Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4077 przypisów.
lub przegram, lub wezmę zwycięstwo (starop.) — dziś: czy przegram, czy odniosę zwycięstwo. [przypis edytorski]
Lub się bić sam a sam ze mną, lub chcesz gromadą (starop.) — czy chcesz się bić sam na sam, czy gromadą. [przypis edytorski]
lub siecze, lub chodzi (starop.) — czy zadaje ciosy, czy idzie; zarówno w walce wręcz, jak w poruszaniu się. [przypis edytorski]
lub (starop.) — tu: czy. [przypis edytorski]
lub starych farsach francuskich przechodzących z rąk do rąk, wciąż na nowo kształtowanych, upiększanych, przetwarzanych — np. Mistrz Pathelin z ok. 1465 roku. [przypis edytorski]
luby (daw., gw.) — miły. [przypis edytorski]
luby (daw., gw.) — miły. [przypis edytorski]
luby (daw.) — miły, kochany. [przypis edytorski]
luby (daw.) — miły, przyjemny, kochany. [przypis edytorski]
François-René de Chateaubriand, Przygody ostatniego z Abenserażów
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
luby (daw.) — miły. [przypis edytorski]
luby — drogi, kochany. [przypis edytorski]
luby — miły, ukochany. [przypis edytorski]
luby — miły, ulubiony, drogi. [przypis edytorski]
luby — miły, ulubiony. [przypis edytorski]
luby (przestarz.) — miły; ulubiony; ukochany. [przypis edytorski]
luby — tu: miły. [przypis edytorski]
luby — tu: miły, ulubiony. [przypis edytorski]
lub złą, lub dobrą (starop.) — czy złą, czy dobrą. [przypis edytorski]
Lucanus — w istocie przytoczony cytat pochodzi nie z Lukana, lecz z Pieśni Horacego. [przypis edytorski]
Luccheni, Luigi (1873–1910) — włoski anarchista, morderca cesarzowej austriackiej Elżbiety (10 września 1898). [przypis edytorski]
Lucena — osada kolonistów w płd. Brazylii, w stanie Santa Catarina, niedaleko od granicy ze stanem Parana; założona w 1890 lub 1891, zapoczątkowała obecne miasto Itaiópolis. [przypis edytorski]
Lucerna — miasto w Szwajcarii, ośrodek wypoczynkowy. [przypis edytorski]
Lucia di Lammermoor (wł.) — Łucja z Lammermooru (1835), opera tragiczna z muzyką Gaetana Donizettiego i librettem Salvatora Cammarano, opartym na powieści Waltera Scotta. [przypis edytorski]
lucida intervalla (łac.) — dosł. jasne przerwy; odcinki czasu w których choroba umysłowa lub psychiczna okresowo ustępuje. [przypis edytorski]
lucida momenta (łac.) — jasne momenty. [przypis edytorski]
Lucie, soyez tranquille (fr.) — Luciu, uspokój się. [przypis edytorski]
lucifer — dosł.: niosący światło; tu: księżyc. [przypis edytorski]
Lucifer — utwór Micińskiego Lucifer bywa traktowany jako kwadryptyk, którego część pierwszą stanowi utwór o tym właśnie tytule, drugą fragment poetycki o incipicie Mój duch łańcuchem skuty do ziemi (…), część trzecią wiersz Melancolia, a czwartą fragment zaczynający się od słów Oto mej duszy świątynia — z czarnych jak miłość marmurów (…). Dwie pierwsze części kwadryptyku znajdują się już w bibliotece, również pod tytułem Lucifer. [przypis edytorski]
Lucifer — w opowieściach biblijnych imię przywódcy zbuntowanych przeciw Bogu aniołów, który za karę został strącony w otchłań; imię Luciferus (z łac.) znaczy: niosący światło, tymczasem po upadku kondycja Lucyfera jako pierwszego ze złych duchów, szatana, księcia ciemności, jest przeciwieństwem tego znaczenia; Tadeusz Miciński buduje obraz Lucyfera, używając antynomii i oksymoronów, oddając w ten sposób paradoksalność jego bytu. [przypis edytorski]
Lucifer (z łac.: niosący światło) — w demonologii chrześcijańskiej imię przywódcy zbuntowanych przeciw Bogu aniołów, który za karę został strącony w otchłań. [przypis edytorski]
