Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 15631 przypisów.
Sprobujmyż tedy, czy nam w zagadnieniach metafizyki lepiej się nie powiedzie, jeśli przypuścimy, że przedmioty winny się stosować do naszego poznania — zupełnie nowego takiego stanowiska względem przedmiotów nazwać nie można. Już w V wieku przed Chr. uczył Protagoras: πάντων χρημάτων μέτρον ἐστὶν ἄνθρωπος, τῶν μὲν ὄντων ὡς ἔστιν, τῶν δὲ οὐκ ὄντων ὡς οὐκ ἔστιν (=„Człowiek jest miarą wszystkich rzeczy, istniejących, jako istnieją, nieistniejących, jako nie istnieją”; u Diogenesa Laertiosa, ks. IX, 51). Ponieważ Kant lubił zestawiać się z Kopernikiem, można powiedzieć, iż Protagoras i jego zwolennicy byli dla niego tym, czym Niketas i Filolaos dla naszego astronoma. [przypis redakcyjny]
sprofanowany od — dziś: sprofanowany przez. [przypis edytorski]
sprofanowany — zbezczeszczony. [przypis redakcyjny]
sprolongować — odroczyć czas zobowiązania. [przypis edytorski]
spropositi (wł.) — głupstwa, niewłaściwości, niedorzeczności. [przypis edytorski]
sprościć — wyprostować. [przypis edytorski]
sprośnie (daw.) — nieprzyzwoicie. [przypis edytorski]
sprośnie (starop.) — brzydko. [przypis edytorski]
sprośnie (starop.) — źle, na złe. [przypis edytorski]
sprośnie — wulgarnie, bezwstydnie, w sposób przynoszący hańbę. [przypis edytorski]
sprośny — bezwstydny. [przypis edytorski]
Sprośny, brzydki Maranie — wyraz marrano, pochodzenia hiszpańskiego, oznaczał pierwotnie Maura, który pozornie przyjął wiarę chrześcijańską; przeszedłszy do języka włoskiego, stał się, podobnie jak u nas cygan, imieniem pospolitym, przybierając znaczenie: „wiarołomca” lub „zdrajca”. [przypis redakcyjny]
sprośny (daw.) — nieprzyzwoity. [przypis edytorski]
sprośny (daw.) — okropny, plugawy; nieobyczajny. [przypis edytorski]
sprośny (daw.) — występny; bezwstydny. [przypis edytorski]
sprośny (daw.) — występny, odrażający, potworny, godny potępienia. [przypis edytorski]
sprośny (daw.) — występny, potworny, godny potępienia. [przypis edytorski]
sprośny — nieprzyzwoity, grzeszny; tu mowa o diable. [przypis edytorski]
sprośny — nieprzyzwoity. [przypis edytorski]
sprośny (starop.) — szkodliwy albo hańbiący. [przypis redakcyjny]
sprosność (daw.) — nieprzyzwoitość; cecha osoby postępującej niezgodnie z powszechnie przyjętymi normami obyczajowymi i moralnymi. [przypis edytorski]
sprosność (starop.) — okropność, plugawość, nieobyczajność. [przypis edytorski]
sprosny (daw.) — brzydki, plugawy. [przypis redakcyjny]
sprosny (daw.) — tu: skażony grzechem, hańbą. [przypis edytorski]
sprosny (daw.) — występny, rozpustny, grubiański. [przypis edytorski]
sprosny (starop.) — brzydki, szpetny. [przypis edytorski]
sprosny (starop.) — godny potępienia, potworny, okrutny. [przypis redakcyjny]
sprosny (starop.) — okropny, plugawy, nieobyczajny. [przypis edytorski]
sprostować odległość — tu: skrócić drogę, jadąc po trasie bliższej linii prostej. [przypis edytorski]
Sprostowania i wiadomości tyczące się żywota Malczewskiego — w rękopisie Ossolineum Nr. 2442. [przypis redakcyjny]
sproszą — uproszą, doproszą się. [przypis autorski]
sprowadzeni byli do stanu widmowego — w innym wyd. tegoż tłumaczenia: przybrali postać wampirów. [przypis edytorski]
sprowadzić — tu: ściągnąć, kazać odejść. [przypis redakcyjny]
sprowadzili ośmiu lekarzy — sanitarnej służby w wojsku greckim nie ma. Jedynie u Spartan byli chirurgowie, ale i tam nie rozwinęła się z tego na szerszą skalę dbałość o rannego lub chorego żołnierza. [przypis tłumacza]
spruchniały (daw.) — dziś popr.: spróchniały. [przypis edytorski]
