Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5394 przypisów.
rzekęcy (starop.) — daw. forma imiesłowowa; dziś: mówiąc. [przypis edytorski]
rzekę (daw. forma) — 1.os.lp: rzeknę; powiem. [przypis edytorski]
rzekę — daw. forma; inaczej: mówię, powiem. [przypis edytorski]
rzekę (daw.) — powiem; do: rzec: powiedzieć. [przypis edytorski]
rzekę (daw.) — przestarz. forma 1.os.lp od: rzec; powiem. [przypis edytorski]
rzekę (daw.) — rzeknę, powiem. [przypis edytorski]
rzekę — dziś: mówię; por. czas. rzec. [przypis edytorski]
rzekę — rzeknę; powiem. [przypis edytorski]
rzeki — dziś popr. forma N. lm: rzekami. [przypis edytorski]
rzeki Lobeh, pod którą rozumiem owe drugie ramię Rio del Rey — ramieniem tym okazała się w następnym roku rzeka Rumby, wpadająca do morza na północo-zachodzie Gór Kameruńskich, nieco na południe od Rio del Rey. S.S.R. [przypis autorski]
rzekła — następuje oratio obliqua, którą Clementz i jak zwykle Henkel zamieniają na oratio recta. [przypis tłumacza]
rzekła — światłość tu mówiąca jest to św. Bonawentura, zwany doktorem seraficznym, który był generałem zakonu minorytów czyli franciszkanów, urodzony w roku 1221. [przypis redakcyjny]
rzekł Diogenes Demostenesowi (…) tym głębiej w nim siedzisz — Diogenes Laertios, Diogenes z Synopy, [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, VI, 34. [przypis tłumacza]
rzekłeś w twoim dziele, że prośba niebios wyroków nie wzrusza — Wzmianka tu jest wiersza Wergiliusza z jego Eneidy księgi VI: „Desine fata deum flecti sperare precando”. [przypis redakcyjny]
rzekł (…) jak lew, spoglądając na te obrazy: „My nie umiemy malować” — odniesienie do bajki La Fontaine'a, w której lew komentuje obraz przedstawiający zwycięstwo człowieka nad lwem, oraz do faktu, że tradycyjnie w sztuce islamu z powodów religijnych nie sporządzano wizerunków ludzi i zwierząt. [przypis edytorski]
rzekł jest (starop.) — forma złożonego czasu przeszłego dokonanego. [przypis edytorski]
rzekł Kallikratidas, że (…) ucieczka jednakowoż jest hańbą — jeżeli Kallikratidas uważał stanowiska Ateńczyków za niezwyciężone, powinien był dla dobra swego państwa nie zważać na poczucie osobistego honoru, lecz uczynić zeń ofiarę. Gani takie samolubne postępowanie Cycero w swym dziele O powinnościach, II 24. Wódz spartański miał obowiązek nie dopuścić do tego, by ta największa bitwa, jaką Grecy dotychczas między sobą stoczyli, skończyła się klęską Sparty; raczej było nie dopuścić do bitwy. Ale Kallikratidas bardziej ufał być może jakości swoich ludzi, niż zważał na ich liczbę; przełamanie było wykluczone, dlatego zdecydował się do walki na skrzydłach, co dawało szanse zwycięstwa. [przypis tłumacza]
rzekł mu król (…) „A o cóż mię prosisz?” — Neh 2, 2–4, ze zmianą 1 os. lp na 3 os. lp. [przypis edytorski]
rzekł Stańczyk cierpko, że większym jest błaznem ten, co mając niedźwiedzia w skrzyni, sam go wypuszcza na własną szkodę? — J. Bielski, Kronika polska. [przypis autorski]
rzekł tak do nich — Mk 10, 14. [przypis edytorski]
rzekł to oddać we troje (daw.) — przyrzekł oddać to potrójnie; przyrzekł, że odda (konstrukcja na wzór łac. Acc. cum inf.). [przypis edytorski]
rzekł z flegmą — flegmatycznie; powolnie, nieśpiesznie, spokojnie. [przypis edytorski]