luciola (z wł. lucciola) — świetlik, robaczek świętojański. [przypis edytorski]
Lucius Cornelius Cinna — syn konsula o tym samym imieniu, jeden z zabójców Cezara. [przypis edytorski]
Lucius Licinius Lucullus (109–57) — rzym. wódz i polityk, słynny z wystawnego życia. [przypis edytorski]
Lucius Tillius Cimber — senator, jeden z zabójców Cezara. [przypis edytorski]
Lucjan Bonaparte (1775–1840) — brat cesarza Napoleona I, książę rzymski, polityk; przewodniczący Rady Pięciuset za Dyrektoriatu; od 1803 poróżniony z bratem, osiadł we Włoszech. [przypis edytorski]
Lucjan de Rubempre — bohater Straconych złudzeń Balzaka. [przypis edytorski]
Lucjan Rydel (1870–1918) — poeta i dramaturg, działacz kulturalny, tłumacz, autor m.in. baśni scenicznej Zaczarowane koło (1900). [przypis edytorski]
Lucjusz Akcjusz (170 p.n.e.–ok. 85 p.n.e.) — poeta i dramatopisarz rzymski, tworzący głównie tragedie. [przypis edytorski]
Lucjusz a. Lucjusz Tyberiusz — postać literacka z legend arturiańskich: zachodniorzymski namiestnik lub cesarz, który zażądał hołdu od króla Artura i został przez niego pokonany. [przypis edytorski]
Lucjusz Kwinktus Cincinnatus (V w. p.n.e.) — konsul rzymski w r. 460, wybrany dyktatorem na czas wojny z plemieniem Ekwów; wg legendy nominacja zastała go orzącego ziemię, a po zwycięskiej wojnie powrócił do pracy na roli. [przypis edytorski]
Lucjusz Sergiusz Katylina (109–62 p.n.e.) — rzymski polityk, awanturnik, przywódca spisku. [przypis edytorski]
lucker — locker. [przypis edytorski]
luctus (łac.) — żałoba. [przypis edytorski]
Lucus a non lucendo (łac.) — las od [tego że] nie lśni (przykład fałszywej etymologii). [przypis edytorski]
lucus a non lucendo (łac., przen.) — dosł. gaj nieświecący, wyrażenie oparte na grze słów lucus: gaj, luceo: świecić; przen. coś sprzecznego, absurdalnego. [przypis edytorski]
lucus (łac.) — las. [przypis edytorski]
Lucyfer — dosł. niosący światło, chodzi o planetę Wenus, gwiazdę poranną. [przypis edytorski]
lucyferowy — od imienia Lucyfer (z łac. lucifer: niosący światło), w demonologii chrześcijańskiej nadanego przywódcy zbuntowanych przeciw Bogu aniołów, który za karę został strącony w otchłań. [przypis edytorski]
Lucy Maud Montgomery — w wydaniu źródłowym z 1930 roku jako tłumacz został podany Andrzej Magórski. Pod tym pseudonim swoje dzieła publikował Marceli Tarnowski. [przypis edytorski]
Lucyper a. Lucyfer — diabeł, jeden z upadłych aniołów. [przypis edytorski]
Lucyper a. Lucyfer (rel.) — Szatan. [przypis edytorski]
Lucyper — inaczej: Lucyfer. [przypis edytorski]
Lucyper, zniekszt. Lucyfer (rel., łac. luciferos: niosący światło) — w demonologii chrześcijańskiej imię przywódcy zbuntowanych przeciw Bogu aniołów, który za karę został strącony w otchłań. [przypis edytorski]
lucziola — gatunek świetlika. [przypis edytorski]
lud argiwski — mieszkańcy Argos. Ponieważ Argiwowie byli najważniejszą grupą wojowników walczących w wojsku greckim przeciw Troi, ich nazwa w odniesieniu do tych czasów często oznaczała ogół Greków. [przypis edytorski]
lud Dauna — Rutulowie, zwani tak od ojca Turna, Daunusa, lub od starego Dauna, założyciela państwa w Apulii. [przypis edytorski]
Ludendorff, Erich (1865–1937) — czołowy dowódca niemiecki podczas I wojny światowej. W książce Der Totale Krieg (Wojna totalna) twierdził, że „polityka to sposób prowadzenia wojny”, a naród i społeczeństwo powinny być całkowicie podporządkowane potrzebom armii. [przypis edytorski]
