Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 448 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 166923 przypisów.
Anchiz — przydomek Eneasza (syn Anchizesa). [przypis edytorski]
Anchizyades — syn Anchizesa, Eneasz. [przypis redakcyjny]
ancien régime (fr.) — dawny system rządów; określenie systemu polityczno-społecznego Francji funkcjonującego przed rewolucją 1789, wprowadzone podczas tej rewolucji. [przypis edytorski]
ancien régime (fr.) — dawny ustrój. [przypis edytorski]
ancien régime (fr.) — określenie systemu władzy we Francji przed rewolucją 1789 roku. [przypis edytorski]
ancien régime (fr.) — przen. dawny sposób rządzenia, dawny porządek. [przypis redakcyjny]
ancien régime (fr.) — stare rządy, określenie monarchii francuskiej. [przypis edytorski]
ancien régime (fr.) — stare rządy; określenie systemu polityczno-społecznego Francji funkcjonującego przed rewolucją 1789. [przypis edytorski]
ancien régime (fr.: stare rządy) — określenie systemu polityczno-społecznego Francji funkcjonującego przed rewolucją 1789 r. [przypis edytorski]
ancien régime (fr.: „stare rządy”) — określenie systemu polityczno-społecznego Francji funkcjonującego przed rewolucją 1789 r. [przypis edytorski]
Anciferow, Nikołaj Pawłowicz (1889–1958) — rosyjski historyk, filolog, badacz Petersburga. [przypis edytorski]
Ancikrikštas — Antikristas; krikščionybėje Jėzaus Kristaus priešininkas, kuris pasirodys prieš pasaulio pabaigą, apsimesdamas Kristumi. [przypis edytorski]
ancilla dramaturgica (łac.) — niewolnica (służąca) dramaturgiczna. [przypis edytorski]
Ancjum — staroż. miasto nadmorskie w Italii, ok. 50 km na płd. od Rzymu, daw. stolica ludu Wolsków; ob. Anzio. [przypis edytorski]
Ancroia — bohaterka poematu rycerskiego, słynnego w czasach Aretina, królowa Ancroia, siostra króla Mombrina, zabita w walce przez Rolanda. [przypis tłumacza]
Ancylus, pol.: przytulik (biol.) — rodzaj niewielkiego słodkowodnego ślimaka o nieskręconej, czapeczkowatej muszli. [przypis edytorski]
Anczyc, Władysław Ludwik (1823–1883) — poeta, dramatopisarz, wydawca, tłumacz, działacz ludowy, posługujący się pseudonimami Kazimierz Góralczyk, W.A. Lassota. [przypis edytorski]
Anczyc, Władysław Ludwik (1823–1883) — poeta, wydawca, tłumacz. [przypis edytorski]
Anczyc, Władysław Ludwik (1823–1883) — polski poeta, dramatopisarz, wydawca, tłumacz i działacz ludowy. [przypis edytorski]
andai — anądien. [przypis edytorski]
andaluski — dziś raczej: andaluzyjski. [przypis edytorski]
Andaluzja — hist. kraina obejmująca płd. część Płw. Iberyjskiego, słynęła z doskonałych rumaków i byków; nazwa Andaluzja pochodzi od arab. Al-Andalus oznaczającego ogół terytoriów muzułmańskich na Płw. Iberyjskim. [przypis edytorski]
Andaluzja — kraina w płd. Hiszpanii. [przypis redakcyjny]
andante (muz., wł.: idąc) — tempo wykonania utworu muzycznego: z prędkością spokojnego kroku. [przypis edytorski]
andante (muz., wł.) — tempo umiarkowane; także tytuł utrzymanego w takim tempie utworu lub części obszerniejszego utworu, np. sonaty, symfonii. [przypis edytorski]
andante (muz., wł.) — tempo wykonywania utworu w muzyce: umiarkowane. [przypis edytorski]
andante (muz., wł.) — umiarkowanie wolne tempo utworu; także: utwór lub część w takim tempie. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część pierwsza
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
