasz na krasnych kobiercach w purpurach,/ Niż gdy trzęsiesz się od niej pod derką plebejską” (Lucretius, De rerum natura, II, 34; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
nec (…) curant — Cicero, De natura deorum, III, 35. [przypis tłumacza]
Nec Deus hunc mensa (…) — Wirgiliusz Eklogi, IV. [przypis tłumacza]
nec (…) disserendum — Cicero, De finibus bonorum et malorum, I, 19. [przypis tłumacza]
necessaria (łac.) — potrzebne rzeczy. [przypis redakcyjny]
Necesse est ut peccet, a quo ignoratur justitia (łac.) — Musi grzeszyć ten, kto nie nieświadom jest tego, co sprawiedliwe. Augustyn, Opus imperfectum contra Julianum, I, 106. [przypis tłumacza]
necessitas acuit ingenium (łac.) — potrzeba rozum ostrzy. [przypis redakcyjny]
necessitas frangit legem (łac.) — konieczność łamie prawa. [przypis edytorski]
necessitas (łac.) — konieczność. [przypis redakcyjny]
necessitas misera, cum vel civi ob patriam, vel patriae a cive mors inferenda est (łac.) — smutna konieczność, gdy albo obywatelowi ojczyzna, albo ojczyźnie obywatel śmierć zadawać musi. [przypis redakcyjny]
necessitas, necessitatis (łac.) — konieczność. [przypis redakcyjny]
necessitatem (…) decet (łac.) — konieczność przystoi raczej znosić niż opłakiwać. [przypis redakcyjny]
necesytować — przymuszać. [przypis redakcyjny]
Nec factas solum vestes spectare iuvabat, Tum quoque dum fierent; tantus decor adfuit arti. — Publius Ovidius Naso, Metamorphoses VI. [przypis edytorski]
Nec fas (…) particeps (łac.) — „I za grzech to uznałem zażywać rozkoszy/ Jakiejkolwiek, jak długo druh mój jej nie dzieli” (Terentius, Heauton Timorumenos, 1, 97; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Nec (…) foveo — Iuvenalis, Satirae, VIII, 164. [przypis tłumacza]
nec gemino bellum Troianum orditur ab ovo — nie zaczyna wojny trojańskiej od bliźniaczego jaja (Horacy, Ars Poetica); chodzi o jajo Ledy, matki Kastora, Polluksa (Polideudesa) oraz Heleny i Klitajmestry, metaforycznie zaś (u Horacego) o sztukę opowiadania, która nie zaczyna od najpierwszych źródeł i przyczyn, ale umie przejść od razu do sedna rzeczy. [przypis edytorski]
nec gentibus (…) suam — Lucanus, Pharsalia, I, 82. [przypis tłumacza]
nechaj buło połowina — niech będzie połowa. [przypis edytorski]
Nechama — Pociecha. [przypis tłumacza]
Nechao — Νεχαὼς. [przypis tłumacza]
Neche — kaleka, inwalida. [przypis tłumacza]
Nec Hercules contra plures (łac.) — dosł. I Herkules nie poradzi przeciw wielu. [przypis edytorski]
nec Hercules contra plures (łac.) — nawet Herkules na nic przeciw wielu. [przypis edytorski]
nec Hercules contra plures (łac.) — nawet Herkules na nic przeciw wielu. [przypis redakcyjny]
nec Hercules contra plures (łac.) — nawet Herkules nie poradzi przeciwko wielu. [przypis edytorski]
Nec Hercules contra plures (łac., przysł.) — ani Herkules (nie sprosta) przeciw wielu. [przypis edytorski]
Ne choczu, ne mohu, ne smiju! (z ukr.) — Nie chcę, nie mogę, nie śmiem! [przypis edytorski]
Ne choczut Nimci chliba isty (ukr.) — Nie chcą Niemcy chleba jeść. [przypis edytorski]
ne choczu (ukr.) — nie chcę. [przypis edytorski]
Nech tobi Boh! (z ukr.) — Niech ci Bóg (w domyśle: błogosławi). [przypis edytorski]
nec iam (…) est — Lucanus, Pharsalia, I, 138. [przypis tłumacza]
nec id Rutilo (…) fuit — Tacitus, Agricola I. [przypis tłumacza]
nec (…) invenia sit — Quintilianus, Institutio oratoria, V, 5. [przypis tłumacza]
Nec (…) iuvenci — Claudian, Deprecatio ad Hadrianum, 30. [przypis tłumacza]