Ludendorff, Erich (1865–1937) — niemiecki generał i polityk, czołowy dowódca w czasie I wojny światowej, po wojnie związany z Hitlerem (był uczestnikiem puczu monachijskiego w 1923); autor książki Der Totale Krieg (Wojna totalna, 1935). [przypis edytorski]
Ludendorff, Erich (1865–1937) — niemiecki generał. [przypis edytorski]
Ludendorff, Erich (1865–1937) — wojskowy niemiecki, czołowy dowódca w czasie I wojny światowej. [przypis edytorski]
Ludendorff, Erich (1865–1937) — wojskowy niemiecki, obok Paula von Hindenburga czołowy dowódca w czasie I wojny światowej; brał udział w zwycięskich bitwach z Rosjanami pod Tannenbergiem i nad Jeziorami Mazurskimi; uczestniczył w przygotowaniu „Aktu 5 listopada” (1916; zawierał on ogólnikową obietnicę utworzenia Królestwa Polskiego) oraz w rokowaniach pokojowych z Rosją w Brześciu (1918); przygotował plan ofensywy na froncie zachodnim, której kres położyła klęska nad Marną (w tzw. drugiej bitwie nad Marną, 15 lipca – 5 sierpnia 1918). [przypis edytorski]
Ludendorff, Foch — czołowi dowódcy okresu I wojny światowej: niemiecki gen. Erich Ludendorff (1865–1937) oraz francuski gen. Ferdinand Foch (1851–1929). [przypis edytorski]
Lude, spasajtes! (z ukr.) — Ludzie, ratujcie się! [przypis edytorski]
Ludkowie właśc. Lutyci — Wieleci stojący na czele Związku Wieleckiego, w skład którego wchodzili również Ratarowie, Sprewianie, Doleńcy, Czrezpienianie i in. [przypis edytorski]
lud Lidii — Etruskowie, w których krainie wypływa Tyber, mieli pochodzić z Lidii w Azji Mn. [przypis edytorski]
lud Lidów — Etruskowie, wywodzący się z Lidii. [przypis edytorski]
lud mu się modli — modlić się komuś to efekt wpływu rekcji wschodniosłowiańskiej, dziś popr.: modlić się do kogoś. [przypis edytorski]
ludne — mające wielu mieszkańców, zamieszkałe przez wielu ludzi. [przypis edytorski]
ludnić — dziś: zaludniać. [przypis edytorski]
ludność zwierzęca — poetyckie określenie fauny, dla odróżnienia jej od flory. [przypis edytorski]
ludóm — dziś popr. forma C. lm: ludom. [przypis edytorski]
lud ognisty — artylerzyści. [przypis edytorski]
Ludovic Halévy (1834–1908) — fr. pisarz, członek Akademii Francuskiej, autor sztuk teatralnych i librett operetkowych, współpracował z Henrim Meilhakiem. [przypis edytorski]
ludowe epos (r.n.) — dziś popr.: ludowy epos (r.m.). [przypis edytorski]
ludowiec — idealizujący chłopów, chłopoman. [przypis edytorski]
ludowładztwo — demokracja; wyraz utworzony jako kalka z gr. słowa demokracja (z gr. demos: lud, naród i kratia: władza). [przypis edytorski]
ludowładztwo — spolszczenie wyrazu demokracja. [przypis edytorski]
ludożercy — tu: ludzie ze społeczności stojących niżej cywilizacyjnie. Dawniej powszechne było wyobrażenie „dzikich” ludzi jako uprawiających kanibalizm, co wynikało z przekonania o wyższości kulturowej białych. Większość doniesień na ten temat została zakwestionowana (por. William Arens, The Man-Eating Myth, 1979). [przypis edytorski]
ludożerstwo — praktyka zjadania mięsa ludzkiego. [przypis edytorski]
lud… posiłkowy — sprzymierzeńcy. [przypis edytorski]
lud przeniósł on do miast — «Josef przeniósł ich z miasta do miasta, dla przypominania im, że nie posiadają już ziemi», zob. Raszi do 47:21. [przypis edytorski]
ludus matutinus (łac.) — widowisko poranne. [przypis edytorski]
Ludwig, Christian Gottlieb (1709–1778) — niem. botanik i lekarz. [przypis edytorski]
Ludwig, Emil (1881–1948) — pisarz niemiecki, autor biografii (m.in. Goethego i Bismarcka), które zyskały międzynarodową popularność; od 1932 roku na emigracji. [przypis edytorski]
