Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!

Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 162232 przypisów.

zaprawę — hebr. חֹמֶר (chomer): 'zaprawa, glina'. U Cylkowa: 'wapno'; poprawione ze względu na logikę zdania: używali asfaltu jako zaprawy, hebrajski tekst stosuje słowo odnoszące się ogólnie do 'materii, spoiwa, gliny, zaprawy' itp., 'wapno' ma bardziej znaczenie konkretnego materiału. [przypis edytorski]

za prawem (daw.) — za sprawą prawa. [przypis edytorski]

zaprawny — tu: zaprawiony (czymś). [przypis edytorski]

zaprawny — tu: zaprawiony czymś. [przypis edytorski]

zaprawując (daw. forma) — dziś: zaprawiając. [przypis edytorski]

zaprószyć sobie głowę kimś (daw.) — zawrócić sobie kimś głowę, zakochać się w kimś. [przypis edytorski]

za procentem — Papkin usiłuje dać do zrozumienia, jakoby posiadał jakiś kapitał w zastawie i tylko nieregularne wypłacanie procentów wprawiło go w kłopoty pieniężne. [przypis redakcyjny]

zaproponować pani Roland lub mistress Hutchinson, aby spędzały czas na hodowaniu bengalskich różyczek — obacz pamiętniki tych wspaniałych kobiet. Mógłbym przytoczyć inne nazwiska, ale są nieznane publiczności, zresztą nie można, choćby najpochlebniej, pokazywać palcem osób żyjących. [przypis autorski]

zaprośże — konstrukcja z partykułą -że wzmacniającą wymowę czasownika; znaczenie: zaproś koniecznie itp. [przypis edytorski]

zaprowadzeni zostali do domu Josefa — «Gdyż nie było zwyczajem, aby inni, którzy przybywali zakupić zboże, nocowali w domu Josefa, lecz zatrzymywali się w gospodach w mieście», zob. Raszi do 43:18. [przypis edytorski]

zaprowadzić (daw.) — tu: urządzić, założyć. [przypis edytorski]

zaprowadził — dziś: zawiózł. [przypis edytorski]

zaproże — dawniej: miejsce za progiem lub koło progu. [przypis edytorski]

zaprządz — dziś: zaprząc. [przypis edytorski]

zaprzągać (starop.) — zaprzęgać. [przypis edytorski]

zaprzągł Josef wóz swój — «Osobiście zaprzągł konie do wozu, gdyż gorliwie pragnął okazać szacunek ojcu», zob. Raszi do 46:29. [przypis edytorski]

zaprzątać — zajmować kogoś jakimiś sprawami. [przypis edytorski]

zaprzątywać — dziś popr.: zaprzątać. [przypis edytorski]

zaprzało się — wyparło się. [przypis edytorski]

zaprzały (starop.) — zjełczały. [przypis edytorski]

zaprzaństwo (daw.) — dopuszczenie się zdrady, zaparcie się prawdy, ideałów itp. [przypis edytorski]

zaprzania (daw., gw.) — zaparcia [się]. [przypis autorski]

zaprzaniec — odstępca (od wiary), heretyk, zdrajca. [przypis edytorski]

zaprzaniec — odstępca, zdrajca. [przypis edytorski]

zaprzaniec — ten, który zaparł się wiary, pochodzenia etc.; synonim zdrajcy. [przypis edytorski]

zaprzaniec — ten, kto się czegoś zaparł, odszczepieniec, odstępca. [przypis edytorski]

zaprzeć (daw.) — tu: zablokować. [przypis edytorski]

zaprzeć (daw.) — zamknąć; tu forma: zaparto: zamknięto. [przypis edytorski]

zaprzeć (daw.) — zamknąć, zablokować. [przypis edytorski]

zaprzeć drzwi (daw.) — zamknąć drzwi. [przypis edytorski]

zaprzeć — tu: zamknąć. [przypis redakcyjny]

zaprzeczaszli — daw. konstrukcja z partykułą pytajną -li; znaczenie: czy zaprzeczasz. [przypis edytorski]

zaprzeczyć — tu: nie pozwolić. [przypis edytorski]

zaprzepadać się — dziś: przepadać a. zaprzepaszczać się. [przypis edytorski]

zaprzeszła wiosna — wiosna, która była przed tą ostatnią; przedostatnia wiosna. [przypis edytorski]

za przybyciem (daw.) — dziś: po przybyciu. [przypis edytorski]

za przybyciem — dziś: po przybyciu. [przypis edytorski]

Za przykładem Marlowe'a… — obłęd Zabiny w I części Tamerlana Wielkiego (V, 2). [przypis tłumacza]

za przyściem — za przyjściem, kiedy przyjdą. [przypis edytorski]

zaprzysiąc tornistrowi — wstąpić do wojska. [przypis edytorski]

zaprzysiągł mi — w przymierzu zawartym pomiędzy rozciętymi połówkami (Ks. Rodzaju 15), zob. Raszi do 24:7. Inne wyjaśnienie: podczas Związania Icchaka (Ks. Rodzaju 22), zob. Radak do 24:7. [przypis edytorski]

zaprzysiągł — u Cylkowa: 'zaklął'; uzasadnienie korekty: jak w wersecie powyżej. [przypis edytorski]

zaprzysiągł — u Cylkowa: 'zaklął'; uzasadnienie korekty: uniknięcie nieporozumienia: rdzeń שָׁבַע (szawa) oznacza: ‘przysięgać’, a słowo 'zakląć' ma inne znaczenia. [przypis edytorski]

zaprzysiągł — u Cylkowa: 'zaklął'; uzasadnienie korekty: uniknięcie nieporozumienia, w oryginale jest tam czasownik o znaczeniu 'składać przysięgę', a 'zakląć' czy 'zaklinać' ma nieco inne konotacje. [przypis edytorski]