nec Julium ipsum nec Julii hastam nec statuncula idolorum colatis (łac.) — ani samego Juliusza, ani jego włóczni, ani posążków idolów nie czcijcie. [przypis edytorski]
Neckar — rzeka w Niemczech, w Badenii-Wirtembergii, prawy dopływ Renu. [przypis edytorski]
Necker, Jacques (1732–1804) — finansista i polityk genewski, minister finansów, a potem minister stanu Ludwika XVI. [przypis edytorski]
Necker, Jacques (1732–1804) — genewski finansista i polityk, pierwszy minister króla francuskiego Ludwika XVI, ojciec pisarki i publicystki znanej jako Madame de Staël. [przypis edytorski]
Necker, Jacques (1732–1804) — genewski finansista i polityk, w latach 1789–1790 pierwszy minister Ludwika XVI. [przypis edytorski]
Necker, Jacques (1732–1804) — urodzony w Szwajcarii finansista i polityk, minister skarbu Ludwika XIV. [przypis edytorski]
nec laudes, nec vituperationes (…) ut vel maxime quidem Deus (…) causa vitii — ani pochwały, ani przygany, ani honory, ani kary nie są słuszne, jeśli dusza nie posiada wolnej władzy pożądania lub wyrzekania się czegoś, lecz jest winą mimowolną (…) Żeby Bóg zwłaszcza nie był nam sprawcą zła. [przypis tłumacza]
Nec (…) legerit — Horatius, Satirae I, 3, 115. [przypis tłumacza]
Nec locus, ubi lody (łac. z pol.) — nie ma śladu, gdzie były lody; żartobliwa przeróbka przysłowiowego powiedzenia: nec locus ubi Troia fuit (nie ma śladu, gdzie była Troja). [przypis edytorski]
nec locus ubi Troia fuit (łac.) — nie ma śladu, gdzie była Troja. [przypis edytorski]
Nec locus, ubi Troia (łac.) — Nie ma śladu po Troi. [przypis edytorski]
Nec Mauritaniae insularum certior fama est… (łac.) — I o mauretańskich wyspach nie ma dokładniejszych wiadomości. To tylko wiadomo, że kilka z nich leży naprzeciw kraju Autololów; te Juba odkrył i nauczył mieszkańców farbowania purpurą getulicką (Pliniusz, Historia naturalna VI 36, tłum. J. Łukaszewicz). [przypis edytorski]
Nec (…) mentis — Ovidius, Tristia, III. 8, 25. [przypis tłumacza]
Nec me pudet, ut istos, fateri nescire quid nesciam (łac.) — Cicero Tusc. I, 25; cyt. u Montaigne, Próby III, 13. „I nie wstyd mnie, jak owym, wyznać, że nie wiem tego, czego nie wiem”. [przypis tłumacza]
Nec (…) mulier — Catullus, Carmina 66, 125. [przypis tłumacza]
Nec multo (…) celebrata — [Plinius,] lib. XXXVI, 4. [przypis redakcyjny]
Nec (…) Munera — Vergilius, Aeneida, XII, 519. [przypis tłumacza]
nec (…) nesciam — Cicero, Tusculanae quaestiones [Tusculanae disputationes], I, 25. [przypis tłumacza]
Necnon (…) amant — Horatius, Epodes, VIII, 15 [przypis tłumacza]
Nec (…) nostra — Lucretius, De rerum natura, III, 859. [przypis tłumacza]
nec nuntius cladis (łac.) — ani zwiastun klęski. [przypis redakcyjny]
Nec nuntius cladis (łac.) — nie pozostał świadek klęski. [przypis edytorski]
Ne convertantur et sanem eos (Izajasz), et dimittantur eis peccata (Marek 3) (łac.) — Iz 6, 10; Mk 4, 22. [przypis tłumacza]
nec opinate (łac.) — lub jest przypuszczalne. [przypis edytorski]
nec pedem referre in bello, nec unquam pugnam etiam iniquam detrectare consueverat, nec nouerant quidem terga uertere — tłumaczenie w nast. zdaniu. [przypis edytorski]
nec plus ultra a. non plus ultra (łac.) — nic ponadto, ani kroku dalej. [przypis edytorski]
nec plus ultra a. non plus ultra (łac.) — nic ponad to, ani kroku dalej; szczyt doskonałości. [przypis edytorski]
nec plus ultra a. non plus ultra (łac.) — nic ponad to; kraniec; szczyt doskonałości. [przypis edytorski]
nec plus ultra (łac.) — nic ponad to; kraniec, nieprzekraczalna granica. [przypis edytorski]
