ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8499 przypisów.
zbarłożonych — porozrzucanych. [przypis autorski]
z barszczowych uszów — z pierożków, por. barszcz z uszkami; uszów — dziś popr. forma D. lm: uszu. [przypis edytorski]
Z batem do kobiety — por. F. Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra, Mowy Zaratustry: O starej i młodej kobiecie. [przypis edytorski]
zbawiać (daw.) — tu: pozbawić. [przypis edytorski]
zbawić — dziś: pozbawić. [przypis edytorski]
zbawić się — uratować od czegoś, wyzwolić; pozbyć się czegoś. [przypis edytorski]
zbawić (starop.) — pozbawić. [przypis edytorski]
zbawić* (starop.) — pozbawić. [przypis redakcyjny]
zbawić (tu daw.) — pozbawić. [przypis edytorski]
zbawić — tu: pozbawić. [przypis edytorski]
zbawić — tu: uratować. [przypis edytorski]
zbawić żywota (starop.) — pozbawić życia. [przypis edytorski]
Zbawicielów (starop. forma) — dziś popr. D.lp: Zbawiciela (grób). [przypis edytorski]
zbawienie nasze zależy od Boga — Nauka o łasce. [przypis tłumacza]
zbawił (daw.) — pozbawił. [przypis edytorski]
zbawione — ἐπήκοοι, [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
zbawion — pozbawiony. [przypis edytorski]
zbawiony (tu daw.) — pozbawiony. [przypis edytorski]
zbawiony — tu w znaczeniu: pozbawiony. [przypis edytorski]
zbawiż ich kto — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy ich ktoś zbawi. [przypis edytorski]
zbaw mnie tej — pozbaw mnie tej a. zbaw mnie od tej. [przypis edytorski]
zbaw swe wierne, a nawiedź je — dziś popr. forma: zbaw swych wiernych, nawiedź ich (tu archaiczna forma, nawiązująca do języka starych przekładów Biblii, np. Jakuba Wujka). [przypis edytorski]
z bębny — dziś popr. forma N.lm: z bębnami. [przypis edytorski]
„zbędnie dodana lub opuszczona litera może spowodować zagładę świata” — najmniejszy błąd może przeinaczyć intencję Boga. [przypis tłumacza]
zbędzie malowania — straci barwy. [przypis edytorski]
z bebryckiej Amyka krwi — ze szczepu Bebryków, Traków w Bitynii, ich królem był Amykus, sławny pięściarz. [przypis edytorski]
zbełtany (pot.) — zmącony. [przypis edytorski]
Z Bentywolą Torellę, Wiszkontki rodzone — w przekładzie wygląda tak, jakoby Bentywola i Torella były „Wiszkontki rodzone”, co się zupełnie nie zgadza z oryginałem. Ariost wylicza tu ogólnikowo panie z rodziny Torellów, Bentywolów, Wiskontów i Pallawidżinów: E le Torelle, eon le Bentivoglie, / E le Visconte e le Pallavigine. [przypis redakcyjny]
zberczeć a. zbyrczeć (gw.) — dzwonić. [przypis edytorski]
zbereźnik (daw.) — bezwstydnik, swawolnik, hultaj. [przypis edytorski]
zbereźnik (daw.) — osoba mówiąca lub zachowująca się w sposób nieprzyzwoity (przeważnie w sferze seksualnej). [przypis edytorski]
zbereźnik (daw.) — tu: swawolnik, hultaj. [przypis edytorski]
zberknięcie — tu: chrzęst, szczęknięcie. [przypis edytorski]
z berły — dziś popr. forma N. lm: z berłami. [przypis edytorski]
zbespiecznieć (starop. forma ort.) — poczuć się bezpiecznym. [przypis redakcyjny]
zbestwiony (daw.) — rozbestwiony; zamieniony w bestię; zdziczały. [przypis edytorski]
zbesztać kogoś — surowo kogoś zganić. [przypis edytorski]
zbezcześnić — dziś zbeszcześcić. [przypis edytorski]
z bezpieczeństwem — o ile jest zapewnione bezpieczeństwo [raczej: jeśli ma być zapewnione bezpieczeństwo. Red. WL]. [przypis redakcyjny]
zbezsławienie — pozbawienie sławy, zniesławienie. [przypis edytorski]
zbezwładniony — taki, który stał się bezwładnym. [przypis edytorski]
zbić kogoś z terminu (daw.) — zbić kogoś z tropu, zdezorientować kogoś. [przypis edytorski]