andante (wł.) — dosł.: zwykły, prosty, średniej jakości; w muz.: tempo umiarkowane. [przypis edytorski]
andante (wł., muz.) — melodia w tempie umiarkowanym. [przypis edytorski]
andante (wł.) — tempo muzyczne w rytmie spokojnego kroku. [przypis edytorski]
andante — (wł. termin muz.) spokojnie. [przypis edytorski]
andarokas (lenk.) — sijonas. [przypis edytorski]
andatissimo (wł.) — spokojnie. [przypis redakcyjny]
Andato a scuola? (wł.) — Czy chodziłeś do szkoły? [przypis edytorski]
andegaweński — pochodzący z Andegawenii: krainy historycznej w zach. Francji, w dorzeczu dolnej Loary. [przypis edytorski]
andenkien (z niem. Andenken) — pamiątka. [przypis edytorski]
Andere Vögel, andere Lieder! Bo do przybytku ojczystej literatury poczyna pukać nowa generacja (…) przesiąknięta estetyką aż do szpiku kości — K. R. Żywicki [L. Krzywicki], „Najmłodsi”, „Prawda” 1894, nr 16, s. 187 (fragment pominięty w [tomie] W otchłani, Warszawa 1909). Pisząc Modernizm polski wypowiedzi tej nie dostrzegłem i nie zacytowałem. Na tle r. 1894 było to jedno z pierwszych lub bodaj pierwsze syntetyczne i obiektywne ujęcie fizjonomii nowego pokolenia. [przypis autorski]
andere Vögel, andere Lieder (niem.) — inne ptaki, inne pieśni. [przypis edytorski]
an der Kunkel hat — im Schilde führt. [przypis edytorski]
Andersen, Hans Christian (1805–1875) — duński poeta i pisarz, autor słynnych baśni. [przypis edytorski]
Andersen, Hans Chrystian (1805–1875) — duński pisarz, autor znanych baśni. [przypis edytorski]
Anderson, Marian (1897–1993) — amerykańska śpiewaczka (kontralt), wsławiona nagraniami oraz licznymi koncertami i recitalami w USA i Europie; znana też z plenerowego koncertu pod pomnikiem Lincolna w Waszyngtonie w kwietniu 1939, zorganizowanego w geście protestu przeciw motywowanej rasizmem odmowie udostępnienia jej sali. [przypis edytorski]
Anderson, Robert (1841–1918) — nadkomisarz policji londyńskiej (1888–1901), napisał wspomnienia pt. Sidelights on the Home Rule Movement (1906), na które powołuje się Conrad. [przypis edytorski]
Andersson, Karl Johan (Charles John) (1827–1867) — szwed. odkrywca, myśliwy, handlarz i przyrodnik-amator, autor wielu książek o swoich podróżach. [przypis edytorski]
Anders, Władysław (1892–1970) — generał broni Wojska Polskiego, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w latach 1944–1945. [przypis edytorski]
An Deutschlands Gast (niem.) — do gościa Niemiec. [przypis edytorski]
and he saw the dangerous soul of the man (ang.) — i zobaczył groźną duszę tego człowieka. [przypis edytorski]
Andrassy zażądał sześćdziesięciu milionów guldenów –– po zawarciu pokoju w San Stefano, w marcu 1878 r., zebrały się w Wiedniu delegacje sejmu austriackiego i parlamentu węgierskiego, od których ówczesny minister spraw zagranicznych, hr. Juliusz Andrassy (1823–1890), zażądał nadzwyczajnych kredytów w wysokości 60 milionów guldenów [przypis redakcyjny]
André, Barbacyn — Profesor prawa w Bolonii; tożsamo Barbacyn (w VI w.) [przypis tłumacza]
André Chenier — wielki poeta, stracony młodo podczas Rewolucji; idąc na gilotynę, uderzył się w czoło i wyrzekł słowa: „A przecież było tu coś” (Przyp. tłum.). [przypis tłumacza]
André, Louis Joseph Nicolas (1838–1915) — fr. generał, minister wojny (1900–1904); oskarżony o segregowanie oficerów w listach awansowych na podstawie potajemne zbieranych informacji o ich poglądach religijnych i politycznych (tzw. afera fiszek). [przypis edytorski]