Ludwig Klages i Theodor Lessing — Ludwig Klages (1872–1956), niem. filozof, psycholog i grafolog oraz Theodor Lessing (1872–1933), niem. filozof pochodzenia żydowskiego, zamordowany przez sympatyków nazizmu, na podstawie wypowiedzi Nietzschego rozwinęli filozofię życia: antyintelektualną i antycywilizacyjną, największą wartość przypisującą „duchowi”, spontaniczności i biologicznej sprawności. [przypis edytorski]
ludwik a. luidor (fr. Louis d'or) — złota moneta francuska bita w latach 1640–1791; nazwa wywodzi się od Ludwika XIII, za którego panowania te monety wprowadzono w obieg; ludwikami nazywano później tradycyjnie złote 20-frankówki. [przypis edytorski]
ludwik a. luidor (fr. Louis d'or) — złota moneta francuska z podobizną króla. [przypis edytorski]
ludwik a. luidor (fr. Louis d'or: złoty Ludwik) — złota moneta francuska z podobizną króla, bita w latach 1640–1791; ludwikami nazywano później tradycyjnie złote 20-frankówki. [przypis edytorski]
Honoré de Balzac, Stracone złudzenia, Wielki człowiek z prowincji w Paryżu
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ludwik a. luidor (fr. Louis d'or: złoty Ludwik) — złota moneta francuska z podobizną króla, bita w latach 1640–1791. [przypis edytorski]
ludwik a. luidor — złota moneta francuska z podobizną króla, bita w latach 1640–1791; ludwikami nazywano później tradycyjnie złote 20-frankówki. [przypis edytorski]
ludwik a. luidor — złota moneta francuska z podobizną króla, bita w latach 1640–1791, mająca wartość 8 talarów (écu). [przypis edytorski]
Ludwika Maria Gonzaga de Nevers (1611–1667) — księżniczka mantuańska, królowa Polski, żona dwóch polskich królów: Władysława IV i Jana II Kazimierza. [przypis edytorski]
Ludwika, niem. Luiza (1776–1810) — królowa Prus, żona Fryderyka Wilhelma, matka dziewięciorga dzieci. Niezmiernie popularna w Niemczech ze względu na patriotyzm, jaki wykazała podczas wojen napoleońskich. [przypis edytorski]
Ludwik Bonaparte — bratanek Napoleona I, od 1848 prezydent Francji, w 1851 dokonał przewrotu, w 1852 ogłosił się cesarzem jako Napoleon III Bonaparte; po klęsce w wojnie francusko-niemieckiej w 1870 został zdetronizowany; zmarł na wygnaniu w Anglii. [przypis edytorski]
Ludwik Czarnowski (1887–1933) — aktor i reżyser. [przypis edytorski]
ludwik — dawna moneta francuska. [przypis edytorski]
Ludwik Filip (1773–1850) — król Francuzów, ostatni monarcha Francji z rodu Burbonów; proklamowany królem po obaleniu Karola X przez rewolucję lipcową 1830, sprawował rządy konstytucyjne, obalony przez rewolucję lutową 1848; czasy jego panowania to okres wielkich zmian we Francji: formowania się parlamentaryzmu i współczesnych partii politycznych oraz rozwoju nowoczesnego kapitalizmu. [przypis edytorski]
Ludwik Filip (1773–1850) — ostatni król Francji z dynastii Burbonów, panował w latach 1830–1848. [przypis edytorski]
Ludwik Filip (1773–1850) — ostatni król Francji z dynastii Burbonów, panował w latach 1830–1848. [przypis edytorski]
Ludwik Filip II Orleański, zw. Philippe Égalité (1747–1793) — książę Orleanu, polityk z czasów rewolucji francuskiej, kuzyn Ludwika XVI, ojciec króla Ludwika Filipa I; zwolennik rewolucji francuskiej, deputowany do Stanów Generalnych, członek Konstytuanty i Konwentu Narodowego; po obaleniu monarchii zrezygnował z tytułów i przyjął nazwisko Égalité (Równość); w styczniu 1793 głosował za wyrokiem śmierci dla Ludwika XVI; dwa miesiące później aresztowany razem z innymi Burbonami, oskarżony o zdradę i stracony. [przypis edytorski]
