Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11155 przypisów.
klaka (z fr. claque) — pozornie spontaniczne wyrazy zachwytów widowni nad sztuką, zapewniane przez wynajętych „oklaskiwaczy”. [przypis edytorski]
klak (daw. pot.) — składany cylinder, szapoklak. [przypis edytorski]
klakierzy — osoby wynajęte za specjalną opłatą do oklaskiwania aktorów, aby zapewnić im powodzenie w czasie występów. [przypis redakcyjny]
klak — szapoklak; składany cylinder, nakrycie głowy popularne w XIX w. wśród wyższych sfer. [przypis edytorski]
klamot — porcja chleba więziennego. [przypis edytorski]
klamry w parentezie — nawiasy. [przypis edytorski]
klanas — pelkė, bala. [przypis edytorski]
klangor — donośny, charakterystyczny dźwięk wydawany przez żurawie. [przypis edytorski]
klangor — dźwięk. [przypis redakcyjny]
klangor — głos lecących ptaków. [przypis edytorski]
klangor — głos przelatujących ptaków. [przypis edytorski]
klangor — głos wydawany przez lecące ptactwo. [przypis edytorski]
klangor (gw.) — śpiew lecącego ptactwa. [przypis edytorski]
klangor — odgłos lecących ptaków. [przypis edytorski]
klan — właściwie patriarchalny związek rodowy u Celtów; potocznie: zamknięta grupa. [przypis redakcyjny]
klapas — bernas. [przypis edytorski]
klapnąć — tu: umrzeć. [przypis edytorski]
Klapper? Das gibt keinen guten Klang. Nein (niem.) — Kołatka? Nie wydaje dobrego dźwięku. Nie. [przypis edytorski]
Klara Fina Gulleborga — imiona znaczące, por. szw. fin: doskonały, świetny, bez skazy, subtelny; klar: czysty, jasny; gullig: słodki, miły, kochany; borg: zamek, forteca, twierdza. [przypis edytorski]
Klara — niewydana drukiem powieść Wandy Grabowskiej. [przypis redakcyjny]
klarencki (książę) — książę Klarence. [przypis redakcyjny]
klaret — słodki napój przyrządzany na bazie młodego lub zbyt kwaśnego wina z dodatkiem miodu oraz przypraw korzennych (tj. goździki, imbir, gałka muszkatołowa); popularny w średniowieczu w Europie. [przypis edytorski]
klarnet — dęty instrument muzyczny. Używany do dzisiaj w muzyce klasycznej, jazzowej a także w kapelach ludowych. [przypis redakcyjny]
Klaromont — Jasna Góra, Clermont. [przypis redakcyjny]
klarować — wyjaśniać. [przypis edytorski]
Klaru laur — w gaju laurowym w miejscowości Klarus niedaleko Kolofonu w Jonii istniała sławna wyrocznia Apollina. [przypis edytorski]
klarynetem — dziś popr.: klarnetem. [przypis edytorski]
Klarysa — powieść Samuela Richardsona. [przypis redakcyjny]
Klaryssa — bohaterka romansu Richardsona Historia Clarissy Harlowe (1748). [przypis edytorski]
Klaryssa Harlowe — bohaterka popularnego w XVIII w. romansu pt. Historia Clarissy Harlowe (1748), napisanego przez angielskiego pisarza Samuela Richardsona. [przypis edytorski]
Klaryssa i Lowelas — para głównych bohaterów powieści Klaryssa czyli historia młodej damy (1748) Samuela Richardsona. [przypis edytorski]
Klaryssa Richardsona, Kamilla Chéniera, Delia Tibulla, Angelika Ariosta, Franceska Dantego, Alcest Moliera, Figaro Beaumarchais'go, Rebeka Waltera Scotta i Don Kichot Cervantesa — Klaryssa: bohaterka powieści Samuela Richardsona Historia Clarissy Harlowe (1748); Kamilla (Camille): imię ukochanej w elegiach francuskiego poety André Chéniera; Delia: literacki pseudonim, pod jakim opiewał swoją ukochaną rzymski poeta Tibullus (54–19 p.n.e.); Angelika: jedna z bohaterek poematu rycerskiego Orland szalony Ariosta; Francesca de Rimini (1255–ok.1285): bohaterka historii miłosnej sportretowana w Boskiej komedii Dantego; Alcest: bohater komedii Mizantrop Moliera; Figaro: bohater komedii Beaumarchais'go Cyrulik sewilski oraz Wesele Figara; Rebeka: bohaterka powieści historycznej Ivanhoe Waltera Scotta; Don Kichot: tytułowy bohater powieści Cervantesa. [przypis edytorski]
