Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161987 przypisów.
z wiekiem wszystko przychodzi — Tutaj Celimena już nie przez omówienia, ale atakuje Arsenę wprost, brutalnie, z całym okrucieństwem, na jakie umie się zdobyć kobieta wobec drugiej kobiety. Ale trzeba przyznać, została zaczepiona i to we własnym domu. [przypis tłumacza]
z wieku (starop.) — z dawna, od wieków. [przypis edytorski]
z wielą ludźmi (daw.) — dziś: z wieloma ludźmi. [przypis edytorski]
z wielą (starop.) — z wieloma (domyślnie: osobami). [przypis edytorski]
z wielą (starop.) — z wieloma; forma rzeczownikowa dawnego przymiotnika: wieli, wiela, wiele. [przypis edytorski]
z wielką biedą — z dużym trudem. [przypis edytorski]
z wielką pamięcią i dyspozycyją — z wielką przytomnością przygotowaniem. [przypis redakcyjny]
z wielkich w zadku — w oryginale mowa o homoseksualistach. [przypis edytorski]
z wielkiego bursztyna — tj. z bursztynowej fajki. [przypis redakcyjny]
z wielkimi mocarze — dziś: z (…) mocarzami. [przypis edytorski]
z wielkimi wodami ponad kryształowym sklepieniem — por. Rdz 1:6; 7:10 i in. [przypis edytorski]
z wielkim pożytkiem rzeczypospolitej było, gdyby nie tylko powiaty polskie, ale też i insze krainy ku koronie przyległe do jednakiego sposobu albo dawania podatku, albo służenia wojny przywiedzione były — to dlatego Frycz pisze, że jeszcze zjednoczenia księstwa litewskiego z Koroną nie było, które aż roku 1569 doszło (przypis źródła). [przypis edytorski]
z Wielkopolany — dziś popr. forma N. lm: z Wielkopolanami. [przypis edytorski]
Z wielu względów człowiek jest zwierzęciem, które musi walczyć przeciwko naturze albo innym ludziom… — Hippolyte Taine, Filozofia sztuki (1865), rozdz. VI. [przypis edytorski]
zwierać psy (daw.) — wiązać psy na smyczy. [przypis edytorski]
Zwierciadła, które wy zowiecie Trony — Tymi zwierciadłami są aniołowie, o których hierarchii w niebie dowiemy się obszerniej z pieśni XXVIII. [przypis redakcyjny]
Zwierciadło albo kształt (…) — pierwotnie dzieło zatytułowane (wg pisowni z XVI w.) Żywot człowieka poćciwego stanowiło część większej publikacji opatrzonej wspólnym tytułem Żwierciadło albo kstałt, w którym każdy stan snadnie się może swym sprawam, jako we źwierciedle, przypatrzyć, wydanej na przełomie lat 1567/1568 w oficynie drukarskiej Matysa Wirzbięty w Krakowie i obejmującej, oprócz wspomnianej rozprawy, również drobniejsze dzieła, mianowicie: przedmowę albo Spólne narzekanie wszej Korony na porządną niedbałość naszę, zbiory aforyzmów, czyli apoftegmatów (Apoftegmata, to jest krótkie a roztropne powieści, Apoftegmata krótsze, Apoftegmata albo wirszyki na gmachy, także też na ine rzeczy), Przedmowę krótką do Polaka stanu rycerskiego (zbiór dłuższych wierszy polityczno-obyczajowych o zabarwieniu satyrycznym i moralizatorskim) oraz traktat religijno-moralny Zbroja pewna każdego rycerza krześcijańskiego. Żywot człowieka poczciwego opublikowano osobno po raz pierwszy w Warszawie, w drukarni Gałęzowskiego w 1828 r. i to wydanie stanowi podstawę niniejszego. [przypis edytorski]
zwierciadło — lustro. [przypis edytorski]
Zwierciadło Narcyza — woda, w której przeglądał się piękny młodzieniec Narcissus. [przypis redakcyjny]
Zwierciadło sprawiedliwości — jedno z określeń Matki Boskiej w litanii. [przypis edytorski]