rzeknąć (daw.) — dziś popr. forma: rzec; powiedzieć. [przypis edytorski]
rzeknąć (daw.) — dziś popr. forma: rzec. [przypis edytorski]
rzeknąc (starop.) — daw. forma imiesłowowa; dziś: mówiąc. [przypis edytorski]
rzeknięcie — powiedzenie, wypowiedź. [przypis edytorski]
rzeknij — powiedz. [przypis edytorski]
rzeko, hesperyjskich wód królu rogaty — Tyberyn, bóg Tybru, przedstawiany był z rogami byka, symbolizującymi płodność. [przypis edytorski]
rzekome skąpcy — dziś: rzekomi skąpcy. [przypis edytorski]
rzekomo — niby to, pozornie. [przypis edytorski]
rzekomo — tu: pozornie. [przypis edytorski]
rzekomy wieczny antagonizm między mężczyzną a kobietą w ogóle — [Komentarz autora z Uwag.] To zapatrywanie ma dwie formy: jedną popularną, w której od dawien dawna kursowało wśród ludzi, np. za pomocą przysłowi [dziś popr.: przysłów; red. WL], drugą badawczą, docierającą w głąb, często zaciętą, taką, jaką widzimy np. u Schopenhauera, Strindberga. U nas ta druga forma nabrała zaraz sentymentalno-filologicznego pokostu. Zamiast próbować rozwikłać sieć komplikacji psychologicznych między mężczyzną a kobietą, która to sieć w każdym poszczególnym wypadku jest inna i żąda innych wytłumaczeń, nasz poeta radzi sobie w bardzo łatwy sposób: sprowadza całą trudność do jednego mianownika („wiecznej idei”?): Adam-Ewa, który może swoją asocjacją strasznej odległości historycznej komuś imponować, ale przecież jest trochę gimnazjalnym. [przypis autorski]
rzekszy — dziś: rzekłszy. [przypis edytorski]
rzekszy (starop. forma) — dziś popr.: rzekłszy. [przypis edytorski]
rzekszy (starop. forma) — dziś: rzekłszy; powiedziawszy. [przypis edytorski]
rzekszy (starop. forma) — dziś: rzekłszy. [przypis edytorski]
rzemięsło (daw.) — rzemiosło. [przypis edytorski]
rzemięsnik (starop.) — rzemieślnik. [przypis edytorski]
rzemieni — na których kładziono materace. [przypis edytorski]
rzemiennym dyszlem — nie wprost, ale meandrując raz w jedną, raz w inną stronę. [przypis edytorski]
rzemieśle (daw. forma) — dziś Msc.lp: (w) rzemiośle. [przypis edytorski]
rzemieśle (starop. forma) — dziś N.lp: (w) rzemiośle. [przypis edytorski]
rzemieślników (…) od starszyzny cechowej dla niezapłaconego cechu wolnego używania rzemiosła niemających — rzemieślników, którzy nie otrzymali od starszyzny cechu zezwolenia na wykonywanie swego fachu, ponieważ nie wnieśli wymaganej opłaty. [przypis edytorski]
rzemiesło (daw.) — rzemiosło. [przypis edytorski]
rzemiosłem mularz, rodem Włoch (…) wstąpił w Polsce do zakonu Societatis — zdaje się, że tym Włochem braciszkiem jezuickim i mularzem, a raczéj architektem, był Jan Bernardonus, który pobudował świetne kościoły swojego zakonu w Nieświeżu i Krakowie. [przypis autorski]
rzemiosło (daw.) — zawód. [przypis edytorski]
rzemiosły (daw. forma) — dziś popr. N.lm: rzemiosłami. [przypis edytorski]
rzemiosły — dziś popr. forma N. lm: rzemiosłami. [przypis edytorski]
rzepa (gw.) — tu: w zachodniej części części Podhala tak nazywane są ziemniaki. [przypis edytorski]
Rzepecka-Moszczeńska, Izabela (1864–1941) — liberalna publicystka, później współpracowniczka konserwatywnego „Kuriera Warszawskiego”, w „Życiu” krak. drukowała drobne nastrojowe nowelki. [przypis edytorski]