André, Salomon August (1854–1897) — szwedzki badacz terenów podbiegunowych i zapalony aeronauta. Zginął wraz z dwoma towarzyszami podczas nieudanej wyprawy balonem na biegun północny. [przypis edytorski]
André, soyez convenable (fr.) — Andrzeju, bądźże przyzwoity. [przypis edytorski]
Andrea Girolamo — w oryginale hiszpańskim: Don Julián. [przypis edytorski]
Andreas noch in Baenden frei! (niem.) — Andrzej nawet w więzach wolny. [przypis edytorski]
Andreas-Salomé, Lou (ur. 1861–1937) — pisarka niemiecka, urodzona w Rosji, w Petersburgu jako Luiza Gustawowna Salomé, wyszła za mąż za filologa niem. (Friedricha Andreasa); od r. 1882 żyła w bliskich stosunkach z Friedrichem Nietzschem, napisała m.in. studium Friedrich Nietzsche in seinen Werken („Fryderyk Nietzsche w swych dziełach”, 1894). [przypis edytorski]
Andrej, konczaj (ros.) — Andrej, wykończ. [przypis edytorski]
Andria, Eunuch — Komedie Terencjusza. [przypis tłumacza]
Andrias Scheuchzeri — wymarły gatunek gigantycznej salamandry z miocenu, pierwotnie opisany jako skamieniałość dawnego człowieka z czasów potopu; czasem utożsamiany ze współczesnym gatunkiem wielkiej salamandry. [przypis tłumacza]
Andriolli, Michał Elwiro (1836–1893) — ilustrator (m. in. Pana Tadeusza), grafik i malarz. [przypis edytorski]
Andriolli, Michał Elwiro (1836–1893) — polski rysownik, ilustrator czasopism i książek, i malarz; autor m.in. najbardziej znanych ilustracji do Pana Tadeusza. [przypis edytorski]
Andriolli, Michał Elwiro (1836–1893) — rysownik, ilustrator; uczestnik powstania styczniowego. [przypis edytorski]
androceum (z gr. ἀνήρ, ἀνδρός, aner, andros: mężczyzna; męski) — tu: pomieszczenie przeznaczone dla mężczyzn; palarnia, gabinet, w którym pan domu podejmował męskich gości. [przypis edytorski]
androgin — obojnak, istota dwupłciowa. [przypis edytorski]
androgyna (z gr. androgynés; od: andrós: mężczyzna i gyné: kobieta) — osoba łącząca cechy męskie i kobiece, hermafrodyta; tu: przedstawienie sprawy małżeństwa z punktu widzenia zarówno mężczyzny, jak i kobiety. [przypis edytorski]
Androgyne (z gr. ανδρογυνής) — istota łącząca w sobie cechy męskie i żeńskie; w filozofii: człowiek idealny, pełny; wg koncepcji romantycznej: miłość idealna, całkowita jedność kobiety i mężczyzny. [przypis edytorski]
Androgyne (z gr. andrós: mężczyzna i gyné: kobieta) — istota łącząca w sobie cechy męskie i żeńskie; w filozofii: człowiek idealny, pełny; wg koncepcji romantycznej: miłość idealna, całkowita jedność kobiety i mężczyzny; także: tytuł poematu prozą Stanisława Przybyszewskiego z roku 1900, nasyconego erotyzmem i mistycyzmem, tęsknotą za miłością idealną. [przypis edytorski]
androgyn (gr.) — obojniak, hermafrodyta, istota wyposażona w narządy właściwe dla obydwu płci. [przypis edytorski]
Andromacha, Hekabe, Priam (mit. gr.) — postacie z Iliady, członkowie trojańskiej rodziny królewskiej: Priam: król Troi, mąż Hekabe, ojciec Hektora; Hekabe: żona Priama, matka Hektora; Andromacha: żona Hektora; coś z tych łzawych rzeczy o losach Andromachy lub Hekaby, czy Priama: Iliada VI 370–502, XXII 437–515; XII 430–436, XXIV 747–759; XXII 408–428, XXIV 144–717. [przypis edytorski]
Andromacha (mit. gr.) — żona królewicza trojańskiego Hektora, matka Astianaksa; po upadku Troi została niewolnicą Neoptolemosa (a. Pyrrusa), syna Achillesa, i z tego związku urodziła trzech synów: Pergamosa, Pielosa i Molossosa; tego ostatniego zabiła z zazdrości o niewolnicę żona Neoptolemosa, Hermiona. [przypis edytorski]