Klaryssa — spolszczenie imienia Clarissa. [przypis edytorski]
klasła — dziś popr. forma: klasnęła. [przypis edytorski]
klasła — dziś popr.: klasnęła. [przypis edytorski]
klasły — dziś popr. forma 3.os. lm cz.przesz.: klasnęły. [przypis edytorski]
klasnął językiem — w oryg. niem. schnalzen: mlasnąć językiem. [przypis edytorski]
klasowcy — mowa o Związku Stowarzyszeń Zawodowych w Polsce (ZSZ) powołanym w roku 1920 i pozostającym pod wpływami Polskiej Partii Socjalistycznej. Mniejsze wpływy mieli w nim komuniści (szacuje się, że obejmowały one co czwartego związkowca). [przypis edytorski]
klassa — dziś: klasa. [przypis edytorski]
Klasycy dziennikarstwa — oryg. Klassischer Journalismus, wyd. Berlin 1922; antologia dziennikarstwa opracowana przez Erwina Egona Kischa. [przypis edytorski]
Klasycyzmowi przyświeca ideał doskonałości, nad romantyzmem panuje nieskończoność tęsknoty — Fr. Strich, Deutsche Klassik u. Romantik. [przypis autorski]
klasycyzm — tu w znaczeniu: realizm, trzeźwość życiowa w przeciwstawieniu do romantyzmu, rozumianego jako idealizm życiowy. [przypis redakcyjny]
Klasyczna książka Chin uważa za cud cnoty, aby się znaleźć samemu w ustronnej komnacie z kobietą i nie zgwałcić jej — „Znaleźć w ustroniu skarb, którego jest się panem, albo piękną kobietę samą w odległej komnacie; słyszeć głos wroga, który zginie, jeżeli mu się nie przyjdzie z pomocą; cudowna próba człowieka”. Przekład z chińskiego dzieła moralnego. [przypis autorski]
klasyczna tragedia XVII w. — chodzi o klasycystyczną tragedię francuską, np. Cyda Pierre'a Corneille'a czy Andromachę Jeana Racine'a. [przypis edytorski]
klasyczne rysy — rysy idealnej piękności według starożytnych wzorów greckich. [przypis redakcyjny]
klasztora (daw.) — dziś popr. D. lp: klasztoru. [przypis edytorski]
klasztorowy — dziś popr.: klasztorny. [przypis edytorski]
Klasztor surlański — gawęda znana także pod tytułem Klasztor człuchowski. [przypis edytorski]
klasztor telemski — Opactwo Theleme i jego koncepcja stanowi niezmiernie ciekawy przyczynek do psychicznego wizerunku pisarza. W nim występuje najdosadniej fakt, zaznaczany już mimochodem, do jakiego stopnia kilkanaście lat pobytu w klasztorze wycisnęło na umysłowości i charakterze Rabelais'go niezatarte piętno. Kreśląc wedle swojej niczym nieskrępowanej fantazji ów raj na ziemi, tworzy Rabelais nie co innego wszelako, jeno klasztor: a pojęcie życia, na pozór tak odmienne, w istocie swojej więcej może wykazuje wspólności niż różnic między tymi tak sprzecznymi regułami. Modelu owego platońskiego klasztoru szukają komentatorowie w zamku Saint-Maur-des-Fosses należącym do kardynała du Bellay. [przypis tłumacza]
(…) klatce schodowej L — tekst w tym miejscu odnosi się do zamieszczonego w źródłowym wydaniu szkicu przedstawiającego plan mieszkania. [przypis edytorski]
klatka — tu: sąsiek, skrzynia. [przypis redakcyjny]
Klatki były duże, bogate, wspaniałe i zbudowane przedziwną architekturą — kościoły i klasztory. [przypis tłumacza]
klatki — tu: zagroda. [przypis edytorski]
k'latom przyszedł (starop.) — osiągnął wiek (poważny, sędziwy). [przypis edytorski]
Klatovy (niem. Klattau) — miasto w Czechach, w kraju pilzneńskim. [przypis edytorski]