zaprzysiągł — u Cylkowa: 'zaklął'; uzasadnienie korekty: uniknięcie nieporozumienia, w oryginale jest tam czasownik o znaczeniu 'składać przysięgę', a 'zakląć' czy 'zaklinać' ma nieco inne konotacje. [przypis edytorski]

zaprzysięgnę — u Cylkowa: 'zaklnę'; uzasadnienie korekty: uniknięcie nieporozumienia: rdzeń שָׁבַע (szawa) oznacza: ‘przysięgać’, a zarówno 'zakląć', 'zaklinać' jak i 'kląć' mają inne znaczenia. [przypis edytorski]

zaprzysiężesz — dziś popr. forma: zaprzysięgniesz. [przypis edytorski]

zapuścić — tu: zasłonić. [przypis edytorski]

zapust (daw.) — obecnie raczej forma „zapusty”, oznaczająca karnawałowe ostatki; zapust to także lasek złożony z nowych drzew, młodnik. [przypis edytorski]

zapust (gw.), zapusty (daw.) — ostatnie dni karnawału; ostatki. [przypis edytorski]

zapustna niedziela (przestarz.) — ostatnia niedziela karnawału. [przypis edytorski]

zapustny (daw.) — związany z zapustami, tj. hucznie i wesoło obchodzonymi ostatnimi dniami karnawału. [przypis edytorski]

zapustny — karnawałowy; zapusty (daw.) końcówka (ostatni tydzień) karnawału, kończący się środą popielcową, rozpoczynającą okres postu. [przypis edytorski]

zapust (starop.) — zagajnik. [przypis redakcyjny]

zapust — tu: gąszcz, plątanina. [przypis edytorski]

zapusty (daw.) — karnawał, przebierańce. [przypis edytorski]

zapusty — daw. ostatnie dni karnawału. [przypis edytorski]

zapusty — karnawał; czas po święcie Bożego Narodzenia (25 grudnia), a przed Wielkim Postem, stanowiącym okres obejmujący 40 dni przed świętem Wielkanocy (termin Wielkanocy jest zmienny i wypada w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca). [przypis edytorski]

zapusty — karnawał; okres po świętach Bożego Narodzenia, a poprzedzający Wielki Post, przypadający na styczeń i luty. [przypis edytorski]

zapusty — ostatnie dni karnawału; ostatki. [przypis edytorski]

zapusty — ostatni tydzień karnawału. [przypis edytorski]

zapuszczony (tu daw.) — opuszczony, przymknięty; zapuścić powieki (daw.) — opuścić powieki, przymknąć oczy. [przypis edytorski]

zapyrzony — dziś: zaperzony. [przypis edytorski]

Zapytaj się kryminalistów, psychiatrów, (…) formułę Pascalowską: qui fait l'ange, fait bête — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 53–54. [przypis autorski]

zapytałem się jej — «Zmienił porządek zdarzeń, bo wszak najpierw dał [jej podarki] a potem zadawał pytania, po to by nie złapali go za słowa mówiąc: jakże mogłeś dać jej [kosztowności], gdy ciągle nie wiedziałeś kim jest?» , zob. Raszi do 24:47. [przypis edytorski]

Zapytał Zofii o radę — dziś popr.: zapytał Zofię o radę. [przypis edytorski]

zapytamy się — czy chce ona odroczyć wyjazd, czy jechać od razu, zob. Raszbam do 24:57. «Stąd [wniosek], że nie wydaje się kobiety za mąż bez jej zgody», zob. Raszi do 24:57. [przypis edytorski]

zapytana od posażney niewiasty ateńskiey, co by przyniosła mężowi w posagu? z tym się poszczycić może, iż mu przynosi poczciwość — dziś popr. pytajnik rozdzielający zdania składowe powinien być zastąpiony przecinkiem; tu: pozostawiono przykład daw. interpunkcji. [przypis edytorski]

zapytywa — dziś popr. forma: zapytuje; pyta. [przypis edytorski]

zarabiać (starop.) — tu: zasługiwać. [przypis edytorski]

zarabiać* — tu: pracować na roli. [przypis redakcyjny]

za radą towarzyszącego sobie wielkich przymiotów Michała (…) ustąpił — w oryg. łac.: Recessit inde Boleslavus magni Michaelis consilio extra muros. Chodzi o Michała z rodu Awdańców, krewnego wojewody skarbimira, wychowawcy Bolesława Krzywoustego, oraz kanclerza Michała, któremu dedykowane są dwie pierwsze księgi Kroniki Galla Anonima. [przypis edytorski]

Zaradza się jeszcze tej samej wadzie przez ustanawianie urzędników pośredniczących… — porównaj księgę IV, rozdz. V O trybunacie. [przypis tłumacza]

zaradzić się — tu: poradzić się, prosić o radę. [przypis edytorski]

zaradzim (daw.) — tu: forma krótsza użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: zaradzimy. [przypis edytorski]

zara — dziś popr.: zaraz; od razu. [przypis edytorski]

zara (gw.) — zaraz; od razu. [przypis edytorski]

zara (gw.) — zaraz. [przypis autorski]

Zaramo a. Samaro — wschodnioafrykańska grupa etniczna występująca wzdłuż wybrzeża Tanzanii, dominująca w Dar es Salaam i okolicach; w większości są muzułmanami. Uzaramo: w języku suahili przedrostek „u-” tworzy w szczególności nazwy terenów, np. Usaramo (ziemia Saramów), podczas gdy „wa-” określa grupę osób, np. Wasaramo (Saramowie). [przypis edytorski]