zbić z pantałyku — zbić z tropu. [przypis edytorski]
zbiec — tu: nadbiec. [przypis redakcyjny]
zbiedzony — dziś popr.: zabiedzony. [przypis edytorski]
zbiedzony — wyglądający niezdrowo. [przypis edytorski]
zbiegać ziemie (daw.) — przebiegać przez ziemie, wędrować. [przypis edytorski]
zbiegi — dziś popr. forma M.lm: zbiegowie. [przypis edytorski]
Z biegiem czasu zostanie uznana niezaprzeczalnie prawda, że Marks był przede wszystkim potężnym, intuicyjnym umysłem filozoficznym: ale tego się nie zrozumie, póki krążyć będzie bajeczka o filozofie Engelsie, który był pierwszorzędnym publicystą, ale absolutnie nie wchodzi w rachubę jako filozof. [przypis redakcyjny]
Z biegiem fal naszej leniwej Chijany — Chiana, zbyt leniwo płynąca rzeka w Toskanii. [przypis redakcyjny]
zbiegłe lubości — przemijające przyjemności. [przypis edytorski]
zbiegł — tu: zdążył. [przypis edytorski]
zbiegłych od Partów Mitrydata i Orsanesa potajemnie wypuszcza na wolność, tłumacząc później wojsku, że sami uciekli — por. Starożytności XIV, VI, 4 (rzecz przedstawiona nieco odmiennie, Gabinius zbiegów odsyła do Rzymu, a rządy nad Syrią zdaje Krassusowi). [przypis tłumacza]
zbiegłych skazańców — od końca XVIII wieku Wielka Brytania traktowała Australię głównie jako miejsce zsyłki więźniów, gdyż brytyjskie więzienia były przepełnione. Do roku 1868, kiedy tego zaprzestano, wysłano do kolonii karnych w Australii ok. 160 tysięcy skazanych. [przypis edytorski]
zbiegli na dół — zachodnim i północnym stokiem akropoli. [przypis tłumacza]
zbiegów — φυγαῖς (N), ψυχαῖς(D). [przypis tłumacza]
Z. Bieńkowski, Poezja i niepoezja, Warszawa 1967, s. 108. [przypis autorski]
zbierać — gromadzić (tu chodzi o gromadzenie tekstów, fraszek). [przypis redakcyjny]
zbierać sprzęty — tu: zbierać plon. [przypis edytorski]
zbierać — tu w znaczeniu: „wybierać” (z gniazda). [przypis redakcyjny]
zbierać wzorki (daw. pot.) — przyglądać się i zapamiętywać przykłady typowych zachowań osób, z którymi się obcuje. [przypis edytorski]
zbierać wzorki (z kogoś) (daw. pot.) — dopatrywać się czyichś wad, niestosowności, drobiazgowo krytykować, obgadywać. [przypis edytorski]
zbiera — dziś popr.: wzbiera. [przypis edytorski]
Zbierając grosze, Cezar traci serca — wskutek zdzierstw Cezara wybuchły były w Rzymie niebezpieczne rozruchy, które dopiero przy pomocy Antoniusza krwawo stłumił. [przypis tłumacza]
zbierała szyszki — dawniej ubodzy ludzie zbierali suche szyszki na opał do pieca. [przypis edytorski]
zbieranie — tu: majątek. [przypis edytorski]
zbierema się (gw.) — zbierzemy się. [przypis edytorski]
Zbierzcie się w sobie; wraz znajdziecie argumenty natury przeciw śmierci (…) — por. Cicero, Academica, IV, 34. [przypis tłumacza]
z bieżącym kołem — sens: w miarę kolejnych obrotów koła garncarskiego. [przypis edytorski]
zbieżał (daw.) — zbiegł, tu: upłynął, przeminął. [przypis edytorski]
zbieżał (starop.) — przejechał. [przypis redakcyjny]
zbież — tu: przebież; przemierz. [przypis edytorski]
Zbigniewa, syna, którego miał z łoża bocznego, panujący książę Władysław — Zbigniew (ok. 1070/1073–1113), pierworodny syn Władysława Hermana z Przecławą z niedynastycznego rodu Prawdziców, książę Wielkopolski, Mazowsza i Kujaw w l. 1102–1107. Małżeństwo Władysława z Przecławą, choć zawarte w obrządku słowiańskim, miało moc prawną: dopiero pod koniec XII w. legat papieski Piotr Capuano, przebywając w Księstwie Polskim w 1197 r. nakazał zawieranie ślubów kościelnych. [przypis edytorski]