Klatsch (niem.) — plask. [przypis edytorski]
Klaudas — postać literacka z legend arturiańskich: przeciwnik króla Artura, Lancelota, Bana i Borsa, władca królestwa w ob. centralnej Francji; być może wzorowany na historycznej postaci króla Franków Chlodwiga I (fr. Clovis, ok. 466–511). [przypis edytorski]
Klaudia (łac. Claudia) — imię kobiet z wpływowego rzymskiego rodu Klaudiuszów; tu zapewne Claudia Quinta, uznawana za wzór moralności i cnotliwości, odegrała kluczową rolę w sprowadzeniu w 204 p.n.e. do Rzymu wizerunku kultowego bogini Kybele, Wielkiej Matki, z Azji Mniejszej. [przypis edytorski]
Klaudiusz Druzus, właśc. Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus (10 p.n.e.–54 n.e.) — historyk, cesarz rzymski. [przypis edytorski]
Klaudiusz Senecjon — przyjaciel Othona, stracony po tzw. spisku Pizona w 65 r., zginął wraz z Lukanem. [przypis edytorski]
Klaudiusz, właśc. Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus (10 p.n.e.–54 n.e.) — historyk, cesarz rzymski od 41; wojska zaś stojące w Rzymie osadziły na tronie Klaudiusza: po zamordowaniu Kaliguli przez spiskowców żołnierze gwardii pretoriańskiej w panującym zamieszaniu obwołali cesarzem Klaudiusza, gdyż był jedynym dorosłym członkiem rządzącego dotychczas rodu. [przypis edytorski]
Klaudy Tolomej — Claudio Tolomei z Sieny, poeta, starał się o przeszczepienie miar starożytnych do poezji włoskiej. [przypis redakcyjny]
klauen (niem.) — kraść, buchnąć. [przypis edytorski]
klaupka — klauptas, vieta bažnyčioje atsiklaupti. [przypis edytorski]
klaupka — suolas bažnyčioje atsiklaupti ar atisėsti. [przypis edytorski]
klaustralnych — zakonnych. [przypis redakcyjny]
klauza — klauzula, warunek w umowie. [przypis edytorski]
klauzula — warunek zawarty w umowie. [przypis edytorski]
Klauzule te, dobrze zrozumiane, sprowadzają się wszystkie do jednej (…) Po wtóre, skoro oddanie się następuje bez zastrzeżeń, zjednoczenie jest możliwie najzupełniejsze (…) W końcu, gdy każdy oddaje się wszystkim, nie oddaje się nikomu… — trzy powyższe ustępy uzasadniają treść umowy społecznej, jedyną, jaka może odpowiadać poprzednio ustalonym warunkom ważnej umowy. Pierwszy argument wysuwa wytworzoną przez umowę równość prawnych stanowisk wszystkich członków: w ten sposób postulat sprawiedliwości zostaje zrealizowany. Nikt nie będzie skrzywdzony; nikt bowiem nie będzie mógł chcieć innym narzucić czegokolwiek, co zmierzałoby tylko do jego własnej korzyści, wyzyskiwać drugich dla swoich egoistycznych celów; każdy bowiem w równej mierze sam będzie musiał ponosić skutki swego postanowienia. — Drugi argument wysuwa zdolność w ten właśnie sposób sformułowanej umowy do zrealizowania swego celu: zjednoczenia. Gdy nikt nie zachowuje żadnej sfery niedostępnej dla społeczności, cały zostaje objęty obręczą społeczną wraz ze wszystkim, co do niego należy, zjednoczenie jest istotnie zupełne. — Trzeci wreszcie argument wysuwa moment korzyści: każdy przez umowę zyskuje, umowa spełnia więc postulat rozumności. — Brakuje jeszcze dowodu na to, że umowa nie łamie wolności człowieka, że więc jest zgodna z jego naturą. Trudno bowiem za taki dowód uważać zwrot: „gdy każdy oddaje się wszystkim, nie oddaje się nikomu”. W ten sposób człowiek byłby ubezpieczony przed niewolą u jednego pana, niemniej jednak mógłby nie być wolny. [przypis tłumacza]
klauzurą (forma B.lp r.ż.) — zamknięciem. [przypis redakcyjny]
klauzura (z łac.) — przepisy prawa kanonicznego ograniczające zakonnikom i zakonnicom kontakt ze światem zewnętrznym. [przypis edytorski]