Andromacha — wdowa po Hektorze. [przypis edytorski]
Andromacha — w Iliadzie żona Hektora. [przypis edytorski]
Andromacha — żona Hektora. [przypis edytorski]
Andromeda — córka króla Etiopii, Cefeusza (syna Jowisza), i Kasjopei, oddana na pożarcie smokowi morskiemu, wielorybowi (pustoszącemu kraj za bluźnierstwo Kasjopei, która twierdziła, że jest piękniejsza od nereid). Ocalił Andromedę Perseusz, który poślubił ją zabiwszy potwora. [przypis redakcyjny]
Andromeda (mit. gr.) — córka etiopskiego króla, przykuta do skały i wydana na łup potworowi, została uwolniona przez Perseusza. [przypis edytorski]
Andromeda (mit. gr.) — córka króla Etiopii, Cefeusza (syna Zeusa) i Kasjopei, oddana na pożarcie smokowi morskiemu, wielorybowi (pustoszącemu kraj za bluźnierstwo Kasjopei, która twierdziła, że jest piękniejsza od Nereid). Ocalił Andromedę Perseusz, który poślubił ją zabiwszy potwora. [przypis edytorski]
Andromeda (mit. gr.) — królewna etiopska poświęcona w ofierze dla przebłagania Posejdona zagniewanego na jej matkę (która pyszniła się, że jest piękniejsza od Nereid), została przykuta do skały i pozostawiona na pożarcie Ketosa, potwora morskiego; w ostatniej chwili uratował Andromedę Perseusz, zabijając potwora. [przypis edytorski]
Andromeda — tu: dramat Eurypidesa. [przypis tłumacza]
androna (daw.) — bzdura, kłamstwo. [przypis edytorski]
androny — brednie, banialuki. [przypis edytorski]
androny — brednie, głupstwa. [przypis edytorski]
androny — bzdury, głupstwa; najczęściej w wyrażeniu: pleść androny. [przypis edytorski]
androny — bzdury, głupstwa. [przypis edytorski]
androny — bzdury. [przypis edytorski]
androny — głupoty. [przypis edytorski]
androny — głupstwa; najczęściej w wyrażeniu: pleść androny. [przypis edytorski]
androny (…) we znaki się dały — Jakże często Molierowi dało się we znaki towarzystwo tych panów i panków, których on, geniusz, największy człowiek swej epoki, musiał słuchać cierpliwie i z uszanowaniem przez wzgląd na ich stanowisko, kryjące często ciemnotę, pyszałkowatość i nieokrzesanie. [przypis tłumacza]
Andros — Cyklada [tj. jedna z wysp w płd-zach. części M. Egejskiego] na wschód od Attyki, a na południe od Eubei; dawniej należała do ateńskiego Związku Morskiego. [przypis tłumacza]
andrus (daw.) — chuligan, awanturnik, ulicznik. [przypis edytorski]
andrus (daw.) — łobuziak. [przypis edytorski]
andrus (daw.) — łobuziak, psotnik. [przypis edytorski]
andrus (daw.) — łobuz. [przypis edytorski]
andrus (gw.) — łobuziak. [przypis edytorski]
andrus — łobuziak, psotnik. [przypis edytorski]
andrus (przest.) — cwaniak, łobuz. [przypis edytorski]
andrut — typ wafelka. [przypis edytorski]
Andry, Nicolas (1658–1742) — francuski lekarz, badacz pasożytów w ciele ludzkim; uważał, że konkretnym narządom odpowiadają konkretne gatunki „robaków” pasożytniczych, w 1700 szczegółowo opisał obserwowane pod mikroskopem „robaki nasienne” w spermie z nasieniowodów psa. [przypis edytorski]
andrynopl (neol. z fr. andrinople) — tania tkanina bawełniana, zwykle w kolorze ciemnoczerwonym; od francuskiej nazwy koloru: czerwień adrianopolska. [przypis edytorski]
Andrzéj Połocki, Andrzej Garbaty a. Andrzej Olgierdowic (1319–1399) — książę połocki, starszy przyrodni brat Jagiełły. [przypis edytorski]
Andrzéj Wasiło — Andrzej z Krakowa a. Andrzej Polak, pierwszy biskup wileński (od 1386 r.). [przypis edytorski]