Rzepicha — żona Piasta i matka Ziemowita (Siemowita). [przypis edytorski]
Rzepki — polska wieś położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim. [przypis edytorski]
rzeski — dziś: rześki (u Lindego tylko: rześki). [przypis redakcyjny]
rzeskie (daw.) — związane z Rzeszą; Rzesza to hist. określenie państwa niemieckiego, przedstawiające je jako jedność złożoną z mniejszych tworów politycznych. [przypis edytorski]
Rzeskie miasto — autonomicze miasto Rzeszy, np. Strasburg. [przypis edytorski]
rzeski — prawdop.: skłonny do rzezi. [przypis edytorski]
Rzesza — hist. określenie państwa niemieckiego, przedstawiające je jako jedność złożoną z mniejszych tworów politycznych. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Rzesza Niemiecka — hist. określenie państwa niemieckiego, przedstawiające je jako jedność złożoną z mniejszych tworów politycznych; I Rzesza (Stara Rzesza) istniała w latach 962–1806, było to państwo niemieckie (od 1474 Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego), którego władcy nawiązywali do tradycji starożytnych cesarzy rzymskich. [przypis edytorski]
Rzesza Niemiecka — historyczne określenie państwa niemieckiego; I Rzesza (Stara Rzesza) istniała w latach 962–1806, było to historyczne państwo niemieckie (od 1474 Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego), którego władcy nawiązywali do tradycji starożytnych cesarzy rzymskich; II Rzesza funkcjonowała 1871–1918 i stanowiła federalne, konstytucyjne cesarstwo niemieckie pod panowaniem Hohenzollernów; III Rzeszą nazywane były w propagandzie Niemcy hitlerowskie 1933–45. [przypis edytorski]
rzesza — tłum, gromada, wielka liczba ludzi. [przypis edytorski]
rzesza — tu: gromada ludzi. [przypis edytorski]
rzesza — tu: tłum, mnóstwo ludzi. [przypis edytorski]
Rzesze — dziś popr. forma D.lp: Rzeszy. [przypis edytorski]
rzeszoto — rodzaj sita o dużych otworach, używanego do przesiewania większych ziaren, np. grochu. [przypis edytorski]
rzeszoto — rodzaj sita z dużymi otworami. [przypis edytorski]
rzeszoto — sito o dużych otworach. [przypis edytorski]
rzeszoto — sito. [przypis edytorski]
rzeszoto — sito z dużymi otworami. [przypis edytorski]
„Rzetelna waga — rzetelne odważniki” — skrót przypowieści Salomona (11): „Waga fałszywa jest ohydą dla Pana, lecz pełne odważniki podobają Mu się” i z Trzeciej Księgi Mojżeszowej: „Będziecie mieli wagi rzetelne, odważniki rzetelne”. [przypis tłumacza]
rzetelność (…) święta — Rzetelność jest tu uosobowanym bóstwem alegorycznym, Fides sacra [łac. święta Ufność; red. WL]. [przypis redakcyjny]
rzetelny — wypełniający należycie swe obowiązki. [przypis edytorski]
rzewliwy (daw.) — pełen smutku, rzewny. [przypis edytorski]
rzewliwy (daw.) — smutny, pobudzający do płaczu. [przypis edytorski]
rzewliwy (gw.) — pełen żalu, tęsknoty. [przypis edytorski]
rzewliwy — rzewny, pełen żalu, smutku. [przypis edytorski]
rzewnie (daw.) — czule, pełne żalu. [przypis edytorski]