Zbigniew Jasiński ps. „Rudy” (1908–1984) — dziennikarz, poeta, żołnierz AK, autor słynnego wiersza Żądamy amunicji! uważanego za najpopularniejszy w czasie powstania, po wojnie na emigracji. [przypis edytorski]
Zbigniew (…) wyznaczoną sobie mając dzielnicę stykającą się o granicę z ziemią pogan — Wielkopolskę; Mazowsze zachował Władysław Herman. [przypis edytorski]
Zbigniew — Zbigniew Oleśnicki (1389–1455), biskup krakowski, pierwszy kardynał narodowości polskiej, doradca Władysława II Jagiełły i Władysława III Warneńczyka; przeciwny koronowaniu Witolda. [przypis edytorski]
Zbigniew z Brzezia (1360–1425) — marszałek wielki koronny, przez pewien czas również starosta krakowski. [przypis edytorski]
Zbigniew Zieliński ps. „Sęk” (1927– ) — żołnierz AK, uczestniczył również w konspiracji antykomunistycznej po wojnie, zdołał uniknąć wykrycia i aresztowania, w latach 1991–1992 Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. [przypis edytorski]
Zbigniew z Oleśnicy (1389–1455) — biskup krakowski (1423–1455), w 1449 został pierwszym kardynałem polskiego pochodzenia; jego karierę wydatnie przyspieszyło uratowanie życia Władysława Jagiełły podczas bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
zbijać (starop.) — [tu:] trudnić się rzemiosłem zbójeckim. [przypis redakcyjny]
zbijać z terminu — zbijać z tropu. [przypis edytorski]
zbili (gw.) — od: zbilić, zbylić: pamiętać, pomyśleć o czymś, tu: ani zbili: w jakimś innym sensie, dziś mętnym (jak cała przemowa Gospodarza); może: niewątpliwie lub tp. [przypis redakcyjny]
zbiór — majątek, bogactwo. [przypis redakcyjny]
zbiór — majątek. [przypis redakcyjny]
zbiór pieśni galicyjskich — chodzi o dzieło Wacława Zaleskiego (1799–1849) Pieśni polskie i ruskie ludu galicyjskiego z muzyką instrumentowaną przez Karola Lipińskiego. Zebrał i wydał Wacław z Oleska, opublikowane w 1833 r. [przypis edytorski]
zbiór — tu: zebranie. [przypis edytorski]
zbiornik, który Homer poetycznie nazywa kotliną pośród gór — por. Homer, Iliada IV 453 (porównanie zwarcia i zmieszania się nacierających wojsk trojańskich i achajskich oraz towarzyszącego temu zgiełku z mieszaniem się spływających w jedną dolinę rwących wód potoków). [przypis edytorski]
zbirać (starop.) — zbierać. [przypis edytorski]
zbira (gw.) — zbiera. [przypis edytorski]
zbir (daw.) — członek straży. [przypis edytorski]
zbir — tu: zabójca. [przypis edytorski]
zbiry (daw.) — członkowie straży; w innym wyd. tegoż tłumaczenia: łucznicy. [przypis edytorski]
zbiry — daw. nazwa członków straży. [przypis edytorski]
zbiry — daw. określenie członków straży; gwardia. [przypis edytorski]
zbiry — daw. określenie członków straży; w innym oprac. tegoż tłumaczenia: alguacilowie. [przypis edytorski]
zbiry Świętej Hermandady — członkowie hermandady; od hiszp.: hermandad: bractwo, powstałe w średniowieczu bractwa, rodzaj samoobrony czy milicji miejskich mających początkowo bronić pielgrzymów i tras ich wędrówek (miast i osad słynących cudami itp.) przed bandytami, ale także samowolą najemnych żołnierzy czy szlachty, właścicieli ziemskich; z czasem bractwa podporządkowane zostały władzy centralnej i służyły do ściągania podatków oraz egzekwowania poboru do wojska; instytucja zrzeszająca bractwa Santa Hermandad (hiszp.: święte bractwo) istniała do 1835 r. [przypis edytorski]
z bisurmańskiej na grecką wiarę przechrzczony — tzn. zmienił wyznanie, przechodząc z islamu na prawosławie. [przypis edytorski]
zbisurmanić się (daw. pogard.) — zostać muzułmaninem. [przypis redakcyjny]
zbita — tu: zbita w kupę, skupiona. [przypis redakcyjny]
zbite bogi — tj. stłuczone posążki bóstw. [przypis edytorski]