Necrophorus vespillo, dynastes Hercules, periplaneta orientalis, calandra — łacińskie nazwy naukowe owadów (prawidłowo ich pierwszy człon zapisuje się wielką literą, a drugi małą literą): grabarz pospolity (popr.: Nicrophorus vespillo), rohatyniec herkules, karaczan wschodni, wołek zbożowy (Calandra granaria). [przypis edytorski]
Nec (…) secetur (łac.) — „Z niemałą iście swadą i powagą prawił,/ Jak ćwiertować zające, jak pieczone kury” (Iuvenalis, Satirae, V, 123; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Nec si miserum (…) finget — Choć zły los dotknie nieszczęśliwego Sinona, nigdy jednak nie uczyni go kłamcą; Wergiliusz, Eneida, II, 79–80, tłum. Paweł Kozioł. [przypis tłumacza]
nec sutor ultra crepidam (łac.) — przysłowie odpowiadające polskiemu: pilnuj, szewcze, kopyta. [przypis redakcyjny]
Nec tamen (…) noli — Lucretius, De rerum natura, IV, 380, 387. [przypis tłumacza]
Nec (…) titubantibus — Iuvenalis, Satirae, XV, 47. [przypis tłumacza]
Nec (…) ullum (łac.) — „Więc nikt nie będzie pragnął ni życia, ni ciała/ Z powrotem…/ Ani nas też tęsknota za sobą nie zbierze” (Lucretius, De rerum natura, III, 932 i 935; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Nec Veneres (…) amore — Lucretius, De rerum natura, IX, 1182. [przypis tłumacza]
Nec vir fortis, nec femina casta (łac.) — Ani męża dzielnego, ani kobiety czystej. [przypis redakcyjny]
Ne deraisonnez pas, ma mignonne (fr.) — bądź rozsądna, maleńka. [przypis redakcyjny]
ne dumaju (ukr.) — nie sądzę. [przypis edytorski]
neé (fr.) — urodzona; tu: z domu (wyraz stawiany przed nazwiskiem panieńskim mężatki). [przypis edytorski]
nee (franc.) — z domu (nazwisko panieńskie). [przypis redakcyjny]
ne eis mors nocere possit (łac.) — śmierć im nie mogła zaszkodzić. [przypis edytorski]
Neera — bohaterka sielanki Wergilego. [przypis redakcyjny]
ne evacuata sit crux (łac.) — 1 Kor 1, 17: „Iżby krzyż się nie spóźnił”. [przypis tłumacza]
Ne evacuetur crux Christi (łac.) — 1 Kor 1, 17: „Aby krzyż Chrystusa nie był opuszczony”. [przypis tłumacza]
Nee, warum soll ich denn? (niem.) — Nie, dlaczego miałbym być? [przypis edytorski]
Nefel Keres — zniekszt. Nefercheres (Neferkare), jeden z władców starożytnego Egiptu z II dynastii (ok. 2750 p.n.e.) wg listy Manethona, zhellenizowanego kapłana egipskiego z III w. p.n.e. [przypis edytorski]
Neferches (gr.) — Chasechemui (przed 2686 p.n.e.), ostatni faraon II dynastii. [przypis edytorski]
nefesz — istota, nefaszot l. m.: istoty. [przypis tłumacza]
Nefretete a. Nefertiti (ok. 1370–1330 p.n.e) — żona króla Egiptu Echnatona; rozsławiona swoim realistycznym popiersiem, znajdującym się ob. w zbiorach berlińskich. [przypis edytorski]
nefryt — twarda, zwykle zielona skała, używana do wyrobu ozdobnych przedmiotów. [przypis edytorski]
Nefthys (gr.) — dziś popr.: Neftyda, siostra Izydy, Ozyrysa i Seta. Według tradycji żona Seta. Pomogła siostrze w poszukiwaniach części ciała Ozyrysa. Po jego powtórnej śmierci i objęciu przez niego władzy nad światem pozagrobowym stała się boginią Zaświatów, opiekunką zmarłych. W rytuałach pogrzebowych występuje na ogół w parze z siostrą, Izydą. [przypis edytorski]
negabat (łac.) — odmawiał. [przypis redakcyjny]
negat, contradicit (łac.) — nie chce, sprzeciwia się. [przypis redakcyjny]
Negew — pustynia na południu Izraela. [przypis edytorski]
negligenter (łac.) — niedbale. [przypis edytorski]
negliż — niekompletny strój, bielizna. [przypis edytorski]