rzewnie i dobrze — w rękopisie dalej znajdowała się strofa o czasowniku: A czasownik, pal go czart: / prężnych sprężyn rzutny chan. / Gdy wytryska w nagły ruch, / ściera rzewność w pył i puch; / nie ma miejsca na zmrok lila, / bez do okien się nie schyla — / jeśli ból, to twardy ból, / nie smętnica żalnych pól. / Gdy o szczęście walczyć mam, / zerwę, zburzę opór tam: / żywy mięsień, żywa pięść / może zdobyć tkliwość szczęść — / Wszystkie smętki, precz do diaska! — / stoi słowo, koniem parska, / staje dęba, wpada w szał — / tylko siąść i pędzić w cwał. [przypis edytorski]
rzewnie — smutno, melancholijnie, z żalem. [przypis edytorski]
rzewnie — smutno. [przypis edytorski]
rzewność — smutek, tęsknota. [przypis edytorski]
rzewność — żal, smutek, melancholia. [przypis edytorski]
rzewny — smutny, melancholijny, pełen żalu. [przypis edytorski]
Rzewuski, Wacław (1706–1779) — hetman wielki koronny. W czasie Sejmu Repninowskiego jako jeden z przywódców opozycji antyrosyjskiej został wraz z bp. krakowskim Kajetanem Sołtykiem porwany przez posła rosyjskiego Nikołaja Repnina i zesłany na 5 lat do Kaługi. [przypis edytorski]
rzeź armeńska (1894–1897) — masakry Ormian w Imperium Osmańskim, w których zginęło ok. 100–300 tys. osób; zwane masakrami hamidiańskimi, od imienia sułtana Abdülhamida II, który przyczynił się do prześladowań, po klęsce w wojnie rosyjsko-tureckiej i utracie posiadłości na Bałkanach uważając Ormian, jako chrześcijan, za zagrożenie dla jego islamskiego państwa; w masakrach brała udział miejscowa ludność muzułmańska, żołnierze armii osmańskiej oraz hamidije, uzbrojone grupy złożone głównie z Kurdów, mające półoficjalny status i wolną rękę ze strony państwa w atakowaniu i grabieniu Ormian. [przypis edytorski]
rzeźba — tu: rzeź. [przypis edytorski]
Rzeźbiarz Paolo „kończył swój odwieczny hymn na cześć rzeźby” (…) „rzeźba mówi: jestem, czym jestem” — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 5. [przypis autorski]
rzeźb poczynionych wbrew Zakonowi — „Nie uczynisz sobie posągu”, לֹֽ֣א תַֽעֲשֶׂ֨ה־לְךָ֥֣ פֶ֣֙סֶל֙ (Wj 20, 4 wyd. i tłum. dr J. Cylkowa). [przypis tłumacza]
rzeźcie (starop. forma trybu rozkazującego) — rzezajcie, rzeźbijcie. [przypis redakcyjny]
rzeź Francuzów i Naczezów w Luizjanie — sprowokowani przez francuskiego komendanta Nachezi w listopadzie 1729 zaatakowali fort Rosalie, zabijając niemal wszystkich spośród 150 osadników i uprowadzając kobiety, dzieci i niewolników. W odwecie Francuzi i sprzymierzeni z nimi Czoktawowie najechali wioski Naczezów. W latach 1730–31 Naczezi zostali całkowicie pokonani i rozproszeni, pojmanych sprzedano w niewolę, pozostali dołączyli do innych plemion; do 1736 przestali istnieć jako odrębny lud. [przypis edytorski]
rzeź owa haniebna miała miejsce w szabat — dzień siedemnastego Elula (Gorpiajos, wrzesień), jako dzień wypędzenia Rzymian z Jerozolimy i Judei, został uznany za święto (Graetz, III, 573). [przypis tłumacza]
rzeźwić — orzeźwiać, odświeżać, rozbudzać. [przypis edytorski]
rzeźwi (daw.) — rzeźwy. [przypis redakcyjny]
rzeźwość — rześkość. [przypis edytorski]
rzeźwy (daw.) — tu: pełen werwy. [przypis edytorski]
rzeźwy — świeży. [przypis edytorski]
rzeźwy — tu: energiczny. [przypis edytorski]
rzeż (daw.) — tu: morderstwo. [przypis edytorski]
rzezać — ciąć. [przypis edytorski]
rzezać (daw.) — wykrawać. [przypis edytorski]
rzezać (daw.) — zabijać. [przypis edytorski]