Sprung des Geblüts — Pulsieren des Blutes. [przypis edytorski]
sprychy — dziś popr.: szprychy. [przypis edytorski]
spryt (gw.) — spirytus. [przypis edytorski]
sprytnym podstępem, sztucznymi sztuczkami (facetis fabricis et doctis dolis) — Plautowskie aliteracje. [przypis tłumacza]
sprytny syn Mai uroczej (mit. gr.) — Hermes, patron kupców i złodziei, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
sprzągnięcie — dziś popr.: sprzęgnięcie. [przypis edytorski]
sprzątać — tu: zbierać plony. [przypis edytorski]
Sprzątajcie kosze, zbiory już skończone — Stara piosenka ludowa: Adieu, paniers, vendanges sont faites. [przypis tłumacza]
sprzątnąć ten gad zdradziecki — dziś popr. z N.: sprzątnąć tego gada zdradzieckiego. [przypis edytorski]
sprzątnienie — dziś popr.: sprzątnięcie. [przypis edytorski]
sprząż — dziś: sprzęgnij. [przypis edytorski]
sprzęta — dziś popr. forma B. lm: sprzęty. [przypis edytorski]
sprzęt (daw.) — tu: zbiory; zbożny sprzęt: zbiory zbóż. [przypis edytorski]
sprzęt (daw.) — żniwa; zbór plonów. [przypis edytorski]
sprzęt (daw.) — zbiory plonów. [przypis edytorski]
sprzętna (starop.) — zapobiegliwa. [przypis redakcyjny]
sprzęt — tu: koszenie i zwózka. [przypis edytorski]
sprzęt — tu: żniwa, zbiory dojrzałych upraw. [przypis edytorski]
sprzęt — tu: zbieranie zboża z pól. [przypis edytorski]
sprzęty — dziś popr. forma N. lm: sprzętami. [przypis edytorski]
sprzęty — meble, wyposażenie. [przypis edytorski]
sprzęty — tu: żniwa. [przypis edytorski]
sprzężaj (daw.) — zwierzęta wykorzystywane jako siła pociągowa. [przypis edytorski]
sprzężaj — ogół zwierząt pociągowych wykorzystywanych w rolnictwie do transportu i pracy na roli. [przypis edytorski]
sprzężaj — uprząż. [przypis edytorski]
sprzężaj — zwierzęta (konie a. bydło) zaprzęgane do wozu, pługa itp. jako siła pociągowa. [przypis edytorski]
sprzężystość — dziś raczej: sprężystość. [przypis edytorski]
sprzeciwiać — tu: odpowiadać śpiewem, graniem (echem). [przypis redakcyjny]
sprzeciwiał się (…) zaprzestaniu kroków wojennych, aż zmusił… — do pokoju byłoby przyszło już w r. 391/390, gdyby nie upór Aten. Ciągnęły się dalej rozbójnicze wyprawy i drobne utarczki, aż wreszcie Sparta zyskała sprzymierzeńca w tyranie syrakuzańskim Dionizjosie, a Antalkidas, admirał spartański, zdołał zjednać dla sprawy lacedemońskiej króla perskiego. Kiedy Sparta miała już tak wielką silę zbrojną i rozporządzała znacznymi sumami, dalsza wojna była beznadziejna. Król perski wezwał do Sardes posłów greckich (w 387 r.) i podyktował warunki pokojowe: miasta greckie w Azji mają należeć do Persji, miasta greckie w Europie mają mieć autonomię (czyli wszelkie związki mają być rozwiązane). Omówienie szczegółów zostawiono kongresowi w Sparcie. Gdy Korynt i Teby sprzeciwiały się, Agesilaos uzyskał od eforów nakaz mobilizacji. Teby ustąpiły i zgodziły się na rozwiązanie Związku Beockiego, Argos opuściło Korynt, który się swego czasu z nim zjednoczył. Wszędzie wygnani arystokraci mieli wrócić. Z początkiem 386 r. pokój (tzw. królewski, czyli Antalkidasa) zaprzysiężono. [przypis tłumacza]
sprzeciwić się czemuś (daw.) — iść w zawód, starać się przewyższyć. [przypis redakcyjny]
sprzeciwili się bogowie — tj. owo dajmonion. [tłumacz używa rodzaju nijakiego, zgodnego z rodzajem gramatycznym rzeczownika dajmonion w języku greckim; ob. w polszczyźnie dajmonion jako wyraz zapożyczony jest rodzaju męskiego; red. WL]. [przypis tłumacza]
sprzeciwniki — przeciwnicy. [przypis autorski]