zwierciadło sześciołokciowej wysokości — w wersji tekstu z 1804 r. wysokość lustra ma 9 stóp, w wersji z 1810 r. ma 12 stóp; dokonana przez Potockiego korekta ma na celu wprowadzenie liczby 12 wraz z jej symboliką; zmiana przez tłumacza na 6 łokci nie idzie za tym zamiarem autora. [przypis edytorski]
„Zwierciadło widowisk, literatury, obyczajów i sztuki” — „Le Miroir des spectacles, des lettres, des moeurs et des arts”, francuski liberalny dziennik ilustrowany, wydawany w Paryżu w l. 1821–1823. [przypis edytorski]
zwierciadły — dziś popr. forma N. lm: zwierciadłami. [przypis edytorski]
zwierciadły — dziś popr. N. lm.: zwierciadłami. [przypis edytorski]
zwierciadły — dziś popr.: zwierciadłami. [przypis edytorski]
zwierciadlnymi — dziś: zwierciadlanymi. [przypis edytorski]
zwierciedle (daw. forma) — dziś Ms.lp: (w) zwierciadle. [przypis edytorski]
zwierciedle — dziś popr. forma Msc. lp: zwierciadle. [przypis edytorski]
zwierciedle — dziś: zwierciadle. [przypis edytorski]
zwierciedlić — dziś popr.: odzwierciedlać; odbijać. [przypis edytorski]
zwierciedlić się — odbijać się. [przypis edytorski]
zwierciedlić — ukazywać, odbijać. [przypis edytorski]
z wiernemi bojary — dziś popr. forma N. lm: z wiernymi bojarami. [przypis edytorski]
zwierny — tu: wierny, rozumiejący, życzliwy. [przypis edytorski]
zwierściadło (starop.) — zwierciadło. [przypis edytorski]
zwierściadło — zwierciadło. [przypis edytorski]
zwierząt wykopaliskowych — dziś popr.: zwierząt kopalnych. [przypis edytorski]
zwierzać się — być przykrym, niecierpliwić się, gniewać się. [przypis redakcyjny]
zwierzać się — tu: powierzać się. [przypis edytorski]
zwierza — zwierzęta; tu: forma skrócona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
zwierzchni (daw.) — wierzchni. [przypis edytorski]
zwierzchnie — powierzchownie. [przypis edytorski]
zwierzchnie — powierzchownie, zewnętrznie. [przypis edytorski]
zwierzchnik — gdyż chodzi o formę rządu, więc o prawo. [przypis tłumacza]
zwierzchnik jednak nie może nałożyć na poddanych kajdan niepotrzebnych wspólnocie; nie może nawet chcieć tego, albowiem pod panowaniem praw rozumu nic nie dzieje się bez przyczyny… — zwierzchnik jest wyrazicielem woli powszechnej, nie może więc ex definitione stanowić niczego, czego nie wymagałaby potrzeba całości. Niemożność ta jest jednak natury czysto logicznej, a nie prawnej, tzn. że zwierzchnik nie ma żadnego obowiązku tak nie czynić, a jedynie jego pojęciowe granice nie pozwalają mu na to, gdyż stałby się czymś innym, niż jest. Następne ustępy rozwijają własną teorię Russa, rozwiązującą problem naczelny. [przypis tłumacza]
zwierzchnik nigdy nie ma prawa obciążać jednego poddanego bardziej niż innego, wówczas bowiem sprawa staje się szczegółowa i władza jego przestaje być właściwa — z pojęcia samego władzy zwierzchniczej wypływa, że może ona jedynie przedsiębrać akta o charakterze powszechności i że nie należą do jej właściwości akta zwrócone ku poszczególnym osobom, rzeczom lub działaniom. Dlatego każda jednostka jest swobodna w granicach praw i zwierzchnik nie może obciążyć poszczególnych obywateli jakimiś nakazami czy zakazami, które by nie obejmowały ogółu obywateli, a więc przynosiły jej stratę, nie równoważąc tej straty korzyścią, płynącą ze świadczeń składanych przez innych. Powszechność przedmiotowa woli powszechnej wyradza się zatem w ostatecznej analizie prawości związków społecznych. [przypis tłumacza]