klauzura (z łac.: zamknięcie) — zamknięta część domu zakonnego lub klasztoru; także: przepisy zakonne zakazujące kontaktowania się ze światem zewnętrznym. [przypis edytorski]
klauzury — klamry. [przypis redakcyjny]
klawa (daw.) — buława. [przypis redakcyjny]
klawesyn — dawny klawiszowo-strunowy instrument muzyczny. [przypis edytorski]
klawicymbał (daw.) — klawesyn. [przypis edytorski]
klawicymbał — dawny instrument muzyczny, klawiszowy, strunowy, w kształcie fortepianu, w którym dźwięk wydobywał się poprzez naciśnięcie klawisza, który powodował szarpnięcie struny piórkiem. [przypis edytorski]
klawicymbał — instrument klawiszowy, poprzednik fortepianu. [przypis edytorski]
klawiesz — fortepian. [przypis autorski]
klawikord — instrument klawiszowy strunowy, prototyp fortepianu. [przypis edytorski]
klawikord — instrument klawiszowy strunowy, prototyp fortepianu. [przypis edytorski]
klawikord — klawiszowy instrument strunowy. [przypis edytorski]
klawikord (muz.) — instrument będący prototypem fortepianu. [przypis edytorski]
klawikord — prototyp fortepianu. [przypis edytorski]
klawo (daw., pot.) — świetnie. [przypis edytorski]
klawy (daw. pot.) — fajny, niezły. [przypis edytorski]
klawy (daw., pot.) — świetny. [przypis edytorski]
klęczący na grobie, uderza ręką o ziemię — przy modlitwie do podziemnych bogów uderzano ręką o ziemię, aby zwrócić ich uwagę i przywołać bogi podziemne i duchy zmarłych. [przypis redakcyjny]
klęczeń (neol.) — wielbiciel. [przypis edytorski]
klękając również. — Ci dwaj mężczyźni klęczący przed sobą wywołują wrażenie nieodpartego komizmu, łagodząc to, co mogłoby być przykrego w tej scenie. Komentatorzy przypominają historyczną scenę, kiedy księżna de Conde uklękła przed kardynałem de Richelieu, błagając o łaskę dla skazanego na śmierć księcia de Montmorency, a kardynał klęknął przed nią, błagając o przebaczenie, że jej musi odmówić [przypis tłumacza]
klękły — dziś popr. forma: klęknęły. [przypis edytorski]
klępa — samica łosia; przen. obelż.: kobieta ociężała, niezdarna. [przypis edytorski]
klępa — samica łosia; (przen. obelż.): kobieta ociężała, niezdarna. [przypis edytorski]
klęsce, jaką (…) doznał — popr.: klęsce, jakiej doznał. [przypis edytorski]
klęska białogórska, właśc. bitwa na Białej Górze — bitwa rozegrana w 1620 r. w okolicy wzgórza Biała Góra (dziś w granicach Pragi). Protestanccy Czesi zostali pokonani przez katolickich Habsburgów. Konsekwencją tej klęski było zniemczenie elit i degradacja czeskiej kultury, trwająca aż do XIX w. [przypis edytorski]
klęska króla Jana Kastylskiego pod Juberoth — w r. 1385. [przypis tłumacza]
klęska lizbońska — trzęsienie ziemi w Lizbonie 1 listopada 1755, bezpośrednio po którym wystąpiło tsunami; jeden z najtragiczniejszych tego rodzaju kataklizmów w historii: zginęło ok. 90 tysięcy osób, Lizbona została całkowicie zrujnowana. Poemat Woltera na ten temat spowodował polemikę Rousseau. [przypis edytorski]
Klęski nieszczęśliwej wojny — wojna siedmioletnia [w której w latach 1756-63 Francja, Austria, Rosja, Szwecja i Saksonia walczyły przeciwko Wielkiej Brytanii, Prusom i Hanowerowi; zakończona druzgocącym zwycięstwem Wielkiej Brytanii i utratą przez Francję niemal wszystkich posiadłości kolonialnych w Ameryce Płn.; red. WL]. [przypis tłumacza]
klėtis — pirkia. [przypis edytorski]
Kleantes — filozof, uczeń Zenona. „Latarnia Kleantesa” stała się symbolem naukowej ścisłości. [przypis tłumacza]