sprzeciwważyć (neol.) — stanowić przeciwwagę; zrównoważyć. [przypis edytorski]
sprzeczliwy (daw.) — sprzeczny. [przypis edytorski]
sprzecznemi nasiony — daw. forma N. lm; dziś popr: sprzecznymi nasionami. [przypis edytorski]
sprzecznik (daw.) — ten, który się nie zgadza, który zaprzecza. [przypis edytorski]
sprzeczność (daw.) — skłonność do sprzeczania się; tu: sprzeciw. [przypis edytorski]
sprzeczność taką wprowadzi, jak np. Eurypides z Egeuszem uczynił — Czy mowa o wystąpieniu Egeusa w Medei w. 658, czy w innej tragedii, noszącej tytuł Egeus, nie wiadomo. [Arystoteles zdaje się wskazywać, że wprowadzenie postaci Egeusza (Ajgeusa), który przybywszy do Koryntu, w trakcie rozmowy z Medeą obiecuje jej schronienie w swoim kraju, a następnie wraca do domu, jest nieuzasadnione, skoro bohaterka była czarownicą i nie potrzebowała pomocy, zaś ze spotkania z Egeuszem nic dla fabuły nie wynika; red. WL] [przypis tłumacza]
sprzeczny — tu: stojący na przeszkodzie, sprzeciwiający się. [przypis edytorski]
Sprzedać swoje prawa obywatela jest aktem takiego szaleństwa, że nie można go przypuszczać w człowieku — Mówię o niewoli branej ściśle, tak jak było u Rzymian i jak jest w naszych koloniach. [przypis autorski]
sprzedawacz — dziś: sprzedawca. [przypis edytorski]
sprzedawał — hebr. rdzeń שָׁבַר (szawar): 'złamać, połamać, rozłamać, rozrzucić', w odniesieniu do handlu oznacza zarówno sprzedawanie jak i kupowanie, zob. Raszi do 41:56. [przypis edytorski]
sprzedaż prochu Norwegom w roku 1814 — podczas wojny norwesko-szwedzkiej, w wyniku której Norwegia została związana ze Szwecją unią personalną. [przypis edytorski]
sprzed „roku tysiąc osiemset czterdziestego ósmego” — tj. sprzed Wiosny Ludów, serii ludowych zrywów rewolucyjnych i narodowych w Europie w latach 1848–1849. [przypis edytorski]
sprzed wojny francusko-pruskiej… — a więc sprzed roku 1870. [przypis redakcyjny]
sprzeka (gw.) — człowiek lubiący sprzeczki. [przypis edytorski]
sprzyjaźliwąm — życzliwą, sprzyjającą. [przypis redakcyjny]
sprzyjaźny — dziś: przyjazny. [przypis edytorski]
sprzykrzyć — częściej: sprzykrzyć sobie coś: uznać coś za przykre; znudzić się czymś, mieć czegoś dość. [przypis edytorski]
sprzykrzyć się — stać się dla kogoś przykrym; przestać się podobać. [przypis edytorski]
sprzykrzyłem próżne jęki — dziś popr.: sprzykrzyły mi się próżne jęki. [przypis edytorski]
sprzykrzyło — znudziło. [przypis edytorski]
Sprzymierzeńcami są im Ateńczycy — Ateny wsparły powstanie, wysyłając na pomoc dwadzieścia okrętów, pięć okrętów wysłała Eretria, miasto-państwo na wyspie Eubei; powstańcy czekali z rozpoczęciem działań zbrojnych do przybycia sojuszniczych okrętów, żeby zyskać przewagę na morzu, następnie zjednoczone siły popłynęły do Efezu i znienacka napadły na Sardes. [przypis edytorski]
sprzymierzeńce — dziś popr. forma M. lm: sprzymierzeńcy. [przypis edytorski]
sprzysięga (starop.) — sprzysiężenie. [przypis redakcyjny]
sprzysiężca — tu: spiskowiec. [przypis redakcyjny]
sprzysiężenie z 19 czy 29 sierpnia — mowa o sprzysiężeniu wojskowym z 19 VIII 1820 r. [przypis edytorski]
spsować (starop.) — zepsuć. [przypis redakcyjny]
spuma (daw., z wł.) — piana. [przypis redakcyjny]
spuma (daw., z wł.) — piana, ślina. [przypis redakcyjny]
Spumantemque (…) leonem — Vergilius, Aeneida, IV, 158. [przypis tłumacza]
spurguota — pumpuruota, su pumpurais. [przypis edytorski]
spurius (łac. med.) — rzekomy, pozorny. [przypis edytorski]
spuść (gw., daw.) — zwolnij, przestań, zmniejsz. [przypis autorski]
spuść mu (daw.) — tu: oszczędź mu cierpień. [przypis edytorski]