Zwierzchnim sądem każdej prowincji… — Szczegóły o urządzeniach sądowych znaleźć można w Le Caucase et la Perse przez M. Orsolle. [przypis autorski]
zwierzchność — władza, naczelnictwo, zwierzchnictwo. [przypis edytorski]
Zwierz — chodzi tu być może o niewidoczny z Ziemi gwiazdozbiór Centaura, którego dwie gwiazdy są wskaźnikami Krzyża Południa. [przypis redakcyjny]
zwierzę na dwu nogach, bez pierza (…) oskubawszy bowiem żywego kapłona, obnosili go, wołając: „oto człowiek Platonowy” — kpiącym był Diogenes, por. Diogenes Laertios, Diogenes z Synopy, [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, V, 40. [przypis edytorski]
Zwierzę nie jest rzeczą i jeśli nie chcecie postawić go na równi z człowiekiem… — ibid., s. 136. [przypis autorski]
zwierzę o jednym oku — lufa muszkietu, opieranego na widłach, lub armaty osadzonej na lawecie. [przypis redakcyjny]
zwierzęta, które przebywają gdzieś na krańcach świata, a żywią się powietrzem — mowa o kameleonach; staroż. autor rzym. Pliniusz stwierdził, że kameleony nie jedzą ani nie piją jak inne stworzenia, lecz odżywiają się samym powietrzem (Historia naturalna, VIII 51); ta cecha wyróżniała kameleony wśród innych stworzeń w średniowiecznych bestiariuszach, powoływano się na nią także później. [przypis edytorski]
Zwierzęta nawet mają jej uczucie (…) — por. Elian Klaudiusz, O właściwościach zwierząt, XII, 42. [przypis tłumacza]
zwierzęta ssące — dziś: ssaki. [przypis edytorski]
zwierzęta złożone — w oryg. compound animals, obecnie nazywane organizmami kolonijnymi, żyjącymi w skupieniach tworzących funkcjonalną całość. [przypis edytorski]
Zwierzę to niczym chuci nie ostudza — Namiętność łakomstwa nigdy nie jest zaspokojona tym, co posiada, nigdy syta. Przez zwierzęta, z którymi się para, wyraża poeta inne występki, jakich ona jest rodzicielką, jako to: kradzież, łup, zdrada i niesprawiedliwość. [przypis redakcyjny]
zwierzęty (daw.) — dziś N.lm: zwierzętami. [przypis edytorski]
zwierzęty — dziś popr. forma N.lm: zwierzętami. [przypis edytorski]
zwierzęty — dziś popr. forma N. lm: zwierzętami. [przypis edytorski]
zwierzęty — dziś popr. N. lm: zwierzętami. [przypis edytorski]
zwierzenie nieuniknione, bez którego groziłaby nam wiekuista rozłąka — pan Danceny mija się z prawdą. Zwierzenie swoje uczynił panu de Valmont jeszcze przed tymi wypadkami. Zobacz list LVII. [przypis tłumacza]
zwierz hirkański — słynący z drapieżności tygrys z Hirkanii, krainy położonej u stóp Kaukazu, nad Morzem Kaspijskim. [przypis edytorski]
zwierzokrzewy — nazwa przypisywana niegdyś bezkręgowcom przypominającym krzaczaste rośliny; uznawane dawniej za formę pośrednią pomiędzy zwierzętami, a roślinami. [przypis edytorski]
zwierzyć (daw.) — powierzyć. [przypis edytorski]
zwierzyć się — zawierzyć się; powierzyć komuś swój los. [przypis edytorski]
zwierzyć się z czymś (daw.) — dziś popr.: zwierzyć się z czegoś. [przypis edytorski]
zwierzyć — tu: powierzyć. [przypis edytorski]
zwierzyniec — park, jakich wiele było w Persji. W języku staroirańskim zwał się ogród (park) pairedaeza (ogrodzenie). Wyraz ten dostał się do języka greckiego i do europejskich języków (po grecku paradejsos, po niemiecku paradies). [przypis tłumacza]
zwierzyniec — tu: ogród zoologiczny. [przypis edytorski]
Zwierzyniec — zbiór pism Mikołaja Reja pt. Zwierzyniec, w którym rozmaitych stanów ludzi, źwirząt i ptaków kstałty, przypadki i obyczaje są właśnie wypisane, wyd. pierwsze Kraków 1562, wyd. rozszerzone Kraków 1574. [przypis edytorski]
zwieść bitwę (starop.) — rozpocząć bitwę. [przypis edytorski]
zwieść (daw.) — oszukać. [przypis edytorski]
zwieść (gw.) — spotkać. [przypis edytorski]
zwieść pojedynek — tu: stoczyć. [przypis edytorski]
z wieścią, że Tebanie, przełamawszy Orchomeńczyków, doszli do taboru — tj. do obozu Lacedemończyków. Bitwa składa się więc z trzech momentów: lewe skrzydło Lacedemończyków atakują Beoci, centrum Agesilaosa atakuje wroga, Agesilaos atakuje Argiwów. Prawe skrzydło zwycięża u obu, jak zwykle u Greków, u Agesilaosa zwycięskie jest i centrum. Teraz musi nastąpić rozstrzygnięcie między prawymi skrzydłami. [przypis tłumacza]
z Wiesbadenu — dziś ndm: z Wiesbaden. Wiesbaden: miasto w śr. Niemczech, ośrodek turystyczny i znane uzdrowisko z gorącymi źródłami solankowymi. Eliza Orzeszkowa, nakłoniona przez lekarzy, wyjechała do Wiesbaden na kurację. [przypis edytorski]
zwie się przerażeniem (consternatio) — „Consternatio” mieliśmy już w Przyp. do Tw. 39, ale w innym oświetleniu. Całkowite ujęcie podane jest w Okr. wzr. 42. [przypis redakcyjny]
zwiesną (gw.) — wiosną, na wiosnę. [przypis edytorski]
zwiesna (daw. gw.) — wiosna. [przypis edytorski]
zwiesna (gw.) — wiosna. [przypis edytorski]
zwiesna (gw.) — wiosna [przypis edytorski]
zwiesna — wiosna. [przypis edytorski]
zwiesnowy (gw.) — wiosenny. [przypis edytorski]
zwietrzyć — wyczuć, wywąchać. [przypis edytorski]
z wieże — dziś popr. D.lp r.ż.: z wieży. [przypis edytorski]
z wieże (starop.) — dziś popr. forma D.lp r.ż.: z wieży. [przypis edytorski]
z wieże (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: z wieży. [przypis edytorski]
z wieżyce — dziś popr. forma Msc.lp: z wieżycy. [przypis edytorski]
zwiezion (daw.) — forma skrócona przym. r.m.; dziś tylko: zwieziony. [przypis edytorski]
zwiją się — dziś: zwiną się. [przypis edytorski]
zwijadełko — kołowrotek do zwijania nici. [przypis edytorski]
zwijają namioty — σκηνὰς ἀναιροῦσιν, tollunt tabernacula, werden Zelte abgebrochen (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. Namioty były ze skór, przeto polskie wyrażenie „zwijać namioty” niestosownym nie jest. Tylko leże zimowe (hiberna) miały szatry [tu: baraki] budowane z drzewa. [przypis tłumacza]
zwija się zaułek zawiły zagubiony we własnych załomach — we fragmencie tym występuje aliteracja, środek stylistyczny polegający na powtórzeniu jednakowych głosek lub zespołów głosowych na początku wyrazów sąsiadujących ze sobą w tekście lub zajmujących analogiczne miejsce w wersie lub w zdaniu. [przypis redakcyjny]
zwikłać — tu: splątać. [przypis edytorski]
zwikła — dziś popr.: zawikła. [przypis edytorski]
zwikłany (daw.) — uwikłany. [przypis edytorski]
zwikłany — dziś: zawikłany a. splątany. [przypis edytorski]
z wikla — dziś popr.: z wikliny. [przypis edytorski]
zwilczały (neol.) — upodobniony do wilka. [przypis edytorski]
